जिल्‍हा ग्राहक तक्रार निवारण मंच, सोलापूर. तक्रार दाखल दिनांक: 14/06/2010. तक्रार आदेश दिनांक:19/10/2010. ग्राहक तक्रार क्रमांक : 352/2010. श्री. राजकुमार शिवलिंग क्षीरसागर, वय 46 वर्षे, व्‍यवसाय : शेती, रा. वेळापूर, ता. माळशिरस, जि. सोलापूर. तक्रारदार ग्राहक तक्रार क्रमांक : 353/2010. श्री. राजकुमार शिवलिंग क्षीरसागर, वय 46 वर्षे, व्‍यवसाय : शेती, रा. वेळापूर, ता. माळशिरस, जि. सोलापूर. तक्रारदार विरुध्‍द 1. रिलायन्‍स जनरल इन्‍शुरन्‍स कंपनी, पुष्‍पम प्‍लाझा, ग्राऊंड फ्लोअर, 135 ब, ताडीवाला रोड, पुणे - 411 001. (समन्‍स/नोटीस डिव्‍हीजनल मॅनेजर यांचेवर बजावण्‍यात यावी.) 2. रिलायन्‍स जनरल इन्‍शुरन्‍स कंपनी लि., एच.डी.एफ.सी. बँकेच्‍या वर, लकी चौक, सोलापूर. (समन्‍स/नोटीस डिव्‍हीजनल मॅनेजर यांचेवर बजावण्‍यात यावी. विरुध्‍द पक्ष गणपुर्ती :- सौ. संगिता एस. धायगुडे, अध्‍यक्ष सौ. प्रतिभा प्र. जहागिरदार, सदस्‍य सौ. संजीवनी एस. शहा, सदस्‍य तक्रारदार यांचेतर्फे अभियोक्‍ता : पी.पी. कुलकर्णी विरुध्‍द पक्ष यांचेतर्फे अभियोक्‍ता : राजेंद्र कोनापुरे आदेश सौ. संगिता एस. धायगुडे, अध्‍यक्ष यांचे द्वारा :- 1. प्रस्‍तुत दोन्‍ही तक्रारीतील तक्रारदार, तक्रारींचे स्‍वरुप, विषय, विरुध्‍द पक्ष व त्‍यांचे म्‍हणणे इ. मध्‍ये साम्‍य असल्‍यामुळे एकत्रितरित्‍या निर्णय देण्‍यात येत आहे. 2. तक्रारदार यांच्‍या तक्रारी थोडक्‍यात अशा आहेत की, त्‍यांच्‍या होस्‍टर्न जातीच्‍या गाईंचा विरुध्‍द पक्ष (संक्षिप्‍त रुपामध्‍ये 'विमा कंपनी') यांच्‍याकडे विमा उतरविलेला असून त्‍याचा तपशील खालीलप्रमाणे आहे. ग्राहक तक्रार क्रमांक | विमा पॉलिसी क्रमांक | टॅग क्रमांक | विमा रक्‍कम | गाईचा मृत्‍यू दिनांक | 352/2010 | 1702-06-3012-000001/2739 | 31402 | रु.25,000/- | 26/9/2009 | 353/2010 | 1702-06-3012-000001/2738 | 31401 | रु.20,000/- | 15/2/2009 |
3. तक्रारदार यांची गाय आजारी पडली आणि तिचा वर नमूद केलेल्‍या तारखेस मृत्‍यू झालेला आहे. त्‍यानंतर गाईचे पोस्‍टमार्टेम करण्‍यात येऊन विहीत नमुन्‍यामध्‍ये सर्व कागदपत्रे पाठवून विमा कंपनीकडे विमा रकमेची मागणी केली. परंतु विमा कंपनीने गाईचा मृत्‍यू झाल्‍यानंतर कागदपत्रे वेळेत मिळाली नसल्‍यामुळे पॉलिसी अट क्र.6 चा आधार घेऊन क्‍लेम नाकारला आहे. त्‍यामुळे तक्रारदार यांनी प्रस्‍तुत तक्रार दाखल करुन विमा रक्‍कम व्‍याजासह मिळावी आणि मानसिक त्रासापोटी रु.10,000/- व तक्रार खर्चापोटी प्रत्‍येकी रु.5,000/- मिळावेत, अशी विनंती केली आहे. 