नि.नं. ७७
जिल्‍हा ग्राहक तक्रार निवारण मंच, सांगली यांचेसमोर
मा.अध्‍यक्ष – अनिल य.गोडसे
मा.सदस्‍या - श्रीमती गीता घाटगे
मा.सदस्‍या – सौ सुरेखा बिचकर
ग्राहक तक्रार अर्ज क्र. ८६२/२००८
----------------------------------------------
तक्रार नोंद तारीख - २८/७/२००८
तक्रार दाखल तारीख - ०७/८/२००८
निकाल तारीखः - २०/१०/२०११
----------------------------------------------
१. श्री हाजीसाहेब हुसेनसाहेब नदाफ,
वय ६९, धंदा सेवानिवृत्‍त
२. सौ राबिया हाजीसाहेब नदाफ,
वय ६०, धंदा घरकाम
३. कु.शबनम हाजीसाहेब नदाफ
वय ३२, धंदा सेवानिवृत्‍त
सर्व रा. २९, नंदन अपार्टमेंट, नेमिनाथ नगर,
विश्रामबाग, सांगली .... तक्रारदार
विरुध्‍द
१. समता नागरी सहकारी पतसंस्‍था मर्या.
एस.टी.कॉलनी रोड, विश्रामबाग, सांगली
२. श्री हिंदूराव संतराम सुर्यवंशी, वय सज्ञान,
रा.सुर्योदय सावरकर कॉलनी, मार्ग क्र.१,
विश्रामबाग, सांगली
३. श्री अशोक रंगराव जाधव, वय सज्ञान,
रा.श्रीपाद अपार्टमेंट, नागराज कॉलनी,
विश्रामबाग, सांगली
४. श्री अरुण गुणधर कुदळे, वय सज्ञान,
रा.पद्मावती कॉलनी, विश्रामबाग, सांगली
५. श्री दिलीप श्रीपाल हमीदवाड, वय सज्ञान
रा. गंगोत्री निवास, १७, एस.टी.कॉलनी
विश्रामबाग, सांगली
६. श्री महादेव शिवराम दिक्षीत, वय सज्ञान
रा.चाणक्‍यपुरी कॉलनी, विश्रामबाग, सांगली
७. श्री संजय चंद्रकांत कुलकर्णी, वय सज्ञान
रा.ओंकार बंगला, संत ज्ञानेश्‍वर चौक,
विश्रामबाग, सांगली
८. श्री अविनाश नारायण गाडदी, वय सज्ञान
रा.एस.टी.कॉलनी, विश्रामबाग, सांगली
(मंचाच्‍या दि.२२/११/१० च्‍या आदेशान्‍वये वगळले.)
९. श्री लक्ष्‍मण केशव पाटील, वय सज्ञान
रा.एस.टी.कॉलनी, विश्रामबाग, सांगली
१०. श्री दिलीप बळवंत मोरे, वय सज्ञान
रा. एस.टी.कॉलनी, विश्रामबाग, सांगली
११. सौ नंदीनी राजीव खाडीलकर, वय सज्ञान
रा. एस.टी.कॉलनी, विश्रामबाग, सांगली
१२. सौ विमल हणमंत सुर्यवंशी, वय सज्ञान
रा.१०१८, वर्धमाननगर, कुपवाड जि. सांगली
१३. सौ मंगल दिलीप साळुंखे, वय सज्ञान
रा. एस.टी.कॉलनी, विश्रामबाग, सांगली
१४. श्री बाळासाहेब दत्‍तात्रय भंडारे, वय सज्ञान
रा.कृष्‍णाव्‍हॅली कॉलनी, चिंतामणी कॉलेजच्‍या मागे,
विश्रामबाग, सांगली
१५. श्री विकास शिवाजी बोडरे, वय सज्ञान
रा. एस.टी.कॉलनी, विश्रामबाग, सांगली
