जिल्‍हा ग्राहक तक्रार निवारण मंच,धुळे.   

 मा.अध्‍यक्षा – सौ.व्‍ही.व्‍ही.दाणी

 मा.सदस्‍या –  सौ.एस.एस.जैन

 मा.सदस्‍य –  श्री.एस.एस.जोशी

                              ---------------------------------------                                 ग्राहक तक्रार क्रमांक  –  २१५/२०१२

                              तक्रार दाखल दिनांक   – ३१/१२/२०१२

                              तक्रार निकाली दिनांक –  २३/१२/२०१३

डॉ.क्रांती गोरख सोनवणे (माळी)                             ----- तक्रारदार.

उ.व.३५, धंदा- वैद्यकिय व्‍यवसाय

ह.मु.तळेगांव-पुणे

तर्फे मुखत्‍यारपत्र धारण करणार

श्री.गोरख रामचंद्र सोनवणे (माळी)

उ.व.६३, धंदा- सेवानिवृत्‍त

राहणार-१२,इंद्रप्रस्‍थ,संत गाडगे बाबा कॉलनी,

दत्‍तमंदिर चौक,देवपुर धुळे.ता.जि.धुळे

       विरुध्‍द

श्री.समर्थ सहकारी पतपेढी मर्या.धुळे                 ----- सामनेवाले.

     (नोटीसीची बजावणी चेअरमन यांचेवर व्‍हावी)

(१)कुमुदिनी पंचभाई (चेअरमन)

रा.११९९,समर्थ भवन नगरपट्टी,धुळे

(२)सचिन सुरेश कुलकर्णी (मुख्‍य कार्यकारी अधिकारी)

रा.११९९,समर्थ भवन नगरपट्टी,धुळे

न्‍यायासन

(मा.अध्‍यक्षा - सौ.व्‍ही.व्‍ही.दाणी)

(मा.सदस्‍या - सौ.एस.एस.जैन)

(मा.सदस्‍य - श्री.एस.एस.जोशी)

उपस्थिती

(तक्रारदारा तर्फे – वकील श्री.एस.वाय.शिंपी)

(सामनेवाले तर्फे – वकील श्री.वाय.बी.जोशी)

----------------------------------------------

निकालपत्र

(द्वारा- मा.सदस्‍य - श्री.एस.एस.जोशी)

----------------------------------------------

(१)       सामनेवाले यांच्‍याकडे ठेवलेली बचत खात्‍यातील रक्‍कम, सामनेवाले यांनी परत न दिल्‍याने, ती व्‍याजासह मिळावी या मागणीसाठी तक्रारदार यांनी ग्राहक संरक्षण कायदा कलम १२ अन्‍वये या मंचात सदरचा तक्रार अर्ज दाखल केला आहे.

(२)      तक्रारदार यांची तक्रार थोडक्‍यात अशी आहे की, सामनेवाले पतसंस्‍था असून, सामनेवाले क्र.१ व २ यांचे मार्फत सदर पतसंस्‍थेचा कारभार सुरु आहे.   तक्रारदारांनी सामनेवाले पतसंस्‍थेत  काही रक्‍कम मुदत ठेव स्‍वरुपात गुंतविली होती, मुदतपुर्ती नंतर सदर ठेवीची रक्‍कम सामनेवाले यांनी न देता ती बचत खाते क्र.४०/५१०५ मध्‍ये ठेवून घेतली.  सदर बचत खात्‍यात एकूण रक्‍कम रु.१७,५१,५१२/- शिल्‍लक आहेत.   

           बचत खात्‍यातील रक्‍कम मिळावी म्‍हणून तक्रारदारांनी वारंवार मागणी केली, तसेच दि.१६-०८-२०१२ रोजी लेखी अर्जाद्वारेही मागणी केली.  परंतु सामनेवाले रक्‍कम देण्‍यास टाळाटाळ करीत आहेत.  त्‍यामुळे तक्रारदारांना मानसिक व शारीरिक त्रास होत आहे.  त्‍यामुळे बचत खात्‍यातील एकूण रक्‍कम रु.१७,५१,५१२/- द.सा.द.शे.१२ टक्‍के व्‍याजासह मिळावी तसेच शारीरिक व मानसिक त्रासापोटी रक्‍कम रु.५०,०००/- व अर्जाचा खर्च रक्‍कम रु.१०,०००/- सामनेवालेंकडून मिळावेत अशी तक्रारदारांनी शेवटी विनंती केली आहे. 

