जिल्‍हा ग्राहक तक्रार निवारण न्‍यायमंच, धुळे.
ग्राहक तक्रार क्रमांक – १७१/२०१२
तक्रार दाखल दिनांक – ०४/१०/२०१२
तक्रार निकाली दिनांक – २२/०३/२०१३
शकुंतला जगन्‍नाथ वाणी .............. तक्रारदार
उ.वय- वर्षे, धंदा – घरकाम
राहणार – घर नं.१२३३, गल्‍ली नं.४ व ५ ची बोळ, धुळे.
ता.जि. धुळे.
विरुध्‍द
कै. दिलीप हरी अमृते लोकमंगल नागरी सहकारी पतसंस्‍था
मर्या.धुळे.
(नोटीसीची बजावणी चेअरमन यांच्‍यावर व्‍हावी)
श्री. सुधाकर विठठल भोकरे, - चेअरमन,
रा.१४, एकविरा नगर, नकाणे रोड, धुळे.
२. श्री. लक्ष्‍मण झगळू वाडिले, - मॅनेजर
कै. दिलीप हरी अमृते लोकमंगल नागरी सहकारी पतसंस्‍था
मर्या., धुळे ग.नं.६, जय जवान चौक,
सोनगिरे बिल्‍डींग शेजारी धुळे.
भुषण प्रोव्‍हीजन जवळ, धुळे. ........... विरूध्‍द पक्ष
कोरम
(मा. अध्‍यक्षा – सौ.व्‍ही.व्‍ही. दाणी)
(मा. सदस्‍या – सौ.एस.एस. जैन)
उपस्थिती
(तक्रारदारा तर्फे – अॅड.एस.बाय. शिंपी)
(विरुध्‍दपक्ष तर्फे – अॅड.एन.पी. कुलकर्णी)
निकालपत्र
सौ.एस.एस. जैन, सदस्‍याः तक्रारदार यांनी विरुध्‍द पक्ष पतसंस्‍थेत मुदत ठेव पावती अन्‍वये गुंतवलेली रक्‍कम मागणी करुनही परत दिली नाही म्‍हणून त्‍यांनी प्रस्‍तुत तक्रार या मंचात दाखल केली आहे.
२. तक्रारदार यांची थोडक्‍यात अशी तक्रार आहे की, तक्रारदार यांनी विरुध्‍द पक्ष कै. दिलीप हरी अमृते लोकमंगल नागरी सहकारी पतसंस्‍था मर्या.धुळे. (यापुढे संक्षीप्‍तेसाठी पतसंस्‍था असे संबोधण्‍यात येईल) या पतसंस्‍थेत मुदत ठेव पावती अन्‍वये रक्‍कम गुंतविली होती त्‍याचा तपशील खालील प्रमाणे.
पावती नंबर |
ठेव दिनांक |
देय दिनांक |
व्‍याज |
ठेव रक्‍कम |
देय रक्‍कम |
८६०७ |
२८.०५.२००७ |
२८.०६.०८ |
१२% |
५०,०००० |
५०,०००० + व्‍याज |
८६०८ |
२८.०५.२००७ |
२८.०६.०८ |
१२% |
५०,०००० |
५०,०००० + व्‍याज |
३. तक्रारदार यांनी गुंतवलेल्‍या रकमेची मागणी विरुध्‍द पक्ष पतसंस्‍थेत केली असता पतसंस्‍थेने रक्‍कम देण्‍यास नकार दिला अशी तक्रारदार यांची तक्रार आहे. सबब विरुध्‍द पक्ष यांचेकडून मुदत ठेव पावती मधील व्‍याजासह होणारी संपुर्ण रक्‍कम तसेच मानसिक त्रास व अर्जाच्‍या खर्चापोटी भरपाई मिळावी अशी विनंती तक्रारदार यांनी केली आहे.
४. विरूध्‍द पक्ष यांनी नि. १२ वर लेखी म्‍हणणे दाखल केले आहे. त्‍यात त्‍यांनी असे म्‍हटले आहे की, तक्रारीतील मानसीक त्रासाबाबत केलेली नुकसान भरपाईची मागणी ही चुकीची, अवास्‍तव, खोटी, बनावट व बेकायदेशिर आहे. तसेच तक्रारीस मुदतीच्‍या कायदयाची बाधा येत असल्‍याने तक्रार रदद होणेस पात्र आहे.
५. तसेच विरुध्‍द पक्ष यांनी असे म्‍हटले आहे की तक्रारदाराच्‍या मागणीप्रमाणे असलेली रक्‍कम संयुक्‍तीकरित्‍या व वैयक्‍तीकरित्‍या परतफेड करण्‍याची कायदेशिर जबाबदारी या सामनेवाला यांची नाही. तसेच तक्रारदाराची रक्‍कम परतफेड करण्‍याची जबाबदारी ही वैयक्तिकरित्‍या पतपेढीची आहे. सामनेवाला यांची नाही.
