(आदेश पारीत व्‍दारा-श्री.विजय सी.प्रेमचंदानी-मा.अध्‍यक्ष)

1.   तक्रारकर्त्‍यांनी सदरील तक्रार कलम 12 ग्राहक संरक्षण कायदा 1986 अन्‍वये दाखल केली आहे.

2.   तक्रारकर्त्‍यांनी तक्रारीत असे कथन केलेले आहे की, सामनेवालाकडून तक्रारकर्त्‍यांना विज पुरवठा केला जातो व त्‍या बदल्‍यात ते विज पुरवठा करुन त्‍याची बिले वसुल करतात. तक्रारकर्त्‍यांनी पुढे असे कथन केले आहे की, सामनेवाला यांनी विद्युत पुरवठा करण्‍यासाठी जागोजागी विज पुरवठा करणारे लोखंडी खांब उभे केलेले आहेत. त्‍यामधून ग्राहकांना विज पुरवठा देण्‍यात येतो. दिनांक 05.06.2015 रोजी दुपारी 3.30 वाजण्‍याच्‍या सुमारास तक्रारकर्ताचा लहान मुलगा कु.प्रज्‍वल संदीप पवार हा त्‍याचे मित्रांसोबत घरासमोर खेळत असतांना तेथे असलेल्‍या विज पुरवठा खांबास त्‍याचा उजवा हात लागल्‍यामुळे त्‍यास विजेचा शॉक बसला. मात्र तो खांब सामनेवाले यांचे कर्मचा-यांच्‍या हलगर्जीपणामुळे व योग्‍य निगा न ठेवल्‍यामुळे विद्युत भारीत झालेला होता. त्‍यामुळे लहान मुलगा प्रज्‍वल याचा त्‍या लोखंडी खांबास त्‍याचा उजवा हात लागल्‍यामुळे त्‍यास विजेचा शॉक बसून त्‍या विद्युत भारीत खांबास तक्रारकर्ताचे मुलाचा हात चिकटला होता व तो बेशुध्‍द झाला होता. तक्रारकर्ताचे शेजारील माणसांनी तक्रारकर्ताचे घरातून लाकडी काठी घेऊन मुलगा प्रज्‍वल याचा हात लोखंडी खांबापासून बाजुला काढला, त्‍याच लोकांनी तक्रारकर्ताचे मुलास उपचारासाठी कोपरगांव येथील सरकारी दवाखान्‍यात दाखल केले असता तो मरण पावला आहे असे डॉक्‍टरांनी सांगितले.  त्‍याबाबतची अपघाती मृत्‍यूची नोंद कोपरगाव पोलीस स्‍टेशन यांचेकडे झाल्‍यानंतर कोपरगांव पोलीस स्‍टेशनचे संबंधीत तपासणी अधिका-यांनी फौजदार प्रक्रिया संहिता कलम 174 प्रमाणे चौकशी केली. व सदर तपासणीची कागदपत्रे तक्रारीसोबत लावलेली आहेत. सामनेवालाचे निष्‍काळजीपणामुळे तक्रारकर्ताचे मुलगा लोखंडी खांबाला शॉक लागल्‍यामुळे मरण पावला ही बाब सामनेवालाचे निष्‍काळजीपणामुळे सेवेत त्रुटी आहे. म्‍हणून तक्रारकर्त्‍यांनी नुकसान भरपाई मिळणेकरीता सदर तक्रार मंचासमक्ष दाखल केलेली आहे.

3. तक्रारकर्त्‍यांनी तक्रारीत अशी मागणी केली आहे की, सामनेवालाकडून नुकसान भरपाई म्‍हणून रक्‍कम रुपये 18,00,000/- तसेच सामनेवाला यांचे प्रशासकीय परीपत्रकाप्रमाणे सानुग्रह अनुदान म्‍हणून रक्‍कम रुपये 2,00,000/-  व त्‍यावर द.सा.द.शे.12 टक्‍के प्रमाणे व्‍याज मिळावे. तसेच तक्रारकर्ताला झालेल्‍या मानसिक त्रासापोटी व तक्रारीचा खर्चापोटी सामनेवालाकडून रक्‍कम मिळण्‍याचा आदेश व्‍हावा.

