जिल्‍हा ग्राहक तक्रार निवारण मंच, सोलापूर.

                                                                 तक्रार दाखल दिनांक :  25/01/2011.  

                                                                तक्रार आदेश दिनांक : 10/05/2011.   

ग्राहक तक्रार क्रमांक : 19/2011.

श्री. अजेश मधुकर पांढरे, वय 40 वर्षे, व्‍यवसाय : शेती,

रा. फोंडशिरस, ता. माळशिरस, जि. सोलापूर.                                           तक्रारदार

                        विरुध्‍द

1. दी ओरिएन्‍टल इन्‍शुरन्‍स कंपनी लि., विभागीय कार्यालय क्र.1,

   ए.डी. कॉम्‍प्‍लेक्‍स, माऊंट रोड, सदर, नागपूर - 01.

   (समन्‍स/नोटीस डिव्‍हीजनल मॅनेजर यांचेवर बजावण्‍यात यावी.)

2. दी ओरिएन्‍टल इन्‍शुरन्‍स कंपनी लि., रा. 442, पश्चिम

   मंगळवार पेठ, टेलिफोन भवन समोर, चाटी गल्‍ली, सोलापूर.

  (समन्‍स/नोटीस डिव्‍हीजनल मॅनेजर यांचेवर बजावण्‍यात यावी.)      विरुध्‍द पक्ष

               गणपुर्ती  :-  सौ. संगिता एस. धायगुडे,  अध्‍यक्ष

                    सौ. संजीवनी एस. शहा, सदस्‍य

                   तक्रारदार यांचेतर्फे विधिज्ञ :  पी.पी. कुलकर्णी

                   विरुध्‍द पक्ष यांचेतर्फे विधिज्ञ : एम.व्‍ही. पाटील

आदेश

सौ. संजवनी एस. शहा, सदस्‍य यांचे द्वारा :-

1.     तक्रारदार यांची थोडक्‍यात अशी तक्रार आहे की, पशुधन विमा योजनेनुसार त्‍यांच्‍या घरगुती गाईचा विरुध्‍द पक्ष (संक्षीप्‍त रुपामध्‍ये 'विमा कंपनी') यांच्‍याकडे रु.28,000/- रकमेचा विमा उतरविण्‍यात आलेला आहे. गाईच्‍या विमा पॉलिसीचा क्रमांक एस.ओ.एल.पी.114004 व टॅग नं. एस.ओ.एल.पी.114004 आहे. दि.14/9/2008 रोजी त्‍यांची गाय आजारी पडली आणि उपचारादरम्‍यान दि.18/9/2008 रोजी मृत्‍यू झाला आहे. त्‍यानंतर गाईचे पोस्‍टमार्टेम केले आणि तक्रारदार यांनी विहीत नमुन्‍यात सर्व कागदपत्रे विमा कंपनीकडे सादर करुन विमा रकमेची मागणी केली. परंतु विमा कंपनीने क्‍लेमबाबत निर्णय न घेता तो प्रलंबीत ठेवला आणि बेकायदेशीर कारण देऊन तो नाकारला. त्‍यामुळे तक्रारदार यांनी प्रस्‍तुत तक्रारींद्वारे विमा कंपनीकडून रु.28,000/- विमा रक्‍कम व्‍याजासह मिळावी आणि मानसिक त्रासापोटी रु.10,000/- व तक्रार खर्चापोटी रु.5,000/- मिळावेत, अशी विनंती केलेली आहे.