4. ग्राहक तक्रार क्र.353/2010 मध्‍ये विमा कंपनीने रेकॉर्डवर म्‍हणणे दाखल केले असून तक्रार अमान्‍य केली आहे. त्‍यांच्‍या म्‍हणण्‍यानुसार तक्रारदार यांनी दाखल केलेल्‍या कागदपत्रांचे अवलोकन केले असता, गाईचा मृत्‍यू दि.15/2/2009 रोजी झालेला आहे आणि विमेदाराने त्‍याची माहिती 24 तासाचे आत दिलेली नाही किंवा 14 दिवसाचे आत कागदपत्रे दाखल केली नाहीत. पॉलिसी अट क्र.6 गाईच्‍या मृत्‍यूबाबत 24 तासाचे आत कळविणे व 14 दिवसाचे आत सर्व कागदपत्रे दाखल करणे बंधनकारक आहे. तक्रारदार यांनी पॉलिसीच्‍या अटीचा भंग केला आहे आणि विमा रक्‍कम देण्‍यास ते जबाबदार नसल्‍यामुळे तक्रार खर्चासह रद्द करण्‍याची त्‍यांनी विनंती केलेली आहे. 5. ग्राहक तक्रार क्र.52/2010 मध्‍ये विमा कंपनीस उचित संधी देऊनही ते मंचासमोर उपस्थित राहिले नाहीत किंवा म्‍हणणे दाखल केले नाही. त्‍यामुळे त्‍यांच्‍या विरुध्‍द एकतर्फा चौकशीचे आदेश करण्‍यात आले. 6. तक्रारदार यांची तक्रार, विरुध्‍द पक्ष यांचे म्‍हणणे व दाखल कागदपत्रांचे अवलोकन करता, तसेच युक्तिवाद ऐकल्‍यानंतर निष्‍कर्षासाठी खालील मुद्दे उपस्थित होतात. मुद्दे उत्‍तर 1. विरुध्‍द पक्ष यांनी तक्रारदार यांना त्रुटीयुक्‍त सेवा दिली आहे काय ? होय. 2. तक्रारदार विमा रक्‍कम मिळविण्‍यास पात्र आहेत काय ? होय. 3. काय आदेश ? शेवटी दिल्‍याप्रमाणे. निष्‍कर्ष 7. मुद्दा क्र. 1 ते 3 :- विमा कंपनीकडे तक्रारदार यांच्‍या गाईंचा विमा उतरवल्‍याविषयी विवाद नाही. तक्रारदार यांच्‍या गाईंचा मृत्‍यू झाल्‍यानंतर विमा दावा दाखल केला असता विमा कंपनीने पॉलिसी अट क्र.6 चा आधार घेत विमा क्‍लेम नाकारल्‍याविषयी विवाद नाही. 8. मा. महाराष्‍ट्र राज्‍य आयोगाने 'न्‍यू इंडिया एश्‍योरन्‍स कं.लि. /विरुध्‍द/ नानासाहेब हनुमंत जाधव', 2005 (2) सी.पी.आर. 24 या या निवाडयामध्‍ये असे नमूद केले आहे की, Para. 4 :- The very purpose of giving intimation within one calendar month is to have sufficient time for making scrutiny of the claim to avoid delay. The full particulars are insisted for the effective scrutiny of the claim. The phraseology used in the above clause would also give some latitude provided there is sufficient reason for late reporting. There is no penalty clause provided in the above clause in case claim is not intimated within one calendar month. Therefore, we hold that condition with regard to the time limit is not mandatory. It is directory. This clause is meant for the interest of the insured in order to facilitate prompt scrutiny of the claim. This clause therefore cannot be used in detriment to the interest of the insured. Therefore the action of repudiation on the part of the Insurance Company is not at all justified. 