जिल्‍हा ग्राहक तक्रार निवारण मंच, सोलापूर. ग्राहक तक्रार क्रमांक : 348/2009. तक्रार दाखल दिनांक : 15/07/2009. तक्रार आदेश दिनांक : 03/01/2011. कु. मृदुला सुभाष जैन, विवाहानंतरचे नांव सौ. मृदुला विनोद चाकोते, वय 25 वर्षे, व्‍यवसाय : घरकाम, रा. द्वारा : विजया सुभाष जैन, इरिगेशन कॉलनी, टेंभुर्णी, ता. माढा, जि. सोलापूर. तक्रारदार ग्राहक तक्रार क्रमांक : 349/2009. श्रीमती विजया सुभाष जैन स्‍वत:करिता व 'जैन इलेक्‍ट्रॉनिक्‍स' या धंद्याचे प्रोप्रायटर म्‍हणून, वय 51 वर्षे, व्‍यवसाय : घरकाम, रा. द्वारा : विजया सुभाष जैन, इरिगेशन कॉलनी, टेंभुर्णी, ता. माढा, जि. सोलापूर. तक्रारदार विरुध्‍द 1. संत रोहिदास ग्रामीण बिगरशेती सहकारी पतसंस्‍था मर्यादीत, बारलोणी, ता. माढा, जि. सोलापूर (अर्जाची नोटीस विरुध्‍द पक्ष क्र.2 यांचेवर बजावण्‍यात यावी.) 2. सौ. मनिषा रामेश्‍वर लोंढे, वय सज्ञान, रा. चौधरी प्‍लॉट, कुर्डुवाडी, ता. माढा, जि. सोलापूर. 3. श्री. शिवाजी महादेव भोसले, वय सज्ञान, मु.पो. बारलोणी, ता. माढा, जि. सोलापूर, रा. बारलोणी, ता. माढा, जि. सोलापूर. 4. श्री. अदिनाथ रावसाहेब मोरे, वय सज्ञान, रा. मु.पो. चिंचगाव, ता. माढा, (आदिनाथ पोल्‍ट्री फार्म), जि. सोलापूर. 5. श्री. प्रल्‍हाद रावसाहेब मोरे, वय सज्ञान, रा. मु.पो. मुंगशी, ता. माढा, जि. सोलापूर. 6. श्री. संदिपान लक्ष्‍मण बागल, वय सज्ञान, रा. एस.टी. स्‍टॅन्‍डच्‍या मागे, मु.पो. कुर्डुवाडी, ता. माढा. 7. श्री. राजकुमार तुकाराम उबाळे, वय सज्ञान, मु.पो. भोसरे, भांबुरे वस्‍ती, ता. माढा, जि. सोलापूर. विरुध्‍द पक्ष 8. श्री. भानुदास मारुती निळ, वय सज्ञान, मु.पो. निमगांव, ता. माढा, जि. सोलापूर. 9. श्री. नागन्‍नाथ संदिपान नवले, वय सज्ञान, रा. मु.पो. बारलोणी, ता. माढा, जि. सोलापूर. 10. श्री. आदिनाथ बर्मा लाडे, वय सज्ञान, रा. मु.पो. भोसरे, ता. माढा, जि. सोलापूर. 11. श्री. मच्छिंद्र भगवान शिंदे, वय सज्ञान, रा. मु.पो. कव्‍हे (रो.), ता. माढा, जि. सोलापूर. 12. श्री. अ.मजीद अ. कादर बागवान, वय सज्ञान, रा. पटेल चौक, मु.पो. कुर्डुवाडी, ता. माढा, जि. सोलापूर. 13. श्री. श्रीमंत विश्‍वनाथ बेडकुते, वय सज्ञान, रा. मु.पो. वरकुटे, ता. करमाळा, जि. सोलापूर. 14. श्री. लक्ष्‍मण दिगंबर करंडे, वय सज्ञान, रा. मु.पो. सासुरे, ता. बार्शी, जि. सोलापूर. 15. सौ. यमुना नागन्‍नाथ जाधव, वय सज्ञान, रा. मु.पो. भांबुरे वस्‍ती, मु.