जिल्‍हा ग्राहक तक्रार निवारण मंच, सोलापूर.

ग्राहक तक्रार क्रमांक : 27/2010.

                                                                     तक्रार दाखल दिनांक : 20/01/2010.     

                                                                     तक्रार आदेश दिनांक :10/05/2011.   

एकनाथ नागनाथ डोके, वय 33 वर्षे, व्‍यवसाय : शेती व

दुग्‍ध व्‍यवसाय, रा. माचनूर, ता. मंगळवेढा, जि. सोलापूर.                    तक्रारदार

                        विरुध्‍द

1. रिजनल मॅनेजर, दी ओरिएंटल इन्‍शुरन्‍स कंपनी, नागपूर

   क्षेत्रीय कार्यालय, विभागीय कार्यालय क्र.1, ए.डी.

   कॉम्‍प्‍लेक्‍स, सदर, नागपूर – 01.

2. शाखाधिकारी, जैका इन्‍शुरन्‍स ब्रोकरेज प्रा.लि.,

   जैका बिल्‍डींग, सिव्‍हील लाईन, नागपूर – 1.

3. शाखाधिकारी, दी ओरिएंटल इन्‍शुरन्‍स कं.,

   शाखा सोलापूर, पार्क चौक, सोलापूर.                                  विरुध्‍द पक्ष

                        कोरम          :-  सौ. संगिता एस. धायगुडे,  अध्‍यक्ष

                     सौ. संजीवनी एस. शहा, सदस्‍य

                   तक्रारदार यांचेतर्फे विधिज्ञ :  ए.एम. कस्‍तुरे

                   विरुध्‍द पक्ष यांचेतर्फे विधिज्ञ : जी.एच. कुलकर्णी

आदेश

सौ. संगिता एस. धायगुडे, अध्‍यक्ष यांचे द्वारा :-

1.     प्रस्‍तुत तक्रारीमध्‍ये तक्रारदार यांनी उपस्थित केलेला विवाद थोडक्‍यात असा आहे की, ते शेतीसह दुग्‍ध व्‍यवसाय करतात आणि त्‍यांच्‍या जर्शी गाईचा विरुध्‍द पक्ष क्र.1 व 3 (संक्षिप्‍त रुपामध्‍ये ‘विमा कंपनी’) यांच्‍याकडे पॉलिसी क्र.एस.ओ.एल.पी. 102831 अन्‍वये रु.30,000/- चा दि.7/2/2008 ते 6/2/2011 कालावधीसाठी विमा उतरविला आहे. त्‍यांच्‍या गाईस विमा कंपनीने बिल्‍ला क्र.102831 दिलेला होता. त्‍यांच्‍या गाईचे दि.26/4/2008 रोजी निधन झाले. त्‍यानंतर तक्रारदार यांनी विमा कंपनीकडे सर्व कागदपत्रांची पुर्तता केली. परंतु विमा कंपनीने त्‍यांना विमा रक्‍कम दिली नाही. त्‍यामुळे त्‍यांनी प्रस्‍तुत तक्रारीद्वारे रु.30,000/- विमा रक्‍कम रु.3,000/- तक्रार खर्चासह मिळावी, अशी विनंती केली आहे.

