नि.25 मे. जिल्‍हा ग्राहक तक्रार निवारण मंच, सातारा यांचेसमोर तक्रार क्र. 251/2010 नोंदणी तारीख – 29/10/2010 निकाल तारीख – 06/04/2011 निकाल कालावधी – 157 दिवस श्री विजयसिंह दि. देशमुख, अध्‍यक्ष श्रीमती सुचेता मलवाडे, सदस्‍या श्री सुनिल कापसे, सदस्‍य (श्री सुनिल कापसे, सदस्‍य यांनी न्‍यायनिर्णय पारीत केला) ------------------------------------------------------------------------------------ श्रीमती स्‍वातीदेवी संजय पाटणकर रा.पाटण, ता.पाटण जि.सातारा ----- अर्जदार (वकील श्री.एम.एन.शेटे) विरुध्‍द 1. श्रीमती रश्‍मी अैयर, विभागीय प्रमुख, आय.सी.आय.सी.आय. लोम्‍बार्ड जनरल इन्‍शुरन्‍स कं.लि. झेनिथ हाऊस, केशवराव खाडे मार्ग, महालक्ष्‍मी, मुंबई – 34 . ----- जाबदार क्र.1 (वकील श्री.कालिदास माने) 2. श्रीमती सुचेता प्रधान, विभागीय प्रमुख, कबाल इन्‍शुरन्‍स सर्व्हिसेस प्रा.लि., 101, शिवाजीनगर, 3 रा मजला, मंगला टॉकीज जवळ, पुणे – 411 005 3. महाराष्‍ट्र शासन तर्फे मा.जिल्‍हाधिकारी सो, सातारा, जिल्‍हाधिकारी कार्यालय, सातारा ----- जाबदार क्र.2 व 3 न्‍यायनिर्णय अर्जदार यांनी प्रस्‍तुतचा अर्ज ग्राहक संरक्षण कायदा, 1986 चे कलम 12 नुसार केलेला आहे. अर्जदार यांचे अर्जातील कथन थोडक्‍यात खालीलप्रमाणे - 1. अर्जदार हे दि.31/3/06 रोजी मोटार अपघातात जखमी होवून निधन झाले. ते शेतकरी आहेत. त्‍या हक्‍काने शेतकरी अपघात विमा योजनेची रक्‍कम मिळणेसाठी अर्जदार यांनी आवश्‍यक ती कागदपत्रे जोडून त्‍यांचा विमा क्‍लेम गावकामगार तलाठी, पाटण यांचेकडे मे 2006 मध्‍ये सादर केला. त्‍यांनी तो प्रस्‍ताव तहसिलदार, पाटण यांचेकडे पाठविला. तहसिलदार पाटण यांनीसुध्‍दा सदरचे प्रकरण जाबदार क्र.1 यांचेकडे पाठवले, परंतु, जाबदार क्र.1 यांनी विमा दावा मंजूर केलेला नाही अथवा फेटाळलेला नाही. क्‍लेम फॉर्म मिळाल्‍यापासून 30 दिवसांच्‍या आत रक्‍कम मयताचे वारसाचे खातेवर जमा करणेची जबाबदारी जाबदार क्र.1 ते 3 यांची आहे. सबब, विम्‍याची रक्‍कम रु.1,00,000/- मिळावी, मानसिक व शारिरिक त्रासापोटी रक्‍कम रु.40,000/- व खर्चापोटी रक्‍कम रु.3,000/- यासाठी अर्जदार यांनी प्रस्‍तुतचा अर्ज दाखल केला आहे. 2. जाबदार क्र.1 यांनी प्रस्‍तुतचे कामी त्‍यांचे लेखी म्‍हणणे/कैफियत नि.18 ला दाखल केली आहे. त्‍यामध्‍ये त्‍यांनी अर्जदारचे तक्रारअर्जातील बहुतांश मजकूर नाकारलेला आहे. विमा प्रस्‍ताव सादर केलेबाबत अर्जदार यांनी कोणताही पुरावा दाखल केलेला नाही. केवळ मोघमपणे मे 2006 मध्‍ये प्रस्‍ताव पाठविला असे कथन केले आहे. अर्जदार यांचा विमादावा सामनेवालास प्राप्‍त झालेनंतर सामनेवाला यांनी दि.28/9/2006 रोजी अर्जदार यांना पत्र पाठवून विमादाव्‍यासंदर्भांतील कागदपत्रांची मागणी केली व सदरची कागदपत्रे 15 दिवसांचे आत सादर करावीत असे कळविण्‍यात आले होते. परंतु अर्जदार यांनी सदरची कागदपत्रे सादर न केल्‍यामुळे अर्जदार यांचा विमादावा जाबदार यांनी नामंजूर केला आहे. त्‍यामुळे अर्जदार या विमा रक्‍कम मिळणेस पात्र नाहीत. ग्राहक संरक्षण कायद्यातील