जिल्‍हा ग्राहक तक्रार निवारण मंच, धुळे.
ग्राहक तक्रार क्रमांक – १३६/२०१२
तक्रार दाखल दिनांक – २८/०८/२०१२
तक्रार निकाली दिनांक – २५/०३/२०१४
१) श्री. हसमुखलाल दत्‍तात्रय दवे
उ.व. ६९ वर्षे धंदा – जेष्‍ठ नागरिक
२) सौ. रमिलाबेन हसमुखलाल दवे
उ.व. ६८ वर्षे धंदा – घरकाम
दोघे रा. गांधी चौक,
मु.पो. निजामपूर ता.साक्री जि.धुळे .…........ तक्रारदार
विरुध्‍द
१) श्री समर्थ सहकारी पतसंस्‍था मर्या धुळे
११९९, नगरपट्टी समर्थ भवन धुळे
(नोटीसची बजावणी चेअरमन यांच्‍यावर करण्‍यात यावी)
२) चेअरमन – श्रीमती कुमोदिनी दिनानाथ पंचभाई
उ.व.५५ वर्षे धंदा-व्‍यापार
रा.११९९, नगरपट्टी समर्थ भवन धुळे
३) मुख्‍यकार्यकारी अधिकारी – श्री सचिन सुरेश कुलकर्णी
उ.व.३५ वर्षे धंदा – नोकरी
श्री समर्थ सहकारी पतसंस्‍था मर्या धुळे ........... सामनेवाला
न्‍यायासन
(मा.अध्‍यक्षा – सौ.व्‍ही.व्‍ही. दाणी)
(मा.सदस्‍य – श्री.एस.एस.जोशी)
उपस्थिती
(तक्रारदारा तर्फे – अॅड. श्री.एच.एस. वाणी)
(सामनेवाला तर्फे – अॅड.श्री.वाय.बी. जोशी)
निकालपत्र
(द्वाराः मा.अध्‍यक्षा – सौ.व्‍ही.व्‍ही. दाणी)
१. तक्रारदार यांनी सामनेवाला यांच्‍या पतसंस्‍थेत मुदत ठेव पावती व बचत खाते अन्‍वये गुंतवलेली रक्‍कम मागणी करुनही परत दिली नाही म्‍हणून त्‍यांनी सदरची तक्रार दाखल केली आहे.
२. तक्रारदार यांची थोडक्‍यात अशी तक्रार आहे की, तक्रारदार यांनी सामनेवाला ‘श्री समर्थ सहकारी पतसंस्‍था मर्या धुळे’ या पतसंस्‍थेत मुदत ठेव पावती व बचत खाते मध्‍ये रक्‍कम गुंतविली होती. त्‍याचा तपशीलखालील प्रमाणे.
ठेवीदार श्री.हसमुखलाल दत्‍तात्रय दवे
अ.क्र. |
पावती क्र. |
ठेव ठेवल्‍याची दि. व व्‍याज दर |
मुळ रक्‍कम |
मुदत पूर्ण रक्‍कम |
मुदत पूर्ण दिनांक |
१) |
५०९८६ |
३/८/२००८, ६% |
४५,०००/- |
५७,३७८/- |
१६/०६/२०११ |
२) |
५१४७६ |
१/६/२०१०, ६% |
२०,०००/- |
२१,४१४/- |
१७/०६/२०११ |
३) |
५१४७५ |
१/६/२०१०, ६% |
५०,०००/- |
५३,५३४/- |
१७/०६/२०११ |
४) |
५०७९२ |
११/९/२००७, ६% |
५०,०००/- |
५१,८७५/- |
११/०६/२०११ |
५) |
५०७९३ |
११/९/२००७, ६% |
५०,०००/- |
५१,८७५/- |
११/०६/२०११ |
६) |
सेव्हिंग खाते नं.४०/७०,७१ रक्‍कम रू.१०,३३६/- |
ठेवीदार सौ.रमिलाबेन हसमुखलाल दवे
१) |
५१४७७ |
१/६/२०१०, ६% |
५०,०००/- |
५३,५३४/- |
१७/०६/२०११ |
२) |
सेव्हिंग खाते नं.४०/१३९ रक्‍कम रू.२४,२३७/- |
दोन्‍ही ठेवीदारांची मिळून एकूण रक्‍कम रू.३,२४,१८३/-
(अक्षरी रक्‍कम रूपये तीन लाख चोवीस हजार एकशे त्र्येएंशी मात्र)
३. तक्रारदार यांनी सामनेवाला यांच्‍याकडे वरील देय रक्‍कमेची वेळोवेळी मागणी केली असता सामनेवाला यांनी सदरील रक्‍कम तक्रारदार यांना दिली नाही. तसेच तक्रारदार यांनी दि.११/०७/२०१२ रोजी सामनेवाला यांना नोटीस पाठविली होती. सदर नोटीस मिळून देखील सामनेवाला यांनी रक्‍कम दिली नाही. सबब तक्रारदार यांनी सामनेवाला यांच्‍याकडून मुदत ठेव पावतींमधील व बचत खात्‍यातील एकूण देय रक्‍कम रूपये ३,२४,१८३/- व त्‍यावर मुदत पुर्ण झालेपासून शेकडा १२ टक्‍के प्रमाणे व्‍याज आणि मानसिक,शारिरीक व आर्थिक त्रासाचे नुकसान भरपाईपोटी रक्‍कम रूपेय २५,०००/-. तसेच वरील नमूद रक्‍कमेवर द.सा.द.शे. १२ टक्‍के प्रमाणे निकाल तारखेपासून संपूर्ण रक्‍कम फिटेपर्यंत व्‍याज व सदर तक्रार अर्जाचा खर्च रूपये ५०००/- सामनेवाला नं.१ ते ३ यांचेकडून मिळावा, यासाठी सदरचा तक्रार अर्ज दाखल करण्‍यात आला.
