नि.नं. २८
जिल्‍हा ग्राहक तक्रार निवारण मंच, सांगली यांचेसमोर
मा.अध्‍यक्ष – अनिल य.गोडसे
मा.सदस्‍या - श्रीमती गीता घाटगे
ग्राहक तक्रार अर्ज क्र. १२९/२०११
----------------------------------------------
तक्रार नोंद तारीख – ०७/०५/२०११
तक्रार दाखल तारीख – १८/०५/२०११
निकाल तारीखः - ०३/०२/२०१२
----------------------------------------------
१. सुभद्रा विठ्ठलराव काटकर
वय ८१ वर्षे, धंदा – घरकाम
२. सौ सविता चंद्रशेखर काटकर
वय २३ वर्षे, धंदा – घरकाम
३. कोमल किशोर काटकर
वय २१ वर्षे, धंदा – शिक्षण
४. सौ संजीवनी किशोर काटकर
वय ३९ वर्षे, धंदा – घरकाम
सर्व रा.जत ता.जत जि.सांगली ..... तक्रारदार
विरुध्‍द
१. पै.जोतिरामदादा पाटील नागरी सहकारी पतसंस्‍था मर्या.
पद्मप्रभा प्‍लाझा, आंबेडकर रोड, सांगली-४१६४१६
२. श्री दत्‍ताजीराव कृष्‍णाजी पाटील
वय ६७ वर्षे, धंदा – शेती
कृष्‍णाकदिन, क्रांतीनगर, सांगली ४१६ ४१६
३. श्री कल्‍लू आबा कांबळे
वय वर्षे सज्ञान, धंदा – व्‍हा.चेअरमन
रा.हिरवळ, पंचायत ऑफिसजवळ, इस्‍लामपूर
ता.वाळवा जि.सांगली
४. श्री अरुण रामचंद्र कुलकर्णी,
वय वर्षे सज्ञान, धंदा – संचालक
रा.द्वारा रयत बॅंक एम्‍प्‍लॉईज को-ऑप.क्रेडीट सोसायटी
लि. सांगली, खणभाग, रिसाला रोड, सांगली
५. श्री आप्‍पासाहेब आनंदराव पवार
वय वर्षे सज्ञान, धंदा – संचालक
रा.मु.पो. कवठे एकंद, ता.तासगांव जि.सांगली
६. श्री बाळासाहेब आप्‍पासाहेब डोंबे
वय वर्षे ५८, धंदा – नोकरी
रा. मंगळवार पेठ, मारुती देवळाजवळ,
जत ता.जत जि.सांगली
७. श्री गुरुपाद शंकर आरळी
वय वर्षे ६७, धंदा – सेवानिवृत्‍त
रा.चाटी गल्‍ली, जत ता.जत जि.सांगली
८. श्री अशोक भगवान पाटील
वय वर्षे सज्ञान, धंदा – संचालक
रा.मु.पो.चिंचणी, ता.तासगांव जि.सांगली
९. श्री सुरेश व्‍यंकटराव इनामदार,
वय वर्षे सज्ञान, धंदा – संचालक
रा.सुविधा, सुभाषनगर, सावर्डेकर प्‍लॉट सांगली
१०. श्री नारायण शिवाप्‍पा पुजारी
वय वर्षे सज्ञान, धंदा – संचालक
रा.हॉटेल शिवप्रसाद, शंभर फुटी रोड,
सांगली
११. श्री मुन्‍नाशेठ इब्राहिम तांबोळी
वय वर्षे सज्ञान, धंदा – संचालक
रा.दादाभाई मंजिल, हॉटेल बार्बीच्‍या मागे,
कुपवाड रोड, सांगली
१२. श्री शंकरराव पांडुरंग शिंदे
वय वर्षे सज्ञान, धंदा – संचालक
रा.भवानीनगर, ता.वाळवा जि.सांगली
१३. सौ पल्‍लवी सुनिल भाटे,
वय वर्षे सज्ञान, धंदा – संचालिका
रा.रतनशी नगर, पी/९, प्‍लॉट नं.६, सांगली ..... जाबदार
तक्रारदार तर्फेः +ìb÷. श्री एम.ए.मुतवल्‍ली
जाबदार क्र.१ व २ तर्फे –+ìb÷. श्री आर.आर.पाटील
जाबदार क्र.३ ते १३ – नो से
नि का ल प त्र
द्वारा- मा. सदस्‍या- गीता घाटगे