६. तसेच पुढे विरूध्‍द पक्ष यांनी असे म्‍हटले आहे की, विरूध्‍द पक्ष क्र.१ व २ हे अनुक्रमे चेअरमन व मॅनजर महणून कार्यरत आहेत. सबब ते पतपेढीचे कर्मचारी असल्‍याने पतपेढीची अगर ठेवीदारांची रककम देण्‍याची कायदयाने जबाबदारी सामनेवाला यांची येत नाही. तसेच सामनेवाले हे संचालक अथवा सचिव देखिल नाही. त्‍यांना संचालकांनी पतपेढीचे नोकरदार वर्ग म्‍हणून कार्यरत ठेवलेले असून पतपेढीचे संचालक हे जे काम सांगतील, जे धोरण ठरवतील त्‍या प्रमाणे काम करण्‍याची जबाबदारी त्‍यांची असते, त्‍यामुळे संचालकांनी घेतलेल्‍या निर्णयास दोन्‍ही सामनेवाला जबाबदार नाहीत. त्‍यामुळे त्‍यांचेकडून वैयक्तिकरित्‍या केलेली नुकसान भरपाईची मागणी ही रददबातल होण्‍यास पात्र आहे.
७. तक्रारदार यांची तक्रार व दाखल कागदपत्रे व युक्‍तीवाद यांचा विचार होता तक्रारीच्‍या न्‍यायनिर्णयासाठी खालील मुद्दे उपस्थित होतात.
मुद्दे उत्‍तर
१. तक्रारदार हे ग्राहक आहेत काय? होय.
२. विरुध्‍द पक्ष यांनी तक्रारदार यांना दयावयाच्‍या सेवेत त्रुटी
केली आहे काय? होय.
३. तक्रारदार कोणता अनुतोष मिळण्‍यास पात्र आहे? अंतिम आदेशा प्रमाणे.
४. आदेश काय? खालील प्रमाणे.
विवेचन
८. मुद्दा क्र.१- तक्रारदार यांनी मुदत ठेव पावतीच्‍या छायांकित प्रती नि. ६ सोबत दाखल केलेल्‍या आहेत. विरुध्‍द पक्ष यांनी तक्रारदार यांच्‍या मुदत ठेव पावत्‍यांवरील रक्‍कमा नाकारलेल्‍या नाहीत. मुदत ठेव पावत्‍या व त्‍यातील रक्‍कम यांचा विचार होता तक्रारदार हे विरुध्‍द पक्ष यांचे ग्राहक आहेत असे या मंचाचे मत आहे. म्‍हणून मुद्दा क्र.१ चे उत्‍तर आम्‍ही होकारार्थी देत आहोत.
९. मुद्दा क्र.२- प्रस्‍तुत प्रकरणात तक्रारदार यांनी तक्रारीचे अनुषंगाने दाखल केलेली कागदपत्रे पाहता त्‍यांनी पतसंस्‍थेत मुदत ठेव पावत्‍यांमध्‍ये मध्‍ये रक्‍कमा गुंतवल्‍या होत्‍या ही बाब सिध्‍द होते. तक्रारदार यांनी विरुध्‍द पक्ष यांच्‍याकडे मुदत ठेव पावती अन्‍वये गुंतवलेली रक्‍कम परत करणे पतसंस्‍थेचे कर्तव्‍य होते. परंतू मागणी करुनही रक्‍कम न देणे ही विरुध्‍द पक्ष यांची तक्रारदार यांना द्यावयाच्‍या सेवेतील त्रुटी आहे असे या मंचाचे मत आहे. म्‍हणून मुद्दा क्र.२ चे उत्‍तर आम्‍ही होकारार्थी देत आहोत.
१०. मुद्दा क्र.३- तक्रारदार यांनी दाखल केलेली मुदत ठेव पावती मधील व्‍याजासह होणारी रक्‍कम कै. दिलीप हरी अमृते लोकमंगल नागरी सहकारी पतसंस्‍था मर्या.धुळे. यांचेकडून मिळावी अशी मागणी केलेली आहे. तसेच तक्रारदार यांनी विरूध्‍द पक्ष यांच्‍याकडून मानसिक व शारिरिक त्रासापोटी रक्‍कम रू. १०,०००/- व तक्रारी अर्जाच्‍या खर्चापोटी रककम रू.५,०००/- दयावेत अशी मागणी केली आहे.
