निकालपत्र
निकाल दिनांक – ०६/११/२०१९
(द्वारा अध्‍यक्ष : श्री.विजय चंद्रलाल प्रेमचंदानी)
___________________________________________________________
१. तक्रारदाराने ग्राहक संरक्षण कायदा १९८६ कलम १२ प्रमाणे सदर तक्रार दाखल केलेली आहे.
२. तक्रारदाराने तक्रारीत असे कथन कले आहे की, त्‍यांनी त्‍यांच्‍या शेतामध्‍ये शेततळे अस्‍तरीकरण योजनेअंतर्गत जिल्‍हा अधिक्षक कृषी अधिकारी यांनी अर्ज केला व अस्‍तरीकरणासाठी ५० टक्‍के अर्थ सहाय्य मंजुर करण्‍यात आले होते. सदर शेततळ्याचे काम १२-०२-२०१४ रोजी पुर्ण झाले. सन २०१३ – २०१४ या आर्थिक वार्षिक वर्षात काम झालेले आहे. सदर शेततळ्याचा बसविण्‍यात आलेला प्‍लॅस्‍टीक कागद ५०० मायक्रॉनचा असा कागद खात्री, विश्‍वासाने देण्‍यात आला होता. सामनेवालेने सदर फिल्‍म चे उत्‍पादक, अधिकृत विक्रेते असुन सदर प्‍लॅस्‍टीक कागदच्‍या संबंधी कमीत कमी ५ वर्षांची गॅरंटी देण्‍यात आली होती. सदरील प्‍लॅस्‍टीकच्‍या दर्जाची पाहणी करणेची अत्‍यंत आवश्‍यक होती. तक्रारदाराच्‍या कुटुंबचा उदरनिर्वाह शेतावर असुन सामनेवालेने दिलेली निकृष्‍ट दर्जाचे प्‍लॅस्‍टीक पुरवुन सेवेत त्रुटी दिली असल्‍याने तक्रारदाराच्‍या शेतीचे नुकसान झाले व त्‍या संदर्भात तक्रारदाराने तोंडी व लेखी सामनेवालेंना दिली व वस्‍तुस्थिती प्‍लॅस्‍टीक बदलुन देण्‍याची चौकशी केली असतांना त्‍यांनी उडवाडवीची उत्‍ररे दिली. म्‍हणुन तक्रारदाराने सदरील तक्रार मंचासमक्ष दाखल केलेली आहे.
३. तक्रारदाराने तक्रारीत अशी मागणी केलेली आहे की, शेततळ्यास ५०० मायक्रॉन दर्जाची प्‍लॅस्‍टीक फिल्‍म सामनेवालेकडुन अस्‍तरीकण करून द्यावे, तसेच तक्रारदाराला झालेल्‍या आर्थिक, शारीरिक व मानसिक त्रासापोटी नुकसान भरपाई तसेच तक्रारीचा खर्च सामनेवालेकडुन मिळण्‍याचा आदेश व्‍हावा.
४. तक्रारदाराची तक्रार स्विकृत करून सामनेवालेंना नोटीस काढण्‍यत आली. सदर नोटी प्राप्‍त झाल्‍यानंतर सामनेवाले क्र.१ प्रकरणात हजर झाले व सामनेवालेंनी त्‍यांचे म्‍हणणे निशाणी २० वर असे दिले की, तक्रारदाराने तक्रारीत सामनेवाले क्र.१ चे विरूध्‍द लावलेले आरोप खोटे असुन त्‍यांना नाकबुल आहे. सामनेवाले क्र.१ ने पुढे असे कथन केलेले आहे की, तक्रारदाराने हेतुपुरस्‍सर सामनेवाले क्र.१ यांच्‍याविरूध्‍द खोटी तक्रार दाखल केलेली आहे. सामनेवाले क्र.१ यांच्‍यासोबत तक्रारदाराचा कोणताही व्‍यवहार झाला नसल्‍याने तक्रारदराने शेततळ्यास ५०० मायक्रॉन दर्जाचे प्‍लॅस्‍टी फिल्‍म अस्‍तरीकरण करून मिळण्‍याबाबतची मागणी तक्रारदाराला करण्‍याचा कोणाही अधिकार नाही. सदरील तक्रारीस सामनेवाले‍विरूध्‍द कारण घडले नसल्‍याने सदरील तक्रार खर्चासह खारीज करण्‍यात यावी, अशी विनंती केली आहे.