2.    विमा कंपनीने रेकॉर्डवर म्‍हणणे दाखल केले असून तक्रार अमान्‍य केली आहे. त्‍यांच्‍या म्‍हणण्‍यानुसार पशुधन विम्‍याचा करार हा महाराष्‍ट्र पशुधन विकास मंडळ, मे. जायका इन्‍शुरन्‍स ब्रोकरेज प्रा.लि. व विमा कंपनीने दि.6/11/2007 रोजी केलेला आहे. अग्रीमेंटच्‍या अटी व शर्तीनुसार कराराविषयी निर्माण झालेला वाद लवादाकडून सोडविणे आवश्‍यक आहे आणि केवळ अकोला कोर्टास त्‍याचे अधिकारक्षेत्र आहे. त्‍यांनी पुढे असे नमूद केले आहे की, त्‍यांनी पॉलिसी नं.102831 अन्‍वये तक्रारदार यांच्‍या गाईस विमा संरक्षण दिलेले आहे. गाय दि.26/4/2008 रोजी मृत्‍यू पावली आहे. नुकसानीची सूचना मिळताच त्‍यांनी तक्रारदार यांच्‍याकडून कागदपत्रे मागविली. तक्रारदार यांनी वेळोवेळी त्‍यांच्‍याकडे काही कागदपत्रे दाखल केली, परंतु मूळ पी.एम. पावती, खरेदी पावती, दूध संस्‍थेचे प्रमाणपत्र व मेडिकल बिले, कानातील टॅग इ. कागदपत्रे तक्रारदार यांनी दाखल केले नाहीत. तसेच त्‍यांनी इन्‍व्‍हेस्‍टीगेशन केले आहे. गाईचे वर्णन जुळत नसल्‍यामुळे व गाईच्‍या कानातील टॅग नवीन असल्‍यामुळे दि.31/12/2008 रोजीच्‍या पत्राद्वारे क्‍लेम नाकारला आहे. शेवटी त्‍यांच्‍या सेवेमध्‍ये त्रुटी नसल्‍यामुळे तक्रारदार यांची तक्रार रद्द करावी, अशी विनंती त्‍यांनी केली आहे.

3.    तक्रारदार यांची तक्रार, विमा कंपनीचे म्‍हणणे व त्‍यांनी दाखल केलेल्‍या कागदपत्रांचे अवलोकन करता, तसेच त्‍यांचा युक्तिवाद ऐकल्‍यानंतर निष्‍कर्षासाठी खालील मुद्दे उपस्थित होतात.

            मुद्दे                            उत्‍तर

1. विरुध्‍द पक्ष यांनी तक्रारदार यांना त्रुटीयुक्‍त सेवा

     दिली आहे काय ?                                                                           होय.

2. तक्रारदार विमा रक्‍कम मिळविण्‍यास पात्र आहेत काय ?             होय.

3. काय आदेश ?                                    शेवटी दिल्‍याप्रमाणे.

निष्‍कर्ष

4.    मुद्दा क्र. 1 ते 3 :- तक्रारदार यांच्‍या गाईचा विमा कंपनीकडे पॉलिसी नं.102831  अन्‍वये रु.30,000/- विमा उतरविल्‍याविषयी विवाद नाही. तक्रारदार यांनी क्‍लेम सादर केला असता, त्‍यांना विमा रक्‍कम देण्‍यात आली नसल्‍याबद्दल विवाद नाही. प्रामुख्‍याने, तक्रारदार यांनी दाखल केलेला टॅग नवीन असल्‍यामुळे विमा क्‍लेम नाकारल्‍याचे निदर्शनास येते आणि विमा कंपनीने त्‍यास पुष्‍ठी देऊन कागदपत्रे प्राप्‍त नसल्‍याचे व गाईच्‍या वर्णनामध्‍ये तफावत असल्‍याचे नमूद केले आहे.

5.    परंतु, सर्वप्रथम विमा कंपनीने पॉलिसी कराराविषयी निर्माण झालेले वाद सामंजस्‍याने न सुटल्‍यास ते लवादाकडे पाठविण्‍यात यावेत आणि त्‍याचे अधिकारक्षेत्र केवळ अकोला कोर्टास असतील, असे नमूद केले आहे. 'विमा' हा विषय ग्राहक संरक्षण कायद्यातील 'सेवा' या तरतुदीमध्‍ये अंतर्भुत आहे. तक्रारदार यांच्‍या गाईस विमा कंपनीने विमा संरक्षण दिलेले असल्‍यामुळे निश्चितच त्‍यांची तक्रार या मंचाच्‍या कार्यकक्षेत येते. मा.राष्‍ट्रीय आयोग व मा.राज्‍य आयोग यांनी अनेक निवाडयामध्‍ये लवादाचा क्‍लॉज असला तरी जिल्‍हा मंचाचे कार्यक्षेत्रास बाधा पोहोचत नाही, असे न्‍यायिक तत्‍व विषद केलेले आहे. त्‍यामुळे विमा कंपनीने उपस्थित केलेला सदर मुद्दा निरर्थक व तथ्‍यहीन ठरतो आणि या मंचाला तक्रारदार यांची तक्रार चालविण्‍यास अधिकारक्षेत्र प्राप्‍त होते, या मतास आम्‍ही आलो आहोत. सबब, मुद्दा क्र.1 चे उत्‍तर होकारार्थी देण्‍यात येते.