११. तक्रारदार यांनी दाखल केलेली मुदत ठेव पावत्‍या मधील व्‍याजासह होणारी रक्‍कम कै. दिलीप हरी अमृते लोकमंगल नागरी सहकारी पतसंस्‍था मर्या.धुळे. व विरूध्‍द पक्ष क्र.१ ते २ यांच्‍याकडून मिळावी अशी विनंती केली आहे. या संदर्भात मा.मुंबई उच्‍च न्‍यायालय खंडपिठ औरंगाबाद यांनी रिट याचिका क्र.5223/09 सौ.वर्षा रविंद्र ईसाइ विरुध्‍द राजश्री राजकुमार चौधरी या न्‍यायिक दृष्‍टांतामध्‍ये पुढील प्रमाणे मत व्‍यक्‍त केले आहे.
As has been recorded above, I am of the view that a society registered under the provision of Maharashtra Co-operative Societies Act 1960, although can be proceededagainst and a complaint under the provision of Consumer Protection Act is entertain ableagainst the society, the Directors of members of the managing committee cannot be heldresponsible in view of the scheme of Maharashtra Co-operative Societies Act. To holdthe Directors of the banks/members of the managing committee of the societiesresponsible, without observing the procedure prescribed under the Act, would also beagainst the principles of co-operation, which is the very foundation of establishment ofthe co-operative societies.
वरील न्‍यायिक दृष्‍टांतामध्‍ये संचालकांना रक्‍कम देण्‍यासाठी वैयक्‍तीकरित्‍या जबाबदार ठरविता येणार नाही असे तत्‍व विषद करण्‍यात आले आहे. त्‍यामुळे संचालक मंडळाला वैयक्तिकरित्‍या जबाबदार ठरविता येणार नाही. तक्रारदार हे कै. दिलीप हरी अमृते लोकमंगल नागरी सहकारी पतसंस्‍था मर्या.धुळे. यांच्‍याकडुन रक्‍कम मिळण्‍यास पात्र आहे. तसेच रक्‍कम परत मिळावी म्‍हणून तक्रारदार यांना कै. दिलीप हरी अमृते लोकमंगल नागरी सहकारी पतसंस्‍था मर्या.धुळे. यांच्‍या विरुध्‍द या मंचात दाद मागावी लागली आहे. त्‍यामुळे अर्ज दाखल करण्‍यासाठी खर्चही करावा लागलेला आहे. सबब तक्रारदार हे कै. दिलीप हरी अमृते लोकमंगल नागरी सहकारी पतसंस्‍था मर्या.धुळे. यांच्‍या कडून अर्जाच्‍या खर्चापोटी रक्‍कम रू.५००/- व मानसिक त्रासापोटी रु.१०००/- वसुल होऊन मिळण्‍यास पात्र आहेत असे आम्‍हांस वाटते.
१२. मुद्दा क्र.४ - सबब आम्‍ही खालीलप्रमाणे आदेश देत आहोत.
आ दे श
१. तक्रारदार यांचा तक्रार अर्ज अंशतः मंजूर करण्‍यात येत आहे.
२. कै. दिलीप हरी अमृते लोकमंगल नागरी सहकारी पतसंस्‍था मर्या.धुळे. यांनी तक्रारदार यांना खालील तपशीलात नमुद असलेल्‍या मुदत ठेव पावत्‍या व बचत खाते मधील मुदतअंती देय रक्‍कम ठरलेल्‍या व्‍याजदरानुसार दयावी व त्‍यावर देय तारखेपासून संपुर्ण रक्‍कम फिटे पर्यंत द.सा.द.शे.६ टक्‍के प्रमाणे व्‍याज या आदेशाच्‍या दिनांकापासून ३० दिवसाचे आत अदा करावेत. मुदत ठेव पावतींचा तपशील खालील प्रमाणे.
पावती नंबर |
ठेव दिनांक |
देय दिनांक |
व्‍याज |
ठेव रक्‍कम |
देय रक्‍कम |
८६०७ |
२८.०५.२००७ |
२८.०६.०८ |
१२% |
५०,०००० |
५०,०००० + व्‍याज |
८६०८ |
२८.०५.२००७ |
२८.०६.०८ |
१२% |
५०,०००० |
५०,०००० + व्‍याज |
३. कै. दिलीप हरी अमृते लोकमंगल नागरी सहकारी पतसंस्‍था मर्या. धुळे. यांनी तक्रारदार यांना मानसिक त्रासापोटी रु.१०००/- तसेच अर्जाचा खर्च रू.५००/- या आदेशाच्‍या दिनांपासून ३० दिवसाचे आत अदा करावेत.
४. वर नमुद आदेश क्र.२ मधील रकमेपैकी काही रक्‍कम अगर व्‍याज दिले असल्‍यास त्‍यावर कर्ज दिले असल्‍यास सदरची रक्‍कम वजावट करुन उर्वरित रक्‍कम अदा करावी.
(सौ.एस.एस. जैन) (सौ.व्‍ही.व्‍ही. दाणी)
सदस्‍या अध्‍यक्षा
जिल्‍हा ग्राहक तक्रार निवारण न्‍याय मंच, धुळे.
