निशाणी
जिल्‍हा ग्राहक तक्रार निवारण न्‍याय मंच,जळगाव यांचे समोर. . . . .
तक्रार क्रमांक 629/2008
तक्रार पंजीबध्‍द करण्‍यात आले तारीखः – 14/05/2008
सामनेवाला यांना नोटीस लागलेली तारीखः 09/06/2008.
तक्रार निकाली काढणेत आली तारीखः- 01/09/2009
1. लिलाबाई हेमचंद चौधरी,
उ.व. 70 वर्षे, धंदा – घरकाम,
2. हेमचंद्र सखाराम चौधरी,
उ.व. 78 वर्षे, धंदा – पेन्‍शनर,
दोन्‍ही रा.3021, कुलकर्णी प्‍लॉट,
टाईम्‍स ऑफ इंडीया बिल्‍डींगच्‍या समोर,
भुसावळ. .......... तक्रारदार
विरुध्‍द
1. मॅनेजर, श्री. सप्‍तश्रृंगी माता अर्बन को-ऑप.
क्रेडीट सोसायटी लिमिटेड, भुसावळ.
भुसावळ नगरपालीका हॉस्‍पीटल कॉम्‍प्‍लेक्‍स,
भुसावळ, ता.भुसावळ, जि.जळगांव.
2. श्री.महेश डिगंबर चोपडे, चेअरमन,
रा.तापी नगर, चोपडे बिल्‍डींग, भुसावळ.
3. श्री.डॉ.सुनिल लिलाधर पाटील, व्‍हाईस चेअरमन,
रा.के.नारखेडे शाळेसमोर, हिंदु हौसिंग सोसायटी, भुसावळ.
4. श्री.डॉ.ओमप्रकाश दिनकर चौधरी, संचालक,
आशा हॉस्‍पीटल, शांती कॉम्‍प्‍लेक्‍स, भुसावळ.
5. डॉ.प्रमोद घनःश्‍याम इंगळे, संचालक,
रा.गजानन महाराज नगर, भुसावळ.
6. श्री.प्रकाश वासुदेव पाटील, संचालक,
रा.टी.व्‍ही.केंद्राजवळ, भुसावळ.
7. श्री.सोहन केशरिमल भराडे,
रा.भजे गल्‍ली, भुसावळ, जि.जळगांव.
8. श्री.चंद्रकांत काशिनाथ ब-हाटे, संचालक,
रा.मु.पो.पाडळसे, ता.यावल,जि.जळगांव.
9. श्री.प्रशांत हरशिचंद तळेले, संचालक,
श्री.सप्‍तश्रृंगी माता अर्बन को-ऑप क्रेडीट सो.लि.,
भुसावळ नगरपालीका हॉस्‍पीटल कॉम्‍प्‍लेक्‍स, भुसावळ,जि.जळगांव.
10. सौ.साधना चंद्रकांत फेगडे, संचालीका,
रा.शिवाजी नगर, फैजपूर, ता.यावल, जि.जळगांव.
11. सौ.देवयानी रविंद्र सपकाळे, संचालीका,
रा.गजानन महाराज मंदीराजवळ, यावल रोड, भुसावळ,जि.जळगांव.
12. श्री.संतोष दामू ठाकरे, संचालक,
रा.मु.पो.पिळोदा, ता.यावल, जि.जळगांव.
13. श्री.प्रमोद सोनार, संचालक,
रा.गरुड प्‍लॉट, भुसावळ, जि.जळगांव.
14. श्री.राजेंद्र मधुसूदन पुराणीक, संचालक,
रा.कुलकर्णी प्‍लॉट, भुसावळ, ता.भुसावळ, जि.जळगांव. .....सामनेवाला.
न्‍यायमंच पदाधिकारीः-
श्री. बी.डी.नेरकर अध्‍यक्ष.
अड. श्री.चंद्रकांत मोहन येशीराव सदस्‍य.