तरतुदींप्रमाणे तक्रारअर्ज मुदतीत नाही. वारस असल्‍याबाबत अर्जदार यांनी पुरावा दाखल केलेला नाही. अर्जदार हे जाबदार यांचे ग्राहक नाहीत. महाराष्‍ट्र शासनाने 2232 शेतक-यांचे विमा दाव्‍यांबाबतची प्रकरणे राष्‍ट्रीय आयोग, नवी दिल्‍ली येथे दाखल केली आहेत. प्रस्‍तुतचे प्रकरणही त्‍यामध्‍ये समाविष्‍ट आहे. त्‍यामुळे अर्जदार यांना याच कारणासाठी या मंचामध्‍ये दाद मागता येणार नाही. सबब, अर्जदार यांचा तक्रारअर्ज फेटाळणेत यावा असे जाबदार क्र.1 यांनी त्‍यांचे कैफियतीमध्‍ये कथन केले आहे. 3. जाबदार क्र.2 यांनी याकामी नि.14 कडे पोस्‍टाद्वारे पत्र पाठवून त्‍यांचे म्‍हणणे सादर केले आहे. जाबदार क्र.2 ही केवळ सल्‍लागार कंपनी आहे. विमाधारकांच्‍या कागदपत्रांची पूर्तता व पडताळणी करुन ती विमा कंपनीकडे पाठवून देण्‍याचे काम जाबदार क्र.2 कंपनी करीत असते. त्‍यासाठी जाबदार कंपनी शासनाकडून अगर शेतक-यांकडून कोणताही मोबदला घेत नाही. सबब जाबदार क्र.2 यांना मुक्‍त करण्‍यात यावे असे जाबदार क्र.2 यांनी कथन केले आहे. 4. जाबदार क्र.3 यांनी नि.15 ला पोस्‍टाद्वारे पत्र पाठवून त्‍यांचे म्‍हणणे सादर केले आहे. जाबदार क्र.3 यांनी अर्जदार यांचे विमाप्रकरण जाबदार विमा कंपनीकडे पाठविण्‍यात आलेले आहे. याबाबत वारंवार पत्रव्‍यवहार करुनही जाबदार कंपनीने प्रतिसाद दिलेला नाही असे कथन केले आहे. 5. अर्जदारतर्फे लेखी युक्तिवाद नि.23 पाहिला. जाबदार क्र.1 तर्फे अभियोक्‍त्‍यांनी केलेला युक्तिवाद ऐकला. तसेच अर्जदार व जाबदार यांची दाखल कागदपत्रे पाहिली. 6. प्रस्‍तुतचे कामी प्रामुख्‍याने खालीलप्रमाणे मुद्दे उपस्थित होत आहेत. हे मुद्दे व त्‍यांना दिलेली उत्‍तरे खालीलप्रमाणे आहेत. मुद्दे उत्‍तरे अ) अर्जदार व जाबदार यांचे दरम्‍यान ग्राहक व सेवा देणारे असे नाते आहे काय ? होय. ब) जाबदार यांनी अर्जदार यांना सेवा देण्‍यामध्‍ये कमतरता केली आहे काय ? नाही. क) अंतिम आदेश - खाली दिलेल्‍या कारणास्‍तव अर्जदार यांचा तक्रारअर्ज नामंजूर करणेत येत आहे. कारणे 7. अर्जदार यांचे तक्रारअर्जातील कथन पहाता अर्जदार यांचे पतीचे दि.1/4/06 रोजी मोटार अपघातामध्‍ये निधन झालेले आहे. तदनंतर त्‍यांनी त्‍यांची आवश्‍यक ती कागदपत्रे मे 2006 मध्‍ये गावकामगार तलाठी यांचेमार्फत तहसिलदार पाटण यांचेकडे पाठविली. तहसिलदार पाटण यांनी ती जाबदार क्र.1 यांचेकडे पाठविली असे अर्जदार यांनी कथन केले आहे. परंतु जाबदार यांनी त्‍यांचे कैफियतीमध्‍ये अर्जदार यांचा विमादावा सामनेवालास प्राप्‍त झालेनंतर सामनेवाला यांनी दि.28/9/2006 रोजी अर्जदार यांना पत्र पाठवून विमादाव्‍यासंदर्भांतील कागदपत्रांची मागणी केली व सदरची कागदपत्रे 15 दिवसांचे आत सादर करावीत असे कळविण्‍यात आले होते. परंतु अर्जदार यांनी सदरची कागदपत्रे सादर न केल्‍यामुळे अर्जदार यांचा विमादावा जाबदार यांनी नामंजूर केला आहे असे कथन केले आहे. अर्जदार यांनी जाबदार यांना वर नमूद पत्रानुसार कागदपत्रे पाठविली हे दर्शविणारा कोणताही पुरावा अर्जदार यांनी याकामी सादर केलेला नाही. सबब जाबदार यांनी सेवा देण्‍यामध्‍ये त्रुटी केली ही बाब अर्जदार शाबीत करु शकलेले नाहीत असे या मंचाचे मत आहे. 