४. तक्रारदार यांनी आपल्‍या म्‍हणण्‍याच्‍या पुष्‍ट्यर्थ नि.१० ते नि.१७ वर खाते पुस्‍तक व मुदत ठेव पावतीची छायांकित प्रत आणि नि.१८ वर सामनेवाला यांना पाठविलेल्‍या नोटीसीची प्रत दाखल केलेली आहे.
५. सामनेवाला हे हजर होवून मुदतीत खुलासा दाखल न केलेने त्‍यांचे विरूध्‍द ‘नो से’ चा आदेश पारित करण्‍यात आला आहे.
६. तक्रारदार यांचा तक्रार अर्ज, शपथपत्र, पुराव्‍यासाठी दाखल कागदपत्रे पाहता व विद्वान वकीलांनी केलेला युक्तिवाद ऐकल्‍यानंतर, आमच्‍यासमोर निष्‍कर्षासाठी खालील मुद्दे उपस्थित होतात. त्‍याची उत्‍तरे आम्‍ही सकारण देत आहोत.
मुददे निष्‍कर्ष
अ. तक्रारदार हे सामनेवाला यांचे ग्राहक आहेत काय ? होय
ब. सामनेवाला यांनी तक्रारदार यांना सेवा देण्‍यात
कसूर केली आहे काय ? होय
क. तक्रारदार हे सामनेवाला यांच्‍याकडून देय रक्‍कम
व्‍याजासह आणि मानसिक त्रास व तक्रार अर्जाच्‍या
खर्चापोटी भरपाई मिळण्‍यास पात्र आहेत काय ? होय
ड. अंतिम आदेश ? खालीलप्रमाणे
विवेचन
७. मुद्दा ‘अ’ - तक्रारदार यांनी आपल्‍या म्‍हणण्‍याच्‍या पुष्‍ट्यर्थ नि.१० ते नि.१७ वर खाते पुस्‍तक व मुदत ठेव पावतीची छायांकित प्रत दाखल केलेली आहे. सामनेवाला यांनी तक्रारदार यांची मुदत ठेव पावतींमधील व बचत खात्‍यातील रक्‍कम नाकारलेली नाही. मुदत ठेव पावती व बचत खातेमधील रक्‍कमेचा विचार होता तक्रारदार हे सामनेवाला यांचे ग्राहक आहेत असे या मंचाचे मत आहे. म्‍हणून मुद्दा ‘अ’ चे उत्‍तर आम्‍ही होकारार्थी देत आहोत.
८. मुद्दा ‘ब’- तक्रारदार यांनी तक्रारीचे अनुषंगाने दाखल केलेली कागदपत्रे पाहता त्‍यांनी पतसंस्‍थेत मुदत ठेव पावती व बचत खाते अन्‍वये रक्‍कम गुंतविली होती ही बाब सिध्‍द होते. तक्रारदार यांनी सामनेवाला यांच्‍याकडे गुंतवलेली रक्‍कम परत करणे हे पतसंस्‍थेचे कर्तव्‍य होते. परंतु मागणी करुनही रक्‍कम न देणे ही सामनेवाला यांची तक्रारदार यांना द्यावयाच्‍या सेवेतील त्रुटी आहे असे या मंचाचे मत आहे. म्‍हणून मुद्दा ‘ब’ चे उत्‍तर आम्‍ही होकारार्थी देत आहोत.
९. मुद्दा ‘क’- तक्रारदार यांनी दाखल केलेल्‍या मुदतठेव पावतींमधील व बचत खात्‍यातील व्‍याजासह होणारी रक्‍कम सामनेवाला चेअरमन/मुख्‍यकार्यकारी अधिकारी श्री समर्थ सहकारी पतसंस्‍था मर्या धुळे यांच्‍याकडून मिळावी अशी मागणी केलेली आहे. परंतू या संदर्भात मा.मुंबई उच्‍च न्‍यायालय खंडपिठ औरंगाबाद यांनी रिट याचिका क्र.५२२३/०९ सौ.वर्षा रविंद्र ईसाइ विरुध्‍द राजश्री राजकुमार चौधरी या न्‍यायिक दृष्‍टांतामध्‍ये पुढील प्रमाणे मत व्‍यक्‍त केले आहे.
