निशाणी
जिल्हा ग्राहक तक्रार निवारण न्याय मंच,जळगाव यांचे समोर. . . . .
तक्रार क्रमांक 1152/2007
तक्रार पंजीबध्द करण्यात आले तारीखः – 27/12/2007
सा.वा. यांना नोटीस लागल्याची तारीखः- 29/04/2008
तक्रार निकाली काढणेत आली तारीखः- 17/07/2009
1. मधुकर रामकृष्ण चौधरी,
वय- सज्ञान,धंदा-
2. सौ.किर्ती मधुकर चौधरी,
वय- सज्ञान, धंदा-घरकाम,
दोन्ही रा.विठठ्ल मंदीर वॉर्ड, भुसावळ,
ता.भुसावळ, जिल्हा जळगाव .......... तक्रारदार
विरुध्द
1. श्री.काळा हनुमान अर्बन को-ऑप.
क्रेडीट सोसायटी लिमिटेड भुसावळ,
शाळा नं.5, न्यु एरिया वॉर्ड, भुसावळ.
( सदरच्या अर्जाची नोटीस प्रशासक यांचेवर
बजावण्यात यावी )
2. श्री.अजय रघुनाथ दाभाडे, प्रशासक.
3. श्री.तानाजी शांताराम पाटील,
4. श्री.अनुप शिशुपाल खोब्रागडे,
2 ते 4 रा.व्दाराः श्री.काळा हनुमान अर्बन को-ऑप.क्रेडीट सोसा.लि.भुसावळ,
शाळा नं.5, न्यु एरिया वॉर्ड, भुसावळ, जि.जळगांव.
5. श्री. अभय नारायण राजे, चेअरमन
राहणार न्यु एरिया वॉर्ड, ब्राम्हण संघाजवळ, भुसावळ,
6. श्री.सतीश प्रल्हाद धांडे, व्यवस्थापक,
रा.श्रीराम नगर, विठठ्ल मंदीराजवळ, वांजोळा रोड, भुसावळ.
7. श्री.रामचंद्र गोविंदराव खोडके,
रा.सुराणा बिल्डींग, बिजली कॉलनी, भुसावळ.
8. श्री. संजय चांगदेव वारके,
राहणार प्रोफेसर कॉलनी, रामेश्वर नगर, भुसावळ.
9. डॉ.श्री. सुरेंद्र हरीभाऊ भिरुड,
राहणार भिरुड हॉस्पीटल, जामनेर रोड, भुसावळ.
10. श्री.संतोष तुकाराम चौधरी,
रा.महाराणा प्रताप हायस्कुल मागे, भुसावळ.
11. श्री. अशोक मोहन बदलानी,
राहणार 1 नं.सेवा मंडळ, सिंधी कॉलनी, भुसावळ.
12. श्री.सुभाष अशोक तांबट,
राहणार कस्तुरी नगर,भुसावळ.
13. श्री. धिरज धर्माजी दंदी,
राहणार चिंतामणी विहार, यावल रोड, भुसावळ.
14. श्री.गणेश गोपाळ तिवारी,
राहणार न्यु एरीया वार्ड, शाळा नं. 5 जवळ, भुसावळ.
15. श्री.उदय पंढरीनाथ रेलकर,
राहणार महेश नगर, सोमना एजन्सी मागे, भुसावळ.
16. श्री.अजय पहेलराज बजाज,
रा.बजाज बिल्डींग, खडका रोड, भुसावळ.
17. श्री.सचिन ज्ञानेश्वर मुळे,
रा.भवानी पेठ, नं.2, म्यु.हायस्कुलमागे, भुसावळ.
18. श्रीमती शिल्पा रजनीकांत खेडलूकर,
रा.न्यु एरिया वॉर्ड, ब्राम्हण संघाजवळ, भुसावळ.
19. श्रीमती शोभना गुरुनाथ गोखले,
रा.सुरभी नगर, भुसावळ.
20. सौ.ज्योस्ना राजेश खरे,
रा.अष्टभुजा देवी मागे, के.पी.क्लब, भुसावळ. .......... सामनेवाला
न्यायमंच पदाधिकारीः-
श्री. बी.डी.नेरकर अध्यक्ष.
