जिल्‍हा ग्राहक तक्रार निवारण न्‍यायमंच, गडचिरोली

ग्राहक तक्रार क्रमांक :-  21/2016       तक्रार नोंदणी दि. :-24/5/2016

                        तक्रार निकाली दि. :- 23/09/2016

                                          निकाल कालावधी :-  4 महिने

अर्जदार/तक्रारकर्ता      :-    श्रीमती उर्वशा पुंडलिक मंगर,

                              वय 34 वर्षे, व्‍यवसाय-घरकाम, 

                              रा.गोगांव, ता. जि.गडचिरोली.

                        - विरुध्‍द -

गैरअर्जदार/विरुध्‍दपक्ष    :-   (1) द न्‍यु इंडिया अॅश्‍युरन्‍स कंपनी लिमिटेड,

   तर्फे डिव्‍हीजनल मॅनेजर,

         डिव्‍हीजनल ऑफीस नं.130800, न्‍यु इंडिया

   सेंटर, 7 वा माळा, 17-ए, कुपरेज रोड,

   मुंबई-400 001.

(2) द न्‍यु इंडिया अॅश्‍युरन्‍स कंपनी लिमिटेड,

   तर्फे क्षेत्रीय मॅनेजर,

    एम.ई.सी.एल.कॉम्‍प्‍लेक्‍स, सेमिनरी हिल्‍स,

    नागपूर-440018.

(3)  तालुका कृषि अधिकारी, गडचिरोली,

     तालुका जिल्‍हा गडचिरोली.

अर्जदार तर्फे वकील               :-  अधि.श्री.उदय क्षिरसागर   

गैरअर्जदार क्र.1 व 2 तर्फे वकील    :-    अधि.श्री.रमाकांत इंगळे

गैरअर्जदार क्र.3 तर्फे               :-   स्‍वतः

गणपूर्ती         :-    (1) श्रीमती रोझा फुलचंद्र खोब्रागडे, अध्‍यक्ष (प्र.)

                                      (2) श्री सादिक मो‍हसिनभाई झवेरी, सदस्‍य

-  आ दे श  -

(मंचाचे निर्णयान्‍वये, रोझा फु.खोब्रागडे, अध्‍यक्ष (प्र.))

(पारीत दिनांक : 23 सप्‍टेंबर 2016)

                              तक्रारकर्त्‍याने सदर तक्रार, ग्राहक संरक्षण कायद्याचे कलम 12 अन्‍वये दाखल केली असून, तक्रारीचा आशय थोडक्‍यात येणे प्रमाणे.

1.          तक्रारकर्तीचे पती शेतीचा व्‍यवसाय करीत होते. शेतातील उत्‍पन्‍नावर तक्रारकर्तीचे वडील कुटूंबाचे पालनपोषण करीत होते. तक्रारकर्तीचे पती श्री.पुंडलिक लक्ष्‍मण मंगर हे दि.27.10.2011 रोजी रोड अपघातात मृत्‍यु पावले.  शासनातर्फे तक्रारकर्तीचे पतीचा शेतकरी व्‍यक्‍तीगत अपघात विमा काढला असल्‍याने व तक्रारकर्तीचे पती शेतकरी असल्‍याने तक्रारकर्ती गैरअर्जदार क्र.1 व 2  कडून रुपये 1,00,000/- च्‍या विमा रकमेसाठी पाञ होती.  तक्रारकर्तीचे पतीचा अपघाती मृत्‍यु झाल्‍याने गैरअर्जदार क्र.3  कडे विमा योजने अंतर्गत दि.1.2.2012 ला रितसर अर्ज केला, तसेच वेळोवेळी गैरअर्जदारांनी मागीतलेल्‍या दस्‍ताऐवजाची पुर्तता केली.  रितसर अर्ज केल्‍यानंतर गैरअर्जदार क्र.1 ने तक्रारकर्तीचे वडीलांच्‍या दाव्‍याबाबत काही कागदपत्रे मागितले, परंतु सर्व कागदपत्रे देऊनही काहीही न कळविल्‍याने गैरअर्जदाराने तक्रारकर्तीचा दावा अकारण प्रलंबित ठेवला.  गैरअर्जदार क्र.1 ने तक्रारकर्त्‍याचा दावा अकारण प्रलंबित ठेवून तक्रारकर्तीची फसवणूक केली आहे. शासनाने ज्‍या उद्देशाने मृत शेतक-याच्‍या पत्‍नी व मुलांसाठी ही योजना सुरु केली त्‍या उद्देशालाच गैरअर्जदार हे तडा देत आहे. त्‍यामुळे गैरअर्जदार क्र.1 ने दावा प्रलंबित ठेवून सेवेमध्‍ये ञृटी केली. त्‍यामुळे तक्रारकर्तीस मानसिक, शारिरीक ञास व आर्थिक नुकसान झाले. त्‍यामुळे तक्रारकर्तीने गैरअर्जदारांनी विमा दाव्‍याची रक्‍कम रुपये 1,00,000/- दि.13.10.2015 पासून द.सा.द.शे. 18 % व्‍याजाने मिळण्‍याचे, तसेच मानसिक, शारिरीक व आर्थिक ञासापोटी रुपये 30,000/- व तक्रारीचे खर्चापोटी रुपये 15,000/- अर्जदारास गैरअर्जदारांकडून मिळण्‍याचे आदेश व्‍हावे, अशी प्रार्थना केली.

