1.          तक्रारकर्त्‍याने प्रस्‍तुत तक्रार ग्राहक संरक्षण कायद्याचे कलम 12 अंतर्गत गैरअर्जदार महाराष्‍ट्र स्‍टेट इलेक्‍ट्रीसिटी डिस्‍ट्रीब्‍युशन कंपनी लिमिटेडविरुध्‍द दाखल केली असुन मंचास मागणी केली आहे की, एप्रिल 2010 ते जुलै 2010 च्‍या कालावधीतील विज वापर लक्षात घेऊन सरासरी आधारावर सुधारित देयक पाठविण्‍यात यावे, तक्रारकर्त्‍यास झालेल्‍या गैरअर्जदारांच्‍या हलगर्जीपणामुळे मानसिक, शारिरीक आणि आर्थिक त्रासाची नुकसान भरपाई म्‍हणून रु.50,000/- ची मागणी केली आहे.

2.          तक्रारकर्त्‍याने तक्रारीसोबत खंडीत करण्‍यात आलेला विज पुरवठा पूर्ववत सुरु करण्‍याकरीता अर्ज केला. सदर अर्ज मंचाने दि.02.11.2010 रोजी निकाली काढून रु.3,000/- गैरअर्जदारांकडे जमा करुन विज पुरवठा पूर्ववत करण्‍याचा अंतरीम आदेश पारित केला.

 

3.          तक्रारकर्त्‍याच्‍या तक्रारीचा आशय असा आहे की, त्‍यांची मुलगी सौ. गुंजन ठाकरे अमेरिकेत राहत असून, तिने श्रीमती हेमा देशपांडे यांचा फ्लॅट क्र. 9, पहिला माळा, 191, रचना अपार्टमेंट, शिवाजी नगर, नागपूर विकत घेतला, ताबा घेतला. आधी श्रीमती हेमा देशपांडे राहत असल्‍याने त्‍यांच्‍या नावाने विज मिटर क्र. 7612018721 हा होता. सदर फ्लॅट हा तक्रारकर्ते सांभाळत असल्‍याने दररोज सकाळी व संध्‍याकाळी 1-2 तास तेथे बसतात. त्‍यावेळेस 2 फॅन व 2 ट्युब लाईटचा वापर 2-3 तास होतो आणि जवळपास 30 युनिटचा विज वापर होतो व त्‍याप्रमाणे येणारे विजेच्‍या वापराचे सर्व देयकांचे तक्रारकर्त्‍यांनी भूगतान केले आहे. जुन्‍या मिटरबाबत तक्रारकर्त्‍यांचा वाद नाही. तक्रारकर्ते 27 मार्च 2010 ते 2 जुलै 2010 पर्यंत मुलीकडे अमेरीकेस गेले असता गैरअर्जदार क्र. 1 यांनी गैरअर्जदार क्र. 2 च्‍या कर्मचा-यांद्वारे तक्रारकर्त्‍यास सुचना न देता मिटर बदलविले व इलेक्‍ट्रॉनिक बसविले. तक्रारकर्त्‍याचे नुसार गैरअर्जदार एप्रिल 2010 चे पाठविलेले देयक वापरापेक्षा पाच ते सहा पट जास्‍त वापर ठरवून आकारण्‍यात आला होता. त्‍यामुळे मानसिक धक्‍का बसला. त्‍यांचे मते जुने मिटरचे वाचनानुसार सरासरी रु.200/- ते रु.300/- चे देयक यायचे. मिटर पाहिले असता तक्रारकर्त्‍यांचे असे लक्षात आले की, मिटरमधील लाल बल्‍ब हा ब्‍लींकींग जलदगतीने होत होता व वाचन पाहिले असता विज वापराचे वाचन हे जलद गतीने होत होते व मध्‍ये-मध्‍ये स्‍क्रीनवर ‘रीव्‍हर्स अर्थींग’ असा मजकूर येत होता. तक्रारकर्त्‍याने त्‍याबाबत दि.12.07.2010 ला गैरअर्जदाराकडे तक्रार केली.  त्‍यामुळे विजेचा वापर न केल्‍यावर बिले पाठविण्‍यात आली व दोष दुरुस्‍त केल्‍यानंतर 22.07.2010 व 24.07.2010 ला दर दिवशी दोन युनिटचा वापर दिसत होता. तसेच वापर 12.08.2010 पर्यंत होता. तक्रारकर्त्‍यांचा आक्षेप आहे की, गैरअर्जदारांच्‍या कर्मचा-यांनी मिटर बदलवितांना योग्‍यप्रकारे वायरची जोडणी बरोबर न केल्‍यामुळे उद्भवला आहे. 