2.    विमा कंपनीने रेकॉर्डवर म्‍हणणे दाखल केले असून तक्रार अमान्‍य केली आहे. त्‍यांच्‍या म्‍हणण्‍यानुसार तक्रारदार यांनी त्‍यांच्‍याकडे मूळ पी.एम. चार्जेस पावती, खरेदी पावती, ट्रिटमेंट सर्टिफिकेट, औषधाची बिले, फोटो, मूळ कव्‍हरनोट, पंचनामा, कानातील टॅग, दुध संस्‍थेचे प्रमाणपत्र इ. कागदपत्रे दाखल केलेली नाहीत. तसेच इन्‍व्‍हेस्‍टीगेशनमध्‍ये गाईच्‍या वर्णनामध्‍ये विविध तफावत असल्‍याचे आढळून आले. तसेच पॉलिसीच्‍या अट क्र.12 प्रमाणे लवादाचा क्‍लॉज असल्‍याने तक्रार चालविण्‍यास केवळ अकोला येथे अधिकारक्षेत्र आहे. तक्रारदार यांना विमा दावा बनावट असल्‍यामुळे शेवटी तक्रार खर्चासह रद्द करण्‍याची त्‍यांनी विनंती केलेली आहे.

3.    तक्रारदार यांची तक्रार, विरुध्‍द पक्ष यांचे म्‍हणणे व दाखल कागदपत्रांचे अवलोकन करता, तसेच युक्तिवाद ऐकल्‍यानंतर निष्‍कर्षासाठी खालील मुद्दे उपस्थित होतात.

            मुद्दे                                   उत्‍तर

1. तक्रार चालविण्‍यास मंचाला अधिकारक्षेत्र प्राप्‍त होते काय ?             होय.

2. विरुध्‍द पक्ष यांनी तक्रारदार यांना त्रुटीयुक्‍त सेवा

     दिली आहे काय ?                                                                                   होय.

3. तक्रारदार विमा रक्‍कम मिळविण्‍यास पात्र आहेत काय ?                होय.

4. काय आदेश ?                                        शेवटी दिल्‍याप्रमाणे.

निष्‍कर्ष

4.    मुद्दा क्र. 1:- विमा कंपनीने तक्रारदार यांच्‍या गाईस विमा संरक्षण दिल्‍याविषयी विवाद नाही. विमा कालावधीमध्‍ये तक्रारदार यांची गाय मृत्‍यू पावल्‍याविषयी विवाद नाही. प्रामुख्‍याने, विमा कंपनीने कोणतेही कारण नसताना त्‍यांचा क्‍लेम प्रलंबीत ठेवल्‍यामुळे व नाकाल्‍यामुळे तक्रारदार यांनी प्रस्‍तुत तक्रार मंचासमोर दाखल केलेली आहे.

5.    तत्‍पूर्वी, विमा कंपनीने सर्वप्रथम पॉलिसी अग्रीमेंटमधील क्‍लॉजचा आधार घेत अधिकारक्षेत्र केवळ अकोला कोर्टास असतील, असे नमूद केले आहे. ग्राहक संरक्षण कायदा, 1986 अंतर्गत 'विमा' हा 'सेवा' या तरतुदीमध्‍ये अंतर्भुत आहे. तक्रारदार यांच्‍या गाईस विमा कंपनीने विमा संरक्षण दिलेले असल्‍यामुळे निश्चितच त्‍यांची तक्रार या मंचाच्‍या कार्यकक्षेत येते. तसेच मा.राष्‍ट्रीय आयोगाने 'मॅग्‍मा फिनकॉप लि. /विरुध्‍द/ पंडीत ईश्‍वर देव ठाकूर', 2010 सी.टी.जे. 913 (सीपी) (एनसीडीआरसी) या निवाडयामध्‍ये दिलेल्‍या न्‍यायिक तत्‍वानुसार लवादाच्‍या क्‍लॉजमुळे जिल्‍हा मंचाचे कार्यक्षेत्रास बाधा पोहोचत नाही, हे स्‍पष्‍ट केले आहे. त्‍यामुळे विमा कंपनीने उपस्थित केलेला सदर मुद्दा निरर्थक व तथ्‍यहीन ठरतो आणि या मंचाला तक्रारदार यांची तक्रार चालविण्‍यास अधिकारक्षेत्र प्राप्‍त होते, या मतास आम्‍ही आलो असून मुद्दा क्र.1 चे उत्‍तर होकारार्थी देण्‍यात येते.

