ग्राहक तक्रार अर्ज क्र. 169/2011
दाखल दिनांक. 15/03/2011
अंतीम आदेश दि.24/02/2014
कालावधी 02 वर्ष, 11 महिने, 09 दिवस
नि. 12
अतिरीक्‍त जिल्‍हा ग्राहक तक्रार निवारण न्‍यायमंच, जळगाव.
1. श्रीमती प्रतिभा हिरामण पाटील, तक्रारदार
उ.व. 35, वर्षे धंदा - घरकाम, (अॅड.राजेश आर.सोनवणे)
2. शितल हिरामण पाटील,
वय - 13 वर्ष, धंदा - शिक्षण,
3. विनोद हिरामण पाटील,
वय-11 वर्ष, धंदा - शिक्षण,
4. समाधान हिरामण पाटील,
वय - 09 वर्ष, धंदा – शिक्षण,
क्र. 2 ते 4 साठी क्र. 1 अपाक म्‍हणून
सर्व रा. मु.पो.अमोदा बु. ता.जि. जळगांव.
विरुध्‍द
शाखाधिकारी,
स्‍टेट बँक ऑफ इंडीया सामनेवाला
कृषी विकास शाखा, (अॅड.वेदलंकार)
खान्‍देश मिल कॉम्‍प्‍लेक्‍स, ता.जि.जळगांव.
(निकालपत्र अध्‍यक्ष, मिलींद.सा.सोनवणे यांनी पारीत केले)
नि का ल प त्र
प्रस्‍तुत तक्रार सेवेतील कमतरतेमुळे ग्राहक संरक्षण कायदा 1986 चे कलम 12 अन्‍वये दाखल करण्‍यात आलेली आहे.
02. तक्रारदारांचे म्‍हणणे थोडक्‍यात असे की, तक्रारदार क्र. 1 चे पती हिरामण व सासरे बाबुराव चिंधू पाटील, यांचे सामनेवाल्‍यांच्‍या बँकेत शेती कर्ज खाते आहे. त्‍यांनी सामनेवाल्‍यांकडून दि. 01/06/1996 रोजी विहीर खोदण्‍यासाठी रक्‍कम रु. 69,000/- चे कर्ज घेतले होते, ते थकीत झाले. त्‍यामुळे सामनेवाल्‍यांनी त्‍याच्‍या वसूलीसाठी तगादा लावला. सामनेवाल्‍यांनी जळगांव येथील न्‍यायालयात स्‍पे.मु.नं. 393/2004 हा देखील दाखल केला. सामनेवाल्‍यांच्‍या कर्ज वसूलीच्‍या तगादया मुळे तक्रारदार क्र. 1 चे पती हिरामण यांनी, दि. 11/10/2009 रोजी आत्‍महत्‍या केली. त्‍या संबंधी तालुका पोलीस ठाणे, जळगांव येथे अक्‍समात मृत्‍यू खबर क्र. 51/2009 दाखल करण्‍यात आली. त्‍याच्‍या चौकशी दरम्‍यान त्‍या पोलीस ठाण्‍याच्‍या चौकशी अधिका-यांनी तक्रारदार क्र. 1 चे पती बँकेचे थकबाकीदार होते किंवा नाही, याची चौकशी केली असता, सामनेवाल्‍यांनी तिच्‍या पतीना त्‍यांनी कर्ज दिल्‍याचे आढळले नाही, अशी खोटी माहिती दिली. सदर बाब सेवेतील कमतरता आहे, असे तक्रारदारांचे म्‍हणणे आहे. त्‍यामुळे नुकसान भरपाई म्‍हणून रु. 5,00,000/- व तक्रार अर्जाचा खर्च रु. 50,000/- मिळावेत अशा तक्रारदारांच्‍या मागण्‍या आहेत.