2.          अर्जदाराने नि.क्र.2 नुसार 8 झेरॉक्‍स दस्‍ताऐवज दाखल केले. अर्जदाराची तक्रार नोंदणीकरुन गैरअर्जदारास नोटीस काढण्‍यात आली. गैरअर्जदार क्र.1 व 2 ने नि.क्र.12 नुसार व गैरअर्जदार क्र.3 यांनी नि.क्र.10 नुसार लेखी उत्‍तर दाखल केले.

3.          गैरअर्जदार क्र.1 व 2 ने  नि.क्र.12 नुसार दाखल केलेल्‍या लेखी उत्‍तरात नमूद केले की, अर्जदाराने तक्रारीत केले सर्व आरोप त्‍यांना नाकबूल आहे.  गैरअर्जदाराने पुढे त्‍याचे लेखी उत्‍तरात नमूद केले आहे की, तक्रारकर्तीच्‍या पतीचा मृत्‍यु दिनांक 27.10.2011 ला रोड अपघातात जख्‍मी होऊन झाला व नियमाप्रमाणे 90 दिवसांचे आंत तक्रार ही तालुका कृषि अधिका‍-याकडे मुदतीत दाखल करावयास पाहिजे होती. तक्रारकर्तीने मुंबई येथील ग्राहक तक्रार निवारण मंच येथे याअगोदरच तक्रार दाखल केली असून एकाच कारणासाठी तक्रारकर्तीस दुसरी तक्रार दाखल करण्‍याचा कायदेशिर अधिकार नाही. या कारणासाठी तक्रारकर्तीची तक्रार खारीज होण्‍यास पात्र आहे. तसेच, गैरअर्जदार क्र.1 ची विमा सल्‍लागार कंपनी कबाल इन्‍शुरन्‍स यांना गैरअर्जदार म्‍हणून तक्रारीत जोडले नाही, या कारणास्‍तव सुध्‍दा तक्रार खारीज होण्‍यास पात्र आहे. तसेच, तक्रारकर्तीने वारस म्‍हणून आपले मुलांना व सासू सासरे यांना पार्टी म्‍हणून जोडलेले नाही. या सर्व कारणाने अर्जदाराची तक्रार खारीज होण्‍यास पात्र आहे.

4.          गैरअर्जदार क्र.3 ने नि.क्र.10 नुसार दाखल केलेल्‍या लेखी उत्‍तरात नमूद केले की, स्‍व.श्री.पुंडलिक लक्ष्‍मण मंगर यांचा शेतकरी जनता अपघात विमा योजने अंतर्गत विमा मिळणेसाठी अर्ज दिनांक 31.5.2012 अन्‍वये प्राप्‍त झाला. सदर प्रस्‍तावाची कबाल इन्‍शुरन्‍स ब्रोकींग सर्व्‍हीसेस प्रा.लि. या विमा सल्‍लागार कंपनीच्‍या जिल्‍हा प्रतिनिधी मार्फत छाननी केली असता त्रृटी आढळून आल्‍याने त्रृटीच्‍या पुर्ततेकरीता दिनांक 15.6.2012 अन्‍वये कळविण्‍यात आले. त्‍यानुसार दिनांक 6.7.2012 चे पत्रान्‍वये त्रृटीची पुर्तता करण्‍यात आली. त्‍याचप्रमाणे अर्जदाराच्‍या नोटीसचे उत्‍तर सुध्‍दा देण्‍यात आले आहे.  गैरअर्जदार क्र.3 ने योग्‍य व वेळेवर कार्यवाही केलेली असल्‍याने त्‍यांना दोषमुक्‍त करावे, अशी विनंती केली..

5.          अर्जदार व गैरअर्जदार क्र.1 ते 3 यांनी दाखल केलेले लेखी बयान, तसेच अर्जदार व गैरअर्जदार क्र.1 ते 3  ने दाखल केलेले दस्‍ताऐवज, शपथपञ, तोंडी व लेखी युक्‍तीवादावरुन खालील मुद्दे निघतात.