पो. भोसरे, ता. माढा,. 16. श्री. ए.डी. खंडागळे, प्रशासक, संत रोहिदास ग्रा.वि.शे.सह. पतसंस्‍था मर्यादीत, बारलोणी, ता. माढा, जि. सोलापूर, सहायक निबंधक, सहकारी संस्‍था, माढा. विरुध्‍द पक्ष गणपुर्ती :- सौ. संगिता एस. धायगुडे, अध्‍यक्ष सौ. प्रतिभा प्र. जहागिरदार, सदस्‍य सौ. संजीवनी एस. शहा, सदस्‍य तक्रारदार यांचेतर्फे अभियोक्‍ता : एस.सी. वळसंगे विरुध्‍द पक्ष 7 व 15 यांचेतर्फे अभियोक्‍ता : लक्ष्‍मीकांत अ. गवई विरुध्‍द पक्ष 2, 3, 5, 6, 8 ते 13 यांचेतर्फे अभियोक्‍ता : धनाजी पं. बागल विरुध्‍द पक्ष 4 यांचेतर्फे अभियोक्‍ता : एस.जी. उपाध्‍ये विरुध्‍द पक्ष 14 यांचेतर्फे अभियोक्‍ता : अभयकुमार मो. कस्‍तुरे आदेश सौ. प्रतिभा प्र. जहागिरदार, सदस्‍य यांचे द्वारा :- 1. तक्रारदार यांची थोडक्‍यात अशी तक्रार आहे की, विरुध्‍द पक्ष यांच्‍या पतसंस्‍थेने मुदत ठेवीमध्‍ये रक्‍कम गुंतवणूक केल्‍यास राष्‍ट्रीयकृत बँकेपेक्षा जास्‍त व्‍याज देण्‍याची जाहिरात केल्‍यामुळे त्‍यांनी विरुध्‍द पक्ष क्र.1 पतसंस्‍थेमध्‍ये खालीलप्रमाणे रक्‍कम गुंतवणूक केलेली आहे. ग्राहक तक्रार क्र.348/2009 :- ठेव तपशील | रक्‍कम | पावती क्रमांक | गुंतवणूक तारीख | मुदत संपण्‍याची तारीख | व्‍याज दर | मुदत ठेव पावती | 20,000 | 009260 | 29/3/05 | 29/4/2007 | 13 टक्‍के | मुदत ठेव पावती | 20,000 | 009261 | 29/3/05 | 29/4/2007 | 13 टक्‍के | मुदत ठेव पावती | 11,600 | 008250 | 29/3/05 | 29/4/2007 | 13 टक्‍के |
ग्राहक तक्रार क्र.349/2009 :- ठेव तपशील | रक्‍कम | पावती क्रमांक | गुंतवणूक तारीख | मुदत संपण्‍याची तारीख | व्‍याज दर | मुदत ठेव पावती | 16,300 | 981 | 14/1/08 | 14/2/2009 | 12 टक्‍के | आर्वतक ठेव | 20,000 | 172 | 14/1/08 | 14/1/2010 | -- |
2. वरीलप्रमाणे नमूद ठेवीची मुदत संपल्‍यानंतर तक्रारदार ठेव रक्‍कम व त्‍यावरील व्‍याज मिळविण्‍याकरिता विरुध्‍द पक्ष क्र.1 पतसंस्‍थेकडे गेले असता कार्यालय बंद असल्‍याचे दिसून आले. विरुध्‍द पक्ष यांच्‍या आर्थिक गैरव्‍यवहारामुळे पतसंस्‍थेचे कार्यालय बंद केल्‍याचे समजले. त्‍यांनी विरुध्‍द पक्ष यांच्‍याकडे वेळोवेळी जाऊन ठेव रकमेची मागणी केली असता रक्‍कम परत करण्‍यास टाळाटाळ करीत आहेत. त्‍यामुळे तक्रारदार यांनी ठेव रक्‍कम व्‍याजासह मिळावी आणि मानसिक त्रासापोटी अनुक्रमे रु.10,000/- व रु.15,000/- सह तक्रार खर्च मिळावा, अशी विनंती त्‍यांनी केलेली आहे. 