नि.24 मे. जिल्‍हा ग्राहक तक्रार निवारण मंच, सातारा यांचेसमोर तक्रार क्र.270/2010 नोंदणी तारीख -08/12/2010 निकाल तारीख -10/02/2011 निकाल कालावधी – 62 दिवस श्री विजयसिंह दि. देशमुख, अध्‍यक्ष श्रीमती सुचेता मलवाडे, सदस्‍या श्री सुनिल कापसे, सदस्‍य (श्री सुनिल कापसे, सदस्‍य यांनी न्‍यायनिर्णय पारीत केला) ------------------------------------------------------------------------------------ 1. श्री.शिवाजी यशवंत शिंदे 2. सौ निर्मला शिवाजी शिंदे 3. कु.अमृता शिवाजी शिंदे सर्व रा.कण्‍हेरखेड, ता. कोरेगाव जि. सातारा ----- अर्जदार (अभियोक्‍ता श्री.संग्राम मुंढेकर) विरुध्‍द 1. शिवकृपा सहकारी पतपेढी लि, मुंबई तर्फे शाखा प्रमुख शाखा कोरेगाव, श्री शरद दत्‍तात्रय जाधव रा. कोरेगाव ता. कोरेगाव जि. सातारा 2. चेअरमन श्री चंद्रकांत श्रीरंग वंजारी 3. व्‍हा.चेअरमन, श्री भिमराव दिगंबर बोराडे नं.2 व 3 दोघेही रा.1 जय टॉवर्स, पहिला मजला, पुजान इस्‍टेट समोर, कॅडबरी जंक्‍शन, खोपाट, ठाणे (पश्चिम) 400 601 ----- जाबदार न्‍यायनिर्णय 1. अर्जदार यांनी दादासाहेब साखवळकर सहकारी पतसंस्‍था, मर्या.एकसळ ता.कोरेगाव जि. सातारा या पतसंस्‍थेत वेगवेगळया ठेवपावत्‍यांन्‍वये वेगवेगळया रकमा मुदत ठेव योजनेअंतर्गत ठेव म्‍हणून ठेवलेल्‍या आहेत. सदरची पतसंस्‍था ही जाबदार संस्‍थेत विलीन झालेने अर्जदार यांनी सदर ठेव रकमेची मागणी जाबदार संस्‍थेकडे केली असता जाबदार यांनी रक्‍कम परत दिली नाही. सबब सदरची ठेव रक्‍कम व बचत खात्‍यातील व्‍याजासह मिळावी, तसेच मानसिक त्रास व तक्रारीचा खर्च मिळावा म्‍हणून अर्जदार यांनी या मंचासमोर दाद मागितली आहे. 2. जाबदार यांनी नि.18 कडे त्‍यांचे म्‍हणणे दाखल करुन अर्जदारची तक्रार नाकारलेली आहे. अर्जदार यांनी महत्‍वाची वस्‍तुस्थिती मे.मंचापासून दडवून ठेवलेली आहे. भूतपूर्व दादासाहेब साखवळकर सहकारी पतसंस्‍था वाढत्‍या नुकसानीमुळे तोटयात आली. त्‍यामुळे सदर संस्‍थेच्‍या विशेष सर्वसाधारण सभेने दि.20/12/2008 मध्‍ये सदर संस्‍थेचे विलीनीकरण करण्‍याबाबत ठराव केला. त्‍यासाठी वर्तमानपत्रात 30 दिवसांच्‍या आत हरकत घेण्‍यासाठी जाहीर नोटीस दिली गेली. सदर विलीनीकरणाचा प्रस्‍ताव सहकार आयुक्‍तांनी मंजूर करुन दि.1/04/2009 रोजी विलीनीकरणाबाबतचा आदेश पारीत केला. या आदेशानुसार साखवळकर पतसंस्‍थेंचे शिवकृपा सहकारी पतपेढी लि. मुंबई या संस्‍थेत विलीनीकरण झालेले आहे. अर्जदार यांनी जाहीर नोटीशीनुसार हरकत न घेतल्‍याने त्‍यांचा हक्‍क नष्‍ट