As has been recorded above, I am of the view that a society registered under the provision of Maharashtra Co-operative Societies Act 1960, although can be proceededagainst and a complaint under the provision of Consumer Protection Act is entertain ableagainst the society, the Directors of members of the managing committee cannot be heldresponsible in view of the scheme of Maharashtra Co-operative Societies Act. To holdthe Directors of the banks/members of the managing committee of the societiesresponsible, without observing the procedure prescribed under the Act, would also beagainst the principles of co-operation, which is the very foundation of establishment oftheco-operative societies.
वरील न्‍यायिक दृष्‍टांतामध्‍ये संचालकांना रक्‍कम देण्‍यासाठी वैयक्‍तीकरित्‍या जबाबदार ठरविता येणार नाही असे तत्‍व विषद करण्‍यात आले आहे. त्‍यामुळे चेअरमन यांना वैयक्तिकरित्‍या जबाबदार ठरविता येणार नाही. तसेच सामनेवाला नं.३ हे पतसंस्‍थेचे कर्मचारी असल्‍याने त्‍यांचा प्रत्‍यक्षरित्‍या पतसंस्‍थेच्‍या व्‍यवहारात संबंध नसल्‍याने त्‍यांना वैयक्तिकरित्‍या जबाबदार ठरविता येणार नाही. या सर्व बाबींचा विचार होता तक्रारदार हे सामनेवाला पतसंस्‍था श्री समर्थ सहकारी पतसंस्‍था मर्या धुळे यांचेकडून मुदत ठेव पावती व बचत खातेमधील देय रक्‍कम रूपये ३,२४,१८३/- व त्‍यावर देय दिनांक १७/०६/२०११ पासून संपूर्ण रक्‍कम फिटेपर्यंत द.सा.द.शे.६ टक्‍के दराप्रमाणे व्‍याज अशी एकूण रक्‍कम मिळण्‍यास पात्र आहेत असे या मंचाचे मत आहे.
१०. तक्रारदार यांनी दाखल केलेली मुदतठेव पावती व बचत खातेमधील व्‍याजासह होणारी रक्‍कम सामनेवाला यांच्‍याकडून परत मिळावी म्‍हणून तक्रारदार यांना सामनेवाला पतसंस्‍था श्री समर्थ सहकारी पतसंस्‍था मर्या धुळे यांच्‍या विरुध्‍द या मंचात दाद मागावी लागली आहे. त्‍यामुळे त्‍यांना मानसिक त्रास सहन करावा लागलेला आहे व अर्ज दाखल करण्‍यासाठी खर्चही करावा लागलेला आहे. सबब तक्रारदार हे सामनेवाला यांच्‍या कडून मानसिक त्रासापोटी रु.२०००/- व अर्जाच्‍या खर्चापोटी रक्‍कम रू.१०००/- भरपाई मिळण्‍यास पात्र आहे असे या मंचाचे मत आहे. म्‍हणून मुद्दा ‘क’ चे उत्‍तर आम्‍ही होकारार्थी देत आहोत.
११.मुद्दा ‘ड’ - वरील सर्व विवेचनावरून पुढील प्रमाणे आदेश करण्‍यात येत आहे.
आ दे श
१. तक्रारदार यांचा तक्रार अर्ज मंजूर करण्‍यात येत आहे.
२. सामनेवाला श्री समर्थ सहकारी पतसंस्‍था मर्या धुळे यांनी, सदर आदेशाचे तारखेपासून पुढील तीस दिवसांचे आत, तक्रारदार यांना खालील प्रमाणे रक्‍कमा द्याव्‍यात.
(अ) मुदत ठेव पावती व बचत खातेमधील देय रक्‍कम
रू.३,२४,१८३/- व त्‍यावर देय दिनांक १७/०६/२०११ पासून संपूर्ण रक्‍कम फिटेपर्यंत द.सा.द.शे.६ टक्‍के दराप्रमाणे व्‍याज द्यावेत.
(ब) मानसिक त्रासापोटी रक्‍कम रू.२,०००/- (अक्षरी रूपये दोन हजार मात्र) व अर्जाचे खर्चापोटी रक्‍कम रू.१०००/- (अक्षरी रूपये एक हजार मात्र) दयावेत.
३. वर नमूद आदेशाची अमंलबजावणी (अध्‍यक्ष/संचालक/व्‍यवस्‍थापक/अवसायक) यापैकी वेळोवेळी जे कोणी पतसंस्‍थेचा कारभार पाहात असतील त्‍यांनी करावी. तसेच आदेश २(अ) मधीलरकमेपैकीकाहीरक्‍कम अगर व्‍याज दिले असल्‍यास, कर्ज दिले असल्‍यास सदरची रक्‍कम वजावट करुन उर्वरित रक्‍कम अदा करावी.
धुळे.
दि.२५/०३/२०१४.
(श्री.एस.एस. जोशी) (सौ.व्‍ही.व्‍ही. दाणी)
सदस्‍य अध्‍यक्षा
जिल्‍हा ग्राहक तक्रार निवारण मंच, धुळे.