 

तक्रारकर्त्‍यांचे नुसार दि.07.08.2010 ला विज पुरवठा तात्‍पुरता खंडित केला व तक्रारकर्त्‍याचे आग्रहाने सुरु केला. परंतू तक्रारकर्त्‍याचा काही दोष नसतांना 11.08.2010 ला विज पुरवठा पुन्‍हा खंडीत केला, त्‍यामुळे तक्रारकर्त्‍यास मानसिक व शारिरीक त्रास सहन करावा लागला. तसेच गैरअर्जदारांनी वारंवार चौकशी करुनही त्‍याच्‍या अर्जाची दखल घेतली नाही. ही गैरअर्जदाराच्‍या सेवेतील त्रुटी आहे असे म्‍हटले आहे. तक्रारकर्त्‍याने आपल्‍या म्‍हणण्‍याचे पुष्‍टयर्थ अनुक्रमे 11 ते 39 वर एकूण 11 दस्‍तऐवज दाखल केले आहे.

 

 

2.    सदर प्रकरणाची नोटीस गैरअर्जदारांना पाठविली असता गैरअर्जदार क्र. 1 व 2 यांनी तक्रारीस लेखी उत्‍तर दाखल केले व नमूद केले की, विजेचा वापर सकाळ संध्‍याकाळ केवळ 1 व 2 तास होत असल्‍याचे नाकारुन जुने मिटर फ्लॅटचे पूर्वीचे मालकांचे नावाने असल्‍याने तक्रारकर्त्‍यांना त्‍याचा उपभोग घेण्‍याचा अधिकार नाही. तसेच तक्रारकर्त्‍यांचे म्‍हणणे नाकारुन मिटरबद्दल कोणतेही अधिकार त्‍यांना नाही किंवा कधीही मिटर स्‍वतःच्‍या नावाने केले नाही. तसेच ग्राहकातर्फे कोणतेही प्रतिनिधीत्‍व किंवा अधिकार पत्र नसल्‍याने तक्रार खारीज होण्‍यास पात्र आहे.

 

