मंचाचे निर्णयान्‍वये - श्री. मिलींद केदार, सदस्‍य //- आदेश -// (पारित दिनांक – 09/12/2010) 1. तक्रारकर्त्‍याने सदर तक्रार ग्रा.सं.का.1986 कलम 12 अन्‍वये दाखल केलेली असून तक्रारकर्त्‍याची तक्रार अशी आहे की, तो गैरअर्जदार संस्‍थेचा 30 वर्षापासून सभासद असून त्‍याने गैरअर्जदार संस्‍थेच्‍या मौजा खामला, ख.क्र.5-6/9, एकूण क्षेत्रफळ 3000 चौ.फु., हिस्‍सा क्र.532 हा रु.27,000/- मध्‍ये घेण्‍याचे ठरविले. त्‍यापैकी रु.3115/- दि.26.05.1979, दि.2,000/- दि.10.09.1983 रोजी विकासाच्‍या स्‍वरुपात रोख दिले. त्‍याची पावतीही संस्‍थेने दिली. तसेच दि.28.05.1981 रोजी रु.3165/- विद्युत विकासाच्‍या अनुषंगाने रोख दिले. याचीही पावती संस्‍थेने दिली. तक्रारकर्त्‍याच्‍या म्‍हणण्‍याप्रमाणे त्‍याने उर्वरित रक्‍कमा या रोख स्‍वरुपात दिल्‍या, असे एकूण रु.27,000/- गैरअर्जदाराला तक्रारकर्त्‍याने दिले. परंतू गैरअर्जदार संस्‍थेने तक्रारकर्त्‍याला पूर्ण रक्‍कम स्विकारुनही खरेदीखत नोंदवून दिलेले नाही. दि.04.02.2008 रोजी गैरअर्जदार संस्‍थेने तक्रारकर्त्‍याला पत्र पाठवून प्‍लॉटच्‍या साईडवर जाऊन योग्‍य तो फ्लॅट निवडण्‍याबाबत व मुल्‍यांकन करण्‍याबाबत सुचविले. तक्रारकर्त्‍याच्‍या म्‍हणण्‍याप्रमाणे गैरअर्जदार संस्‍थेने तक्रारकर्त्‍याचा प्‍लॉट स्‍वतःच्‍या फायद्याच्‍या हेतूने गैरवापर करुन अनुचित व्‍यापारी पध्‍दतीचा अवलंब केलेला आहे. वारंवार प्‍लॉट वाटपासंदर्भात अभिवचन देऊन वंचित ठेवले आहे. तसेच गैरअर्जदाराने सदर भूखंडाचे विक्रीपत्र करुन दिले नाही व ताबाही दिला नाही. त्‍यामुळे सदर तक्रार दाखल करुन तक्रारकर्त्‍याने, विवादित प्‍लॉटचे विक्रीपत्र करुन ताबा द्यावा, जर सदर विवादित प्‍लॉटवर बहुमजली इमारत उभी केली असल्‍यास आजच्‍या बाजारभावाप्रमाणे प्‍लॉटची किंमत व्‍याजासह द्यावी, बहुमजली इमारतीतील एक सदनिका तक्रारकर्त्‍याकडून कोणताही मोबदला न घेता द्यावी, मानसिक व शारिरीक त्रासाबाबत रु.1,00,000/- द्यावे, तक्रारीचा खर्च द्यावा अशा मागण्‍या केलेल्‍या आहेत. तक्रारकर्त्‍याने तक्रारीसोबत विकास खर्च, विद्युत खर्च, व्‍यवस्‍था व अल्‍पबचत खर्च यांच्‍या पावत्‍या, गैरअर्जदाराचे पत्र व तक्रारकर्त्‍याने पाठविलेले पत्र, वार्षीक अहवालाचे पहिले पृष्‍ठ हे दस्तऐवज दाखल केलेले आहेत. 2. सदर तक्रारीचा नोटीस गैरअर्जदारावर बजावण्‍यात आला असता गैरअर्जदाराने सदर तक्रारीस लेखी उत्‍तर दाखल केले. 