अड. श्री.चंद्रकांत मोहन येशीराव सदस्य.
अंतिम आदेश
( निकाल दिनांकः 17/07/2009)
(निकाल कथन न्याय मंच अध्यक्ष श्री. बी.डी.नेरकर यांचेकडून )
तक्रारदार तर्फे श्री.पी.ई.नेमाडे वकील हजर
सामनेवाला क्र. 6 तर्फे श्री.सुरेश एन.भवर वकील हजर.
सामनेवाला क्र. 10 स्वतः
सामनेवाला क्र. 17 तर्फे श्री.दिपक एस.कासार वकील हजर.
सामनेवाला क्र. 5,7,8,12,13,15,16,18,19व
20 तर्फे श्री.एम.जे.कात्यायनी वकील हजर.
सामनेवाला क्र. 14 तर्फे श्री.सी.पी.चांदसरकर वकील हजर.
सामनेवाला क्र. 1 ते 6,11 व 18 एकतर्फा.
सदर प्रकरण तक्रारदार यांनी सामनेवाला यांचेविरुध्द ग्राहक संरक्षण कायदा, 1986 चे कलम 12 प्रमाणे दाखल तक्रारीची संक्षिप्त हकिकत खालीलप्रमाणे आहेः-
1. सामनेवाला ही महाराष्ट्र को-ऑपरेटीव्ह सोसायटी अक्ट 1960 चे कायद्यान्वये स्थापन झालेली एक नोंदणीकृत नामांकीत पतसंस्था आहे. वेगवेगळया प्रकारच्या व्याजावर ठेवी स्विकारणे, कर्ज वाटप करणे इत्यादी सामनेवाला या पतसंस्थेचे कार्य आहेत. तक्रारदार यांनी सामनेवाला या पतसंस्थेत पुढील प्रमाणे रक्कम गुंतविलेल्या आहेत, त्याचा तपशील पुढील प्रमाणेः-
अ.क्र. | पावती क्रमांक | ठेव दिनांक | रक्कम रुपये | देय तारीख |
1 | 37018 | 15.05.2006 | 30,000/- | 17.06.2007 |
2 | 37089 | 17.05.2006 | 35,640/- | 19.05.2007 |
3 | 37017 | 17.05.2006 | 25,000/- | 17.06.2007 |
तक्रारदार यांनी वरील ठेव ठेवलेल्या ठेव पावत्यांची मुदत संपलेली असल्याने व तक्रारदार यांना आर्थिक गरज असल्याने, तक्रारदार हे त्यांची मुदत ठेवीची रक्कम सामनेवाला यांचेकडे व्याजासह मागणेसाठी गेले असता सामनेवाला यांनी तक्रारदार यांना उडवाउडवीची उत्तरे देऊन व पैसे देण्यास टाळाटाळ करुन सामनेवाला यांनी तक्रारदार यांचे ठेवीची रक्कम देण्यास नकार दिलेला आहे. त्यामुळे तक्रारदार यास विनाकारण शारिरिक, आर्थिक व मानसिक त्रासास सामोरे जावे लागलेले आहे म्हणून तक्रारदार यांनी त्यांच्या मुदत ठेवीची रक्कम व्याजासह परत मिळणेकामी तसेच त्यांना झालेल्या त्रासापोटी नुकसान भरपाई मिळणेसाठी सामनेवाला यांचेविरुध्द सदरील तक्रार दाखल केलेली आहे.
2. सदरची तक्रार पंजीबध्द करुन, सामनेवाला यांना ग्राहक संरक्षण कायदा, 1986 चे कलम 13(1) ब प्रमाणे नोटीसा काढण्यात आल्या. त्याप्रमाणे सामनेवाला क्रं. 5,6,7,10,12,13,14,15,16,17, व 18 यांनी तक्रारीत हजर होऊन त्यांनी आपला लेखी खुलासा दाखल केलेला आहे. सामनेवाला क्रं. 1 ते 6,8,11 व 18 यांना तक्रारीची नोटीस लागूनही ते तक्रारीत गैरहजर राहिले म्हणून मंचाने त्यांचेविरुध्द एकतर्फा आदेश केला.