6.    मुद्दा क्र. 2 ते 4 :- विमा कंपनीच्‍या म्‍हणण्‍यानुसार तक्रारदार यांनी त्‍यांच्‍याकडे मूळ पी.एम. चार्जेस पावती, खरेदी पावती, ट्रिटमेंट सर्टिफिकेट, औषधाची बिले, फोटो, मूळ कव्‍हरनोट, पंचनामा, कानातील टॅग, दुध संस्‍थेचे प्रमाणपत्र इ. कागदपत्रे दाखल केलेली नाहीत. परंतु तक्रारदार यांनी रेकॉर्डवर विमा पॉलिसी, विमा दावा प्रपत्र, पोस्‍टमार्टेम रिपोर्ट, कॅटल व्‍हॅल्‍युऐशन रिपोर्ट, कॅटल डेथ सर्टिफिकेट, ट्रीटमेंट सर्टिफिकेट, ग्रामपंचायत दाखला, पंचनामा, दुध संस्‍थेचे प्रमाणपत्र, इ. कागदपत्रे दाखल केलेली आहे. सदर कागदपत्रांचे बारकाईने अवलोकन करता, विमा पॉलिसीमध्‍ये नमूद असणा-या टॅग क्रमांकाची गाय मृत्‍यू पावल्‍याचे स्‍पष्‍टपणे निदर्शनास येते. त्‍याशिवाय, ज्‍या इन्‍व्‍हेस्‍टीगेटरच्‍या अहवालांचा विमा कंपनीने आधार घेतलेला आहे, तो इन्‍व्‍हेस्‍टीगेशन रिपोर्ट शपथपत्रासह रेकॉर्डवर दाखल करण्‍यात आलेले नाही. रेकॉर्डवर उपलब्‍ध असलेली कागदपत्रे विमा क्‍लेम सेटल करण्‍यास विमा कंपनी कशी असमर्थ ठरते ? याचे उचित स्‍पष्‍टीकरण देण्‍यात आलेले नाही. आमच्‍या मते, सदर कागदपत्रे तक्रारदार यांची विमा संरक्षीत गाय मृत्‍यू पावल्‍याचे सिध्‍द करण्‍यास पुरेशी आहेत. वरील सर्व विवेचनावरुन विमा कंपनीने तक्रारदार यांचा विमा क्‍लेम अयोग्‍य व अनुचित कारणास्‍तव नाकारुन सेवेत त्रुटी केल्‍यामुळे तक्रारदार हे त्‍यांच्‍या गाईच्‍या विम्‍याची रक्‍कम तक्रारदार दाखल तारखेपासून द.सा.द.शे. 9 टक्‍के व्‍यास दरासह मिळविण्‍यास पात्र ठरतात.

7.    शेवटी आम्‍ही खालील आदेश देत आहोत.

आदेश

      1. विरुध्‍द पक्ष क्र. 1 व 2 विमा कंपनीने तक्रारदार यांना रु.28,000/- दि.25/1/2011 पासून द.सा.द.शे. 9 टक्‍के व्‍याज दराने या आदेशाच्‍या प्राप्‍तीपासून तीस दिवसाचे आत द्यावेत.

      2. विरुध्‍द पक्ष क्र. 1 व 2 विमा कंपनीने तक्रारदार यांना तक्रार खर्चापोटी  रु.1,000/- या आदेशाच्‍या प्राप्‍तीपासून तीस दिवसाचे आत द्यावेत.

      3. विरुध्‍द पक्ष क्र.1 व 2 विमा कंपनीने उपरोक्‍त आदेशाची अंमलबजावणी नमूद मुदतीत न केल्‍यास मुदतीनंतर एकूण देय रक्‍कम द.सा.द.शे. 12 टक्‍के व्‍याज दराने अदा करावी.

(सौ. संजीवनी एस. शहा)                                (सौ. संगिता एस. धायगुडे÷)

सदस्‍य                                            अध्‍यक्ष

     जिल्‍हा ग्राहक तक्रार निवारण मंच, सोलापूर.

                          ----00----

 (संविक/स्‍व/6511)