3. गैरअर्जदाराने सदर तक्रारीला उत्‍तर देतांना काही प्राथमिक आक्षेप उपस्थित केलेले आहेत व तक्रार मुदतबाह्य असल्‍याचे नमूद केले. तक्रारकर्त्‍याने सदर तक्रार ही नफा कमविण्‍याच्‍या दृष्‍टीने केलेली असल्‍याने ती खारीज करण्‍याची मागणी केलेली आहे. त्‍याचप्रमाणे तक्रारी संबंधातील वाद हा सहकारी संस्‍था व त्‍यांचे सभासद यांच्‍यामधील वाद असल्‍याने ग्राहक संरक्षण कायद्याच्‍या कक्षेत येत नसल्‍याने मंचास तो चालविण्‍याचा अधिकार नाही. तक्रारीतील वादग्रस्‍त मुद्दे लक्षात घेता साक्ष पुरावे नोंदविणे आवश्‍यक आहे आणि मंचास सदर तक्रार चालविण्‍याचा अधिकार नसल्‍याचे नमूद केले आहे. गैरअर्जदाराने तक्रारीला परिच्‍छेदनिहाय उत्‍तर देतांना मौजा खामला अर्बन लॅण्‍ड सिलींग लेआऊट क्र. 3 ही जागा सभासदांच्‍या भूखंडाकरीता विकत घेतली. येथील 10 प्‍लॉटवर अनधिकृत झोपडया असल्‍याने त्‍यासंबंधात न्‍यायालयात वाद आहे. त्‍यांनी तक्रारकर्त्‍याला हिस्‍सा क्र. 532, क्षेत्रफळ 3000 चौ.फु. आवंटीत केल्‍याची बाब नाकारुन तक्रारीत नमूद खसरा क्रमांकामध्‍ये हिस्‍सा क्र. 532 मुळातच नसल्‍याचे नमूद केले आहे. तक्रारकर्त्‍यासोबत गैरअर्जदार संस्‍थेने कधीही सदर हिस्‍सा विकण्‍याचा सौदा केलेला नाही. तक्रारकर्ता दि.30.06.1979 रोजी सभासद झालेला आहे. तक्रारकर्त्‍याला व एकूण 20 सभासदांना गैरअर्जदार संस्‍थेने दि.28.08.1994 रोजी यू.पी.सी.द्वारे पत्र पाठवून संस्‍थेत जमा असलेली रक्‍कम परत नेण्‍यास सांगितले. कारण संस्‍थेच्‍या जागेवर झोपडया असल्‍यामुळे त्‍या केव्‍हा रीलीज होतील हे सांगणे कठीण होते. सदर यादीमध्‍ये तक्रारकर्त्‍याचे नाव 11 क्रमांकावर आहे. त्‍यामुळे तक्रारकर्त्‍याची मागणी ही निराधार व अयोग्‍य असून तक्रार खारीज होण्‍यायोग्‍य असल्‍याचे म्‍हटले आहे. तक्रारीतील इतर म्‍हणणे गैरअर्जदाराने नाकारलेले आहे. 4. सदर तक्रार मंचासमोर युक्‍तीवादाकरीता दि.15.11.2010 रोजी आल्‍यानंतर मंचाने उभय पक्षांचा युक्‍तीवाद त्‍यांच्‍या वकील प्रतिनीधींमार्फत ऐकला. तसेच उपलब्‍ध कागदपत्रांचे अवलोकन केले असता मंच खालील निष्‍कर्षाप्रत आले. -निष्‍कर्ष- 5. तक्रारकर्त्‍याला मौजा खामला, ख.क्र.5-6/9, एकूण क्षेत्रफळ 3000 चौ.