3. सामनेवाला क्र. 10 यांनी तक्रारीकामी हजर होऊन लेखी म्हणणे सादर केलेले असुन सामनेवाला क्र. 10 यांनी संचालक मंडळाचा राजीनामा दिलेला असुन तो संस्थेच्या प्रोसिडींग बुक मध्ये ठराव दि.3.1.2004 नुसार संचालक मंडळाने स्विकृत केलेला आहे. तसेच सहायक निबंधक यांचेकडील संचालकाचे यादीतुनही सामनेवाला यांचे नांव वगळण्यात आलेले असल्याने सामनेवाला यांना प्रस्तुत तक्रारीतुन वगळण्यात यावे अशी विनंती सामनेवाला क्र.10 यांनी केलेली आहे.
4. सामनेवाला क्रमांक 14 यांनी प्रस्तुत तक्रारीस म्हणणे सादर केलेले असुन त्यांनी संस्थेच्या संचालक मंडळाचा राजीनामा दि.20.06.2003 रोजी दिलेला असुन तो संचालक मंडळाने दि.22.6.2003 रोजी सर्वानुमते मंजुर केलेला असल्याने सामनेवाला यांचे नाव प्रस्तुत तक्रारीतुन वगळण्यात यावे अशी विनंती केली आहे.
5. सामनेवाला क्र. 17 यांनी प्रस्तुत तक्रारीस म्हणणे सादर केलेले असुन तक्रारदाराच्या तक्रारीतील सर्व कथने नाकारलेली आहेत. सामनेवाला क्र. 17 हे संस्थेच्या कोणत्याही मिटींगला अगर कामकाजात सहभागी होत नव्हते. तसेच सामनेवाला यांनी कोणासही कर्ज देण्याबाबत शिफारसही केलेली नव्हती. सामनेवाला क्र. 17 यांनी दि.28.11.2005 रोजी संस्थेच्या संचालक पदाचा राजीनामा दिलेला असुन तो सर्वानुमते मंजुर झालेला असल्याने सामनेवाला हा तक्रारदारास काहीएक रक्कम देण्यास जबाबदार नाही. सबब सामनेवाला क्र. 17 यांचे नाव तक्रारीतुन वगळण्यात यावे व तक्रारदाराकडुन रक्कम रु.3,000/- खर्चापोटी मिळावेत अशी विनंती सामनेवाला क्र.17 यांनी केलेली आहे.
6. सामनेवाला क्र. 5,7,8,12,13,15,16,18,19 व 20 यांनी तक्रारदाराचे तक्रारीस म्हणणे दिलेले असुन तक्रारदाराच्या तक्रारीतील कथने नाकारलेली आहेत. तक्रारदारास प्रस्तुत तक्रार दाखल करण्यास कोणेतेही संयुक्तीक कारण घडलेले नाही. तक्रारदारास वैयक्तीकरित्या सामनेवाला यांचेकडुन ठेवीची रक्कम मागण्याचा अधिकार नाही. सामनेवाला संस्थेवर प्रशासकाची नियुक्ती करण्यात आलेली असुन संस्थेच्या सर्वर दप्तराचा ताबा प्रशासकास देण्यात आलेला आहे. सबब सामनेवाला यांना संस्थेत जाण्यास, संस्था दप्तर हाताळण्यास, कुठलाही आर्थिक व्यवहार करण्यास सद्यस्थितीत मज्जाव आहे. तक्रारदाराची तक्रार मंजुर होत असल्यास प्रशासक, सहा.निबंधक यांचेकडुन रक्कम वसुलीचे आदेश व्हावेत व सामनेवाला यांचेविरुध्द तक्रार रद्य करावी अशी विनंती सामनेवाला क्र. 5,7,8,12,13,15,16 व 18,19,20 यांनी केलेली आहे.
7. सामनेवाला क्रं. 14 यांनी आपल्या खुलाश्यात म्हटले आहे की, त्यांनी आपल्या संचालक पदाचा राजीनामा दिनांक 20.06.2003 रोजी दिलेला आहे व तो सर्वानुमते मंजूर झालेला आहे. तक्रारदार यांनी ठेवलेल्या ठेवीबाबत त्यांना काही माहिती नाही. तरी या तक्रारीतून त्यांचे नाव कमी करण्यात येऊन त्यांचे विरुध्दची तक्रार फेटाळण्यात यावी अशी विनंती सदरील सामनेवाला क्र. 14 यांनी केलेली आहे.