५. सामनेवाले क्र.२ प्रकरणात हजर झाले व निशाणी क्रमांक २५ वर त्‍यांचे म्‍हणणे सादर केले. यामध्‍ये नि.२५ वर असे म्‍हणणे दाखल केलेले आहे की, सामनेवाले क्र.१ हे सामनेवाले क्र.२ या कंपनीचे अधिकृत डिलर आहेत. सामनेवाले क्र.२ कंपनीकडुन प्‍लॅस्‍टीक पेपर घेऊन ते शेतकरी यांना विक्री करण्‍यास तसेच सदरचा कागद शेतकरी यांच्‍या सुचनेनुसार त्‍यांच्‍या शेत तळ्यामध्‍ये बसवुन देण्‍याचा व्‍यवसाय करतात. सदरचा कागद बसवतांना शेत तळ्यात जर बारीक दगड असल्‍यास पेपरास छिद्र पडु शकतात. म्‍हणुन याबाबतची काळजी घेणे ही जबाबदारी ही संबंधीत शेतकरी याची असते व कंपनीच्‍यावतीने तसेच डिलर याच्‍यावतीने शेतकरी यांना तश्‍याच प्रकारची सुचना देण्‍यात येतात. इतक्‍यात नव्‍हे तर सदर सुचना तक्रारदाराला देण्‍यात आली होती. सदर कागद घाईगडबडीत टाकल्‍याने व शेतामध्‍ये बारीक दगड असल्‍याने सदरचा कागद दगडामुळे खराब होऊ शकतो त्‍यात उत्‍पादक कंपनीची आणि डिलरची कोणतीही जबाबदारी नाही. तक्रारदाराचे प्‍लॅस्‍टीक कपडा बारीक काळे छिद्र पडल्‍याचे तक्रारीत नमुद करण्‍यात आले आहे. ही बारीक छिद्र बारीक दगडांमध्‍ये झाले असले तरी त्‍यात कोणताही उत्‍पादीत दोष नाही. सामनेवाले क्र.२ यांनी या कंपनीचे उत्‍पादीत केलेला कागद हा आय.एस.ओ. प्रमाणीत असुन उच्‍च दर्जाचा आहे. संपुर्ण महाराष्‍ट्रामध्‍ये त्‍यातल्‍या त्‍यात नगर जिल्‍ह्यामध्‍ये गेल्‍या चार-पाच वर्ष सतत दुष्‍काळी परिस्थिती होती. दुष्‍काळी परिस्थितीमुळे तक्रारदार यांनी कागद टाकलेल्‍या शेत तलावात पाणी न भरल्‍याने उन्‍हाळ्यामुळे तसेच शेततलाव कोरडा असल्‍याने जंगली प्राणी, पशुपक्षी यांचा वापर होऊन त्‍यामुळे तक्रारदार याचे शेत तलावातील कागदाचे नुकसान होऊ शकते. सदरची बाब ही नैसर्गिक असल्‍याने त्‍यास सामनेवाला यांना मुळीच जबाबदार धरता येणार नाही. सदरचा कागद बसवतांना कागद बसविण्‍याचा खर्च हा संपुर्णपणे डिलरला दिलेला असतो. त्‍यामुळे तो सामनेवाला यांच्‍याकडुन वसुल करण्‍याचा कोणताही अधिकार तक्रारदार यांना नाही. शेतात अनेक दिवस पाणीसाठा नसल्‍याने नैसर्गिक कारणाने सदर कागद खराब झाला असल्‍याचे सामनेवाले यांच्‍याविरूध्‍द खोटी तक्रार दाखल करण्‍यात आली आहे. संबंधीत शेतकरी यांनी सदर शेत तलावासाठी लागणारे कागदाची शासनाकडुन मिळणारी संपुर्ण सवलत मिळल्‍यानंतर सदरची खोटी बनावट तक्रार सामनेवाले यांच्‍याविरूध्‍द दाखल करण्‍यात आली आहे. सामनेवाले क्र.२ यांनी महाराष्‍ट्राबाहेर राज्‍यात शेततलावासाठी सदर कागद विकले असुन अशाप्रकारची कोणतीही तक्रार आली नसुन सदर तक्रार खोटी असुन खर्चासह खारीज करण्‍यात यावी अशी विनंती करण्‍यात आली आहे.