फु., हिस्‍सा क्र.532 हा गैरअर्जदाराने आवंटीत केला होता असे तक्रारकर्त्‍याने तक्रारीत नमूद केले आहे. परंतू सदर बाब तक्रारकर्त्‍याने दाखल केलेल्‍या कोणत्‍याच दस्‍तऐवजावरुन स्‍पष्‍ट होत नाही. तसेच सदर प्रकरणातील तक्रारकर्ता व गैरअर्जदार ह्यांच्‍यामध्‍ये कोणतेही बयानापत्र, विक्रीचा करारनामा करण्‍यात आल्‍याचे स्‍पष्‍ट होत नाही. कारण त्‍याबाबतचा कोणताही योग्‍य पुरावा तक्रारकर्त्‍याने दाखल केलेला नाही. तक्रारकर्त्‍याने सदर भुखंडाची किंमत रु.27,000/- होती ही बाब नमूद केली आहे. परंतू सदर बाब स्‍पष्‍ट करणारे कोणतेही दस्तऐवज मंचासमोर दाखल केले नाही. त्‍याप्रमाणे तक्रारकर्त्‍याने गैरअर्जदाराला भूखंडाच्‍या किमतीपोटी रु.27,000/- पूर्णपणे अदा केल्‍याचे तक्रारीत नमूद केले आहे. ही बाबही सिध्‍द करणारा कोणताही पूरावा अथवा दस्तऐवज तक्रारकर्त्‍याने सादर केलेले नाही. त्‍यामुळे तक्रारकर्त्‍याने तक्रारीत कथन केलेली बाब स्‍पष्‍ट होत नसून भूखंडाची किंमत रु.27,000/- होती व त्‍याबाबतची संपूर्ण रक्‍कम गैरअर्जदाराला दिल्‍याचे स्‍पष्‍ट होत नाही. 6. तक्रारकर्त्‍याने सन 1979 पासून प्रथम रु.3115/- दि.26.05.1979, रु.2,000/- दि.10.09.1983 रोजी व दि.28.05.1981 रोजी रु.3165/- दिल्‍याच्‍या फक्‍त पावत्‍या आहेत. सदर पावत्‍यांचे अवलोकन केले असता त्‍यावर सदर रक्‍कम कुठल्‍या क्रमांकाचा भूखंड खरेदी करण्‍याकरीता किंवा कुठल्‍या भुखंडाच्‍या संदर्भात दिली होती ही बाब निदर्शनास येत नाही. त्‍यामध्‍ये भूखंड विकास खर्च, व्‍यवस्‍था खर्च, विद्युत खर्च व अल्‍पबचत खर्च असा उल्‍लेख आहे. तक्रारकर्त्‍याचे नुसार जर त्‍यांनी गैरअर्जदाराला रु.27,000/- दिले होते व त्‍याबाबतची पावती गैरअर्जदाराने त्‍यांना दिली नाही. परंतू गैरअर्जदार यांच्‍याकडून सदर रकमेची पावती मागणी करणारा कोणताही पूरावा दाखल नाही. यावरुन तक्रारकर्त्‍याने गैरअर्जदाराला भूखंडाची संपूर्ण रक्‍कम दिली होती हे त्‍याच्‍या तक्रारीतील कथन अमान्‍य करण्‍यायोग्‍य आहे. 7. तक्रारकर्त्‍याने दाखल केलेल्‍या पावतीनुसार त्‍याने शेवटी दि.10.09.1983 रोजी रु.2,000/- दिले. त्‍यानंतर त्‍याने कोणतीही रक्‍कम दिल्‍याचे दस्तऐवज मंचासमक्ष दाखल नाही. त्‍यामुळे सदर तक्रार ही कालबाह्य ठरते, कारण तक्रारीला कारण 1983 मध्‍ये सुरु होते. ज्‍यावेळी तक्रारकर्त्‍याने शेवटची रक्‍कम दिली. त्‍यानंतर तक्रारीचे कारण सुरु