अंतिम आदेश
( निकाल दिनांकः 01/09/2009)
(निकाल कथन न्‍याय मंच अध्‍यक्ष श्री.बी.डी.नेरकर यांचेकडून )
तक्रारदार तर्फे सौ.चित्रा प्रसाद आचार्य वकील हजर
सामनेवाला क्रं.4 तर्फे श्री.सुहास हरी पाटील वकील हजर.
सामनेवाला क्र.1 व 2तर्फे श्री.अनील डी.कुटे वकील हजर.(नो-से)
सामनेवाला क्र. 6 स्‍वतः
सामनेवाला क्र. 10 तर्फे श्री.प्रकाश व्‍ही.पाटील.
सामनेवाला क्र.11 तर्फे श्री.साजीद या.देशमुख वकील हजर.
सामनेवाला क्र.3,5,7,8,9,12 ते 14 एकतर्फा.
सदर प्रकरण तक्रारदार यांनी सामनेवाला यांचेविरुध्‍द ग्राहक संरक्षण कायदा, 1986 चे कलम 12 प्रमाणे दाखल केलेले आहे. संक्षिप्‍तपणे प्रकरणाची हकिकत खालीलप्रमाणे आहेः-
1. सामनेवाला ही महाराष्‍ट्र को-ऑपरेटीव्‍ह सोसायटी अक्‍ट 1960 चे कायद्यान्‍वये स्‍थापन झालेली एक नोंदणीकृत नामांकीत पतसंस्‍था आहे. सदरील सामनेवाला यांचे जळगाव जिल्‍हयात वेगवेगळया ठिकाणी शाखा आहेत. वेगवेगळया प्रकारच्‍या ठेवी स्विकारणे, त्‍यावर व्‍याजदेणे, कर्ज वाटप करणे इत्‍यादी सामनेवाला या पतसंस्‍थेचे कार्य आहेत. सामनेवाला ही एक नामांकीत पतसंस्‍था असल्‍याने इतर ठेवीदारांप्रमाणे तक्रारदार यांनी सामनेवाला या पतसंस्‍थेत पुढील प्रमाणे रक्‍कम गुंतविलेल्‍या आहेत, त्‍याचा तपशील पुढील प्रमाणेः-
अ.क्र. | पावती क्रमांक | ठेव दिनांक | रक्‍कम रुपये | देय तारीख |
1 | 6186 | 22/08/2005 | 17,000/- | 25/09/2007 |
2 | 6188 | 22/08/2005 | 17,000/- | 25/09/2007 |
3 | 6190 | 22/08/2005 | 17,000/- | 25/09/2007 |
4 | 6233 | 25/08/2005 | 15,000/- | 28/09/2007 |
5 | 5882 | 21/07/2005 | 15,000/- | 24/08/2007 |
6 | 5884 | 21/07/2005 | 15,000/- | 24/08/2007 |
7 | 5898 | 24/07/2005 | 18,000/- | 27/08/2007 |
8 | 6333 | 01/09/2005 | 14,000/- | 04/10/2007 |
9 | 6335 | 01/09/2005 | 14,000/- | 04/10/2007 |
10 | 6336 | 01/09/2005 | 14,000/- | 04/10/2007 |
11 | 6904 | 24/10/2005 | 17,000/- | 27/11/2007 |
12 | 7039 | 09/11/2005 | 16,000/- | 12/12/2007 |
13 | 7336 | 10/12/2005 | 17,000/- | 13/01/2008 |
14 | 7040 | 09/11/2005 | 8,000/- | 12/12/2007 |
15 | 7339 | 10/12/2005 | 17,000/- | 13/01/2008 |
16 | 7341 | 10/12/2005 | 16,000/- | 13/01/2008 |
17 | 7366 | 15/12/2005 | 17,000/- | 20/06/2007 |