3. विरुध्‍द पक्ष क्र.4 यांनी रेकॉर्डवर म्‍हणणे दाखल केले असून तक्रार अमान्‍य केली आहे. त्‍यांच्‍या म्‍हणण्‍यानुसार विरुध्‍द पक्ष क्र.2 यांच्‍याकडे त्‍यांनी सन 2006 मध्‍ये संचालक पदाचा राजीनामा दिलेला असून ते मागील 2 वर्षांपासून सभांना गैरहजर आहेत. तसेच त्‍यांनी स्‍मरण म्‍हणून दि.3/11/2008 रोजी पुन्‍हा राजीनामा पाठविला आहे. पतसंस्‍थेच्‍या कोणत्‍याही व्‍यवहाराशी ते जबाबदार नसल्‍यामुळे व तक्रारदार यांच्‍या रकमेस ते जबाबदार नसल्‍यामुळे तक्रार खर्चासह रद्द करण्‍याची त्‍यांनी विनंती केली आहे. 4. विरुध्‍द पक्ष क्र.2, 3, 5, 6, 8 ते 13 यांनी रेकॉर्डवर म्‍हणणे दाखल केले असून तक्रार अमान्‍य केली आहे. त्‍यांच्‍या म्‍हणण्‍यानुसार ठेवीची रक्‍कम कर्ज स्‍वरुपात वितरीत केलेली असून सन 2007-08 मध्‍ये शासनाने कर्जमाफी योजना जाहीर केली. थकीत कर्जदारांनी कर्ज माफ होईल, या अपेक्षेने थकीत कर्ज रक्‍कम भरणा केलेली नाही. तसेच सर्वच ठेवीदारांनी एकाचवेळी ठेव रक्‍कम परत मागणी केल्‍यामुळे संस्‍था आर्थिक अडचणीमध्‍ये आलेली आहे. ठेवीदारांच्‍या ठेव रकमा परत करण्‍यास ते प्रयत्‍नशील आहेत आणि कर्जदारांकडून कर्ज वसूल झाल्‍यानंतर तक्रारदार यांची रक्‍कम परत करण्‍यात येईल. शेवटी त्‍यांनी तक्रार रद्द करण्‍याची विनंती केली आहे. 5. विरुध्‍द पक्ष क्र.7 व 15 यांनी रेकॉर्डवर म्‍हणणे दाखल केले असून तक्रार अमान्‍य केली आहे. त्‍यांच्‍या म्‍हणण्‍यानुसार ते पतसंस्‍थेचे संचालक नाहीत आणि ठेव पावत्‍यांवर त्‍यांच्‍या स्‍वाक्ष-या नाहीत. त्‍यांनी अनुक्रमे दि.14/1/2007 व 10/12/2006 पासून संस्‍थेच्‍या कामकाजामध्‍ये सहभाग घेतलेला नसून ते संस्‍थेच्‍या सभांना गैरहजर आहेत. त्‍यांचा पतसंस्‍थेच्‍या कामकाजाशी व आर्थिक व्‍यवहाराशी संबंध नसल्‍यामुळे त्‍यांची जबाबदारी येत नाही. तसेच त्‍यांनी दि..16/9/2008 रोजी पतसंस्‍थेकडे राजीनामा दिलेला आहे. शेवटी त्‍यांनी तक्रार खर्चासह रद्द करण्‍याची विनंती केली आहे. 6. विरुध्‍द पक्ष क्र.14 यांनी रेकॉर्डवर म्‍हणणे दाखल केले असून तक्रार अमान्‍य केली आहे. त्‍यांच्‍या म्‍हणण्‍यानुसार त्‍यांना नाहक पक्षकार करण्‍यात आलेले असून तक्रार करण्‍यापूर्वी कधीही वैयक्तिक नोटीस देण्‍यात आलेली नाही. दि.2/10/2007 रोजी पूर्वीच्‍या संचालकांनी राजीनामा दिल्‍यामुळे त्‍यांना स्‍वीकृत संचालक म्‍हणून स्‍वीकारण्‍यात आलेले आहे. इतर संचालकांचे नियम, अटी व जबाबदा-या त्‍यांना लागू होत नाहीत. तसेच त्‍यांनी दि.21/9/2008 पूर्वीच राजीनामा दिलेला असून ते सभेस उपस्थित राहिलेले नाहीत. तेव्‍हांपासून संस्‍थेच्‍या कामकाजामध्‍ये सहभाग न घेतल्‍याने कायद्यानुसार त्‍यांचे पद आपोआप रद्द झाले आहे. शेवटी तक्रारदार यांची तक्रार खर्चासह रद्द करण्‍याची त्‍यांनी विनंती केली आहे. 