श्री. मनोहर चिलबुले, अध्‍यक्ष यांचे आदेशांन्‍वये.
- आ दे श -
(पारित दिनांकः 04 जुलै, 2016)
तक्रारकर्त्‍याने ग्राहक संरक्षण अधिनियम, 1986 च्‍या कलम 12 अन्‍वये दाखल केलेल्‍या तक्रारीचे संक्षिप्‍त विवरण येणेप्रमाणे.
1. वि.प.क्र. 1 हे व्‍ही. आर. एंटरप्रायजेस नावाने व्‍यवसाय करीत असून त्‍यांचे वि.प.क्र. 2 हे प्रतिनीधी/एजंट आहेत. वि.प.क्र. 2 यांनी तक्रारकर्त्‍याला शिलाई धागा मशिन (2 हेड ऑटोमॅटीक) घेण्‍याकरीता वि.प.क्र. 1 कडे नेले. रु.1,10,000/- किमतीची सदर मशिन विकत घेण्‍याकरीता दि.16.03.2015 रोजी तक्रारकर्त्‍याने वि.प.क्र. 1 कडे ऑर्डर देऊन मशिनच्‍या एकूण किंमतीपैकी रु.50,000/- ऑर्डर बुक करतेवेळेस दिले आणि उर्वरित रक्‍कम दोन महिन्‍यानंतर मशिन मिळाल्‍यावर देण्‍याचे उभय पक्षांत ठरले होते. दि.18.03.2015 रोजी तक्रारकर्त्‍यास वि.प.क्र. 1 यांनी सदर रक्‍कम मिळाल्‍याबाबत पावती दिली. प्रत्यक्षात मात्र वि.प.क्र. 1 व 2 यांनी दोन महिन्‍यांच्‍या कालावधीत तक्रारकर्त्‍यास शिलाई मशिन दिली नाही किंवा त्‍यांचेकडून मशिनच्‍या किमतीबाबत घेतलेली रक्‍कम रु.50,000/- परत केली नाही. ठरलेल्‍या मुदतीत मशिन न मिळाल्‍याने तक्रारकर्त्‍यास आता सदर मशिनची गरज उरलेली नाही. वि.प.ने ठरलेल्‍या मुदतीत मशिन न दिल्‍याने व पर्यायाने रक्‍कमही परत न केल्‍याने तक्रारकर्त्‍याने वि.प.वर कायदेशीर नोटीसची बजावणी केली. वि.प.क्र. 1 ला सदर नोटीस प्राप्‍त झाल्‍यावर त्‍यांनी नोटीसला लेखी उत्‍तर देऊन तक्रारकर्त्‍याने त्‍यांचेसोबत मशिन खरेदीचा करार केल्‍याचे आणि त्‍यापोटी रु.50,000/- दिल्‍याचे नाकबूल केले. वि.प.क्र. 2 ने सदर नोटीस परत केली.
अशाप्रकारे तक्रारकर्त्‍याला वि.प.क्र. 1 व 2 यांनी ठराविक मुदतीत शिलाई मशिन किंवा स्विकारलेली रक्‍कम मागणी करुनही परत न केल्‍याने, तक्रारकर्त्‍याने सदर तक्रारीत वि.प.क्र. 1 ला दिलेली रु.50,000/- ऑर्डरची रक्‍कम परत मिळावी, तसेच मानसिक व आर्थिक त्रासाबाबत रु.30,000/- आणि नोटीस खर्च व तक्रारीचा खर्च मिळावा अशा मागण्‍या केलेल्‍या आहेत.
तक्रारकर्त्‍याने तक्रारीसोबत कोटेशन तसेच वि.प.क्र. 1 ला रु.50,000/- अग्रीम दिल्‍याची पावती, रजि. नोटीस, पोस्‍टाच्‍या पावत्‍या व पोच पावत्‍या, बंद लिफाफा, नोटीसचे वि.प.क्र. 1 कडून प्राप्‍त उत्‍तर इ. दस्‍तऐवज दाखल केलेले आहेत.
2. सदर प्रकरणाची नोटीस वि.प.क्र. 1 व 2 ला पाठविण्‍यात आली. नोटीस प्राप्‍त होऊनही वि.प.क्र. 1 व 2 मंचासमोर हजर झाले नाही, म्‍हणून मंचाने त्‍यांचेविरुध्‍द एकतर्फी कारवाई चालविण्‍याचा आदेश पारित केला. मंचाने तक्रारकर्त्‍याचा युक्‍तीवाद ऐकला. तसेच दाखल दस्‍तऐवजांचे अवलोकन केले.
3. तक्रारकर्त्‍याचे कथनावरुन खालील मुद्दे विचारार्थ घेण्‍यांत आले. त्‍यावरील मंचाचे निष्‍कर्ष व त्‍याबाबतची कारणमिमांसा खालिलप्रमाणे.
मुद्दे निष्‍कर्ष
1) तक्रारकर्त्‍याला मशिन न पुरवून वि.प.ने सेवेत न्‍युनतापूर्ण
व्‍यवहार केला आहे काय ? होय.
2) तक्रारकर्ता मागणीप्रमाणे दाद मिळण्‍यांस पात्र आहे काय ? अंशतः
3) आदेश काय ? अंतिम आदेशाप्रमाणे.