18 | 7367 | 15/12/2005 | 17,000/- | 20/06/2007 |
19 | 7471 | 28/12/2005 | 17,000/- | 03/07/2007 |
20 | 7473 | 28/12/2005 | 17,000/- | 03/07/2007 |
21 | 7844 | 11/02/2006 | 15,000/- | 02/07/2007 |
22 | 7867 | 14/02/2006 | 15,000/- | 05/07/2007 |
23 | 9278 | 11/07/2006 | 15,000/- | 14/07/2007 |
24 | 9279 | 11/07/2006 | 15,000/- | 14/07/2007 |
25 | 11219 | 06/02/2007 | 10,000/- | 09/06/2007 |
26 | 11221 | 06/02/2007 | 10,000/- | 09/06/2007 |
तक्रारदार यांनी वरील ठेव ठेवलेल्‍या मुदत ठेव पावत्‍यांची मुदत संपलेली असल्‍याने व तक्रारदार यांना आर्थिक गरज असल्‍याने, तक्रारदार हे त्‍यांची मुदत ठेवीची रक्‍कम सामनेवाला यांचेकडे व्‍याजासह मागणेसाठी गेले असता सामनेवाला यांनी तक्रारदार यांना उडवाउडवीची उत्‍तरे देऊन व पैसे देण्‍यास टाळाटाळ करुन सामनेवाला यांनी तक्रारदार यांचे ठेवीची रक्‍कम देण्‍यास नकार दिलेला आहे. त्‍यामुळे तक्रारदार यास विनाकारण शारिरिक, आर्थिक व मानसिक त्रासास सामोरे जावे लागलेले आहे म्‍हणून तक्रारदार यांनी त्‍यांच्‍या मुदत ठेवीची रक्‍कम व्‍याजासह परत मिळणेकामी तसेच त्‍यांना झालेल्‍या त्रासापोटी नुकसान भरपाई मिळणेसाठी सामनेवाला यांचेविरुध्‍द सदरील तक्रार दाखल केलेली आहे.
2. सदरची तक्रार पंजीबध्‍द करण्‍यात आल्‍यानंतर, सामनेवाला यांना ग्राहक संरक्षण कायदा, 1986 चे कलम 13(1) ब प्रमाणे नोटीसा काढण्‍यात आल्‍या. त्‍याप्रमाणे सामनेवाला क्रं. 3,5,7,8,9,12 ते 14 यांनी तक्रारदाराचे तक्रारीस मे.मंचासमोर हजर होऊन म्‍हणणे सादर केलेले नसल्‍याने सामनेवाला क्र. 3,5,7,8,9,12 ते 14 विरुध्‍द एकतर्फा आदेश पारीत करण्‍यात आला.
3. सामनेवाला क्र. 4 यांनी तक्रारदाराचे तक्रारीतील संपुर्ण मजकुर नाकारलेला असुन सामनेवाला क्र. 4 यांनी संस्‍थेचा संचालक पदाचा राजीनामा दि.9/1/2004 रोजी दिलेला असुन तो संस्‍थेच्‍या दि.31/3/2004 रोजीच्‍या संचालक सभेत मंजुर करण्‍यात आलेला आहे. राजीनामा दिलेपासुन सदर संस्‍थेशी सामनेवाला यांचा काहीही संबंध राहीलेला नाही. सामनेवाला यांचा राजीनामा संस्‍थेने मंजुर केलेला असल्‍याने ते तक्रारदाराच्‍या ठेव रक्‍कमा वैयक्‍तीक अगर संयुक्‍तीकरित्‍या परत करणेस जबाबदार नाहीत. सबब सामनेवाला विरुध्‍द तक्रारदाराची तक्रार खर्चासह रद्य करावी अशी विनंती सामनेवाला क्र.4 यांनी केलेली आहे.