7. उर्वरीत विरुध्‍द पक्ष यांना मंचाच्‍या नोटीसची बजावणी होऊनही त्‍यांनी म्‍हणणे दाखल केले नाही. त्‍यामुळे त्‍यांच्‍या विरुध्‍द एकतर्फा चौकशीसाठी तक्रार घेण्‍याचा आदेश करण्‍यात आला. 8. तक्रारदार यांची तक्रार, विरुध्‍द पक्ष यांचे म्‍हणणे व दाखल कागदपत्रांचे अवलोकन करता, तसेच युक्तिवाद ऐकल्‍यानंतर निष्‍कर्षासाठी खालील मुद्दे उपस्थित होतात. मुद्दे उत्‍तर 1. विरुध्‍द पक्ष यांनी तक्रारदार यांना त्रुटीयुक्‍त सेवा दिली आहे काय ? होय. 2. तक्रारदार ठेव रक्‍कम मिळविण्‍यास पात्र आहेत काय ? होय. 3. काय आदेश ? शेवटी दिल्‍याप्रमाणे. निष्‍कर्ष 9. मुद्दा क्र. 1 ते 3 :- तक्रारदार यांनी आपल्‍या तक्रारीत नमूद केल्‍याप्रमाणे विरुध्‍द पक्ष क्र.1 पतसंस्‍थेमध्‍ये मुदत ठेव व आवर्तक ठेवीद्वारे एकूण रक्‍कम गुंतविल्‍याचे रेकॉर्डवर दाखल पावत्‍यांवरुन निदर्शनास येते आणि त्‍याविषयी विवाद नाही. मुदत संपल्‍यानंतर ठेव रकमेची मागणी केली असता विरुध्‍द पक्ष यांच्‍याकडून रक्‍कम परत करण्‍यास टाळाटाळ करण्‍यात येत असल्‍याची त्‍यांची प्रमुख तक्रार आहे. 10. विरुध्‍द पक्ष यांनी रेकॉर्डवर म्‍हणणे दाखल करुन त्‍यांनी पतसंस्‍थेचा राजीनामा दिल्‍याचे व ते संस्‍थेच्‍या सभांना अनुपस्थित असल्‍यामुळे त्‍यांचा संस्‍थेशी व तक्रारदारांच्‍या ठेवीशी संबंध नसल्‍याचे नमूद केले आहे. 11. तक्रारदार यांनी रेकॉर्डवर विरुध्‍द पक्ष क्र.1 पतसंस्‍थेच्‍या संचालक मंडळाची यादी दाखल केलेली आहे आणि त्‍याप्रमाणे त्‍यांना तक्रारीत विरुध्‍द पक्ष म्‍हणून समाविष्‍ठ करण्‍यात आलेले आहे. तक्रारदार यांनी विरुध्‍द पक्ष क्र.1 पतसंस्‍थेमध्‍ये मुदत ठेव पावती व आवर्तक ठेवीद्वारे रक्‍कम गुंतवणूक करुन वित्‍तीय सेवा घेतलेली आहे. तक्रारदार यांनी मुदत संपल्‍यानंतर ठेव रक्‍कम मागणी करुनही त्‍यांना रक्‍कम परत देण्‍यात आलेली नाही. विरुध्‍द पक्ष यांनी राजीनामा दिल्‍याचे नमूद केले असले तरी मुदत ठेवीमध्‍ये रक्‍कम गुंतवणूक करताना ते संस्‍थेचे संचालक होते. ठेव रक्‍कम मुदत संपल्‍यानंतर किंवा मुदतपूर्व परत करणे, ही विरुध्‍द पक्ष यांची करारात्‍मक जबाबदारी