नि.18 मे. जिल्हा ग्राहक तक्रार निवारण मंच, सातारा यांचेसमोर तक्रार क्र. 3/2011 नोंदणी तारीख – 5/1/2011 निकाल तारीख – 21/5/2011 निकाल कालावधी – 140 दिवस श्री विजयसिंह दि. देशमुख, अध्यक्ष श्रीमती सुचेता मलवाडे, सदस्या श्री सुनिल कापसे, सदस्य (श्री सुनिल कापसे, सदस्य यांनी न्यायनिर्णय पारीत केला) ------------------------------------------------------------------------------------ श्रीमती सरस्वती धर्माजी धापते रा.बावडा, ता.खंडाळा जि.सातारा ----- अर्जदार (वकील श्री.एम.एन.शेटे) विरुध्द 1. व्यवस्थापक, दी ओरिएन्टल इन्शुरन्स कंपनी लि. डिव्हीजन ऑफिस नं.2, 8, हिंदुस्थान कॉलनी, अजनी चौकाजवळ, वर्धा रोड, नागपूर – 440 015 ----- जाबदार क्र.1 (वकील श्री.कालिदास माने) 2. श्रीमती सुचेता प्रधान, विभागीय प्रमुख, कबाल इन्शुरन्स सर्व्हिसेस प्रा.लि., 101, शिवाजीनगर, 3 रा मजला, मंगला टॉकीज जवळ, पुणे – 411 005 3. महाराष्ट्र शासन तर्फे मा.जिल्हाधिकारी सो, सातारा, जिल्हाधिकारी कार्यालय, सातारा ----- जाबदार क्र.2 व 3 न्यायनिर्णय अर्जदार यांनी प्रस्तुतचा अर्ज ग्राहक संरक्षण कायदा, 1986 चे कलम 12 नुसार केलेला आहे. अर्जदार यांचे अर्जातील कथन थोडक्यात खालीलप्रमाणे – 1. श्री धर्माजी सखाराम धापते हे दि.21/4/2009 रोजी मोटार अपघातात जखमी होवून निधन झाले. ते शेतकरी होते. त्या हक्काने शेतकरी अपघात विमा योजनेची रक्कम मिळणेसाठी अर्जदार यांनी आवश्यक ती कागदपत्रे जोडून त्यांचा विमा क्लेम गावकामगार तलाठी, बावडा यांचेकडे सादर केला. त्यांनी तो प्रस्ताव तालुका कृषी अधिकारी खंडाळा यांचेकडे पाठविला. त्यांनी सदरचे प्रकरण जाबदार क्र.1 यांचेकडे पाठविले, परंतु, जाबदार क्र.1 यांनी विमा दावा मंजूर केलेला नाही अथवा फेटाळलेला नाही. क्लेम फॉर्म मिळाल्यापासून 30 दिवसांच्या आत रक्कम मयताचे वारसाचे खातेवर जमा करणेची जबाबदारी जाबदार क्र.1 ते 3 यांची आहे. सबब, विम्याची रक्कम रु.1,00,000/- मिळावी, विमादावा मंजूर केला नाही म्हणून रु.50,000/-, मानसिक व शारिरिक त्रासापोटी रक्कम रु.40,000/- व खर्चापोटी रक्कम रु.3,000/- यासाठी अर्जदार यांनी प्रस्तुतचा अर्ज दाखल केला आहे. 2. जाबदार क्र.1 यांनी प्रस्तुतचे कामी त्यांचे लेखी म्हणणे/कैफियत नि.11 ला दाखल केली आहे. त्यामध्ये त्यांनी अर्जदारचे तक्रारअर्जातील बहुतांश मजकूर नाकारलेला आहे. अर्जदार यांचा प्रस्ताव प्राप्त झालेनंतर जाबदार यांनी सर्व कागदपत्रांची छाननी केली असता मयताकडे दुचाकी वाहन चालवि ण्याचा परवाना नसल्याचे दिसून आले. जाबदार यांनी मयताच्या वाहन चालविण्याच्या