निकालपत्र तक्रार दाखल दिनांकः- 23/11/2010 तक्रार नोदणी दिनांकः- 02/12/2010 तक्रार निकाल दिनांकः- 07/04/2011 कालावधी 04 महिने 05 दिवस जिल्‍हा ग्राहक तक्रार निवारण न्‍यायमंच, परभणी अध्‍यक्ष - श्री.चंद्रकांत बी. पांढरपट्टे,B.Com.LL.B. सदस्‍या सदस्‍या सुजाता जोशीB.Sc.LL.B. सौ.अनिता ओस्‍तवाल M.Sc. 1 बालासाहेब महादू गायकवाड अर्जदार वय 35 वर्षे धंदा किराणा दुकान रा.रामपूरी (खुर्द), अड.औटे जे.एस. ता.पार्थी जि.परभणी. विरुध्‍द 1 रजिस्‍टर आफीस . गैरअर्जदार. आर.सी.एम.वर्ल्‍ड एस.पी.एल.6 इको ग्रोथ सेंटर, हिमरंगा रोड भिलवारा ( राजस्‍थान ) आर.एन.आय. नोंदणीकृत संस्‍था राज हिल/2004 पो.रजि.नं.जी 2/8, आर.जे. 12-61/04 श्री. आर.सी.छाबडा पोस्‍ट सौस्‍मगंज, 2 श्रध्‍दा इंटरप्राईजेस अड.सुजीत आबोटी 12086 व्‍दारा सुरेश प्रभाकरराव बुजाडे, प्‍लॉट क्रमांक 486 न्‍यू लक्‍क्‍डकोट संभाजी नगर, जालना महाराष्‍ट्र. -------------------------------------------------------------------------------------- कोरम - 1) श्री.सी.बी.पांढरपट्टे. अध्‍यक्ष. 2) सौ.सुजाता जोशी. सदस्‍या. 3) सौ.अनिता ओस्‍तवाल. सदस्‍या. ------------------------------------------------------------------------------------------------------- ( निकालपत्र पारित व्‍दारा – श्री.सी.बी.पांढरपट्टे. ) सेल प्रमोशन स्किमची एजंन्‍सी देवून फसवणूक केल्‍याची नुकसान भरपाई मिळण्‍यासाठी प्रस्‍तूतची तक्रार आहे. तक्रार अर्जातील थोडक्‍यात हकीकत खालीलप्रमाणे. अर्जदाराने गैरअर्जदार नोंदणीकृत संस्‍थेची किराणा माल विक्री करण्‍यासाठी एजन्‍सी घेतलेली होती त्‍यासाठी त्‍याने गैरअर्जदार क्रमांक 2 मार्फत स्क्मिमध्‍ये जाइंट होण्‍यासाठी फी रुपये 1890/- दिनांक 11.01.2011 रोजी भरलेले होते त्‍याची पावती क्रमांक 1924 गैरअर्जदार क्रमांक 2 ने दिली होती. गैरअर्जदार क्रमांक 2 ने जाहीरात प्रसिध्‍द करुन एजन्‍सी घेणा-याने रुपये 25000/- चा माल पुर्नविक्री करण्‍यासाठी खरेदीकेल्‍यावर कंपनी रुपये 46000/- देइल असे प्रसिध्‍द केले होते शिवाय बोनस ही मिळणार होता. अर्जदाराने त्‍याप्रमाणे रुपये 25000/- चा माल खरेदी केला त्‍यानंतर दिनांक 04.02.2010 रोजी त्‍याला गैरअर्जदार क्रमांक 1 कडून रुपये 1263/- चा चेक आला. मात्र कबूल केल्‍याप्रमाणे रुपये 46000/- दिले नाही व फसवणूक केली. खरेदी केलेला माल तोटयात विकावा लागला. गैरअर्जदारानी फसवणूक केली म्‍हणून ग्राहक मंचात प्रस्‍तूतचा तक्रार अर्ज दाखल करुन त्‍यांचेकडून रुपये 46000/- द.सा.द.शे. 18 % व्‍याजासह मिळावे व मानसिक त्रासापोटी रुपये 50,000/- कोर्टाचा खर्च रुपये 2000/- मिळावा अशी मागणी केली आहे. तक्रार अर्जाचे पुष्‍टयर्थ अर्जदाराचे शपथपत्र ( नि.2) आणि पुराव्‍यातील कागदपत्रात नि.4 लगत एकूण 6 कागदपत्रे दाखल केलेली आहेत. तक्रार अर्जावर लेखी म्‍हणणे सादर करण्‍यासाठी गैरअर्जदारांना मंचातर्फे नोटीसा पाठविल्‍यावर गैरअर्जदार नं 1 यांनी दिनांक 07.03.2011 रोजी मंचाकडे लेखी जबाब नि. 