8. तक्रारदार यांची तक्रार, त्यांनी दाखल केलेले कागदपत्रे तसेच सामनेवाला यांचा खुलासा याचे सुक्ष्म अवलोकन केले असता व उभयपक्षकार यांचे वकील यांचा युक्तीवाद ऐकला असता न्यायनिवाडयासाठी पुढील मुद्ये उपस्थित होतातः-
1. तक्रारदार हा ग्राहक संरक्षण कायदा, 1986 चे कलम 2(1)
प्रमाणे ग्राहक आहे काय ? .......होय
2. सामनेवाला यांनी तक्रारदार यांना योग्य ती सेवा न
देऊन आपल्या सेवेत कसूर केला आहे काय ? ...... होय
म्हणून आदेश काय अंतिम आदेशाप्रमाणे
निष्कर्षाची कारणेः-
9. मुद्या क्रमांक 1 तक्रारदार यांनी तक्रारीत निशाणी 3 अंतर्गत दाखल केलेल्या मुदत ठेव पावतीचे अवलोकन केले असता असे स्पष्ट होते की, तक्रारदार यांनी काही रक्कम सामनेवाला यांचे पतसंस्थेत ठेव म्हणून ठेवलेली आहेत. त्याबद्दल सामनेवाला यांचा विरोध नाही. सबब तक्रारदार हा सामनेवाला यांचा ग्राहक संरक्षण कायदा, 1986 चे कलम 2(1) ड नुसार ग्राहक आहे.
10. मुद्या क्रमांक 2 दुसरी बाब अशी की, सामनेवाला यांनी तक्रारदार यास सेवा देण्यास कसूर केला आहे काय याबाबत मंचाचे लक्ष तक्रारदार यांनी सामनेवाला पतसंस्थेत रक्कम गुंतवणूक केलेल्या पावतीकडे वेधले असता असे दिसून येते की, ठेवीची मुदत संपल्यानंतर किंवा मुदत संपण्याआधी ठेवीदाराने सदरील रक्कमेची मागणी केल्यास ग्राहकांना त्यांच्या ठेवीच्या रक्कमा त्यांचे मागणीनुसार न देणे किंवा टाळाटाळ करणे ही दोषपूर्ण सेवा आहे. सदरील मुदत ठेवीची रक्कमेची मागणी तक्रारदार यांनी सामनेवाला यांचेकडे केली असल्याचे तक्रारीतील कागदपत्रावरुन दिसून येते. परंतु सामनेवाला यांनी ती देण्यास वेळोवेळी नकार दिलेला आहे, सामनेवाला यांनी सदरील रक्कम तक्रारदार यांना नियमाप्रमाणे परत केलली नाही व सदरील रक्कम आपल्या फायद्याकरीता मुद्याम स्वतःकडे ठेऊन घेतली आहे. त्यामुळे तक्रारदार यास नाईलाजास्तव सदरील तक्रार दाखल करणे भाग पडले आहेतसेच सदरील तक्रार दाखल केल्यानंतर व तक्रारदार यांनी तक्रारीत त्यांचे शपथपत्रा दाखल केल्यानंतरही सदरील रक्कम तक्रारदार यास परत न करुन सामनेवाला यांनी अनुचित व्यापारी प्रथेचा अवलंब करुन आपल्या सेवेत कसूर केलेला आहे. त्यामुळे तक्रारदार यास विनाकारण शारिरिक, आर्थिक व मानसिक त्रासास सामोरे जावे लागलेले आहे म्हणून तक्रारदार हा सामनेवाला यांचेकडून त्यांची ठेव रक्कम व्याजासह परत मागणेस व नुकसान भरपाईची रक्कम मागणेस हक्कदार आहे व त्यास सामनेवाला किंवा त्यांचे कार्यकारी संचालक मंडळ हे स्वतंत्ररित्या व संयुक्तरित्या जबाबदार आहेत.
