जिल्‍हा ग्राहक तक्रार निवारण मंच, सोलापूर.

ग्राहक तक्रार क्रमांक : 401/2010.

                                                      तक्रार दाखल दिनांक: 09/07/2010.      

                                                                   तक्रार आदेश दिनांक :13/01/2011.   

श्री. लहू किसन खताळ, वय 40 वर्षे, व्‍यवसाय : शेती,

रा. काळेवाडी, बिटले, ता. मोहोळ, जि. सोलापूर.                           तक्रारदार

                        विरुध्‍द

1. दी ओरिएन्‍टल इन्‍शुरन्‍स कंपनी लिमिटेड,

  नागपूर क्षेत्रीय कार्यालय, मंडलीय कार्यालय क्र.1, ए.डी.

  कॉम्‍प्‍लेक्‍स, माऊंट रोड, सदर, नागपूर - 01.

2. डिव्‍हीजनल मॅनेजर, दी ओरिएन्‍टल इन्‍शुरन्‍स कंपनी

   लिमिटेड, चाटी गल्‍ली, मंगळवार पेठ, सोलापूर.

3. जायका इन्‍शुरन्‍स ब्रोकरेज प्रा.लि., जायका बिल्‍डींग,

   सिव्‍हील लाईन्‍स्, नागपूर - 440 001.                    विरुध्‍द पक्ष

               गणपुर्ती  :-  सौ. संगिता एस. धायगुडे,  अध्‍यक्ष

                                सौ. प्रतिभा प्र. जहागिरदार, सदस्‍य

                   तक्रारदार यांचेतर्फे विधिज्ञ :  आर.व्‍ही. पाटील

                   विरुध्‍द पक्ष क्र. 1 व 2 यांचेतर्फे विधिज्ञ : व्‍ही.आर. राव

आदेश

सौ. संगिता एस. धायगुडे, अध्‍यक्ष यांचे द्वारा :-

1.     तक्रारदार यांची थोडक्‍यात अशी तक्रार आहे की, ते व्‍यवसायाने शेतकरी असून दुग्‍धव्‍यवसायाकरिता त्‍यांनी जर्सी गाय खरेदी केलेली आहे. त्‍यांच्‍या जर्सी गाईचा विरुध्‍द पक्ष (संक्षीप्‍त रुपामध्‍ये 'विमा कंपनी') यांच्‍याकडे दि.4/2/2008 ते 3/2/2011 कालावधीकरिता रु.30,000/- रकमेचा विमा उतरविण्‍यात आलेला आहे. त्‍यांच्‍या गाईस टॅग क्र. 102918 दिलेला असून पॉलिसी क्र.एस.ओ.एल.पी. 102918 आहे. तक्रारदार यांची गाय आजारी पडली आणि दि.9/9/2009 रोजी उपचारादरम्‍यान तिचा मृत्‍यू झाला आहे. गाईच्‍या मृत्‍यूबाबत विमा कंपनीस फोनद्वारे कळविले आणि सर्व कागदपत्रे विमा कंपनीकडे पाठविण्‍यात आली. परंतु त्‍यांना विमा रक्‍कम न दिल्‍यामुळे प्रस्‍तुत तक्रारीद्वारे तक्रारदार यांनी रु.30,000/- व्‍याजासह मिळावी आणि मानसिक त्रासापोटी रु.3,000/- व तक्रार खर्चापोटी रु.5,000/- मिळावेत, अशी विनंती केलेली आहे.