16 ला समाविष्‍ठ करुन घेतला. गैरअर्जदार नं 2 यांनी तारीख 11/02/2011 रोजी आपले लेखी म्‍हणणे सादर केले ते प्रकरणात नि.13 वर आहे. गैरअर्जदार क्रमांक 1 यानी आपल्‍या लेखी जबाबात (नि.16) असे निवेदन केले आहे की, अर्जदाराची प्रस्‍तूतची तक्रार ग्राहक मंचात चालणेस पात्र नाही त्‍याने गैरअर्जदाराकडून घेतलेली डिस्‍ट्रीब्‍यूटर्सशीप ही खरेदी केलेला माल पुन्‍हा विक्री करण्‍यासाठी ( रिसेल साठी ) खरेदी केलेला असल्‍यामुळे ग्राहक संरक्षण कायदयाच्‍या ग्राहक सज्ञेत अर्जदार येत नाही अर्जदाराने व्‍यापारी कारणासाठी एजन्‍सी घेतलेली असल्‍याने तक्रार अर्ज चालणेस पात्र नाही या प्राथमिक मुदयावरच तक्रार अर्ज फेटाळण्‍यात यावा असा तीव्र आक्षेप घेतलेला आहे. तक्रार अर्जातून त्‍यांचेविरुध्‍द केलेली सर्व विधाने त्‍यानी साफ नाकारली आहे. अर्जदाराला कमिशनपोटी रुपये 1273/- चेकव्‍दारे दिनांक 12.02.2010 रोजी दिल्‍याचे त्‍यानी नाकारलेले नाही.गैरअर्जदार कंपनीची एजन्‍सी तथा डिस्‍ट्रीब्‍यूटरशीप दिल्‍यानंतर त्‍याबाबत काही वाद उपस्थित झाल्‍यास तो भिलवाडा राजस्‍थान येथील न्‍यायालयाचे कक्षतच उपस्थित करावा अशी उभयतामध्‍ये बधनकारक अट आहे त्‍यामुळेही प्रस्‍तूतची तक्रार ग्राहक मंचापुढे चालण्‍यास पात्र नाही. वरील सर्व बाबी विचारात घेवून तक्रार अर्ज खर्चासह फेटाळण्‍यात यावा अशी शेवटी विनंती केलेली आहे. लेखी निवेदनाच्‍या पुष्‍टयर्थ गैरअर्जदार नं 1 चे शपथपत्र ( नि.17) दाखल केलेले आहे आणि पुराव्‍यातील कागदपत्रात कराराची छापील प्रत, डिस्‍ट्रीब्‍यूटर मेंबरशीपची पावती, दाखल केलेली आहे. गैरअर्जदार क्रमांक 2 यानी आपल्‍या लेखी जबाबात गैरअर्जदार क्रमांक 1 कंपनीची एजन्‍सी देण्‍यासाठी तो अर्जदाराकडे गेला होता हे तक्रार अर्जातील कथन त्‍याने साफ नाकारले आहे. अर्जदार हा स्‍वतःच त्‍यांचेकडे आला होता असे त्‍यांचे म्‍हणणे आहे. कंपनीची एजन्‍सी घेण्‍यासाठी अर्जदाराने रुपये 1890/- त्‍यांचेमार्फत डिपॉझीट केले होते हे त्‍यानी नाकारलेले नाही. एजन्‍सी घेतल्‍यानंतर गैरअर्जदारानी काय आश्‍वासने दिली होती त्‍याचेशी गैरअर्जदार क्रमांक 2 चा काही एक संबध नाही. अर्जदाराने त्‍यांचेकडून कसलाही माल खरेदी केलेला नाही असे त्‍यांचे म्‍हणणे आहे. तक्रार अर्जातून त्‍याचेविरुध्‍द केलेली इतर विधाने साफ नाकारुन तक्रार अर्ज खर्चासह फेटाळण्‍यात यावा अशी शेवटी विनंती केली आहे. लेखी निवेदनाच्‍या पुष्‍टयर्थ गैरअर्जदार नं 2 चे शपथपत्र दाखल केलेले आहे. तक्रार अर्जाच्‍या अंतिम सुनावणीच्‍या वेळी अर्जदार तर्फे अड औटे आणि गैरअर्जदार नं 2 तर्फे अड अबोटी यांनी लेखी युक्‍तीवाद सादर केला. निर्णयासाठी उपस्‍थीत होणारे मुद्दे. मुद्दे. उत्‍तर. 1 अर्जदाराची तक्रार ग्राहक संरक्षण कायदयाखाली चालणेस पात्र आहे काय ? नाही. 