झालेला आहे. दि.1/04/2009 च्‍या आदेशास आव्‍हान दयायचे झाल्‍यास सहकार कायदयाखाली योग्‍य त्‍या व्‍यासपिठासमोर जावे लागेल. सदरच्‍या आदेशानुसार जाबदार संस्‍था ठेवीदारास त्‍यांच्‍या ठेवी त्‍या त्‍या प्रमाणात परत करीत आहे. ठेवी परत करताना ठेवीची तीस टक्‍के रक्‍कम परत देत आहे. उरलेली देय रक्‍कम 50 टक्‍केची 3 वर्षाची ठेव म्‍हणून ठेवून घेत आहे. उर्वरीत 20 टक्‍के रक्‍कम कर्ज वसुली झाल्‍यानंतर समान प्रमाणात देण्‍यात येणार आहे. सबब तक्रार अर्ज फेटाळण्‍यात यावा असे जाबदार यांचे कथन आहे 3. अर्जदार व जाबदारतर्फे दाखल अनुक्रमे नि.22 व 23 कडील पुरसि‍स पाहिली तसेच अर्जदार व जाबदार यांचे दाखल कागदपत्रे पाहण्‍यात आली. 4. अर्जदारची तक्रार पाहता दादासाहेब साखवळकर सहकारी पतसंस्‍था ही शिवकृपा सहकारी पतपेढी लि. मुंबई यामध्‍ये विलीन झाली असून सध्‍या ती शिवकृपा सहकारी पतपेढी लि. मुंबई या नावाने कार्यरत आहे. सदर संस्‍थेचे जाबदार नं.1 हे शाखाप्रमुख व्‍यवस्‍थापक, जाबदार नं.2 हे चेअरमन व जाबदार क्र.3 हे व्‍हाईस चेअरमन आहेत. अर्जदारने दादासाहेब साखवळकर सहकारी पतसंस्‍थेत ठेवलेल्‍या ठेवींची मुदत संपूनही जाबदार रक्‍कम देण्‍यास टाळाटाळ करीत आहेत अशी तक्रार दिसते. 5. जाबदार यांनी नि.18 कडे म्‍हणणे तसेच नि.19 कडे शपथपत्र देवून अर्जदारची तक्रार नाकारलेली आहे. जाबदार यांनी आपल्‍या कथनामध्‍ये अर्जदार दादासाहेब साखवळकर संस्‍थेचे ग्राहक आहेत, आमच्‍या संस्‍थेचे ग्राहक नाहीत असे कथन केले आहे. साखवळकर संस्‍थेचे विनंती प्रस्‍ताव अर्जानुसार सहकार आयुक्‍त व निबंधक महाराष्‍ट्र राज्‍य, पुणे यांनी दिनांक-1/4/2009 रोजी साखवळकर पतसंस्‍था जाबदार पतसंस्‍थेत विलीनीकरण करण्‍याबाबतचा आदेश दिला. सदर आदेशासोबत तपशिलवार योजना (स्किम) जोडण्‍यात आली होती. सबब सदर आदेश व योजना जाबदारवरती बंधनकारक आहे. त्‍या स्किमनुसार अर्जदारची रक्‍कम देण्‍यास तयार आहेत. अर्जदार यास सदर आदेशाविरुध्‍द ग्राहक मंचासमोर दाद मागता येणार नाही. विलीनीकरणापूर्वी दि.13/01/2009 रोजी दैनिक ऐक्‍यमध्‍ये जाबदार यांनी जाहीर नोटीस प्रसिध्‍द करुन हरकती मागविल्‍या होत्‍या, त्‍यावेळेस अर्जदारनी हरकत घेतली नाही. सबब आता अर्जदारास दाद मागण्‍याचा अधिकार नाही. अशाप्रकारे हरकती जाबदारने घेतल्‍या आहेत. 6. निर्विवादीतपणे अर्जदारनी दादासाहेब साखवळकर पतसंस्‍थेमध्‍ये मुदत ठेवी ठेवल्‍या होत्‍या, निर्विवादीतपणे सदर संस्‍था शिवकृपा सहकारी पतपेढी यामध्‍ये दि.4/1/2009 चे मे.