जिल्‍हा ग्राहक तक्रार निवारण न्‍यायमंच, गडचिरोली
ग्राहक तक्रार क्रमांक :- 27/2016 तक्रार नोंदणी दि. :-24/5/2016
तक्रार निकाली दि. :- 14/10/2016
निकाल कालावधी :- 9 म.21 दिवस
अर्जदार/तक्रारकर्ता :- श्रीमती मिराबाई मोंडी मुत्‍तेवार,
वय 50 वर्षे, व्‍यवसाय-घरकाम,
रा.ठाकरी, ता.चामोर्शी, जि.गडचिरोली.
- विरुध्‍द -
गैरअर्जदार/विरुध्‍दपक्ष :- (1) द न्‍यु इंडिया अॅश्‍युरन्‍स कंपनी लिमिटेड,
तर्फे डिव्‍हीजनल मॅनेजर,
डिव्‍हीजनल ऑफीस नं.130800, न्‍यु इंडिया
सेंटर, 7 वा माळा, 17-ए, कुपरेज रोड,
मुंबई-400 001.
(2) द न्‍यु इंडिया अॅश्‍युरन्‍स कंपनी लिमिटेड,
तर्फे क्षेत्रीय मॅनेजर,
एम.ई.सी.एल.कॉम्‍प्‍लेक्‍स, सेमिनरी हिल्‍स,
नागपूर-440018.
(3) तालुका कृषि अधिकारी, चामोर्शी,
तालुका चामोर्शी,जिल्‍हा गडचिरोली.
अर्जदार तर्फे वकील :- अधि.श्री.उदय क्षिरसागर
गैरअर्जदार क्र.1 व 2 तर्फे वकील :- अधि.श्री.के.डी.देशपांडे
गैरअर्जदार क्र.3 तर्फे :- स्‍वतः
गणपूर्ती :- (1) श्रीमती रोझा फुलचंद्र खोब्रागडे, अध्‍यक्ष (प्र.)
(2) श्री सादिक मो‍हसिनभाई झवेरी, सदस्‍य
- आ दे श -
(मंचाचे निर्णयान्‍वये, सादिक मो.झवेरी, सदस्‍य)
(पारीत दिनांक : 14 ऑक्‍टोंबर 2016)
तक्रारकर्तीने सदर तक्रार, ग्राहक संरक्षण कायद्याचे कलम 12 अन्‍वये दाखल केली असून, तक्रारीचा आशय थोडक्‍यात येणे प्रमाणे.
1. तक्रारकर्तीचे पती शेतीचा व्‍यवसाय करीत होते. शेतातील उत्‍पन्‍नावर तक्रारकर्तीचे वडील कुटूंबाचे पालनपोषण करीत होते. तक्रारकर्तीचे पती श्री.मोंडी हनमैया मुत्‍तेवार हे दि.28.03.2013 रोजी एका वाहनाने धडक दिल्‍याने जखमी होऊन मृत्‍यु पावले. शासनातर्फे तक्रारकर्तीचे पतीचा शेतकरी व्‍यक्‍तीगत अपघात विमा काढला असल्‍याने व तक्रारकर्तीचे पती शेतकरी असल्‍याने तक्रारकर्ती गैरअर्जदार क्र.1 व 2 कडून रुपये 1,00,000/- च्‍या विमा रकमेसाठी पाञ होती. तक्रारकर्तीचे पतीचा अपघाती मृत्‍यु झाल्‍याने गैरअर्जदार क्र.3 कडे विमा योजने अंतर्गत दि.14.2.2014 ला रितसर अर्ज केला, तसेच वेळोवेळी गैरअर्जदारांनी मागीतलेल्‍या दस्‍ताऐवजाची पुर्तता केली. तक्रारकर्ती महिलेच्‍या पतीच्‍या दाव्‍याबाबत गैरअर्जदार क्र.1 यांनी कोणताही निर्णय न घेतल्‍याने अर्जदाराने वकीलामार्फत दिनांक 29.4.2016 ला गैरअर्जदार क्र.1 व 3 ला नोटीस पाठविला. गैरअर्जदार क्र.1 ने तक्रारकर्तीचा दावा अकारण प्रलंबित ठेवून तक्रारकर्तीची फसवणूक केली आहे. शासनाने ज्‍या उद्देशाने मृत शेतक-याच्‍या पत्‍नी व मुलांसाठी ही योजना सुरु केली त्‍या उद्देशालाच गैरअर्जदार हे तडा देत आहे. त्‍यामुळे गैरअर्जदार क्र.1 ने दावा प्रलंबित ठेवून सेवेमध्‍ये ञृटी केली. त्‍यामुळे तक्रारकर्तीस मानसिक, शारिरीक ञास व आर्थिक नुकसान झाले. त्‍यामुळे तक्रारकर्तीने गैरअर्जदारांनी विमा दाव्‍याची रक्‍कम रुपये 1,00,000/- दि.14.2.2014 पासून द.सा.द.शे. 18 % व्‍याजाने मिळण्‍याचे, तसेच मानसिक, शारिरीक व आर्थिक ञासापोटी रुपये 30,000/- व तक्रारीचे खर्चापोटी रुपये 15,000/- अर्जदारास गैरअर्जदारांकडून मिळण्‍याचे आदेश व्‍हावे, अशी प्रार्थना केली.