      गैरअर्जदारांचे नुसार मुख्‍य अभियंता (एन.यु.झेड.) यांचे निर्देशांन्‍वये 25 वर्षे जुने असलेले मिटर डिसेंबर 2009 ते जानेवारी 2010 पर्यंत बदलविण्‍यात आले. त्‍याचा कालावधीत तक्रारकर्त्‍याकडील मिटर जानेवारी 2010 ला बदलविण्‍यात आले. तसेच सी.पी.एल.च्‍या नोंदीनुसार सन 2008 व सन 2009 मध्‍ये सुध्‍दा ग्राहकाचा विज वापर हा 2000 युनिटपेक्षा जास्‍त होता असे दिसून येते. नविन मिटर लावल्‍यावर जानेवारी, फेब्रुवारी व मार्च मध्‍ये 100 युनिटपेक्षा कमी वापर असल्‍याचे निदर्शनास येते. गैरअर्जदारांचे मते विद्युत संचात जर बिघाड निर्माण झाला असता तर वरील महिन्‍यातसुध्‍दा जास्‍त विज वापर दर्शविला असता. तसेच तक्रारकर्त्‍यांचे म्‍हणण्‍यानुसारा ते एप्रिल 2010 ते जुलै 2010 या कालावधीत अ‍मेरिकेत गेले होते व त्‍या कालावधीत विज वापर हा दर्शविला आहे. गैरअर्जदारांच्‍या मते त्‍या मिटरवरुन या कालावधीत जर कोणी विज वापर केला असेल तर त्‍यास ते जबाबदार नाहीत. तक्रारकर्त्‍याची तक्रार मिटरच्‍या सदोषतेबाबत प्राप्‍त झाल्‍यावर मिटरची तपासणी एक्‍युचेक मिटरद्वारे केली असता ते + 0.85 असल्‍याचे निदर्शनास आले, म्‍हणजेच मिटर हे दोषपूर्ण नसून योग्‍य आहे. सदर तपासणी ही तक्रारकर्त्‍याचे प्रतिनिधीसमोर करण्‍यात आली. परंतू त्‍यांनी सदर तपासणी अहवालाची प्रत मागितली नाही. तक्रारकर्त्‍याने पुढे असे म्‍हटले आहे की, गैरअर्जदारांच्‍या कर्मचा-यांनी मिटर स्‍थापीत करतांना व्‍यवस्थितरीत्‍या न केल्‍याने (रीव्‍हर्स अर्थींग) विज वापर न करता वापर दर्शवित आहे व एप्रिल ते जुलैपर्यंत 60 ते 70 युनिट वापर असतो, गैरअर्जदारांनी तक्रारकर्त्‍याचे सदर म्‍हणणे नाकारले आहे व तक्रारकर्त्‍यांचे म्‍हणणे काल्‍पनिक असल्‍याचे म्‍हटले आहे. विज वापरुन त्‍याची बिले न भरल्‍याने, तक्रारकर्त्‍यावर रु.8,240/- ची थकबाकी होती, म्‍हणून 26 जुन 2010 ला तक्रारकर्त्‍याला नोटीस देण्‍यात आला होता व ते तेथे नसल्‍याने मिटरवर तो चिकटविण्‍यात आला व नंतर तक्रारकर्त्‍याचा विज पुरवठा हा दि.11.08.2010 ला खंडीत करण्‍यात आला. तक्रारकर्ते त्‍यांचे ग्राहक नाहीत व त्‍यांनी विद्युत मंडळाचे ग्राहक तक्रार निवारण कक्षाकडे तक्रार केलेली असतांना आणि प्रलंबित असतांना मंचासमोर त्‍यांना तक्रार चालविण्‍याचा अधिकार नाही असेही लेखी उत्‍तरात नमूद करुन सदर तक्रार खारीज करण्‍याची मागणी केलेली आहे.

 

 

3.    तक्रारकर्त्‍याने गैरअर्जदाराचे उत्‍तरावर प्रतिउत्‍तर दाखल करुन सदर मिटर दोष हा गैरअर्जदारांच्‍या कर्मचा-यांच्‍या चुकीमुळे उद्भवला असल्‍याचे नमूद करुन गैरअर्जदारांचे त्‍याबाबत कथन योग्‍य नाही असे म्‍हटले आहे. तसेच प्रतिउत्‍तरासोबत दि.22.09.2010 व 09.09.2010 चे पत्र व विज देयक दाखल केले आहे.

 

4.    सदर प्रकरण युक्‍तीवादाकरीता आल्‍यानंतर, मंचाने उभय पक्षांचे म्‍हणणे त्‍यांच्‍या वकिलांमार्फत ऐकले. तसेच तक्रारीमध्‍ये दाखल दस्‍तऐवजांचे अवलोकन केले असता मंच खालील निष्‍कर्षाप्रत आले.

 