१. प्रस्‍तुत प्रकरणातील जाबदार पतसंस्‍थेने दामदुप्‍पट ठेवी अन्‍वये गुंतविलेल्‍या रकमा परत दिल्‍या नाहीत म्‍हणून तक्रारदारांनी सदरहू तक्रार अर्ज दाखल केला आहे. याबाबत थोडक्‍यात हकीकत अशी की, तक्रारदार यांनी जाबदार पै.जोतिरामदादा पाटील नागरी सहकारी पतसंस्‍था मर्या. सांगली (ज्‍यांचा उल्‍लेख यापुढे ‘पतसंस्‍था’ असा केला जाईल) यांचेकडे रक्‍कम गुंतविलेली होती. ठेवींच्‍या मुदती पूर्ण झालेल्‍या आहेत. तक्रारदारांनी गुंतविलेल्‍या रकमांची पतसंस्‍थेकडे मागणी केली असता पतसंस्‍थेने ती देण्‍यास नकार दिला अशी तक्रारदारांची तक्रार आहे. सबब, आपल्‍याला रकमा देवविण्‍यात याव्‍यात अशी तक्रारदारांनी विनंती केली आहे. तक्रारदारांनी तक्रार अर्जाचे पुष्‍टयर्थ प्रतिज्ञापत्र व नि.५ अन्‍वये एकूण ४ कागदपत्रे मंचापुढे दाखल केली आहेत.
२. प्रस्‍तुत प्रकरणातील जाबदार क्र. ३ ते १३ यांचेवर मंचाच्‍या नोटीसीची बजावणी झाल्‍यानंतर ते प्रस्‍तुत प्रकरणी हजर झाले. परंतु त्‍यांनी त्‍यांचे म्‍हणणे दाखल न केल्‍याने त्‍यांचेविरुध्‍द नि.१ वर “ नो से ” आदेश करण्‍यात आले.
३. मंचाच्‍या नोटीशीची बजावणी जाबदारांवर झाल्‍यानंतर जाबदार क्र.१ व २ यांनी विधिज्ञांमार्फत हजर होवून त्‍यांचे म्‍हणणे प्रस्‍तुत प्रकरणी दाखल केले. त्‍यांच्‍या म्‍हणण्‍यामध्‍ये त्‍यांनी जाबदार क्र.२ हे जरी पतसंस्‍थेचे संचालक असले तरी ते तक्रारदारांच्‍या ठेवीस व्‍यक्‍तीश: जबाबदार रहात नाहीत असे नमूद केले आहे. हे जाबदार पुढे असेही कथन करतात की, सदरहू ठेवी या either or survivor अशा पध्‍दतीने असल्‍या कारणाने तक्रारअर्ज हा एकाच्‍या सहीने दाखल करता येणार नाही. सदरहू तक्रारअर्ज एकटयाच्‍या सहीने दाखल केला असल्‍या कारणाने तो चालणेस पात्र नाही. जेव्‍हा तक्रारदारांनी जाबदारांकडून गुंतविलेल्‍या रकमांची मागणी केली, त्‍यावेळी सदरहू जाबदारांनी बचत खात्‍यावरील व्‍याजदराप्रमाणे व्‍याज देवून त्‍यांना रक्‍कम अदा करण्‍याची तयारी दर्शविली परंतु सदरहू व्‍याजदराप्रमाणे रक्‍कम स्‍वीकारण्‍यास तक्रारदारांनी नकार दिला. यामध्‍ये जाबदारांना दोषी धरता येणार नाही. जाबदारांनी पुढे असेही नमूद केले आहे की, संस्‍थेतील सर्व ठेवीदारांनी एकाच वेळी सर्व ठेवींच्‍या रकमा परत मागणेस सुरुवात केल्‍यामुळे व एकाच वेळी अशा रकमा अदा करणे पतसंस्‍थेला अशक्‍य झाले आहे. त्‍याचप्रमाणे ज्‍या सभासदांना कर्जवाटप केले होते त्‍यांच्‍याकडील कर्जाऊ रकमा एकाच वेळी वसुल होऊ शकत नसल्‍यामुळे सर्व ठेवीदारांच्‍या रकमा एका वेळी देणे या जाबदारांना शक्‍य होत नाही. आणि म्‍हणून देखील सदरहू जाबदारांचा यामध्‍ये कोणताही दोष नाही आणि या कारणांचा विचार होवून जाबदार क्र.१ व २ यांनी ते तक्रारदारांना केवळ रक्‍कम रु.१,००,०००/- इतकी रक्‍कम देणे लागतात ती रक्‍कम तक्रारदारांना द.सा.द.शे.६ टक्‍के व्‍याजाने घेण्‍याबाबत आदेश व्‍हावा अशी विनंती त्‍यांच्‍या म्‍हणण्‍यात केली आहे. म्‍हणण्‍याच्‍या पुष्‍ठयर्थ जाबदारांनी प्रतिज्ञापत्र दाखल केले आहे.