(३)      तक्रारदार यांनी त्‍यांच्‍या म्‍हणण्‍याच्‍या पुष्‍टयर्थ शपथपत्र व बचत खाते क्र.४०/५१०५ ची छायांकीत प्रत दाखल केली आहे. 

(४)       सामनेवाले १ व २ हे सदर प्रकरणी हजर झाले असून, त्‍यांनी खुलासा देणेसाठी मुदत मागून घेतली.  तथापि अद्यापही त्‍यांनी खुलासा दाखल केलेला नाही.  त्‍यामुळे त्‍यांचे विरुध्‍द “नो-से” आदेश करण्‍यात आला आहे.

(५)       तक्रारदार यांची तक्रार, शपथपत्र, दाखल कागदपत्रे पाहता तसेच त्‍यांच्‍या विद्वान वकीलांनी केलेला युक्तिवाद ऐकल्‍यानंतर आमच्‍यासमोर निष्‍कर्षासाठी खालील मुद्दे उपस्थित होतात व त्‍याची उत्‍तरे आम्‍ही सकारण खालीलप्रमाणे देत आहोत.

विवेचन

(६)      मुद्दा क्र. ‘‘अ’’ – तक्रारदार यांनी सामनेवाले पतसंस्‍थेत बचत खाते स्‍वरुपात काही रक्‍कम गुंतविल्‍याचे, दाखल असलेल्‍या बचत खात्‍याच्‍या छायांकीत प्रतीवरुन सिध्‍द होते.  यावरुन तक्रारदार हे सामनेवालेंचे ग्राहक असल्‍याचे स्‍पष्‍ट होते.  म्‍हणून मुद्दा क्र. ‘‘अ’’  चे उत्‍तर आम्‍ही होकारार्थी देत आहोत.

(७)      मुद्दा क्र. ‘‘ब’’ – तक्रारदार यांनी सामनेवाले यांच्‍याकडे बचत खाते क्र.४०/५१०५ मध्‍ये रक्‍कम गुंतवणूक केलेली आहे.   परंतु तक्रारदारांनी वारंवार मागणी करुनही, सामनेवाले यांनी तकारदारास व्‍याजासह होणारी रक्‍कम दिलेली नाही.   वरील सर्व गोष्‍टींचा विचार होता सामनेवाले यांनी तक्रारदारांची रक्‍कम न देऊन सेवेत त्रुटी केली आहे हे स्‍पष्‍ट होते.  म्‍हणून मुद्दा क्र. ‘‘ब’’  चे उत्‍तर आम्‍ही होकारार्थी देत आहोत. 

(८)      मुद्दा क्र. ‘‘क’’ – तक्रारदारांनी सामनेवाले यांचेकडून बचत खात्‍यातील रक्‍कम  रु.१७,५१,५१२/- द.सा.द.शे.१२ टक्‍के व्‍याजासह मिळावी तसेच शारीरिक व मानसिक त्रासापोटी रक्‍कम रु.५०,०००/- व अर्जाचा खर्च रक्‍कम रु.१०,०००/- सामनेवालेंकडून मिळावेत अशी विनंती केली आहे. 

          तथापि तक्रारदार हे बचत खात्‍यातील संपूर्ण रक्‍कम, बचत खात्‍यास लागू असलेल्‍या नियमानुसार व्‍याजदराने, व्‍याजासह मिळण्‍यास पात्र आहेत या निष्‍कर्षास आम्‍ही आलो आहोत.

          तसेच सामनेवाले यांच्‍या कृत्‍यामुळे तक्रारदार यांना निश्चितच शारीरिक व मानसिक त्रास झालेला आहे, व सदरचा तक्रार अर्ज या मंचात दाखल करावा लागला आहे.   त्‍यामुळे तक्रारदार हे शारीरिक व मानसिक त्रासाबद्दल रक्‍कम रु.१,०००/- व तक्रार अर्जाचा खर्च रक्‍कम रु.५००/- मिळण्‍यास पात्र आहेत असे आमचे मत आहे.