5.    तक्रारकर्त्‍यांचा मुळ वाद हा जुन्‍या किंवा नविन मिटरबाबत नसून जुने मिटर बदलवून नविन मिटर लावले त्‍यावेळी विज मंडळाच्‍या कर्मचा-यांनी अर्थींग बरोबर न लावल्यामुळे, रीव्‍हर्स अर्थींग लावल्‍यामुळे सदर प्रश्‍न निर्माण झाला व तक्रारकर्ता  27 मार्च 2010 ते 2 जुलै 2010 पर्यंत अमेरिकेत गेले असतांना या अवधीत विज वापर नसतांना सुध्‍दा जास्‍तीची देयके गैरअर्जदारांनी पाठविलेली आहेत.  हा गैरअर्जदारांचा दोष आहे. तसेच तक्रारकर्ता हा गैरअर्जदारांचा ग्राहक ठरत नाही व तक्रारकर्त्‍यांनी सदरहू जुने मिटर त्‍यांच्‍या नावाने करण्‍याकरीता कुठलीही कार्यवाही केली नाही. महाराष्‍ट्र शासन राजपत्र 20 जानेवारी 2005 भाग 4-3 मध्‍ये पृष्‍ठ क्र.4 2-1 (स) मध्‍ये ‘वहिवाटदार म्‍हणजे ज्‍या अर्थाचा वापर झाला आहे किंवा होणार आहे अशी जागा ज्‍यांच्‍या ताब्‍यात आले अशी व्‍यक्‍ती असते.’  ग्रा.सं.का.चे कलम 2 (1) (d) (ii) नुसार तक्रारकर्ता हा वहिवाटदार असल्‍यामुळे तो ग्राहक या संज्ञेत मोडतो असे मंचाचे स्‍पष्‍ट मत आहे. गैरअर्जदाराने आपल्‍या लेखी उत्‍तराचे परिच्‍छेद क्र. 2 मध्‍ये म्‍हटले आहे की, मुख्‍य अभियंता (एन.यु.झेड.), नागपूर यांचे निर्देशांन्‍वये 25 वर्षे जुने असलेले मिटर डिसेंबर 2009 ते जानेवारी 2010 पर्यंत बदलविण्‍यात आले. तसेच तक्रारकर्त्‍याचे मिटर 25 वर्षे जुने असल्‍यामुळे जानेवारी 2010 मध्‍ये बदलविण्‍यात आले हे गैरअर्जदारांचे म्‍हणणे वस्‍तुनिष्‍ठ पुराव्‍या अभावी मंचाने नाकारले. गैरअर्जदाराने दाखल केलेल्‍या दस्‍तऐवजावरुन जुने मिटर तसेच नविन मिटर हे योग्‍य प्रकारे वापराची नोंद करीत होते हे स्‍पष्‍ट होते.                        

 

6.    तक्रारकर्त्‍यांचे नुसार त्‍यांनी खाजगी इलेक्‍ट्रीशियनद्वारे तपासणी करुन घेतले असता त्‍यांचे निदर्शनास आले की, गैरअर्जदारांनी नविन मिटर लावतेवेळी त्‍यांच्‍या कर्मचा-यांनी चुकीने योग्‍य प्रकारे वायरची जोडणी न केल्‍यामुळे रीव्‍हर्स अर्थींगचा प्रश्‍न निर्माण झाला व त्‍यामुळे तक्रारकर्त्‍यास अतिरिक्‍त वापराचे देयके प्राप्‍त झाली. तक्रारकर्त्‍याने आपल्‍या म्‍हणण्‍याचे पुष्‍टयर्थ ज्‍या इलेक्‍ट्रीशियनद्वारे तपासणी केली त्‍यांचे शपथपत्र, तसेच तांत्रिक अहवाल मंचासमोर नाही. सदर बाब पूर्णतः तांत्रिक स्‍वरुपाची असल्‍यामुळे व मंचासमोर तांत्रिक अहवालाद्वारे वस्‍तुस्थितीचा उलगडा न झाल्‍यामुळे किंवा तक्रारकर्ता ती बाब सिध्‍द करण्‍यास अपयशी ठरल्‍यामुळे, सदर मंच वस्‍तुनिष्‍ठ तांत्रिक अहवालाअभावी योग्‍य न्‍याय निवाडा करु शकत नाही. सबब तक्रार खारीज करणे संयुक्‍तीक राहील असे मंचाचे निष्‍कर्ष आहे. यास्‍तव खालीलप्रमाणे आदेश.

1)    तक्रारकर्त्‍याची तक्रार खारीज करण्‍यात येते.

2)    उभय पक्षांनी आप-आपला खर्च स्‍वतः सोसावा.