4. सामनेवाला क्र. 11 यांनी तक्रारदाराची तक्रार नाकारली आहे. सामनेवाला क्र. 11 यांनी दि.4/5/2006 रोजी संस्‍थेच्‍या संचालक पदाचा राजीनामा दिलेला आहे. दि.4/5/2006 पासुन सामनेवाला क्र. 11 ही संस्‍थेच्‍या कोणत्‍याही कारभारास जबाबदार नाही. सबब सामनेवाला क्र. 11 विरुध्‍दची तक्रार फेटाळण्‍यात यावी व प्रस्‍तुतकामी सामनेवाला क्र. 11 यांना विनाकारण पक्षकार केल्‍याने तक्रारदाराकडुन सामनेवाला क्र. 11 यांना नुकसान भरपाई देण्‍यात यावी अशी विनंती
5. सामनेवाला क्र. 6 यांनी तक्रारदाराची तक्रार नाकारली आहे. सामनेवाला क्रमांक 6 यांनी सोसायटीचे संचालक पदाचा सन 2006 साली राजीनामा दिलेला असल्‍याने त्‍यांचा सामनेवाला संस्‍थेशी काहीएक संबंध राहीलेला नाही. सबब सामनेवाला क्र. 6 यांचे नांव तक्रारीतुन वगळण्‍यात यावे व सामनेवाला क्र. 6 यांना कॉम्‍पेनसेटरी कॉस्‍ट रु.10,000/- देण्‍याचे आदेश व्‍हावेत अशी विनंती सामनेवाला क्र. 6 यांनी केलेली आहे.
6. सामनेवाला क्रमांक 10 यांनी तक्रारदाराची तक्रार नाकारली आहे. सामनेवाला क्र.10 यांनी सोसायटीचे संचालक पदाचा राजीनामा सन 2003 मध्‍ये दिलेला असल्‍याने त्‍यांचा सामनेवाला संस्‍थेशी काहीएक संबंध राहीलेला नसल्‍याने त्‍यांचे विरुध्‍द तक्रारदाराची तक्रार रद्य करण्‍यात यावी व तक्रारदाराकडुन सामनेवाला क्र. 10 यांना कॉम्‍पेनसेटरी कॉस्‍ट रक्‍कम रु.10,000/- देण्‍याचे आदेश व्‍हावेत अशी विनंती सामनेवाला क्र.10 यांनी केली आहे.
7. तक्रारदार यांची तक्रार, सामनेवाला क्र. 4,6,10 व 11 यांचे लेखी म्‍हणणे व त्‍यांनी दाखल केलेले कागदपत्रे याचे अवलोकन केले असता व उभयतांचा युक्‍तीवाद ऐकला असता न्‍यायनिवाडयासाठी पुढील मुद्ये उपस्थित होतातः-
1. तक्रारदार हा ग्राहक संरक्षण कायदा, 1986 चे कलम 2(1)
प्रमाणे ग्राहक आहे काय ? .......होय
2. सामनेवाला यांनी तक्रारदार यांना योग्‍य ती सेवा न
देऊन आपल्‍या सेवेत कसूर केला आहे काय ? ...... होय
म्‍हणून आदेश काय अंतिम आदेशाप्रमाणे
निष्‍कर्षाची कारणेः-
8. मुद्या क्रमांक 1 तक्रारदार यांनी तक्रारीत निशाणी 3अंतर्गत दाखल केलेल्‍या पावतीचे अवलोकन केले असता असे दिसून येते की, तक्रारदार यांनी काही रक्‍कम सामनेवाला यांचे पतसंस्‍थेत ठेव म्‍हणून ठेवलेली आहेत. सबब सदरील कागदपत्रावरुन दिसून येते की, तक्रारदार हा सामनेवाला यांचा ग्राहक संरक्षण कायदा, 1986 चे कलम 2(1) ड नुसार ग्राहक आहे.