          प्रस्‍तुत तक्रार अर्जात तक्रारदार यांनी संपूर्ण रक्‍कम सामनेवाले यांचेकडून वैयक्तिक व संयुक्तिकरित्‍या मागितली आहे.  परंतु सदर प्रकरणी आम्‍ही,  मा.मुंबई उच्‍च न्‍यायालय खंडपीठ औरंगाबाद यांच्‍या रिट क्र.५२२३/०९ सौ.वर्षा रविंद्र इसाई विरुध्‍द सौ.राजश्री राजकुमार चौधरी या न्‍यायीक दृष्‍टांताचा आधार घेत आहोत.  यात खालीलप्रमाणे तत्‍व विषद केले आहे. 

As has been recorded above, I am of the view that a society registered under the provision of Maharashtra       Co-operative Societies Act 1960, although can be proceeded against and a complaint under the provision of Consumer Protection Act is entertain able against the society, the Directors or   members of the managing committee cannot be held responsible in view of the scheme of Maharashtra      Co-operative Societies Act.  To hold the Directors of the banks/members of the managing committee of the societies responsible, without observing the procedure proscribed under the Act, would also be against the principles of co-operation, which is the very foundation of establishment of the        co-operative societies.

                   वरील न्‍यायीक दृष्‍टांतातील तत्‍व पाहता, महाराष्‍ट्र सहकारी संस्‍था अधिनियम १९६० चे कलम ८८ नुसार, नुकसानीची जबाबदारी निश्चित केल्‍याशिवाय चेअरमन, संचालक व इतर कर्मचारी यांना रक्‍कम देण्‍यास व्‍यक्‍तीशः जबाबदार धरता येणार नाही या मतास आम्‍ही आलो आहोत.  त्‍यामुळे तक्रारदारांची ठेवींची रक्‍कम देण्‍यास केवळ सामनेवाले पतसंस्‍था जबाबदार आहे असे आम्‍हास वाटते.  वरील विवेचनावरुन मुद्दा क्र. ‘‘क’’  चे उत्‍तर आम्‍ही होकारार्थी देत आहोत.

(९)      मुद्दा क्र. ‘‘ड’’ – उपरोक्‍त सर्व विवेचनावरुन हे मंच खालील प्रमाणे आदेश पारित करीत आहे. 

आदेश

     (अ)  तक्रारदारांचा तक्रार अर्ज अंशत: मंजूर करण्‍यात येत आहे.

(ब)  सामनेवाले श्री.समर्थ सहकारी पतपेढी मर्या.धुळे, यांनी या  आदेशाच्‍या दिनांकापासून पुढील ३० दिवसांचे आत.

(१)  तक्रारदार यांना बचत खाते क्र.४०/५१०५ मध्‍ये शिल्‍लक  असलेली संपूर्ण रक्‍कम  १७,५१,५१२/- (अक्षरी रक्‍कम, रुपये सतरा लाख एक्‍कावन्‍न हजार पाचशे बारा मात्र)        दि.१९-१२-२०११ पासून ते संपूर्ण रक्‍कम देऊन होईपर्यंतचे कालावधीसाठी द.सा.द.शे. ६ टक्‍के दराने व्‍याजासह द्यावी.

(२)  तक्रारदार यांना शारीरिक व मानसिक त्रासापोटी एकूण    रक्‍कम  १,०००/- (अक्षरी रक्‍कम, रुपये एक हजार मात्र) व तक्रार अर्जाचे खर्चापोटी रक्‍कम  ५००/- (अक्षरी रक्‍कम, रुपये पाचशे मात्र) द्यावेत.

(क)  उपरोक्‍त आदेश कलम (ब) १ मध्‍ये उल्‍लेखिलेल्‍या रकमेमधून,  सामनेवाले यांनी तक्रारदारांना काही रक्‍कम किंवा व्‍याज रक्‍कम दिली असल्‍यास, अशी रक्‍कम नियमानुसार वजावट करुन उर्वरीत रक्‍कम व्‍याजासह तक्रारदारांना अदा करावी.

धुळे.

दिनांक : २३-१२-२०१३

             (श्री.एस.एस.जोशी)  (सौ.एस.एस.जैन)  (सौ.व्‍ही.व्‍ही.दाणी)

                  सदस्‍य          सदस्‍या         अध्‍यक्षा

                      जिल्‍हा ग्राहक तक्रार निवारण मंच,धुळे.