6.    तक्रारदार यांनी रेकॉर्डवर विमा पॉलिसी, पोलीस पाटील दाखला, पंचनामा, क्‍लेम फॉर्म, पोस्‍टमार्टेम रिपोर्ट, कॅटल व्‍हॅल्‍युएश‍न रिपोर्ट, कॅटल डेथ सर्टिफिकेट इ. कागदपत्रे दाखल केलेली आहेत. सदर कागदपत्रांवरुन तक्रारदार यांची विमा संरक्षीत गाय मृत्‍यू पावल्‍याचे स्‍पष्‍टपणे निदर्शनास येते. तक्रारदार यांनी दाखल केलेल्‍या कागदपत्रांवरुन विमा क्‍लेम सेटल करण्‍यास विमा कंपनी कशी असमर्थ ठरते ? याचे उचित स्‍पष्‍टीकरण देण्‍यात आलेले नाही. विमा कंपनीने इन्‍व्‍हेस्‍टगेटरचा अहवाल दाखल केला नाही. त्‍याशिवाय विमा कंपनीने ज्‍या नवीन टॅगचा उल्‍लेख केला आहे, तो टॅग मंचाच्‍या निदर्शनास आणून दिलेला नाही. आमच्‍या मते, रेकॉर्डवर दाखल कागदपत्रे तक्रारदार यांची विमा संरक्षीत गाय मृत्‍यू पावल्‍याचे सिध्‍द करण्‍यास पुरेशी आहेत. वरील सर्व विवेचनावरुन विमा कंपनीने तक्रारदार यांचा विमा क्‍लेम अत्‍यंत तांत्रिक व अनुचित कारणास्‍तव नाकारुन सेवेत त्रुटी केल्‍यामुळे तक्रारदार हे विमा रक्‍कम रु.30,000/- क्‍लेम नाकारल्‍याच्‍या तारखेपासून द.सा.द.शे. 9 टक्‍के व्‍याज दराने मिळविण्‍यास पात्र ठरतात, या निर्णयाप्रत आम्‍ही आलो आहोत. शेवटी आम्‍ही खालील आदेश देत आहोत.

आदेश

      1. विरुध्‍द पक्ष क्र.1 व 3 यांनी तक्रारदार यांना विमा रक्‍कम रु.30,000/- दि.31/12/2008 पासून द.सा.द.शे. 9 टक्‍के व्‍याज दराने या आदेशाच्‍या प्राप्‍तीपासून तीस दिवसाचे आत द्यावी.

      2. विरुध्‍द पक्ष क्र.1 व 3 यांनी तक्रारदार यांना तक्रार खर्चापोटी रु.1,000/- या आदेशाच्‍या प्राप्‍तीपासून तीस दिवसाचे आत द्यावेत.

      3. विरुध्‍द पक्ष क्र.1 व 3 यांनी नमूद मुदतीच्‍या आत उपरोक्‍त आदेशाची अंमलबजावणी न केल्‍यास तेथून पुढे देय रक्‍कम द.सा.द.शे. 12 टक्‍के व्‍याज दराने द्यावी.

(सौ. संजीवनी एस. शहा)                                 (सौ. संगिता एस. धायगुडे÷)

सदस्‍य                                            अध्‍यक्ष

     जिल्‍हा ग्राहक तक्रार निवारण मंच, सोलापूर.

                       ----00----

 (संविक/7511)