१६. श्री बाबासाहेब आप्‍पू ऐतवडे, वय सज्ञान
रा.प्‍लॉट नं.९, ३६५/१/क, नागराज कॉलनीशेजारी,
विश्रामबाग, सांगली
१७. श्री बाबूराव ज्ञानू कोळी
धामणी रोड, दत्‍त नगर, विश्रामबाग, सांगली
१८. श्री प्रकाश महादेव दिक्षीत
चाणक्‍यपुरी, विश्रामबाग, सांगली
१९. सौ अलका महिपती मुळीक
पोलिस लाईन, विश्रामबाग, सांगली
२०. श्री बाबासाहेब यशवंत पाटील
मंगलमुर्ती नागराज कॉलनी, विश्रामबाग, सांगली
२१. श्री संजय रामचंद्र गवळी
श्रमसाफल्‍य, यशवंतनगर, कुपवाड रोड, सांगली
२२. श्री आशिषकुमार राजाराम यमगर
पार्वती कुंज अपार्टमेंट, खणभाग, सांगली
२३. सौ उर्मिला हणमंत इंगवले
उल्‍हासनगर, कुपवाड ता.मिरज जि. सांगली .... जाबदार
तक्रारदार - स्‍वत:
जाबदार क्र.१तर्फे - +ìb÷. ए.आर.कुडाळकर
जाबदार क्र.२ - स्‍वत:
जाबदार क्र. ३ व ४ –+ìb÷. श्री ए.आर.कुडाळकर
जाबदार क्र. ५ ते ७, ९, १०, १२ ते २१ व २३ – एकतर्फा
जाबदार क्र. ११ व २२ – नो से
जाबदार क्र.८ - वगळले
नि का ल प त्र
द्वारा- मा. सदस्‍या- गीता घाटगे
१. प्रस्‍तुत प्रकरणातील जाबदार पतसंस्‍थेने मुदत ठेवी व बचत खाते अन्‍वये गुंतविलेल्‍या रकमा परत दिल्‍या नाहीत म्‍हणून तक्रारदारांनी सदरहू तक्रार अर्ज दाखल केला आहे. याबाबत थोडक्‍यात हकीकत अशी की, तक्रारदार यांनी जाबदार समता नागरी सहकारी पतसंस्‍था मर्या. सांगली (ज्‍यांचा उल्‍लेख यापुढे ‘पतसंस्‍था’ असा केला जाईल) यांचेकडे रकमा गुंतविलेल्‍या होत्‍या. यातील सर्व ठेवींच्‍या मुदती पूर्ण झाल्‍या आहेत. तक्रारदारांनी गुंतविलेल्‍या रकमांची पतसंस्‍थेकडे मागणी केली असता पतसंस्‍थेने ती देण्‍यास नकार दिला अशी तक्रारदारांची तक्रार आहे. सबब, आपल्‍याला रकमा देवविण्‍यात याव्‍यात अशी तक्रारदारांनी विनंती केली आहे. तक्रारदारांनी तक्रार अर्जाचे पुष्‍टयर्थ प्रतिज्ञापत्र व नि.४ अन्‍वये एकूण ६ कागदपत्रे मंचापुढे दाखल केली आहेत.
२. प्रस्‍तुत प्रकरणातील जाबदार क्र. ५ ते ७, ९, १०, १२ ते २१ व २३ यांचेवर मंचाच्‍या नोटीसीची बजावणी होऊनसुध्‍दा ते प्रस्‍तुत प्रकरणी हजर झाले नाहीत. सबब, सदरहू प्रकरणी त्‍यांचेविरुध्‍द नि.१ वर “एकतर्फा” आदेश करण्‍यात आले. जाबदार क्र. ११ व २२ हे प्रस्‍तुत प्रकरणी हजर झाले परंतु त्‍यांनी त्‍यांचे म्‍हणणे दाखल केले नाही. सबब त्‍यांचेविरुध्‍द “नो से” चा आदेश करण्‍यात आला.