4. तक्रारकर्त्‍यांची तक्रार स्विकृत करुन सामनेवाला यांना नोटीसा काढण्‍यात आल्‍या. सदरहू नोटीस प्राप्‍त झाल्‍यावर सामनेवाला प्रकरणात हजर झाले. व निशाणी क्र.17 वर लेखी उत्‍तर दाखल केले. सामनेवाला यांनी लेखी उत्‍तरात असे कथन केलेले आहे की, तक्रारकर्त्‍यांनी तक्रारीत सामनेवाला यांचेविरुध्‍द लावलेले आरोप खोटे असून सामनेवाला यांना नाकबूल आहेत. सामनेवालाने पुढे असे कथन केलेले आहे की, तक्रारकर्ता हे ग्राहक संरक्षण कायदा 1986 चे कलम 2 प्रमाणे ग्राहक नाहीत. तक्रारकर्ते व सामनेवाला यांचेदरम्‍यान सेवा देणार असा ग्राहक संबंध निर्माण होत नसल्‍याने सदर तक्रार खारीज होण्‍यास पात्र आहे. तसेच तक्रारकर्ताने नुकसान भरपाईकरीता दाखल केलेली तक्रार या मंचाला चालविण्‍याचे अधिकारक्षेत्रात येत नाही. सदरचे नुकसान भरपाई करता दिवाणी न्‍यायालय यांना अधिकारक्षेत्र आहे. म्‍हणून तक्रारकर्त्‍यांची सदरील तक्रार खारीज करण्‍यात यावी अशी विनंती केली आहे. सामनेवाला यांनी पुढे असे कथन केलेले आहे की, तक्रारकर्ता यांचे घरासमोरील महादवे मंदिराच्‍या मागे सामनेवाले यांचा लघु दाब वाहिनीचा पोल बांधलेला आहे व सदरील पोल हा लोखंडी असून सूमारे 20 ते 25 वर्ष जुना आहे. सामनेवाला यांनी सदरील पोल उभारणी करतांना त्‍यांस आवश्‍यक असलेल्‍या लोखंडी तारेचा ताण पोलच्‍या सर्व बाजुनी दिलेला होता. सदरचा पोल हा तक्रारकर्ता यांच्‍या घरापासून 30 ते 40 फुटाच्‍या अंतरावर आहे व त्‍यांस दिलेला ताण हा सुमारे 8 फुट अंतरावर दिलेला आहे. त्‍या संदर्भात सामनेवालाचे अधिका-यांनी सदरहू लोखंडी ताणास हात लावू नये असे लोकांना समजावून सांगितले होते. तक्रारकर्ता यांनी सामनेवाले यांच्‍या अधिका-यांनी दिलेल्‍या सुरक्षिततेच्‍या सुचनेकडे दुर्लक्ष केले असल्‍याने सदरहू ताणास वेळोवेळी हलवुन त्‍यावर सामनेवाले यांच्‍या अधिका-यांनी लावलेले विद्युत रोधक मनी इ. तोडून टाकले. याबाबत सामनेवाला यांचे अधिका-यांनी त्‍यांना सदरचे विद्युत रोधक चिनी मातीचे मनी, काढून टाकल्‍याचे सदरहु तारेमध्‍ये विद्युत प्रवाह उतरण्‍याची शक्‍यता राहील तरी त्‍याच्‍या जवळपास कोणास जाऊ देवू नये असे वेळोवेळी बजाविले होते. तरी तक्रारकर्ता व इतर लोकांनी दुर्लक्ष केले. दिनांक 05.06.2015 रोजी दुपारी 3.00 वाजताचे दरम्‍यान मौजे डाउच खुर्द या गावात जोरदार पाऊस झाला व त्‍यामुळे सोसाटयाचा वारा सुटल्‍याने सदरच्‍या पोलवरील सर्व्‍हीस वायरचे इन्‍सुलेशन कट झाले. तसेच पोलच्‍या ताणास असलेले स्‍टे इन्‍सुलेटर हे सुध्‍दा निघून गेले. व त्‍यामुळे पोलवरील कन्‍डंकटरचा पोलला स्‍पर्श झाल्‍याने त्‍याला विजेचा धक्‍का बसला व त्‍यातच त्‍याचा मृत्‍यू झाला. यात सामनेवालाचा कोणताही निष्‍काळजीपणा नव्‍हता. तक्रारकर्ताने केलेली मागणी चुकीची व खोटया स्‍वरुपाची असल्‍याने सदर तक्रार खारीज करण्‍यात यावी अशी विनंती केली आहे. सामनेवालास तक्रारकर्ताची कोणतीही नोटीस मिळालेली नाही. व तक्रारकर्ता व सामनेवाले यांचेदरम्‍यान ग्राहक व विक्रेता असा कोणताही नातेसंबंध नसल्‍याने सदर तक्रार खारीज करण्‍यात यावी अशी विनंती करण्‍यात आली आहे.