होते. प्रत्‍यक्षात तक्रारकर्त्‍याने सदर तक्रार मंचासमक्ष दि.17.11.2009 मध्‍ये दाखल केली आहे. म्‍हणजे सदर तक्रार ही तब्‍बल 26 वर्षानंतर दाखल केली आहे. तक्रारकर्ता यांनी विलंब माफीचा अर्ज सादर केला नाही. तक्रारकर्त्‍याने तक्रारीचे कारण 2008 मध्‍ये सुरु झाल्‍याचे म्‍हटले आहे. त्‍याकरीता तक्रारकर्त्‍याने गैरअर्जदाराचे दि.04.08.2008 चे पत्र (दस्तऐवज क्र.6) दाखल केले आहे. सदर पत्र हे भूखंड किंवा जमिनीचा हिस्‍सा संदर्भात नसून सदनिकेच्‍या संदर्भात आहे. सदर पत्रामध्‍ये मागिल व्‍यवहाराचा कुठेही उल्‍लेख नाही. सदर तक्रारीमध्‍ये तक्रारकर्त्‍याने भुखंडाची मागणी केलेली आहे. जर तक्रारकर्त्‍याला भुखंड पाहिजे होता तर तक्रारकर्त्‍याने 1985 मध्‍ये तक्रार दाखल करावयास पाहिजे होती. तक्रारकर्ता हा दि.04.08.2008 च्‍या पत्राचा आधार घेऊन तक्रार कालातीत आहे हे तक्रारकर्त्‍याचे म्‍हणणे अमान्‍य करण्‍यात येते व सदर तक्रार कालबाह्य असून अत्‍यंत विलंबाने दाखल केल्‍याचे स्‍पष्‍ट होते. 8. गैरअर्जदाराने तक्रारकर्त्‍याला 28.08.1994ला पत्र पाठवून जमा असलेली रक्‍कम परत नेण्‍याकरीता सुचविले होते ही बाब उत्‍तरासोबत गैरअर्जदाराने दाखल केलेल्‍या पृष्‍ठ क्र.38 वरील दस्‍तऐवजावरुन स्‍पष्‍ट होते. सदर पत्र प्राप्‍त झाल्‍यानंतर सुध्‍दा तक्रारकर्त्‍याने कोणतीही कारवाई केलेली नाही अथवा गैरअर्जदार संस्‍थेविरुध्‍द कोणताही दावा अथवा तक्रार दाखल केलेली नाही. सदर प्रकरणामध्‍ये तक्रारकर्त्‍याने दिलेली रक्‍कम या भूखंडाचे संदर्भात असल्‍याचे सिध्‍द होत नाही. तसेच सदर तक्रार ही कालबाह्य असून भूखंडाच्‍या बाबतचा कोणताही करार झाल्‍याचे स्‍पष्‍ट होत नाही. तसेच तक्रारकर्त्‍याने भुखंडाची किंमत रु.27,000/- कोणत्‍या आधारे घेतली ही बाब स्‍पष्‍ट करणारा कोणताही पुरावा दाखल केलेला नाही. त्‍यामुळे भुखंडाची किंमत स्‍पष्‍ट होत नाही. त्‍यामुळे तक्रारकर्ता हा ग्राहक या संज्ञेत येत नसून सदर तक्रार खारीज होण्‍यास पात्र असल्‍याचे मंचाचे मत आहे. वरील सर्व निष्‍कर्षाच्‍या आधारे मंच खालीलप्रमाणे आदेश पारीत करीत आहे. -आदेश- 1) तक्रारकर्त्‍याची तक्रार खारीज करण्‍यात येते. 2) उभय पक्षांनी आप-आपला खर्च सोसावा. (मिलिंद केदार) (विजयसिंह राणे) सदस्‍य अध्‍यक्ष
| | [HONABLE MR. MILIND KEDAR] MEMBER[HONABLE MR. V.N.RANE] PRESIDENT | | 