अप्‍पर निबंधक, सहकारी संस्‍था, महाराष्‍ट्र राज्‍य, पुणे यांचे आदेशानुसार सर्व स्‍थावर जंगम मालमत्‍तेसह, स्‍वमालकीच्‍या भाडयाच्‍या जागेसह विलीन झाली आहे. सबब सभासद ठेवीदारांची हक्‍क असलेली मालमत्‍ता मात्र घ्‍यायची व नंतर ठेवीदार आमचे ग्राहक नाहीत असे म्‍हणणे योग्‍य नाही. निर्विवादीतपणे दि.13/1/2009 रोजी दैनिक ऐक्‍यमध्‍ये जाहीर नोटीस प्रसिध्‍द झालेली आहे, त्‍यानुसार अर्जदारने हरकत घेतली नाही हे खरे आहे. 7. जाबदारच्‍या विधित्‍याने विलीनीकरणाच्‍या अगोदर कायदयानुसार दैनिक ऐक्‍य या वृत्‍तपत्रामध्‍ये रीतसर नोटीस प्रसिध्‍द झाली होती व जर कोणाला हरकती घेण्‍याच्‍या असतील तर एक महिन्‍याच्‍या आत कार्यालयाचे ऑफीसमध्‍ये पाठवाव्‍यात असे स्‍पष्‍टपणे नमूद आहे व अर्जदारने हरकत घेतली नाही तर विलीनीकरणाच्‍या अनुषंगाने केलेली योजना (स्किम) ही अर्जदारास मान्‍य आहे व बंधनकारक आहे. असे कथन केले. नि.21 सोबत दाखल वृत्‍तपत्रामधील नोटीस पाहता --- नोटीस देण्‍यात येते की, सहकार आयुक्‍त व निबंधक यांची संम्‍मती मिळाल्‍यानंतर आणि संस्‍थेच्‍या दि.20/12/2008 रोजी भरलेल्‍या विशेष सर्वसाधारण सभेत तशा अर्थाचा प्रारंभिक ठराव मंजूर करण्‍यात आल्‍यानुसार संस्‍थेचे शिवकृपा सहकारी पतपेढी लि. मुंबई या संस्‍थेमध्‍ये विलीनीकरण करण्‍याचे, मालमत्‍ता व जबाबदा-या हस्‍तांतरीत करण्‍याचे ठरविले आहे. --- असे नमूद आहे. यावरुन एवढेच दिसते की, वार्षिक सर्वसाधारण सभेने विलीनीकरणास मान्‍यता दिली आहे व त्‍यानंतर शिवकृपा सहकारी पतपेढी यांनी एकांगीपणे अटी, शर्तींची योजना तयार केली आहे व तसे पत्र (योजना) निबंधक यांनी दिले आहे व ते आदेशासोबत परिशिष्‍ठात नमूद आहे. निर्विवादीतपणे शिवकृपा सहकारी पतपेढी लि. मुंबई जर ठेवीदारांचे हीत लक्षात न घेता एकांगीपणे शर्ती अटी घातल्‍या असतील तर त्‍या ठेवीदारांवरती बंधनकारक नाहीत. निर्विवादीतपणे सदर शर्ती अटीच्‍या योजनेस सभासदांनी अथवा ठेवीदारांनी मान्‍यता दिली नाही हे स्‍पष्‍ट आहे. निर्विवादीतपणे सदर शर्ती अटींची योजना (स्किम) असलेले पत्र पाहता मुख्‍य कार्यकारी अधिकारी, संचालक मंडळाच्‍या अनुज्ञेने शिवकृपा सहकारी पतपेढी लि, मुंबई यांच्‍या सहीचे पत्र आहे. त्‍याच्‍यासोबत साखवळकर संस्‍थेच्‍या सभासदांची मान्‍यता असलेबाबतचा कोणताही पुरावा योजनेच्‍या पत्रासोबत आयुक्‍त यांचेकडे दाखल केला नाही. सबब अशा परिस्थीतीत एकांगीपणाने एकतर्फा योजना आखून ती मंजूर करुन घेतली आहे हे स्‍पष्‍ट आहे. सबब सदर योजना (स्किम) साखवळकर पतसंस्‍थेच्‍या ठेवीदारावरती बंधनकारक नाही असे मंचाचे स्‍पष्‍ट आहे. 