सामनेवाला क्र. 10 व 14 यांनी त्यांचे संचालक पदाचा राजीनामा दिलेला आहे असे आपल्या खुलाश्यात म्हटलेले आहे. तसेच सदरचा राजीनामा सामनेवाला पतसंस्थेने मंजुर केलेबाबतचे पत्र व इतर तद्अनुषंगीक कागदपत्रे सादर केलेले आहे. सबब सामनेवाला क्र. 10 व 14 यांचे नांव तक्रारीतुन वगळण्यात येते. सबब मंच पुढील आदेश पारीत करीत आहे.
आ दे श
( अ ) तक्रारदार यांचा तक्रारी अर्ज अंशतः मंजूर करण्यात येतो.
( ब ) सामनेवाला क्रं. 1 ते 9 व 11 ते 13 तसेच 15 ते 20 यांना असे निर्देशित करण्यात येते की, त्यांनी तक्रारदार यांची मुदत ठेव पावती क्रमांक 37018, 37089 व 37017 मॅच्युअर्ड झालेली असल्याने त्यावरील मुदती अंती देय असलेल्या रक्कमा त्या पावतीवरील देय तारखेनंतर ( मुदत ठेवीचा कालावधी संपल्यापासून ) एकत्रित रक्कमेवर द.सा.द.शे . 9(नऊ) टक्के व्याजासह तक्रारदार यांना आदेश दिनांकापर्यंत देण्यात यावेत.
( क ) सामनेवाला क्रं. 1 ते 9 व 11 ते 13 तसेच 15 ते 20 यांना असेही निर्देशित करण्यात येते की, त्यांनी तक्रारदार यास झालेल्या मानसिक, शरिरिक व आर्थिक त्रासापोटी रक्कम रुपये 1000/- नुकसान भरपाई म्हणून देण्यात यावे.
( ड ) सामनेवाला क्रं. 1 ते 9 व 11 ते 13 तसेच 15 ते 20 यांना असेही निर्देशित करण्यात येते की, त्यांनी तक्रारदार यास सदरील तक्रारीचे खर्चापोटी रक्कम रुपये 1000/- देण्यात यावे.
( इ ) सामनेवाला क्रं. 1 ते 9 व 11 ते 13 तसेच 15 ते 20 यांना असेही निर्देशित करण्यात येते की, त्यांनी वरील सर्व रक्कमा तक्रारदार यांना सदरील आदेश पारीत केल्यापासून एक महिन्याच्या आत द्याव्यात अन्यथा वरील सर्व एकत्रित रक्कमेवर तक्रारदार यांना द.सा.द.शे.6 टक्के व्याजासह संपूर्ण रक्कम फीटेपावेतो आदेश दिनांकापर्यंत देण्यात यावेत.
( ई ) सदरील तक्रारीच्या आदेशाची पुर्तता मुदतीत न केल्यास सामनेवाला क्रं. 1 ते 9 व 11 ते 13 तसेच 15 ते 20 हे ग्राहक संरक्षण कायदा 1986चे कलम 25 व 27 प्रमाणे कार्यवाहीस पात्र ठरतील.
( ग ) सामनेवाला क्रं. 10 यांनी दिनांक 03.01.2004 रोजीचे ठरावानुसार व सामनेवाला क्र. 14 यांनी दिनांक 20.06.2003 रोजी सामनेवाला पतसंस्थेच्या संचालक पदाचा राजीनामा दिलेला आहे व तो सर्वानुमते मंजूर केलेला आहे. सबब सदरहू तक्रारीत त्यांचे नाव कमी करण्यात येत असून तक्रारीतील प्रार्थनेबद्दल ते जबाबदार नाहीत, त्यांचे विरुध्दची तक्रार फेटाळण्यात येते.
( घ ) उभयपक्षकारांना आदेशाची सही शिक्क्याची प्रत निःशुल्क देण्यात यावी.
ज ळ गा व
दिनांकः- 17/07/2009
(श्री.चंद्रकांत मोहन येशीराव ) ( श्री.बी.डी.नेरकर )
सदस्य अध्यक्ष
जिल्हा ग्राहक तक्रार निवारण न्याय मंच,जळगाव