परवान्याची मागणी अर्जदारकडे केली असता अर्जदार यांनी जाबदार यांना परवाना सादर केलेला नाही. महाराष्ट्र शासनाचे शासन निर्णयामध्ये विमा संरक्षण नसणा-या ज्या बाबींचा समावेश केला आहे त्यामध्ये अनुक्रमांक 3 ला गुन्हेगारी उद्देशाने कायद्याचे उल्लंघन करताना झालेल्या अपघाताचा समावेश आहे. मयताने विनापरवाना वाहन चालवून कायद्याचे उल्लंघन केले आहे. सदरची बाब विचारात घेवून जाबदार यांनी अर्जदार यांचा विमा दावा नाकारलेला आहे. त्यामुळे अर्जदार हे विमा रक्कम मिळणेस पात्र नाहीत. वारस असल्याबाबत अर्जदार यांनी पुरावा दाखल केलेला नाही. अर्जदार हे जाबदार यांचे ग्राहक नाहीत. महाराष्ट्र शासनाने 2232 शेतक-यांचे विमा दावेंबाबतची प्रकरणे राष्ट्रीय आयोग, नवी दिल्ली येथे दाखल केली आहेत. प्रस्तुतचे प्रकरणही त्यामध्ये समाविष्ट आहे. त्यामुळे अर्जदार यांना याच कारणासाठी या मंचामध्ये दाद मागता येणार नाही. सबब, अर्जदार यांचा तक्रारअर्ज फेटाळणेत यावा असे जाबदार क्र.1 यांनी त्यांचे कैफियतीमध्ये कथन केले आहे. 3. जाबदार क्र.2 यांनी याकामी नि.13 कडे पोस्टाद्वारे पत्र पाठवून त्यांचे म्हणणे सादर केले आहे. जाबदार क्र.2 ही केवळ सल्लागार कंपनी आहे. विमाधारकांच्या कागदपत्रांची पूर्तता व पडताळणी करुन ती विमा कंपनीकडे पाठवून देण्याचे काम जाबदार क्र.2 कंपनी करीत असते. त्यासाठी जाबदार कंपनी शासनाकडून अगर शेतक-यांकडून कोणताही मोबदला घेत नाही. सबब जाबदार क्र.2 यांना मुक्त करण्यात यावे असे जाबदार क्र.2 यांनी कथन केले आहे. 4. जाबदार क्र.3 यांना प्रस्तुत तक्रारअर्जाचे नोटीसची बजावणी होऊनही त्यांनी याकामी त्यांचे लेखी म्हणणे व शपथपत्र दाखल केलेले नाही. सबब त्यांचेविरुध्द म्हणणे दाखल नाही असा आदेश करण्यात आला आहे. 5. अर्जदारतर्फे लेखी युक्तिवाद नि.17 पाहिला. जाबदार क्र.1 तर्फे अभियोक्त्यांनी केलेला युक्तिवाद ऐकला. तसेच अर्जदार व जाबदार यांची दाखल कागदपत्रे पाहिली. 6. प्रस्तुतचे कामी प्रामुख्याने खालीलप्रमाणे मुद्दे उपस्थित होत आहेत. हे मुद्दे व त्यांना दिलेली उत्तरे खालीलप्रमाणे आहेत. मुद्दे उत्तरे अ) अर्जदार व जाबदार यांचे दरम्यान ग्राहक व सेवा देणारे असे नाते आहे काय ? होय. ब) जाबदार यांनी अर्जदार यांना सेवा देण्यामध्ये कमतरता केली आहे काय ? नाही. क) अंतिम आदेश - खाली दिलेल्या कारणास्तव अर्जदार यांचा तक्रारअर्ज नामंजूर करणेत येत आहे. कारणे 7. जाबदार क्र.1 यांनी त्यांचे कैफियतीमध्ये असे कथन केले आहे की, मयत श्री धर्माजी सखाराम धापते हे दुचाकी वाहन चालवित असताना त्यांना अपघात होवून ते मयत झाले परंतु वाहन