४. तक्रार अर्जात तक्रारदार यांनी सर्व संचालकाविरुध्‍द आदेश करावा अशी केलेली मागणी याचा विचार करता तक्रारदार यांची रक्‍कम देण्‍यास जाबदार पतसंस्‍थेबरोबरच सर्व संचालक वैयक्तिक व संयुक्तिक जबाबदार राहतील किंवा कसे हा मुददा उपस्थित होतो. या मुद्याच्‍या अनुषंगाने सन्‍मा. मुंबई उच्‍च न्‍यायालयाच्‍या औरंगाबाद खंडपीठाने रिट पिटीशन नं. ५२२३/०९ सौ.वर्षा इसाई विरुध्‍द राजश्री चौधरी या कामी दिनांक २२ डिसेंबर २०१० रोजी जो निर्णय दिला आहे. त्‍याचे अवलोकन करता त्‍यामध्‍ये पुढील प्रमाणे निष्‍कर्ष काढल्‍याचे दिसून येते. However, So far as members of the managing committee/directors are concerned, they stand on different footing and unless the procedure prescribed under the special enactment i.e. Maharashtra co. op. societies act 1960 is followed and unless the liability is fixed against them they cannot be held responsible in respect of payment of any dues recoverable from the society.
सन्‍मा. उच्‍च न्‍यायालयाने वर दिलेल्‍या या निष्‍कर्षाचा विचार करता तक्रारदारांनी महाराष्‍ट्र सहकार कायदयातील कलम ८८ अन्‍वये चौकशी होऊन सर्व संचालकांना जबाबदार धरुन त्‍यांचे दायित्‍व निश्चित केल्‍याबाबत कोणताही पुरावा दाखल केलेला नाही. ही बाब प्रस्‍तुत प्रकरणी लक्षात घेणे अत्‍यंत महत्‍वाचे असल्‍याचे मंचास वाटते आणि म्‍हणून जाबदार क्र. २ ते १३ यांना पुराव्‍या अभावी तक्रारदाराची रक्‍कम देण्‍यास संयुक्तिक अथवा वैयक्तिकरित्‍या जबाबदार धरता येणार नाही असा मंचाचा निष्‍कर्ष निघतो व पर्यायाने रकमेची मागणी करुनही ती न देवून पतसंस्‍थाने तक्रारदारांना दूषित सेवा दिल्‍याने पतसंस्‍थाच तक्रारदाराच्‍या ठेवीसाठी सर्वस्‍वी जबाबदार ठरते असाही मंचाचा निष्‍कर्ष निघतो.