६. तक्रारदाराची दाखल तक्रार, दस्‍तऐवज सामनेवाले क्र.१ व २ ने दाखल केलेली जबाब, तक्रारदाराचे शपथपत्र व उभयपक्षांची लेखी व तोंडी युक्तिवाद मंचासमोर खालीलप्रमाणे मुद्दे विचारात घेण्‍यात येत आहे.
अ.क्र. | मुद्दे | निष्‍कर्ष |
१. | तक्रारदार हे सामनेवालेंचे ग्राहक आहेत काय ? | होय |
२. | सामनेवाले क्र.१ व २ यांनी तक्रारदार यांना सेवेत त्रुटी दिलेली आहे काय ? | नाही |
३. | आदेश काय ? | अंतीम आदेशाप्रमाणे |
मुद्दा क्र.१ -
७. तक्रारदाराने सामनेवालेकडुन त्‍याच्‍या शेततळ्यात प्‍लॅस्‍टीक कागद बसविण्‍याकरीता सामनेवाले क्र.२ कडुन सदरील प्‍लॅस्‍टीक कागदाचे अस्‍तरीकरण करण्‍याकरीता सामनेवाले क्र.२ ला रक्‍कम दिली व सामनेवाले क्र.१ च्‍यामार्फत ती पाठविण्‍यात आली, ही बाब तक्रारदराने नि.५/१, ५/२ तसेच सामनेवालेने दाखल केलेले कथन यावरुन सिध्‍द होते. यावरून तक्रारदार हे सामनेवाले क्र.१ व २ चे ग्राहक आहेत, असे सिध्‍द होते.
मुद्दा क्र.२ -
८. तक्रारदाराने तक्रारीत सामनेवालेने पुरवलेला प्‍लॅस्‍टीक कागद हा ५०० मायक्रॉन याच्‍या संबंधीत नसुन तसेच सदरील ५०० मायक्रॉन प्‍लॅस्‍टीक कागदाची फिल्‍म अस्‍तरीकरण करून मिळावी. सदरील प्‍लॅस्‍टीक कागद हा निमम्‍न दर्जाचा असल्‍याने व तो सामनेवालने पडताळणी करून दिलेला नसल्‍याने सदर तक्रार दाखल केलेली आहे. परंतु त्‍याकरीता तक्रारदाराने सदरील प्रकरणात तज्ञ विशेषज्ञाने प्‍लॅस्‍टीक कागदाची पडताळणी करण्‍याकरीता तज्ञ विशेषज्ञानाचा अहवाल मागविण्‍याचा आहे, असा कोणताही अर्ज सादर केलेला नाही. त्‍याचबरोबर तक्रारदार हे स्‍वतः सिध्‍द करू शकले नाही की, सदरील प्‍लॅस्‍टीक कगद ही निम्‍न दर्जाचा होता, तसेच सामनेवाले क्र.१ यांच्‍याविरूध्‍द तक्रारीत कोणताही आरोप नमुद नसल्‍याने सामनेवाले क्र.१ व २ यांनी तकारदाराला कोणतीही न्‍युनतम सेवा दिली नाही, असे सिध्‍द होते. म्‍हणुन मुद्दा क्र.२ चे उत्‍तर नकारार्थी देण्‍यात येत आहे.
मुद्दा क्र. (३) :
९. मुद्दा क्रमांक १ व २ वरील विवेचनावरून खालीलप्रमाणे आदेश पारीत करण्‍यात येत आहे.
आदेश
१. तक्रारकर्ताची तक्रार खारीज करण्‍यात येत आहे. २. उभय पक्षकार यांनी तक्रारीचा खर्च स्‍वतः सहन करावा. ३. या आदेशाची प्रथम प्रत उभय पक्षकार यांना नि:शुल्‍क देण्‍यात यावी. ४. तक्रारकर्ता यांना या प्रकरणाची ‘’ब’’ व ‘’क’’ फाईल परत करावी. |