03. तक्रारदारांनी आपल्‍या म्‍हणण्‍याच्‍या पुष्‍ठयर्थ नि. 4 लगत गट क्र. 44 चा 7/12 उतारा, शेती कर्जाचे पासबुक, सामनेवाल्‍यांनी कर्ज वसूलीसाठी पाठविलेली नोटीस, स्‍पे.मु.क्र. 392/04 च्‍या दाव्‍याची प्रत, अक्‍समात मृत्‍यू खबर, घटनास्‍थळ पंचनामा, श्‍वविच्‍छेदन अहवाल, पोलीसांनी सामनेवाल्‍यांना दिलेले पत्र, सामनेवाल्‍यांनी त्‍या पत्रास दिलेले उत्‍तर, तक्रारदारांचा वारस दाखला व इतर कागदपत्रे दाखल केलेली आहेत.
04. मंचाची नोटीस लागून सामनेवाल्‍या तर्फे अॅड. वेदलंकार यांनी दि. 04/08/2011 रोजी, Appearance Undertaking नि. 9 दाखल केले. त्‍याचप्रमाणे जबाब दाखल करण्‍यास मुदत मिळावी असा अर्ज नि.10 देखील दाखल केला. मात्र त्‍यानंतर दि. 16/07/2013 पावेतो त्‍यांनी वकीलपत्र व जबाब दाखल केला नाही. त्‍यामुळे तक्रारदारांनी प्रस्‍तुत तक्रार अर्ज सामनेवाल्‍यांच्‍या जबाबाविना चालविण्‍यात यावा, असा अर्ज नि.11 ला दाखल केला. त्‍यावर या मंचाने तो मंजूर करुन प्रस्‍तुत सामनेवाल्‍यांच्‍या जबाबाविना चालविण्‍यात यावा, असे आदेश पारीत केले. अशा रितीने सामनेवाल्‍यांनी तक्रारदाराच्‍या तक्रार अर्जास आव्‍हान दिलेले नाही.
05. निष्‍कर्षासाठींचे मुद्दे व त्‍यावरील आमचे निष्‍कर्ष कारणमिमांसेसहीत खालीलप्रमाणे आहेत.
मुद्दे निष्‍कर्ष
1. तक्रारदार सामनेवाला यांचा ग्राहक आहेत काय ? -- होय
2. सामनेवाला यांनी तक्रारदारास सेवा देतांना
कमतरता केली काय ? -- होय
3. आदेशाबाबत काय ? --अंतीम आदेशाप्रमाणे.
का र ण मि मां सा
मुद्दा क्र.1 बाबतः
06. तक्रारदारांनी ते हिरामण बाबुराव सुर्यवंशी यांचे वारस आहेत, या बाबत वारस दाखला नि. 4/17 ला दाखल केलेला आहे. त्‍यावरुन ते मयत हिरामण यांचे वारस आहेत ही बाब स्‍पष्‍ट होते. त्‍याचप्रमाणे तक्रारदारांनी दाखल केलेली मयत हिरामण सुर्यवंशी यांच्‍या नावे असलेल्‍या पासबुकाची झेरॉक्‍सप्रत स्‍पष्‍ट करते की, मयत हिरामण हे सामनेवाल्‍यांचे ग्राहक होते. त्‍यामुळे ग्राहक संरक्षण कायदा 1986, कलम 2(1) (ब) (v) नुसार मयत हिरामण यांचे वारस म्‍हणून, तक्रारदार सामनेवाल्‍यांचे ग्राहक ठरतात. यास्‍तव मुद्दा क्र.1 चा निष्‍कर्ष आम्‍ही होकारार्थी देत आहोत.
मुद्दा क्र.2 बाबतः
07. मयत हिरामण व त्‍यांचे वडील बाबुराव यांनी सामनेवाल्‍यांकडून दि. 01/06/1996 रोजी विहीर खोदण्‍यासाठी रु. 69,000/- चे कर्ज घेतलेले होते, ते थकीत झाले. त्‍याच्‍या वसूलीसाठी सामनेवाल्‍यांनी दि. 26/05/2000 रोजी नोटीस पाठविली. त्‍यानंतर जळगांव येथील न्‍यायालयात स्‍पे.मु.क्र. 393/04 दाखल करण्‍यात आला. सामनेवाल्‍यांच्‍या वसूली बाबतच्‍या तगादा मुळे हिरामण यांनी आत्‍महत्‍या केली. त्‍यांच्‍या अक्‍समात मृत्‍यू बाबत तालुका पोलीस ठाणे जळगांव, येथे खबर क्र. 51/09 दाखल करण्‍यात आली. त्‍याच्‍या चौकशी दरम्‍यान सामनेवाल्‍यांनी त्‍या पोलीस ठाण्‍याच्‍या अधिका-यांना मयत हिरामण यास त्‍यांनी कोणतेही कर्ज दिले नसल्‍या बाबतचे लेखी कळविले. सामनेवाल्‍यांनी अशारितीने पोलीसांना खोटी माहिती देवून सेवेत कमतरता केलेली आहे, असे तक्रारदारांचे म्‍हणणे आहे.