2.    विमा कंपनीने रेकॉर्डवर म्‍हणणे दाखल केले असून तक्रार अमान्‍य केली आहे. त्‍यांच्‍या म्‍हणण्‍यानुसार तक्रारदार यांना पॉलिसी नं.एस.ओ.एल.पी. 102981 अटी व शर्तीस अधीन राहून जारी केली आहे. त्‍यांनी तक्रारदार यांच्‍याकडून कागदपत्रे मागविली असता, तक्रारदार यांनी खरेदी पावती, मेडिकल‍ बिले, फोटो, हेल्‍थ सर्टिफिकेट इ. कागदपत्रांची पूर्तता केली नाही. त्‍यांनी कागदपत्रांची संपूर्ण छाननी करुन तक्रारदार यांचा क्‍लेम रु.24,000/- करिता नॉन-स्‍टॅन्‍डर्ड बेसीसवर सेटल केलेला आणि तो फुल्‍ल अन्‍ड फायनल सेटलमेंटद्वारे स्‍वीकारल्‍यामुळे तक्रार करता येत नाही. तसेच अग्रीमेंटच्‍या अटी व शर्तीनुसार कराराविषयी निर्माण झालेला वाद लवादाकडून सोडविणे आवश्‍यक आहे आणि केवळ अकोला कोर्टास त्‍याचे अधिकारक्षेत्र आहे. त्‍यांच्‍या सेवेमध्‍ये त्रुटी नसल्‍यामुळे तक्रार खर्चासह रद्द करण्‍याची त्‍यांनी विनंती केली आहे.

3.    तक्रारदार यांची तक्रार, विरुध्‍द पक्ष यांचे म्‍हणणे व दाखल कागदपत्रांचे अवलोकन करता, तसेच युक्तिवाद ऐकल्‍यानंतर निष्‍कर्षासाठी खालील मुद्दे उपस्थित होतात.

            मुद्दे                                उत्‍तर

1. तक्रार चालविण्‍यास मंचाला अधिकारक्षेत्र प्राप्‍त होते काय ?          होय.

2. विरुध्‍द पक्ष यांनी तक्रारदार यांना त्रुटीयुक्‍त सेवा

     दिली आहे काय ?                                                                                होय.

3. तक्रारदार उर्वरीत विमा रक्‍कम मिळविण्‍यास पात्र आहेत काय ?       होय.

4. काय आदेश ?                                        शेवटी दिल्‍याप्रमाणे.

निष्‍कर्ष

4.    मुद्दा क्र. 1 ते 3 :- विमा कंपनीने तक्रारदार यांच्‍या गाईस विमा संरक्षण दिल्‍याविषयी विवाद नाही. विमा कालावधीमध्‍ये तक्रारदार यांची गाय मृत्‍यू पावल्‍याविषयी विवाद नाही. विमा कंपनीने तक्रारदार यांना रु.24,000/- विमा रक्‍कम अदा केल्‍याविषयी विवाद नाही. प्रामुख्‍याने, गाईच्‍या विम्‍याची रक्‍कम रु.30,000/- मिळाली नसल्‍याची तक्रारदार यांची प्रमुख तक्रार आहे. 

5.    परंतु, तत्‍पूर्वी विमा कंपनीने सर्वप्रथम पॉलिसी अग्रीमेंटमधील क्‍लॉजचा आधार घेत कराराविषयी निर्माण झालेले वाद सामंजस्‍याने न सुटल्‍यास ते लवादाकडे पाठविण्‍यात यावेत आणि त्‍याचे अधिकारक्षेत्र केवळ अकोला कोर्टास असतील, असे नमूद केले आहे.

6.    ग्राहक संरक्षण कायदा, 1986 अंतर्गत 'विमा' हा 'सेवा' या तरतुदीमध्‍ये अंतर्भुत आहे. तक्रारदार यांच्‍या गाईस विमा कंपनीने विमा संरक्षण दिलेले असल्‍यामुळे निश्चितच त्‍यांची तक्रार या मंचाच्‍या कार्यकक्षेत येते. मा.राष्‍ट्रीय आयोग व मा.राज्‍य आयोग यांनी अनेक निवाडयामध्‍ये लवादाचा क्‍लॉज असला तरी जिल्‍हा मंचाचे कार्यक्षेत्रास बाधा पोहोचत नाही, असे न्‍यायिक तत्‍व विषद केलेले आहे. त्‍यामुळे विमा कंपनीने उपस्थित केलेला सदर मुद्दा निरर्थक व तथ्‍यहीन ठरतो आणि या मंचाला तक्रारदार यांची तक्रार चालविण्‍यास अधिकारक्षेत्र प्राप्‍त होते, या मतास आम्‍ही आलो आहोत. सबब, मुद्दा क्र.1 चे उत्‍तर होकारार्थी देण्‍यात येते.