३. प्रस्‍तुत प्रकरणी जाबदार क्र.१, ३ व ४ यांनी त्‍यांचे म्‍हणणे नि.२४ अन्‍वये दाखल केले. त्‍यांच्‍या म्‍हणण्‍यामध्‍ये त्‍यांनी तक्रारदारांनी पतसंस्‍थेमध्‍ये ठेवी ठेवल्‍या होत्‍या व त्‍यातील रकमा याबाबतचे तक्रारदारांचे कथन मान्‍य केलेले आहे. परंतु जाबदारांच्‍या म्‍हणण्‍यानुसार सदरहू पतसंस्‍था ही नोंदणीकृत संस्‍था असल्‍याकारणाने सदरहू वाद हा या मंचाच्‍या कार्यक्षेत्रात येत नाही असे नमूद केले आहे. जाबदार पुढे असेही नमूद करतात की सदरहू संस्‍थेच्‍या नावापुढे मर्यादित हा शब्‍द असल्‍याकारणाने म्‍हणजेच या संस्‍थेची नोंदणी मर्यादित या प्रकारामध्‍ये झाली असल्‍याकारणाने त्‍या संस्‍थेतील संचालकांची जबाबदारी ही त्‍यांनी धारण केलेल्‍या शेअर्स इतकी मर्यादित असते. आणि म्‍हणून या जाबदारांना तक्रारदारांच्‍या ठेवींच्‍या रकमेसाठी जबाबदार धरता येणार नाही. जाबदारांच्‍या म्‍हणण्‍यानुसार तक्रारदारांनीप्रस्‍तुत प्रकरणी संस्‍थेच्‍या सर्व सभासदांना जाबदार म्‍हणून सामील केलेले नाही. त्‍यामुळे प्रस्‍तुत प्रकरणी नॉन जॉंइंडर ऑफ नेसेसरीपार्टीज या तत्‍वाचा बाध येतो आणि या कारणावरुनसदरहू अर्ज रद्द होणेस पात्र आहे. जाबदारांनी पुढे असाही आक्षेपाचा मुद्दा उपस्थित केलेला आहे की, या संस्‍थेमध्‍ये कोणतेही गैरव्‍यवहार झालेबाबत सहकार खात्‍याने ठपका ठेवलेला नाही. तसेच असा ठपका कोणत्‍या संचालकांवरती देखील ठेवण्‍यात आलेला नाही. त्‍यामुळे देखील या जाबदारांना प्रस्‍तुत प्रकरणी जबाबदार धरता येणार नाही. सदरहू जाबदार पुढे असेही नमूद करतात की, संस्‍थेच्‍या ठेवीदारांनी अचानकपणे ठेवी मागण्‍यास सुरुवात केल्‍यामुळे तक्रारदारांना एक रकमेने त्‍यांची रक्‍कम परत करणे जाबदारांना शक्‍य नाही. त्‍यामुळे ज्‍याप्रमाणे कर्जांची वसुली होईल त्‍याप्रमाणात तक्रारदारांना रक्‍कम देण्‍याची परवानगी मिळावी अशी विनंती या जाबदारांनी केली आहे व या रकमेकरिता माफक हप्‍ते देखील बांधून मिळावेत अशीही विनंती त्‍यांनी त्‍यांच्‍या म्‍हणण्‍यामध्‍ये केली आहे. व या विनंतीबरोबरच तक्रारदारांचा तक्रारअर्ज खर्चासह रद्द करणेत यावा व या अर्जाचा खर्च जाबदारांना मिळावा अशी विनंती त्‍यांचे म्‍हणण्‍यामध्‍ये केली आहे. म्‍हणण्‍याच्‍या पुष्‍ठयर्थ त्‍यांनी नि.२५ अन्‍वये प्रतिज्ञापत्र दाखल केले आहे.
४. जाबदार क्र.२ यांनी देखील मंचाच्‍या नोटीशीची बजावणी त्‍यांचेवर झालेनंतर प्रस्‍तुत प्रकरणी हजर होवून त्‍यांचे म्‍हणणे दाखल केले. परंतु त्‍यांनी सदरहू म्‍हणण्‍याचे पुष्‍ठयर्थ प्रतिज्ञापत्र दाखल कले नाही. सबब त्‍यांचे म्‍हणणे प्रस्‍तुत प्रकरणी विचारात घेण्‍यात आलेले नाही.