मुद्दे                                       :  निष्‍कर्ष

1)    अर्जदार हा गैरअर्जदार क्र.1 चा ग्राहक आहे काय ?        :  होय

2)    गैरअर्जदार क्र.1 ने लाभार्थ्‍याप्रती सेवेत न्‍युनतापूर्ण       :  होय

व्‍यवहार केला आहे काय ?

3)    अर्जदार हा गैरअर्जदार क्र.1 कडून विमा पॉलिसीचा लाभ   :  होय

मिळण्‍यास पाञ आहे काय ?

4)    आदेश काय ?                              : अंतिम आदेशाप्रमाणे 

- कारण मिमांसा –

मुद्दा क्रमांक 1 बाबत :-    

6.          अर्जदाराचे पती हे शेतीचा व्‍यवसाय करीत होते व शेतातील उत्‍पन्‍नावर कुटुंबाचे पालनपोषण करीत होते, ही बाब अर्जदाराने दाखल केलेल्‍या नि.क्र.2 वरील दस्‍तऐवजावरुन सिध्‍द होते. शासनातर्फे काढण्‍यात येणा-या शेतकरी अपघात विमा योजनेची शेतक-याच्‍या अपघाती मृत्‍युनंतर अर्जदार हे त्‍या लाभार्थी असल्‍यामुळे गैरअर्जदार क्र.1 चे ग्राहक आहे. म्‍हणून मुद्दा क्र.1 चे उत्‍तर होकारार्थी नोंदविण्‍यात येत आहे.

 मुद्दा क्रमांक 2 व 3 बाबत :-     

7.          गैरअर्जदार क्र.1 व 2 ने दाखल केलेले लेखी युक्‍तीवाद तसेच तोंडी युक्‍तीवादावरुन हे म्‍हणणे की, सदर तक्रार ही मुदतीत नसल्‍यामुळे दावा फेटाळण्‍यात येत आहे, हे चुकीचे आहे. कारण अर्जदार ही पतीच्‍या मृत्‍युनंतर शोकात होती. तसेच अशिक्षित असल्‍यामुळे तिला या योजनेची माहिती उशिरा मिळाली व आवश्‍यक कागदपत्रांची जुळवाजुळव या सर्व कारणामुळे तक्रार दाखल करण्‍यास उशीर झाला. तसेच, अर्जदाराने वेळोवेळी कागदपत्रातील त्रृटींची पुर्तताही केलेली आहे.

गैरअर्जदाराचे हे म्‍हणणे गृहीत धरण्‍यासारखे नाही की, अर्जदाराने कबाल

 इन्‍शुरन्‍स कंपनीला पार्टी म्‍हणून जोडलेले नाही. कारण शासन परिपत्रकात असे कुठेही नमुद नाही की, कबाल इन्‍शुरन्‍स कंपनीमार्फत विमा दावा दाखल न केल्‍यास विमा दावा रद्द करावा. गैरअर्जदार क्र.3 च्‍या लेखी उत्‍तरात सिध्‍द होते की, गैरअर्जदार क्र.3 ने अर्जदाराचा विमा दावा कबाल इन्‍शुरन्‍स मार्फत पाठविला होता. गैरअर्जदार यांनी फक्‍त लेखी उत्‍तर व तोंडी युक्‍तीवादामध्‍ये अर्जदाराचा दावा फेटाळला आहे. विमा दावा फेटाळण्‍यासाठी कुठलेही पुरावे किंवा साक्ष दाखल नाही.

            एकंदरीत वरील विवेचनावरुन असे दिसून येते की, गैरअर्जदार विमा कंपनीने अर्जदारास नाहक त्रास देवून न्‍युनतापुर्ण सेवा व अनुचित व्‍यापार पध्‍दती अवलंबिलेली आहे. करीता मुद्दा क्र. 2 व 3 चे उत्‍तर होकारार्थी देण्‍यात येत आहे.

मुद्दा क्रमांक 4 बाबत :-    

8.    वरील विवेचनावरुन हे मंच खालीलप्रमाणे आदेश पारीत करीत आहे.

       - अंतिम आदेश –

(1)

(2)

             1,00,000/- प्रस्‍ताव दाखल केल्‍यापासून म्‍हणजेच दिनांक 01.02.2012

             पासून,  द.सा.द.शे. 9 टक्‍के व्‍याजासह, आदेशाची प्रत मिळाल्‍यापासून

             45 दिवसांत द्यावे.

(3)

    त्रासापोटी रुपये 20,000/- व तक्रारीचा खर्च रुपये 5,000/- आदेशाची

    प्रत मिळाल्‍यापासून 45 दिवसांत द्यावे.

(4)

(5)

गडचिरोली.

दिनांक –  23.9.2016.

        (सादिक मो.झवेरी)                             ( रोझा फु.खोब्रागडे ) 

            सदस्‍य                                      अध्‍यक्ष (प्र.) 

                    जिल्‍हा ग्राहक तक्रार निवारण मंच, गडचिरोली.