चालवितेवेळी त्यांचेकडे वाहन चालविण्याचा परवाना नव्हता. जाबदार यांनी मागणी करुनही अर्जदार यांनी तो परवाना सादर केलेला नाही. जाबदार यांनी सदरचे कथनाचे पृष्ठयर्थ अर्जदार यांनी दि.12/11/09 रोजी लिहून दिलेला जबाब दाखल केला आहे. सदरचे जबाबामध्ये अर्जदार यांनी स्पष्ट कथन केले आहे की, त्यांचे मयत पती यांचा वाहन चालविणेचा परवाना मिळून येत नाही. जाबदार यांनी शासन निर्णय क्र. शेअवि 2008/प्र.क्र.187/11ए दि. 29 मे 2009 ची प्रत दाखल केली आहे. त्यामध्ये अ.क्र.23(इ)(8) मध्ये असे स्पष्ट नमूद केले आहे की, जर शेतक-याचा मृत्यू वाहन अपघातामुळे झाला असेल व अपघातग्रस्त शेतकरी स्वतः वाहन चालवित असेल अशा प्रकरणी वैध वाहन चालविण्याचा परवाना सादर करणे आवश्यक राहील. सदरची शासन निर्णयातील अट पाहता अर्जदार यांचा विमादावा नाकारण्याचा जाबदार यांचा निर्णय योग्य, संयुक्तिक व कायदेशीर आहे असे या मंचाचे मत आहे. 8. प्रस्तुत तक्रारअर्जाचे कामी जाबदार क्र.1 असे कथन केले आहे की, महाराष्ट्र सरकारतर्फे संबंधीत विमा योजनेप्रकरणी एकूण 2232 प्रकरणांबाबत एक तक्रार क्र.27/08 राष्ट्रीय ग्राहक तक्रार निवारण आयोग, नवी दिल्ली यांचेकडे दाखल केलेली आहे, तसेच, त्यामध्ये अर्जदार यांचे प्रकरणाचा समावेश असून सदर प्रकरण न्यायप्रविष्ट आहे असे कथन केले आहे. जाबदार क्र.1 यांची कैफियत दाखल झालेनंतर अर्जदार यांनी याकामी लेखी प्रतिउत्तर दाखल केले आहे. त्यामध्ये सदरची बाब अर्जदार यांनी कोठेही नाकारलेली नाही. अशा या पार्श्वभूमीवर जर तक्रारअर्जदार यांचे प्रकरण राष्ट्रीय आयोगाकडे विचाराधीन असल्यामुळे प्रस्तुतच्या ग्राहक तक्रार निवारण मंचास कोणताही न्यायनिर्णय करता येणार नाही. 9. अर्जदार यांनी याप्रकरणी वरिष्ठ न्यायालयांचे काही निवाडे दाखल केलेले आहेत. परंतु सदरचे निवाडयांचे अवलोकन केले असता असे दिसून येते की, सदरचे निवाडयातील घटनाक्रम व प्रस्तुत प्रकरणातील घटनाक्रम हा भिन्न आहे. सबब अर्जदार यांनी दाखल केलेले निवाडे याकामी लागू होत नाहीत असे या मंचाचे मत आहे. 10. या सर्व कारणास्तव व वर नमूद मुद्दयांच्या दिलेल्या उत्तरास अनुसरुन अर्जदार यांचा तक्रारअर्ज नामंजूर करणेत येत आहे. आदेश 1. अर्जदार यांचा तक्रारअर्ज नामंजूर येत आहे. 2. खर्चाबाबत काहीही आदेश करणेत येत नाहीत. 3. सदरचा न्यायनिर्णय खुल्या न्यायमंचात जाहीर करणेत आला. सातारा दि.21/5/2011 (सुनिल कापसे) (सुचेता मलवाडे) (विजयसिंह दि. देशमुख) सदस्य सदस्या अध्यक्ष
| Smt. S. A. Malwade, MEMBER | HONABLE MR. Vijaysinh D. Deshmukh, PRESIDENT | Mr. Sunil K Kapse, MEMBER | |