५. जाबदार क्र.१० यांनी देखील प्रस्‍तुत प्रकरणी हजर होवून त्‍यांचे म्‍हणणे दाखल केले. परंतु त्‍यांच्‍या म्‍हणण्‍यामध्‍ये त्‍यांनी “ जाबदार क्र.१५ वतीने म्‍हणणे ” असे नमूद केले आहे. वास्‍तविक सदरचे म्‍हणणे दिलीप बळवंत मोरे यांचेवतीने दाखल करण्‍यात आल्‍याचे दाखल म्‍हणण्‍यावरुन दिसून येते. परंतु प्रस्‍तुत प्रकरणी श्री मोरे यांना जाबदार क्र.१० म्‍हणून सामील करण्‍यात आलेले आहे. परंतु तत्‍पूर्वी त्‍यांचेविरुध्‍द एकतर्फा आदेश पारीत करण्‍यात आले होते. सदरहू आदेश या जाबदारांनी रद्द करुन घेवून त्‍यांचे म्‍हणणे दाखल करणे आवश्‍यक होते परंतु त्‍यांनी तसे केलेले नाही. सबब त्‍यांनी दाखल केलेले म्‍हणणे प्रस्‍तुत प्रकरणी विचारात घेणेत आलेले नाही.
६. तक्रार अर्जात तक्रारदार यांनी सर्व संचालकांविरुध्‍द आदेश करावा अशी मागणी केलेली आहे. व मागणीच्‍या पुष्‍ठयर्थ त्‍यांनी नि.४/६ अन्‍वये चाचणी लेखा परिक्षण अहवाल दाखल केला आहे. या अहवालामध्‍ये सदरहू पतसंस्‍थेच्‍या संचालकांनी केलेले कर्जवाटप हे नियमबाहय असल्‍याचे नमूद केले आहे. तसेच सदरहू कर्जे विनातारण मंजूर केल्‍याचेही नमूद केले आहे व त्‍याकरिता संचालक मंडळ वैयक्तिक व संयुक्तिकरित्‍या जबाबदार आहे असेही नमूद केले आहे. व या निष्‍कर्षास अनुसरुन हे व्‍यवहार संशयास्‍पद असल्‍याची शक्‍यता आहे त्‍यामुळे कायदा कलम ८८ खाली रक्‍कम वसुलीबाबत अभिप्राय देणेत आहे असाही अभिप्राय दिलेला आहे. याचा विचार करता तक्रारदार यांची रक्‍कम देण्‍यास जाबदार पतसंस्‍थेबरोबरच सर्व संचालक वैयक्तिक व संयुक्तिक जबाबदार राहतील किंवा कसे हा मुददा उपस्थित होतो. या मुद्याच्‍या अनुषंगाने सन्‍मा. मुंबई उच्‍च न्‍यायालयाच्‍या औरंगाबाद खंडपीठाने रिट पिटीशन नं. ५२२३/०९ सौ.वर्षा इसाई विरुध्‍द राजश्री चौधरी या कामी दिनांक २२ डिसेंबर २०१० रोजी जो निर्णय दिला आहे. त्‍याचे अवलोकन करता त्‍यामध्‍ये पुढील प्रमाणे निष्‍कर्ष काढल्‍याचे दिसून येते. However, So far as members of the managing committee/directors are concerned, they stand on different footing and unless the procedure prescribed under the special enactment i.e. Maharashtra co. op. societies act 1960 is followed and unless the liability is fixed against them they cannot be held responsible in respect of payment of any dues recoverable from the society.