2. अर्जदाराने नि.क्र.2 नुसार 7 झेरॉक्‍स दस्‍ताऐवज दाखल केले. अर्जदाराची तक्रार नोंदणीकरुन गैरअर्जदारास नोटीस काढण्‍यात आली. गैरअर्जदार क्र.1 व 2 ने नि.क्र.8 नुसार लेखी उत्‍तर दाखल केले व गैरअर्जदार क्र.3 हे अनुपस्थित राहिले.
3. गैरअर्जदार क्र.1 व 2 ने नि.क्र.12 नुसार दाखल केलेल्‍या लेखी उत्‍तरात नमूद केले की, अर्जदाराने तक्रारीत केले सर्व आरोप त्‍यांना नाकबूल आहे. गैरअर्जदाराने पुढे त्‍याचे लेखी उत्‍तरात नमूद केले आहे की, सदर तक्रारीचे कारण दिनांक 28.3.2013 ला उदभवले असून सदर तक्रार मुदतबाहय आहे. अर्जदाराने सदर तक्रार दिनांक 24.5.2011 ला दाखल केली आहे. मे.कबाल इन्‍शुरन्‍स कंपनीने गैरअर्जदार क्र.3 कडून प्रस्‍ताव गैरअर्जदार क्र.1 कडे सादर करणे आवश्‍यक होते. गैरअर्जदार क्र.1 व 2 ला अर्जदाराच्‍या विमा दाव्‍याबाबत कोणताही प्रस्‍ताव प्राप्‍त झालेला नाही. त्‍यामुळे विमा दावा निकाली काढण्‍याचा प्रश्‍नच उद्भवत नाही. तसेच, अर्जदार यांनी मे.कबाल इन्‍शुरन्‍स कंपनी यांना तक्रारीत विरुध्‍दपक्ष म्‍हणून समाविष्‍ट केलेले नाही, त्‍यामुळे, सदर तक्रार खारीज होण्‍यास पात्र आहे. अर्जदार यांनी घटना घडल्‍यापासून 90 दिवसांचे आंत विमा दावा दाखल करणे आवश्‍यक होते. सदरची तक्रार मुदतबाहय असल्‍यामुळे अर्जदाराची तक्रार खारीज करण्‍यात यावी, अशी विनंती केली.
4. अर्जदार व गैरअर्जदार क्र.1 ते 2 यांनी दाखल केलेले लेखी बयान, तसेच अर्जदार व गैरअर्जदार क्र.1 ते 2 ने दाखल केलेले तोंडी व लेखी युक्‍तीवादावरुन खालील मुद्दे निघतात.
मुद्दे : निष्‍कर्ष
1) अर्जदार हा गैरअर्जदार क्र.1 व 2 चा ग्राहक आहे काय ? : होय
2) गैरअर्जदार क्र.1 व 2 ने लाभार्थ्‍याप्रती सेवेत न्‍युनतापूर्ण : होय
व्‍यवहार केला आहे काय ?
3) अर्जदार हा गैरअर्जदार क्र.1 व 2 कडून विमा पॉलिसीचा लाभ : होय
मिळण्‍यास पाञ आहे काय ?