9. मुद्या क्रमांक 2 दुसरी बाब अशी की, सामनेवाला यांनी तक्रारदार यास सेवा देण्‍यास कसूर केला आहे काय याबाबत मंचाचे लक्ष तक्रारदार यांनी सामनेवाला पतसंस्‍थेत रक्‍कम गुंतवणूक केलेल्‍या पावतीकडे वेधले असता असे दिसून येते की, ठेवीची मुदत संपल्‍यानंतर किंवा मुदत संपण्‍याआधी ठेवीदाराने सदरील रक्‍कमेची मागणी केल्‍यास ग्राहकांना त्‍यांच्‍या ठेवीच्‍या रक्‍कमा त्‍यांचे मागणीनुसार न देणे किंवा टाळाटाळ करणे हा ग्राहकाचा वाद आहे. सदरील मुदत ठेवीची रक्‍कमेची मागणी तक्रारदार यांनी सामनेवाला यांचेकडे केली असल्‍याचे तक्रारीतील कागदपत्रावरुन दिसून येते. परंतु सामनेवाला यांनी ती देण्‍यास वेळोवेळी नकार दिलेला आहे, सामनेवाला यांनी सदरील रक्‍कम तक्रारदार यांना नियमाप्रमाणे परत केलली नाही व सदरील रक्‍कम आपल्‍या फायद्याकरीता मुद्याम स्‍वतःकडे ठेऊन घेतली आहे. त्‍यामुळे तक्रारदार यास नाईलाजास्‍तव सदरील तक्रार दाखल करणे भाग पडले आहेतसेच सदरील तक्रार दाखल केल्‍यानंतर व तक्रारदार यांनी तक्रारीत त्‍यांचे शपथपत्रा दाखल केल्‍यानंतरही सदरील रक्‍कम तक्रारदार यास परत न करुन सामनेवाला यांनी अनुचित व्‍यापारी प्रथेचा अवलंब करुन आपल्‍या सेवेत कसूर केलेला आहे. त्‍यामुळे तक्रारदार यास विनाकारण शारिरिक, आर्थिक व मानसिक त्रासास सामोरे जावे लागलेले आहे म्‍हणून तक्रारदार हा सामनेवाला यांचेकडून त्‍यांची ठेव रक्‍कम व्‍याजासह परत मागणेस व नुकसान भरपाईची रक्‍कम मागणेस हक्‍कदार आहे.
10. उचित सेवा न देणे किंवा सेवेतील त्रुटी / कुचराई याबाबतीत सामनेवाला यांचा विचार करावयाचा झाल्‍यास, सामनेवाला किंवा त्‍यांचे कार्यकारी संचालक मंडळ यांची प्राथमिक जबाबदारी ठरते की, त्‍यांनी तक्रारदार काय किंवा इतर ठेवीदारांच्‍या ठेवी, संबंधीतांच्‍या ठेवीच्‍या मुदती संपल्‍यानंतर किंवा संपण्‍याआधी मागणी केल्‍यास त्‍या वेळचेवेळेवर परत करणे हे सामनेवाला यांचे नैतिक किंवा आवश्‍यक कर्तव्‍य आहे. कारण ठेवीदारांनी सदरील ठेवी हया सामनेवाला किंवा त्‍यांचे कार्यकारी संचालक मंडळ यांचेवर विश्‍वास ठेऊन ठेवलेल्‍या असतात. म्‍हणून आम्‍ही या निष्‍कर्षाप्रत पोहोचलो आहेत की, सामनेवाला किंवा त्‍यांचे कार्यकारी संचालक मंडळ हे स्‍वतंत्ररित्‍या व संयुक्‍तरित्‍या तक्रारदार यांच्‍या ठेवीच्‍या रक्‍कमा व्‍याजासह परत करणेस जबाबदार आहेत.
सामनेवाला क्र. 4 यांनी त्‍यांचे संचालक पदाचा राजीनामा दिलेला आहे असे आपल्‍या खुलाश्‍यात म्‍हटलेले आहे. तसेच सदरचा राजीनामा सामनेवाला पतसंस्‍थेने मंजुर केलेबाबतचे पत्र व इतर तद्अनुषंगीक कागदपत्रे सादर केलेले आहे. सबब सामनेवाला क्र. 4 यांचे नांव तक्रारीतुन वगळण्‍यात येते.
सामनेवाला क्र. 6,10 व 11 यांनी त्‍यांचे संचालक पदाचा राजीनामा दिलेला आहे असे आपल्‍या खुलाश्‍यात म्‍हटलेले आहे. परंतु त्‍यांचा राजीनामा सामनेवाला पतसंस्‍थेने मंजुर केला किंवा कसे याबाबत सामनेवाला पतसंस्‍थेचे प्रोसेडींग बुक दाखल केलेले नाही. तसेच राजीनामा मंजुर झालेबाबत अन्‍य कोणताही पुरावा दाखल केलेला नसल्‍याने त्‍यांचे नांव या तक्रारीतुन वगळता येऊ शकत नाही. सबब मंच पुढील आदेश पारीत करीत आहे.