08. तक्रारदारांनी नि. 4 लगत दाखल केलेली परिच्‍छेद क्र. 3 मध्‍ये नमूद केलेली कागदपत्रे, तक्रारदारांच्‍या वरील म्‍हणण्‍यास पुष्‍ठी देणारी आहेत. त्‍यामुळे मयत हिरामण सामनेवाल्‍यांचे थकबाकीदार होते, ही बाब स्‍पष्‍ट होते. मात्र तसे असतांना देखील सामनेवाल्‍यांनी पोलीस तपासा दरम्‍यान पत्र नि. 4/16 देवून पोलीसांना मयत हिरामण यांना कोणतेही कर्ज त्‍यांच्‍या शाखेने दिलेले नव्‍हते, असे कळविलेले आहे. आमच्‍या मते, थकबाकीदार खातेदाराच्‍या अक्‍समित मृत्‍यू च्‍या चौकशीच्‍या दरम्‍यान अशा प्रकारे खोटी माहिती देणे, सेवेतील कमतरता आहे. कारण तशी चुकीची व खोटी माहिती त्‍या खातेदाराच्‍या वारसांच्‍या कायदेशीर अधिकारांवर प्रभाव टाकणारी आहे. यास्‍तव मुद्दाक्र. 2 चा निष्‍कर्ष आम्‍ही होकारार्थी देत आहोत.
मुद्दा क्र.3 बाबतः
09. मुदा क्र. 1 व 2 चे निष्‍कर्ष स्‍पष्‍ट करतात की, तक्रारदार सामनेवाल्‍यांचे ग्राहक आहेत. मयत हिरामण याच्‍या कर्ज खात्‍या बाबत जाणून बुजून चुकीची माहिती सामनेवाल्‍यांनी पोलीसांना दिलेली आहे. सदर बाब सेवेतील कमतरता आहे. मात्र त्‍या कमतरतेपोटी तक्रारदारांनी रु.5,00,000/- इतकी भरपाई शारीरिक व मानसिक त्रासापोटी मागितलेली आहे. आमच्‍या मते, त्‍यांची ती मागणी अवाजवी व अवास्‍तव आहे. त्‍या पोटी तक्रारदारांना रु. 15,000/- मंजूर करणे प्रासंगिक व न्‍यायास धरुन होईल, असे आमचे मत आहे. त्‍याचप्रमाणे सामनेवाल्‍यांनी तक्रारदारांना प्रस्‍तुत अर्ज दाखल करणे भाग पाडले, त्‍यामुळे त्‍यापोटी तक्रारदारांना रु. 5,000/- मंजूर करणे न्‍यायोचित ठरेल. यास्‍तव मुद्दा क्र.3 चा निष्‍कर्ष पोटी आम्‍ही खालील आदेश देत आहोत.
आ दे श
1. सामनेवाल्‍यांना आदेशीत करण्‍यात येते की, त्‍यांनी तक्रारदारांना शारीरिक व
मानसिक त्रासापोटी ए‍कत्रित रित्‍या रु. 15,000/- अदा करावेत.
2. सामनेवाल्‍यांना आदेशीत करण्‍यात येते की, त्‍यांनी तक्रारदारांना अर्ज खर्चापोटी ए‍कत्रित रित्‍या रु. 5,000/- अदा करावेत.
3. उभय पक्षांना निकालपत्राच्‍या प्रती विनामुल्‍य देण्‍यात याव्‍यात.
जळगाव
दिनांक - 24/02/2014
(चंद्रकांत एम.येशीराव) (मिलिंद सा.सोनवणे)
सदस्‍य अध्‍यक्ष