8. निर्विवादीतपणे जाहीर नोटीसमध्‍ये शर्ती अटी घालून जबाबदारी स्विकारणार आहे असे नमूद नाही. 9. निर्विवादीतपणे विलीनीकरणाची जबाबदारी स्विकारलेची जाहीर नोटीस दिनांक-12/1/2009 रोजी दिलेली दिसते त्‍यानंतर अक्षयतृतीया दि.27/4/2009 रोजी जाहीरपणे संस्‍था विलीनीकरण करुन घेतलेली आहे व दि.29/4/2009 रोजी योजना (स्किम) तयार करुन आयुक्‍त यांना दि.6/5/2009 रोजी पाठविलेली आहे. व आयुक्‍तांचा दिनांक-1/04/2009 चे आदेशासोबत जोडलेली आहे. सबब विलीनीकरणाच्‍यानंतर जर जाबदारने शर्ती अटी घालून योजना तयार केली असेल तर त्‍या ठेवीदारांवरती बंधनकारक नाहीत असे मंचाचे स्‍पष्‍ट मत आहे. निर्विवादीतपणे जाहीर नोटीसमध्‍ये शर्ती अटींची योजना जाहीर केली नव्‍हती. सबब जाबदारचे कथन ग्राहय धरता येणार नाही. 10. प्रस्‍तुत तक्रारअर्जदार हे केवळ ठेवीदार आहेत. त्‍यांनी त्‍यांचेकडील रोख रकमा ठेवीच्‍या स्‍वरुपात दादासाहेब साखवळकर पतसंस्‍थेकडे ठराविक मुदतीसाठी ठेवलेल्‍या होत्‍या व ती मुदत पूर्ण झाल्‍यानंतर दादासाहेब साखवळकर पतसंस्‍थेने कबूल केल्‍यानुसार सर्व ठेवीच्‍या देय रकमा एकरकमी अर्जदारास देणे योग्‍य व कायदेशीर ठरणारे होते. दादासाहेब साखवळकर पतसंस्‍थेचे विलीनीकरण कोणत्‍या कायदयातील कोणत्‍या कलमानुसार झालेले आहे, कोणत्‍या अटी व शर्तीनुसार झालेले आहे, या बाबींशी प्रस्‍तुतचे तक्रार अर्जदार यांना काही देणेघेणे नाही, या बाबींचा विचार तक्रार अर्जदार यांनी करणेचे कारण नाही. जाबदार यांचे असे कोठेही कथन नाही की, तक्रार अर्जदार यांनी दादासाहेब साखवळकर पतसंस्‍थेकडून कर्ज घेतले होते व त्‍या कर्जाची फेड त्‍यांनी केलेली नाही. मग अशा परिस्थितीत तक्रार अर्जदार यांना त्‍यांच्‍या ठेवीची संपूर्ण रक्‍कम मुदत पुर्ण झालेमुळे देणे क्रमप्राप्‍त आहे. जाबदारतर्फे करणेत आलेले कथन की, विलीनीकरणाच्‍या शर्ती व अटी या सहकार खात्‍याने वा दादासाहेब साखवळकर पतसंस्‍थेने सुचविलेल्‍या आहेत. परंतु या कथनाच्‍या समर्थनार्थ जाबदार यांनी काहीही ठोस कागदोपत्री पुरावा पुढे आणलेला नाही. उलट जाबदारतर्फे सादर करणेत आलेला कागदोपत्री पुरावा पाहिला असता विलीनीकरणाबाबतच्‍या ज्‍या शर्ती व अटी नमूद आहेत, त्‍या शिवकृपा पतपेढीने पुढे केलेल्‍या आहेत व अशा या एकतर्फा विलीनीकरणाच्‍या शर्ती व अटींवर, की ज्‍या ज्‍यांच्‍याशी प्रस्‍तुतचे तक्रार अर्जदार यांचा ठेवीदार या नात्‍याने काहीही संबंध नाही, जाबदार यांचे कथन ग्राहय धरता येणार