सन्‍मा. उच्‍च न्‍यायालयाने वर दिलेल्‍या या निष्‍कर्षाचा विचार करता तक्रारदारांनी महाराष्‍ट्र सहकार कायदयातील कलम ८८ अन्‍वये चौकशी होऊन सर्व संचालकांना जबाबदार धरुन त्‍यांचे दायित्‍व निश्चित केल्‍याबाबत कोणताही पुरावा दाखल केलेला नाही. सदरहू चाचणी लेखा परिक्षण अहवालावरुन पतसंस्‍थेच्‍या संचालक मंडळांची जबाबदारी निश्चित करण्‍यात आलेली आहे असा निष्‍कर्ष निघत नाही. आणि नेमकी हीच बाब प्रस्‍तुत प्रकरणी लक्षात घेणे अत्‍यंत महत्‍वाचे असल्‍याचे मंचास वाटते आणि म्‍हणून जाबदार क्र.२ ते ७ व ९ ते २३ यांना पुराव्‍या अभावी तक्रारदाराची रक्‍कम देण्‍यास संयुक्तिक अथवा वैयक्तिकरित्‍या जबाबदार धरता येणार नाही असा मंचाचा निष्‍कर्ष निघतो व पर्यायाने रकमेची मागणी करुनही ती न देवून पतसंस्‍थेने तक्रारदारांना दूषित सेवा दिल्‍याने ज्‍या पतसंस्‍थेमध्‍ये ठेव गुंतविलेली आहे, ती पतसंस्‍थाच तक्रारदाराच्‍या ठेवीसाठी सर्वस्‍वी जबाबदार ठरते असाही मंचाचा निष्‍कर्ष निघतो.
७. प्रस्‍तुत प्रकरणी तक्रारदारांनी बचत खाते क्र.७/११४ मधील रकमेची मागणी केली आहे. तथापि या क्रमांकाच्‍या खाते पुस्‍तकाच्‍या सत्‍यप्रतीचे अवलोकन करता त्‍यावर हाताने “7/114” असे लिहिले असून “खाते नं.” या मथळयापुढे “5/935” असे नमूद आहे. परंतु याबाबत जाबदारांनी त्‍यांचे म्‍हणण्‍यात आक्षेप घेतलेला नाही. उलट तक्रारदारांची रक्‍कम अदा करणेस हप्‍त्‍यांची मागणी केली आहे. तसेच तक्रारदारांना याबाबत विचारणा करता त्‍यांनी खाते क्र.७/११४ असल्‍याचे कथन केले. ही बाब विचारात घेवून बचत खाते क्र.७/११४ मधील रक्‍कम तक्रारदारांना मंजूर करणेत येत आहे.
८. वर नमूद विवेचनावरुन तक्रारदारांनी जाबदार पतसंस्‍थेमध्‍ये ठेवीअन्‍वये रकमा गुंतविलेल्‍या होत्‍या व त्‍यांची मागणी करुनही सदरहू रकमा त्‍यांना परत न देवून जाबदार संस्‍थेने तक्रारदारांना सदोष सेवा पुरविली ही बाब शाबीत होते. तक्रारदारांनी गुंतविलेल्‍या ठेवींच्‍या मुदती पूर्ण झालेल्‍या आहेत. या ठेवींवर तक्रारदारांना काही कालावधीपर्यंतचे व्‍याज मिळालेले आहे. सबब ठेवींतील रकमा व्‍याज मिळालेचे दुस-या दिवशीपासून पावतीवर नमूद व्‍याजदराने मंजूर करण्‍यात येत आहेत. तर बचत खात्‍यातील शेवटच्‍या तारखेस शिल्‍लक रक्‍कम त्‍या शेवटच्‍या तारखेपासून १० टक्‍के दराने मंजूर करण्‍यात येत आहेत. हे व्‍याजदर मंजूर करीत असताना जाबदार संस्‍थेने तक्रारदारांना दूषित सेवा पुरविल्‍याची बाब विचारात घेण्‍यात आलेली आहे.
९. तक्रारअर्जात ठेव पावती क्र.००१६६२ मध्‍ये रक्‍कम रु.२०,०००/- गुंतविल्‍याचे नमूद करुन तक्रारदारांनी या रकमेची व्‍याजासह मागणी केलेली आहे. तथापि या क्रमांकाच्‍या सत्‍यप्रतीचे अवलोकन करता त्‍यात रक्‍कम रु.५,०००/- गुंतविल्‍याचे दिसून येते. सबब या ठेवीतील ठेव पावतीवर नमूद रक्‍कम मंजूर करण्‍यात येत आहे.