आ दे श
( अ ) तक्रारदार यांचा तक्रारी अर्ज अंशतः मंजूर करण्‍यात येतो.
( ब ) सामनेवाला क्रं. 1 ते 3 व 5 ते 14 यांना असे निर्देशित करण्‍यात येते की, त्‍यांनी तक्रारदार यांच्‍या मुदत ठेव पावत्‍या क्रमांक आदेश क्रमांक 1 मध्‍ये नमुद केलेप्रमाणे मॅच्‍युअर्ड झालेल्‍या असल्‍याने त्‍यावरील मुदती अंती देय असलेल्‍या रक्‍कमा त्‍या त्‍या पावतीवरील देय तारखेनंतर ( मुदत ठेवीचा कालावधी संपल्‍यापासून ) एकत्रित रक्‍कमेवर द.सा.द.शे . 5 टक्‍के व्‍याजासह तक्रारदार यांना आदेश दिनांकापर्यंत देण्‍यात यावेत.
( क ) सामनेवाला क्रं. 1 ते 3 व 5 ते 14 यांना असेही निर्देशित करण्‍यात येते की, त्‍यांनी तक्रारदार यास झालेल्‍या मानसिक, शरिरिक व आर्थिक त्रासापोटी रक्‍कम रुपये2000/- नुकसान भरपाई म्‍हणून देण्‍यात यावे.
( ड ) सामनेवाला क्रं. 1 ते 3 व 5 ते 14 यांना असेही निर्देशित करण्‍यात येते की, त्‍यांनी तक्रारदार यास सदरील तक्रारीचे खर्चापोटी रक्‍कम रुपये 1000/- देण्‍यात यावे.
( इ ) सामनेवाला क्रं. 1 ते 3 व 5 ते 14 यांना असेही निर्देशित करण्‍यात येते की, त्‍यांनी वरील सर्व रक्‍कमा तक्रारदार यांना सदरील आदेश पारीत केल्‍यापासून एक महिन्‍याच्‍या आत द्याव्‍यात अन्‍यथा वरील सर्व एकत्रित रक्‍कमेवर तक्रारदार यांना द.सा.द.शे . 6 टक्‍के व्‍याजासह संपूर्ण रक्‍कम फीटेपावेतो आदेश दिनांकापर्यंत देण्‍यात यावेत.
( ई ) सदरील तक्रारीच्‍या आदेशाची पुर्तता मुदतीत न केल्‍यास सामनेवाला क्रं. 1 ते 3 व 5 ते 14 हे ग्राहक संरक्षण कायदा 1986चे कलम 25 व 27 प्रमाणे कार्यवाहीस पात्र ठरतील.
( ग ) सामनेवाला क्रं. 4 यांनी दिनांक 09.01.2004 रोजी सामनेवाला पतसंस्‍थेच्‍या संचालक पदाचा राजीनामा दिलेला आहे व तो सर्वानुमते मंजूर केलेला आहे. सबब सदरहू तक्रारीत त्‍यांचे नाव कमी करण्‍यात येत असून तक्रारीतील प्रार्थनेबद्दल ते जबाबदार नाहीत, त्‍यांचे विरुध्‍दची तक्रार फेटाळण्‍यात येते.
( फ ) उभयपक्षकारांना आदेशाची सही शिक्‍क्‍याची प्रत निःशुल्‍क देण्‍यात यावी.
ज ळ गा व
दिनांकः- 01/09/2009
(श्री.चंद्रकांत मोहन येशीराव ) ( श्री.बी.डी.नेरकर )
सदस्‍य अध्‍यक्ष
जिल्‍हा ग्राहक तक्रार निवारण न्‍याय मंच,जळगाव