व कर्तव्‍य आहे. तक्रारदार यांना विरुध्‍द पक्ष यांनी ठेव रक्‍कम परत न करुन सेवेमध्‍ये त्रुटी केल्‍याचे स्‍पष्‍टपणे दिसून येते. त्‍यामुळे तक्रारदार हे ठेव रक्‍कम व्‍याजासह मिळविण्‍यास तक्रारदार पात्र व हक्‍कदार ठरतात. 12. रेकॉर्डवर ठेव पावतीचे अवलोकन करता, तक्रारदार यांनी ठेवीचे नुतनीकरण केल्‍याचे व त्‍यांना व्‍याज प्राप्‍त झाल्‍याचे निदर्शनास येते. त्‍यामुळे नुतनीकरणाच्‍या तारखेपासून ठेव रक्‍कम त्‍यावर नमूद दराने व्‍याज मिळविण्‍यास तक्रारदार पात्र ठरतात. 13. विरुध्‍द पक्ष क्र.16 हे विरुध्‍द पक्ष क्र.1 पतसंस्‍थेकरिता प्रशासक म्‍हणून नियुक्‍त केलेले आहेत. मा.राष्‍ट्रीय आयोग व मा.राज्‍य आयोगांच्‍या निर्णयातील तत्‍वानुसार पतसंस्‍थेवरील नियुक्‍त प्रशासक हे त्‍याचे संवैधानिक कर्तव्‍य पार पाडत असल्‍यामुळे त्‍यांना ठेव रक्‍कम परत करण्‍याविषयी जबाबदार धरता येत नाही. 14. शेवटी आम्‍ही खालील आदेश देत आहोत. आदेश 1. विरुध्‍द पक्ष क्र.1 ते 15 यांनी वैयक्तिक व संयुक्तिकरित्‍या तक्रारदार यांना खालीलप्रमाणे नमूद रक्‍कम या आदेशाच्‍या प्राप्‍तीपासून तीस दिवसाचे आत द्यावी. ग्राहक तक्रार क्र.348/2009 मध्‍ये :- ठेवीचा तपशील | पावती क्रमांक | ठेव रक्‍कम (रुपयामध्‍ये) | खालील तारखेपासून व्‍याज द्यावयाचे | देय व्‍याज दर (द.सा.द.शे.) | मुदत ठेव पावती | 009260 | 20,000 | 14/1/08 | 12 टक्‍के | मुदत ठेव पावती | 009261 | 20,000 | 14/1/08 | 12 टक्‍के | मुदत ठेव पावती | 008250 | 11,600 | 14/1/08 | 12 टक्‍के |
ग्राहक तक्रार क्र.349/2009 मध्‍ये :- ठेवीचा तपशील | पावती क्रमांक | ठेव रक्‍कम (रुपयामध्‍ये) | खालील तारखेपासून व्‍याज द्यावयाचे | देय व्‍याज दर (द.सा.द.शे.) | मुदत ठेव पावती | 981 | 16,300 | 14/1/2008 | 12 टक्‍के | आवर्तक ठेव | 172 | 15,000 | 10/10/2008 | 12 टक्‍के |
2. विरुध्‍द पक्ष क्र.1 ते 15 यांनी वैयक्तिक व संयुक्तिकरित्‍या तक्रारदार यांना तक्रार खर्चापोटी प्रत्‍येकी रु.1,000/- या आदेशाच्‍या प्राप्‍तीपासून तीस दिवसाचे आत द्यावेत. (सौ. संगिता एस. धायगुडे÷) अध्‍यक्ष (सौ. प्रतिभा प्र. जहागिरदार) (सौ. संजीवनी एस. शहा) सदस्‍य सदस्‍य जिल्‍हा ग्राहक तक्रार निवारण मंच, सोलापूर. ----00---- (संविक/स्‍व/201210)
| | [HONABLE MRS. Pratibha P. Jahagirdar] MEMBER[HONABLE MRS. Miss Sangeeta S Dhaygude] PRESIDENT[HONABLE MRS. Sanjeevani S. Shah] MEMBER | | 