7.    विमा कंपनीने तक्रारदार यांच्‍या मयत गाईकरिता रु.24,000/- विमा रक्‍कम मंजूर केल्‍याचे नमूद करुन त्‍याप्रमाणे डिसचार्ज व्‍हावचर दाखल केले आहे. विमा कंपनीच्‍या म्‍हणण्‍यानुसार तक्रारदार यांचा क्‍लेम त्‍यांनी नॉन-स्‍टॅन्‍डर्ड बेसीसवर क्‍लेम सेटल केला आहे. रेकॉर्डवर दाखल विमा पॉलिसीचे अवलोकन करता, तक्रारदार यांच्‍या गाईस रु.30,000/- विमा संरक्षण दिल्‍याचे स्‍पष्‍ट आहे. त्‍याच प्रमाणे क्‍लेम फॉर्म, कॅटल डेथ सर्टिफिकेट, पोस्‍टमार्टेम रिपोर्ट, व्‍हॅल्‍युएशन रिपोर्ट इ. कागदपत्रांचे अवलोकन करता, तक्रारदार यांची विमा संरक्षीत गाय मृत्‍यू पावल्‍याचे सिध्‍द होते. विमा कंपनीने तक्रारदार यांचा क्‍लेम नॉन-स्‍टॅन्‍डर्ड तत्‍वावर सेटल करण्‍यासाठी दिलेली कारणे सिध्‍द करण्‍याकरिता कोणताही उचित कागदोपत्री पुरावा मंचासमोर दाखल केलेला नाही. तसेच विमा कंपनीने दाखल केलेल्‍या डिसचार्ज व्‍हावचरवर तक्रारदार यांची स्‍वाक्षरी नाही. त्‍यामुळे तक्रारदार यांनी स्‍वईच्‍छने रक्‍कम स्‍वीकारल्‍याचे मान्‍य करता येत नाही. विमा कंपनीने तक्रारदार यांची विमा रक्‍कम कपात करुन सेवेमध्‍ये त्रुटी केलेली आहे आणि तक्रारदार गाईच्‍या विम्‍याची उर्वरीत रक्‍कम रु.6,000/- दि.13/7/2010 पासून द.सा.द.शे. 9 टक्‍के व्‍यास दरासह मिळविण्‍यास पात्र ठरतात. शेवटी आम्‍ही खालील आदेश देत आहोत.

आदेश

      1. विरुध्‍द पक्ष क्र.1 व 2 विमा कंपनीने तक्रारदार यांना विमा रक्‍कम रु.6,000/- दि.13/7/2010 पासून द.सा.द.शे. 9 टक्‍के व्‍याज दराने या आदेशाच्‍या प्राप्‍तीपासून तीस दिवसाचे आत द्यावी.

      2. विरुध्‍द पक्ष क्र.1 व 2 विमा कंपनीने तक्रारदार यांना तक्रार खर्चापोटी रु.1,000/- या आदेशाच्‍या प्राप्‍तीपासून तीस दिवसाचे आत द्यावेत.

      3. विरुध्‍द पक्ष क्र.1 व 2 विमा कंपनीने उपरोक्‍त आदेशाची अंमलबजावणी नमूद मुदतीत न केल्‍यास मुदतीनंतर एकूण देय रक्‍कम द.सा.द.शे. 12 टक्‍के व्‍याज दराने अदा करावी.

(सौ. प्रतिभा प्र. ज‍हागिरदार)                               (सौ. संगिता एस. धायगुडे÷)

सदस्‍य                                            अध्‍यक्ष

  जिल्‍हा ग्राहक तक्रार निवारण मंच, सोलापूर.

                    ----00----

 (संविक/स्‍व/17111)