- कारणमिमांसा -
4. मुद्दा क्र.1 ते 3 बाबत – सदर प्रकरणात तक्रारीतील कथनाचे पुष्‍टयर्थ तक्रारकर्त्‍याने वि.प.क्र. 1 व्‍ही. आर. एंजरप्रायजेस, नागपूर यांनी टू हेड ऑटोमॅटिक मशिनबाबत दि.16.03.2015 रोजी दिलेले कोटेशन क्र. 201 दस्‍तऐवज क्र. 1 वर दाखल केले आहे. तसेच सदर मशिन खरेदी करण्‍यासाठी वि.प.क्र. 1 ला दि.18.03.2015 रोजी तक्रारकर्त्‍याने रु.50,000/- दिल्‍याबाबतची पावती दस्‍तऐवज क्र. 2 वर दाखल केली आहे. वि.प.क्र. 1 व 2 यांनी तक्रारकर्त्‍याचे तक्रारीतील कथन आणि तक्रारीसोबत दाखल केलेले वरील दस्‍तऐवज नाकबूल केलेले नाहीत.
वरील दस्‍तऐवजावरुन तक्रारकर्त्‍याने वि.प.क्र. 1 कडून रु.1,10,000/- किमतीची टू हेड आटोमॅटीक मशिन खरेदीपोटी रु.50,000/- अग्रीम वि.प.क्र. 1 ला दिल्‍याचे सिध्‍द होते. मात्र सदर अग्रीम राशी घेऊनही वि.प.क्र. 1 ने तक्रारकर्त्‍याला वरील मशिन पुरविली नाही आणि त्‍याबाबत तक्रारकर्त्‍याने दि.26.11.2015 रोजी अधिवक्‍ता जयेश बोरकर यांचेमार्फत दस्‍तऐवज क्र. 3 प्रमाणे नोटीस पाठवूनदेखील शिलाई मशिन किंवा सदर मशिनच्‍या किमतीपोटी घेतलेली रक्‍कम रु.50,000/- परत केली नाही, म्‍हणून वि.प.क्र. 1 ने तक्रारकर्त्‍याकडून मशिनच्‍या किमतीपोटी अग्रीम रक्‍कम रु.50,000/- घेऊनही त्‍यास मशिन न पुरविणे आणि मागणी करुनही घेतलेली अग्रीम रक्‍कमदेखील परत न करणे ही निश्चितच वि.प.क्र. 1 ने ग्राहकाप्रती आचरलेली सेवेतील न्‍यूनता आणि अनुचित व्‍यापार पध्‍दतीचा अवलंब आहे.
सदरच्‍या प्रकरणात वि.प.क्र. 2 हा जरी वि.प.क्र. 1 चा एजंट असल्‍याचे आणि तो तक्रारकर्त्‍याबरोबर वि.प.क्र. 1 कडे मशिन खरेदीसाठी गेला असल्‍याचे तक्रारीत नमूद असले तरी प्रत्यक्षात तक्रारकर्त्‍याकडून वि.प.क्र. 2 ने कोणतीही रक्‍कम घेतली नसल्‍याने ती परत करण्‍याची कायदेशीर जबाबदारी वि.प.क्र. 2 ची नाही. म्‍हणून वि.प.क्र. 2 विरुध्‍दची तक्रार खारिज करण्‍यात येत आहे.
वरील कारणांमुळे तक्रारकर्ता त्‍याने वि.प.ला दिलेली रक्‍कम रु.50,000/- दि.18.03.2015 पासून प्रत्‍यक्ष अदाएगीपर्यंत द.सा.द.शे. 12 टक्‍के व्‍याजासह मिळण्‍यास पात्र आहे. याशिवाय शारिरीक व मानसिक त्रासाबाबत नुकसान भरपाई रु.5,000/- आणि तक्रारीचा खर्च रु.3,000/- मिळण्‍यासदेखील तक्रारकर्ता पात्र आहे. म्‍हणून मुद्दा क्र. 1 ते 3 वरील निष्‍कर्ष त्‍याप्रमाणे नोंदविले आहेत.
वरील निष्‍कर्षास अनुसरुन मंच खालीलप्रमाणे आदेश पारित करीत आहे.
-आदेश-
तक्रारकर्त्‍याची तक्रार वि.प.क्र. 1 विरुध्‍द तक्रार खालीलप्रमाणे अंशतः मंजूर करण्‍यात येत आहे.
1) वि.प.क्र. 1 ने तक्रारकर्त्‍याकडून घेतलेली अग्रीम रक्‍कम रु.50,000/- दि.18.03.2015 पासून प्रत्‍यक्ष अदाएगीपर्यंत द.सा.द.शे. 12 टक्‍के व्‍याजासह तक्रारकर्त्‍यास परत करावी.
2) वि.प.क्र. 1 ने तक्रारकर्त्‍यास शारिरीक व मानसिक त्रासाबाबत नुकसान भरपाई रु.5,000/- आणि तक्रारीचा खर्च रु.3,000/- द्यावा.
3) सदर आदेशाची पूर्तता वि.प.ने आदेशाची प्रत प्राप्‍त झाल्‍यापासून एक महिन्‍याचे आत करावी.
4) वि.प.क्र. 2 विरुध्‍दची तक्रार खारिज करण्‍यात येते.
4) तक्रारीची ‘ब’ व ‘क’ फाईल तक्रारकर्त्‍यास परत कराव्‍यात.
5) आदेशाची प्रत विनामुल्‍य उभय पक्षांना पुरवावी.