१०. तक्रारदारांनी नि.७६ अन्‍वये व्‍याजाबाबत निवेदन दाखल केले आहे. यामध्‍ये त्‍यांनी तक्रार अर्ज कलम ३ मधील अनुक्रम नं.३, ४ व ६ या ठेवपावत्‍यांमधील रकमा व त्‍यावरील व्‍याज तक्रारदारांना मिळालेले असल्‍यामुळे या ठेवीबाबत त्‍यांची कोणतीही तक्रार नसल्‍याचे नमूद केलेले आहे. या ठेवपावत्‍यांचे क्रमांक १६६०, १६६१ व १६६३ असे आहेत. सबब या ठेवींतील रकमांबाबत निकालपत्रामध्‍ये कोणतेही आदेश करण्‍यात येत नाहीत.
सबब, मंचाचा आदेश की,
आदेश
१. यातील जाबदार पतसंस्‍था व पतसंस्‍थेतर्फे अधिकृत प्रतिनिधी यांनी तक्रारदारांना मुदत ठेव पावत्‍या क्र. ०००७७१ व ०००७७० मधील प्रत्‍येकी रक्‍कम रु.२०,०००/- (अक्षरी रुपये वीस हजार फक्‍त) दि.१/९/२००७ पासून संपूर्ण रकमेची फेड होईपर्यंत द.सा.द.शे. १३ टक्‍के व्‍याजासह अदा करावी.
२. यातील जाबदार पतसंस्‍था व पतसंस्‍थेतर्फे अधिकृत प्रतिनिधी यांनी तक्रारदारांना मुदत ठेव पावती क्र. ०००१६६२ मधील रक्‍कम रु.५,०००/- (अक्षरी रुपये पाच हजार फक्‍त) दि.१४/८/२००७ पासून संपूर्ण रकमेची फेड होईपर्यंत द.सा.द.शे. ८ टक्‍के व्‍याजासह अदा करावी.
३. यातील जाबदार पतसंस्‍था व पतसंस्‍थेतर्फे अधिकृत प्रतिनिधी यांनी तक्रारदारांना बचत खाते क्र.७/११४(५/९३५) मधील शिल्‍लक रक्‍कम रु.६,६४१/- (अक्षरी रुपये सहा हजार सहाशे एक्‍केचाळीस फक्‍त) दि.१/९/२००७ पासून संपूर्ण रकमेची फेड होईपर्यंत द.सा.द.शे. १० टक्‍के व्‍याजासह अदा करावी.
४. यातील जाबदार पतसंस्‍था व पतसंस्‍थेतर्फे अधिकृत प्रतिनिधी यांनी तक्रारदारांना शारिरिक, मानसिक त्रासापोटी व तक्रारअर्जाचे खर्चापोटी म्‍हणून रक्‍कम रु.२,०००/- (दोन हजार फक्‍त) अदा करावेत.
५. वर नमूद आदेशांची अंमलबजावणी जाबदार पतसंस्‍थेने दि.५/१२/२०११ पर्यंत न केल्‍यास तक्रारदार त्‍यांचेविरुध्‍द ग्राहक संरक्षण कायद्यातील तरतुदी अंतर्गत प्रकरण दाखल करु शकतील.
सांगली
दिनांकò: २०/१०/२०११
(सुरेखा बिचकर) (गीता सु.घाटगे) (अनिल य.गोडसे÷)
सदस्‍या सदस्‍या अध्‍यक्ष
जिल्‍हा मंच, सांगली. जिल्‍हा मंच, सांगली जिल्‍हा मंच, सांगली.
|ÉiÉ : iÉGòÉ®únùÉ®ú ªÉÉÆxÉÉ ½þÉiÉ{ÉÉä½ÉäSÉ/®úÊVÉ.{ÉÉä¹]õÉxÉä Ênù. / /२०११
VÉɤÉnùÉ®ú ªÉÉÆxÉÉ ½þÉiÉ{ÉÉä½þÉäSÉ/®úÊVÉ.{ÉÉä¹]õÉxÉä Ênù. / /२०११