9. उपरोक्‍त निवाडयांतील प्रस्‍थापित न्‍यायिक तत्‍वानुसार विमा कंपनीचा तथाकथित नमूद क्‍लॉज केवळ सूचनात्‍मक (directory) असून तो बंधनकारक (mandatory) ठरु शकत नाही. विमा कंपनीस विमा क्‍लेम त्‍वरेने सेटल करण्‍यास उपयोग होईल, इतक्‍याच मर्यादेत सदरची तथाकथित अट अपेक्षीत ठरते. विमा कंपनीकडे विमा क्‍लेम व कागदपत्रे प्राप्‍त झालेली असताना तथाकथित अटीचा तांत्रिक आधार विमा कंपनीस घेता येऊ शकत नाही, या मतास आम्‍ही आलो आहोत. तसेच विमा कंपनीने ज्‍या अटीचा आधार घेऊन क्‍लेम नाकारला आहे, त्‍या अटीपृष्‍ठयर्थ व क्‍लेम विलंबाने दाखल झाल्‍याबाबत उचित कागदोपत्री पुरावा मंचासमोर दाखल केलेला नाही. 10. तसेच तक्रारदार यांनी रेकॉर्डवर दाखल केलेली कागदपत्रे पाहता, तक्रारदार यांची विमा संरक्षीत गाय मृत्‍यू पावल्‍याचे निदर्शनास येते. असे असताना, विमा कंपनीने तक्रारदार यांचा विमा क्‍लेम अनुचित कारणास्‍तव नाकारुन सेवेत त्रुटी केलेली आहे आणि तक्रारदार हे विमा रक्‍कम क्‍लेम नाकारल्‍याच्‍या तारखेपासून द.सा.द.शे. 9 टक्‍के व्‍याजासह मिळविण्‍यास पात्र ठरतात, या मतास आम्‍ही आलो आहोत. 11. शेवटी आम्‍ही खालील आदेश देत आहोत. आदेश 1. ग्राहक तक्रार क्र.352/2010 मध्‍ये विरुध्‍द पक्ष क्र.1 व 2 यांनी तक्रारदार यांना विमा रक्‍कम रु.25,000/- दि.7/12/2009 पासून द.सा.द.शे. 9 टक्‍के व्‍याज दराने या आदेशाच्‍या प्राप्‍तीपासून तीस दिवसाचे आत द्यावी. 2. ग्राहक तक्रार क्र.353/2010 मध्‍ये विरुध्‍द पक्ष क्र.1 व 2 यांनी तक्रारदार यांना विमा रक्‍कम रु.20,000/- दि.2/6/2009 पासून द.सा.द.शे. 9 टक्‍के व्‍याज दराने या आदेशाच्‍या प्राप्‍तीपासून तीस दिवसाचे आत द्यावी. 3. विरुध्‍द पक्ष क्र.1 व 2 यांनी तक्रारदार यांना तक्रार खर्चापोटी प्रत्‍येकी रु.1,000/- या आदेशाच्‍या प्राप्‍तीपासून तीस दिवसाचे आत द्यावेत. 4. विरुध्‍द पक्ष क्र.1 व 2 यांनी उपरोक्‍त नमूद रक्‍कम विहीत मुदतीत न दिल्‍यास तेथून पुढे द.सा.द.शे. 12 टक्‍के दराने व्‍याज द्यावे. (सौ. संगिता एस. धायगुडे÷) अध्‍यक्ष (सौ. प्रतिभा प्र. जहागिरदार) (सौ. संजीवनी एस. शहा) सदस्‍य सदस्‍य जिल्‍हा ग्राहक तक्रार निवारण मंच, सोलापूर. ----00---- (संविक/स्‍व/151010)
| | [HONABLE MRS. Pratibha P. Jahagirdar] MEMBER[HONORABLE Miss Sangeeta S Dhaygude] PRESIDENT[HONABLE MRS. Sanjeevani S. Shah] MEMBER | | 