8. अर्जदार यांनी मे 2006 मध्‍ये जाबदार यांचेकडे विमादावा प्रस्‍ताव सादर केला होता. परंतु तदनंतर अर्जदार यांनी यासंदर्भात जाबदार यांचेकडे कोणता पाठपुरावा केला याबाबत अर्जदार यांनी कोणताही पुरावा दाखल केलेला नाही. अर्जदार यांनी मे 2006 मध्‍ये जाबदार यांचेकडे प्रस्‍ताव सादर केलेनंतर त्‍यांनी दि.29/10/2010 रोजी प्रस्‍तुतचा तक्रारअर्ज दाखल केला आहे. ग्राहक संरक्षण कायद्यातील तरतुदीनुसार त‍क्रारीस कारण घडल्‍यापासून दोन वर्षांचे आत तक्रार दाखल करणे बंधनकारक आहे. परंतु, अर्जदार यांनी सुमारे चार वर्षांहून अधिक कालावधीनंतर प्रस्‍तुतची तक्रार दाखल केली आहे. अर्जदार यांनी याकामी योग्‍य ती सबळ कारणे नमूद करुन उशिरामाफीचा अर्ज दाखल केलेला नाही. सबब, प्रस्‍तुतची तक्रार मुदतीत नसल्‍यामुळे ती फेटाळणेस पात्र आहे असे या मंचाचे मत आहे. 9. प्रस्‍तुत तक्रारअर्जाचे कामी जाबदार क्र.1 असे कथन केले आहे की, महाराष्‍ट्र सरकारतर्फे संबंधीत विमा योजनेप्रकरणी एकूण 2232 प्रकरणांबाबत एक तक्रार क्र.27/08 राष्‍ट्रीय ग्राहक तक्रार निवारण आयोग, नवी दिल्‍ली यांचेकडे दाखल केलेली आहे, तसेच, त्‍यामध्‍ये अर्जदार यांचे प्रकरणाचा समावेश असून सदर प्रकरण न्‍यायप्रविष्‍ट आहे असे कथन केले आहे. जाबदार क्र.1 यांची कैफियत दाखल झालेनंतर अर्जदार यांनी याकामी लेखी प्रतिउत्‍तर दाखल केले आहे. त्‍यामध्‍ये सदरची बाब अर्जदार यांनी कोठेही नाकारलेली नाही. अशा या पार्श्‍वभूमीवर जर तक्रारअर्जदार यांचे प्रकरण राष्‍ट्रीय आयोगाकडे विचाराधीन असल्‍यामुळे प्रस्‍तुतच्‍या ग्राहक तक्रार निवारण मंचास कोणताही न्‍यायनिर्णय करता येणार नाही. 10. अर्जदार व जाबदार यांनी याप्रकरणी वरिष्‍ठ न्‍यायालयांचे काही निवाडे दाखल केलेले आहेत. परंतु सदरचे निवाडयांचे अवलोकन केले असता असे दिसून येते की, सदरचे निवाडयातील घटनाक्रम व प्रस्‍तुत प्रकरणातील घटनाक्रम हा भिन्‍न आहे. सबब अर्जदार व जाबदार यांनी दाखल केलेले निवाडे याकामी लागू होत नाहीत असे या मंचाचे मत आहे. 11. अर्जदार यांनी याकामी दाखल केलेली कागदपत्रे पाहिली असता असे स्‍पष्‍टपणे दिसून येते की, सदरची कागदपत्रे ही झेरॉक्‍सप्रती आहेत. अर्जदार यांनी कोणतीही मूळ कागदपत्रे अगर मूळ कागदपत्रांच्‍या सत्‍यप्रती दाखल केलेल्‍या नाहीत. सबब सदरची कागदपत्रे पुराव्‍यात ग्राहय धरता येणार नाहीत असे या मंचाचे मत आहे. 12. या सर्व कारणास्‍तव व वर नमूद मुद्दयांच्‍या दिलेल्‍या उत्‍तरास अनुसरुन अर्जदार यांचा तक्रारअर्ज नामंजूर करणेत येत आहे. आदेश 1. अर्जदार यांचा तक्रारअर्ज नामंजूर येत आहे. 2. खर्चाबाबत काहीही आदेश करणेत येत नाहीत. 3. सदरचा न्‍यायनिर्णय खुल्‍या न्‍यायमंचात जाहीर करणेत आला. सातारा दि.6/4/2011 (सुनिल कापसे) (सुचेता मलवाडे) (विजयसिंह दि. देशमुख) सदस्‍य सदस्‍या अध्‍यक्ष
| | Smt. S. A. Malwade, MEMBER | HONABLE MR. Vijaysinh D. Deshmukh, PRESIDENT | Mr. Sunil K Kapse, MEMBER | | 