जाबदार क्र.१ व २ यांनी त्‍यांच्‍या म्‍हणण्‍यामध्‍ये वादातील ठेवी या either or survivor या स्‍वरुपाच्‍या असल्‍याकारणाने तक्रारअर्ज केवळ एकाच्‍याच सहीने चालू शकत नाही आणि म्‍हणून तक्रारअर्ज रद्द होणेस पात्र आहे असा आक्षेपाचा मुद्दा उपस्थित केला आहे. परंतु तक्रारअर्जामधील टायटलचे अवलोकन करता त्‍यामध्‍ये ज्‍या व्‍यक्‍तीच्‍या नावावर वादातील रकमा गुंतविण्‍यात आल्‍या आहेत, त्‍या सर्व व्‍यक्‍तींना प्रस्‍तुत प्रकरणी तक्रारदार म्‍हणून सामील करण्‍यात आले आहे. तसेच या तक्रारअर्जाच्‍या खाली या सर्व तक्रारदारांच्‍या सहया दिसून येतात. त्‍यामुळे तक्रारदारांचा हा आक्षेपाचा मुद्दा तथ्‍यहीन ठरतो असा मंचाचा निष्‍कर्ष निघतो.
५. प्रस्‍तुत प्रकरणी दाखल दामदुप्‍पट ठेवपावत्‍यांचे प्रतींचे अवलोकन करता तक्रारदारांना ठेवीत गुंतविलेल्‍या रकमेवर कोणतेही व्‍याज मिळाल्‍याचे दिसून येत नाही. ठेवींच्‍या मुदती पूर्ण झालेल्‍या आहेत. सबब या ठेवींतील मुदतीनंतर मिळणा-या रकमा मुदत संपल्‍याच्‍या दुस-या दिवशीपासून १० टक्‍के व्‍याजदराने मंजूर करण्‍यात येत आहेत. हे व्‍याजदर मंजूर करीत असताना गुंतविलेल्‍या रकमांची मागणी करुनही ती न देवून पतसंस्‍थेने तक्रारदारांना दूषित सेवा पुरविल्‍याची बाब लक्षात घेणेत आलेली आहे.
तक्रारअर्जातील टायटलवरुन सर्व तक्रारदार हे एकाच कुटुंबातील असल्‍याचे दिसून येते. ही बाब देखील ठेवींतील रकमा मंजूर करताना लक्षात घेणेत आलेली आहे.
सबब, मंचाचा आदेश की,
आदेश
१. यातील जाबदार पतसंस्‍था व पतसंस्‍थेतर्फे अधिकृत प्रतिनिधी यांनी तक्रारदारांना दामदुप्‍पट ठेव पावती क्र.४०४ मधील रक्‍कम रु.३०,०००/- (अक्षरी रुपये तीस हजार फक्‍त) दि.२३/११/२००९ पासून संपूर्ण रकमेची फेड होईपर्यंत द.सा.द.शे.१० टक्‍के व्‍याजदराने अदा करावी.
२. यातील जाबदार पतसंस्‍था व पतसंस्‍थेतर्फे अधिकृत प्रतिनिधी यांनी तक्रारदारांना दामदुप्‍पट ठेव पावती क्र.४०५ मधील रक्‍कम रु.७०,०००/- (अक्षरी रुपये सत्‍तर हजार फक्‍त) दि.२३/११/२००९ पासून संपूर्ण रकमेची फेड होईपर्यंत द.सा.द.शे.१० टक्‍के व्‍याजदराने अदा करावी.
३. यातील जाबदार पतसंस्‍था व पतसंस्‍थेतर्फे अधिकृत प्रतिनिधी यांनी तक्रारदारांना शारिरिक, मानसिक त्रासापोटी व तक्रारअर्जाचे खर्चापोटी म्‍हणून रक्‍कम रु.२,०००/- (दोन हजार फक्‍त) अदा करावेत.
४. वर नमूद आदेशांची अंमलबजावणी जाबदार पतसंस्‍थेने दि.१८/०३/२०१२ पर्यंत न केल्‍यास तक्रारदार त्‍यांचेविरुध्‍द ग्राहक संरक्षण कायद्यातील तरतुदी अंतर्गत प्रकरण दाखल करु शकतील.
सांगली
दिनांकò: ०३/०२/२०१२
(गीता सु.घाटगे) (अनिल य.गोडसे÷)
सदस्‍या अध्‍यक्ष
जिल्‍हा मंच, सांगली जिल्‍हा मंच, सांगली.