5. तक्रारकर्ताने दाखल तक्रार, दस्‍तावेज, सामनेवालानी दाखल केलेली कैफियत, दस्‍तावेज व उभयतांनी दाखल केलेल्‍या वरीष्‍ठ न्‍यायालयाचे न्‍याय निवाडयाचे अवलोकन केलेवरुन  मंचासमक्ष खालील मुद्दे विचारार्थ येतात.

का र ण मि मां सा

6.   मुद्दा क्र.1  – तक्रारकर्ताने तक्रारीत नमुद असलेल्या मागणीची पडताळणी करतांना असे निदर्शनास दिसून आले की, तक्रारकर्ताने सामनेवाला यांचेकडून नुकसान भरपाई म्‍हणून रक्‍कम रुपये 18,00,000/- व प्रशासकीय परीपत्रकाप्रमाणे सानुग्रह अनुदान म्‍हणून रक्‍कम रुपये 2,00,000/- व त्‍यावर द.सा.द.शे.12 टक्‍के व्‍याज तसेच तक्रारकर्त्‍यांना झालेल्‍या मानसिक त्रासापोटी 50,000/- व तक्रारीचा खर्च अशी मागणी केलेली आहे. अशी एकुण मागणी ही 20,00,000/- चे वरती होत असल्‍याने ग्राहक संरक्षण कायदा 1986 चे कलम 11 (1) प्रमाणे सदर तक्रार चालविण्‍यास या मंचाला अधिकारक्षेत्र नाही. सबब मुद्दा क्र.1 चे उत्‍तर नकारार्थी नोंदविण्‍यात येते.

7.   मुद्दा क्र.2 –मुद्दा क्र.1 चे विवेचनावरुन खालील प्रमाणे अंतिम आदेश पारीत करण्‍यात येत आहे.

- अं ति म आ दे श –

1.   ग्राहक संरक्षण कायदा 1986 चे कलम 11 (1) प्रमाणे सदर तक्रार चालविण्‍याचे अधिकारक्षेत्र या मंचाला येत नसल्‍यामुळे प्रस्‍तुत तक्रार नस्‍तीबध्‍द करण्‍यात येते.

2.   तक्रारकर्त्‍यांना न्‍यायाचे दृष्‍टीने त्‍याच कारणाने योग्‍य न्‍यायालयात तक्रार दाखल करण्‍यास परवानगी देण्‍यात येते.

3.   उभय पक्षकार यांनी या तक्रारीचा खर्च स्‍वतः सहन करावा.

4.   या आदेशाची प्रथम प्रत उभय पक्षकार यांना निःशुल्‍क देण्‍यात यावी.  

5.   तक्रारकर्त्‍यांना या प्रकरणाची “ब” व “क” फाईल परत करावी.

6.   सदर आदेश आज रोजी डायसवर पारीत करण्‍यात आला.