4) आदेश काय ? : अंतिम आदेशाप्रमाणे
- कारण मिमांसा –
मुद्दा क्रमांक 1 बाबत :-
5. अर्जदाराचे पती हे शेतीचा व्‍यवसाय करीत होते व शेतातील उत्‍पन्‍नावर कुटुंबाचे पालनपोषण करीत होते, ही बाब अर्जदाराने दाखल केलेल्‍या नि.क्र.2 वरील दस्‍तऐवजावरुन सिध्‍द होते. शासनातर्फे काढण्‍यात येणा-या शेतकरी अपघात विमा योजनेची शेतक-याच्‍या अपघाती मृत्‍युनंतर अर्जदार हे त्‍या लाभार्थी असल्‍यामुळे गैरअर्जदार क्र.1 चे ग्राहक आहे. म्‍हणून मुद्दा क्र.1 चे उत्‍तर होकारार्थी नोंदविण्‍यात येत आहे.
मुद्दा क्रमांक 2 व 3 बाबत :-
6. गैरअर्जदार क्र.1 व 2 ने दाखल केलेले लेखी युक्‍तीवाद तसेच तोंडी युक्‍तीवादावरुन हे म्‍हणणे की, सदर तक्रार ही मुदतीत नसल्‍यामुळे दावा फेटाळण्‍यात येत आहे, हे चुकीचे आहे. कारण अर्जदार ही पतीच्‍या मृत्‍युनंतर शोकात होती. तसेच अशिक्षित असल्‍यामुळे तिला या योजनेची माहिती उशिरा मिळाली व आवश्‍यक कागदपत्रांची जुळवाजुळव या सर्व कारणामुळे तक्रार दाखल करण्‍यास उशीर झाला. अर्जदाराचे पतीचा मृत्‍यु दिनांक 28.3.2013 ला झाला व अर्जदाराने दिनांक 14.2.2014 ला विमा प्रस्‍ताव गैरअर्जदाराकडे सादर केलेला आहे. तसेच, अर्जदाराने वेळोवेळी कागदपत्रातील त्रृटींची पुर्तताही केलेली आहे.
गैरअर्जदाराचे हे म्‍हणणे गृहीत धरण्‍यासारखे नाही की, अर्जदाराने कबाल
इन्‍शुरन्‍स कंपनीला पार्टी म्‍हणून जोडलेले नाही. कारण शासन परिपत्रकात असे कुठेही नमुद नाही की, कबाल इन्‍शुरन्‍स कंपनीमार्फत विमा दावा दाखल न केल्‍यास विमा दावा रद्द करावा. गैरअर्जदार यांनी फक्‍त लेखी उत्‍तर व तोंडी युक्‍तीवादामध्‍ये अर्जदाराचा दावा फेटाळला आहे. विमा दावा फेटाळण्‍यासाठी कुठलेही पुरावे किंवा साक्ष दाखल नाही.
एकंदरीत वरील विवेचनावरुन असे दिसून येते की, गैरअर्जदार विमा कंपनीने अर्जदारास नाहक त्रास देवून न्‍युनतापुर्ण सेवा व अनुचित व्‍यापार पध्‍दती अवलंबिलेली आहे. करीता मुद्दा क्र. 2 व 3 चे उत्‍तर होकारार्थी देण्‍यात येत आहे.
मुद्दा क्रमांक 4 बाबत :-
7. वरील विवेचनावरुन हे मंच खालीलप्रमाणे आदेश पारीत करीत आहे.
- अंतिम आदेश –
(1)
(2)
1,00,000/- प्रस्‍ताव दाखल केल्‍यापासून म्‍हणजेच दिनांक 14.02.2014
पासून, द.सा.द.शे. 9 टक्‍के व्‍याजासह, आदेशाची प्रत मिळाल्‍यापासून
45 दिवसांत द्यावे.
(3)
त्रासापोटी रुपये 20,000/- व तक्रारीचा खर्च रुपये 5,000/- आदेशाची
प्रत मिळाल्‍यापासून 45 दिवसांत द्यावे.
(4)
(5)
गडचिरोली.
दिनांक – 14.10.2016.
(सादिक मो.झवेरी) ( रोझा फु.खोब्रागडे )
सदस्‍य अध्‍यक्ष (प्र.)