2 निर्णय ? अंतिम आदेशा प्रमाणे. कारणे मुद्या क्रमांक 1 व 2 ः- गैरअर्जदार कंपनी ही रजिस्‍टर्ड व्‍यापारी संस्‍था आहे ही अडमिटेड फॅक्‍ट आहे. अर्जदारानी सदर कंपनीची गैरअर्जदार क्रमांक 2 एजन्‍ट मार्फत डिस्‍ट्रीब्‍यूटर्सशीप घेतली होती ही देखील अडमिटेड फॅक्‍ट आहे. अर्जदाराने गैरअर्जदाराची एजन्‍सी घेण्‍यासाठी डिपॉझीट केलेली रक्‍कम रुपये 1890/- ची पावती ही पुराव्‍यात ( नि. 4/3 ) दाखल केलेली आहे. अर्जदाराने एजन्‍सी घेतल्‍यानंतर गैरअर्जदार क्रमांक 1 कंपनीकडून रुपये 25000/- चा माल विक्रीसाठी खरेदी केला होता हे अर्जदाराने स्‍वतःच तक्रार अर्जातील परिच्‍छेद क्रमांक 5 व 8 मध्‍ये कबूल केलेले आहे. अर्जदारानी घेतलेल्‍या एजन्‍सीव्‍दारे रुपये 25000/- किंमतीच्‍या मालाची विक्री केल्‍यानंतर त्‍यापोटी गैरअर्जदाराकडून बोनस, कमीशन वगैरे बाबीतून कंपनीकडून रुपये 46000/- देण्‍याचे कंपनीने कबूल केले होते ते दिले नाहीत अशी अर्जदाराची तक्रार असली तरी अर्जदाराने खरेदी केलेला माल हा विक्री करण्‍यासाठी तथा नफा कमवण्‍यासाठीच खरेदी केलेला होता हे त्‍यानेच तक्रार अर्जात मान्‍य केलेले आहे. ग्राहक संरक्षण कायदयाचे कलम 2(1) (डी) मध्‍ये ‘’ ग्राहक ‘’ या शब्‍दाची व्‍याख्‍या अशी आहे की, मोबदला देवून अथवा देण्‍याचा करार करुन वस्‍तू अथवा सेवा विकत घेणारा ग्राहक या सज्ञेत येतो मात्र विकत घेतलेली वस्‍तू अथवा सेवा ही जर व्‍यापारी कारणासाठी घेतलेली आसेल किंवा रिसेल ( पूनरविक्री ) साठी घेतली आसेल तर ती व्‍यक्ति ग्राहक सज्ञेत येत नाही असे स्‍पष्‍टपणे नमूद केले आहे. अर्जदाराने गैरअर्जदार क्रमांक 1 कडून विकत घेतलेला माल व्‍यापारी कारणासाठी व रिसेल करण्‍यासाठी घेतलेला आसल्‍यामुळे तो ग्रा.स.कायदयाच्‍या ग्राहक सज्ञेत येत नाही. त्‍यामुळे प्रस्‍ततची तक्रार न्‍यायमंचापुढे चालणेस पात्र नाही त्‍यामुळे केसच्‍या मेरीटमध्‍ये जाण्‍याची मुळीच आवश्‍यकता नाहीत्‍यामुळे तक्रार अर्ज फेटाळण्‍यास पात्र ठरतो. यासंदर्भात (1) रिपोर्टेड केस 2002 (1) सी.पी.आर. पान 114 ( मा. राष्‍ट्रीय आयोग ) यानी असे मत व्‍यक्‍त केले आहे की, Franchise holder not consumer. (2) रिपोर्टेड केस 2001 (1) सी.पी.जे. पान 143 व रिपोर्टेड केस 1991 (1) सी.पी.आर पान 615 ( मा. राष्‍ट्रीय आयोग ) यानी असे मत व्‍यक्‍त केले आहे की, Goods purchased for resale for profit making activity. Complainant not consumer . (3) रिपोर्टेड केस 1993 (1) सी.पी.आर. पान 260 ( मा. राज्‍य आयोग ) यानी असे मत व्‍यक्‍त केले आहे की, Member by depositing amount for sales promotion scheme is not consumer. वरील तिन्‍ही रिपोर्टेड केसेस सदर प्रकरणाला तंतोतंत लागू पडतात. सबब मुद्या क्रमांक 1 चं उत्‍तर देवून आम्‍ही खालील प्रमाणे आदेश देत आहोंत. आ दे श 1 तक्रार अर्ज नामंजूर करण्‍यात येत आहे. 2 तक्रारीचा खर्च अर्जदार व गैरअर्जदारानी आपापला सोसावा.. 3 संबंधीताना आदेश कळविण्‍यात यावा. सौ. अनिता ओस्‍तवाल सौ.सुजाता जोशी श्री. सी.बी. पांढरपटटे सदस्‍या सदस्‍या अध्‍यक्ष
| | [HONABLE MRS. Sujata Joshi] Member[HONABLE MR. JUSTICE C. B. Pandharpatte] PRESIDENT[HONABLE MRS. Anita Ostwal] Member | | 