नाही. सबब जाबदार यांनी दादासाहेब साखवळकर पतसंस्‍थेच्‍या ठेवीदारांच्‍या ठेवी ठेवीदारांना परत देणे हे जाबदार यांचे नैतिक व कायदेशीर कर्तव्‍य आहे असे या मंचाचे मत आहे. ठेवी परत करताना 30 टक्‍के रक्‍कम लगेच देत आहोत, 50 टक्‍के रक्‍कम जाबदार यांचेकडे ठेव म्‍हणून ठेवण्‍यात येईल व उर्वरीत 20 टक्‍के रक्‍कम दादासाहेब साखवळकर पतसंस्‍थेची कर्ज वसुली झाल्‍यावर समान प्रमाणात देण्‍यात येईंल या अशा अटी जाबदार यांनी घालण्‍याचे काहीही कारण नाही. 11. सबब दाखल कागदपत्रे पाहता जाबदारने अर्जदार यास ठेवीची रक्‍कम न देऊन सदोष सेवा दिली आहे या निर्णयाप्रत हा मंच आला आहे. 12. निर्विवादीतपणे अर्जदारने नि.7 सोबत मूळ ठेवपावत्‍या दाखल केल्‍या आहेत. सदर ठेवींची मुदत संपलेली आहे. अर्जदार यांना ठेव रकमेची गरज आहे. सबब अनेकवेळा मागणी करुनही जाबदार ठेव रक्‍कम देत नाहीत असे अर्जदार शपथपूर्वक कथन करीत आहेत. सबब जाबदार नं.1 शिवकृपा सहकारी पतपेढी लि.मुंबई व जाबदार क्र.2 व 3 हे अर्जदारची रक्‍कम स्‍वतंत्र व संयुक्‍तपणे देणेस जबाबदार आहेत या निर्णयाप्रत हा मंच आला आहे. 13. सबब आदेश. आदेश 1. अर्जदार यांचा तक्रारअर्ज अंशतः मंजूर करणेत येत आहे. 2. जाबदार क्र.1, ते 3 यांनी स्‍वतंत्र व संयु‍क्‍तरित्‍या अर्जदार यांना त्‍यांची ठेवपावती क्र.023107, 023108, 023109, 1407, 1789, 1790, 1791, 1792, 1793, 1794, 1795, 1796, 1797, 1798, कडील रकमा ठेवपावतीमध्‍ये नमूद केल्‍याप्रमाणे व्‍याजासह द्याव्‍यात व ठेवपावतीची मुदत संपलेनंतरचे तारखेपासून संपूर्ण रक्‍कम पदरी पडेपर्यंत द.सा.द.शे. 9 टक्‍के दराने होणा-या व्‍याजासह द्याव्‍यात. 3. जाबदार क्र.1 ते 3 यांनी स्‍वतंत्र व संयु‍क्‍तरित्‍या अर्जदार यांना त्‍यांचे बचत खाते क्र.821 कडील रक्‍कम बचत खात्‍याचे नियमाप्रमाणे देय होणा-या व्‍याजासह द्यावी. 4. जाबदार क्र.1 व 2 यांनी मानसिक त्रासापोटी अर्जदार यांना रक्‍कम रु. 2,000/- द्यावी. 5. जाबदार क्र.1 व 2 यांनी तक्रारअर्जाचे खर्चापोटी अर्जदार यांना रक्‍कम रु. 1,000/- द्यावी. 6. जाबदार क्र.1 व 2 यांनी वरील आदेशाचे अनुपालन त्‍यांना या न्‍यायनिर्णयाची सत्‍यप्रत मिळाल्‍यापासून 30 दिवसात करावे. 7. सदरचा न्‍यायनिर्णय खुल्‍या न्‍यायमंचात जाहीर करणेत आला. सातारा दि.10/2/2011 (सुनिल कापसे) (सुचेता मलवाडे) (विजयसिंह दि. देशमुख) सदस्‍य सदस्‍या अध्‍यक्ष
| | Smt. S. A. Malwade, MEMBER | HONABLE MR. Vijaysinh D. Deshmukh, PRESIDENT | Mr. Sunil K Kapse, MEMBER | | 
