अर्जदाराच्‍या तक्रारीचा थोडक्‍यात आशय खालीलप्रमाणे आहे.

       अर्जदाराने तक्रारीत नमुद केले आहे की, त्‍याची शेती मौजा पडेगांव येथे आहे व शेत सर्व्‍हे क्र.425 आराजी 9.94.00 हे.आर असुन सदरची शेती ही वडीलोपार्जित आहे व ती वडीलांच्‍याच नावे आहे. परंतु शेतातील विहीरीवर त्‍यांने आपल्‍या नावाने विद्युत मिटर घेतलेले आहे ज्‍याचा मिटर क्र. 390967000763 असा आहे, त्‍यामुळे तो गैरअर्जदार यांचा ग्राहक आहे. सदर विद्युत मिटर हे त्‍याने शेतीच्‍या उपयोगाकरीता व पाणी पुरवठा करण्‍याकरिता घेतलेले आहे, परंतु विद्युत पुरवठा बंद पडल्‍यामुळे त्‍याला शेतीला पाणीपुरवठा करता आला नाही.

    अर्जदाराने तक्रारीत पुढे नमुद केले आहे की, सुरळीत विद्युत पुरवठा होण्‍यासाठी त्‍यांने दिनांक 28/6/2012 व दिनांक 17/7/2012 रोजी मुख्‍य कार्यकारी अभियंता, वर्धा बोरगांव मेघे तसेच उपअभियंता देवळी व जिल्‍हाधिकारी वर्धा यांना वेळोवेळी विनंती पत्रे दिलेली आहे. परंतु सगळयांनी अर्जदाराच्‍या तक्रारीकडे दुर्लक्ष केले तसेच आजतागायत कोणतीही दुरुस्‍ती केलेली नाही. अर्जदार स्‍वतः भेटले असता त्‍यांना बनवाबनवीचे तसेच उडवाउडवीचे उत्‍तरे देण्‍यात आली आहे.

   अर्जदाराने तक्रारीत पुढे नमुद केले आहे की, त्‍यांनी विदर्भ सिड्स सेंटर वर्धा येथुन रु.20,000/- बियाने खरेदी केले परंतु सगळी मेहनत वाया गेली व जवळपास रु.40,000/- चे पिकांचे नुकसान झाले व अश्‍या रीतीने या सर्व नुकसानासाठी विद्युत कंपनीच/गैरअर्जदार सर्वस्‍वी जबाबदार आहे. अर्जदार यानी दिनांक 26/7/2012 रोजी गैरअर्जदार क्र.2 यांना नोटीस पाठवुन त्‍यांच्‍या तक्रारीचे निवारण करण्‍यास तसेच एकुण झालेल्‍या नुकसानीची भरपाई नोटीस मिळाल्‍यापासुन 15 दिवसांत करण्‍याची सुचना केली. तसेच गैरअर्जदार क्र.2 यांना प्रत्‍यक्ष भेटुनही विनंती करण्‍यात आली. परंतु गैरअर्जदार क्र.2 यांनी अर्जदार यांच्‍या कुठल्‍याही विनंतीकडे लक्ष दिले नाही किंवा साधा प्रतिसादही दिलेला नाही. सदर  बाब ही गैरअर्जदार यांच्‍या सेवेतील त्रृटी असुन त्‍यांनी अनुचित व्‍यापार प्रणालीचा अवलंब केलेला आहे. त्‍यामुळे अर्जदारांनी गैरअर्जदार यांच्‍या विरुध्‍द प्रस्‍तुत तक्रार मंचामध्‍ये दाखल केली आहे व खालीलप्रमाणे मागणी केली आहे.

1) बियाणे खरेदीचा खर्च                     रु.20,000/-

     2) लागवड खर्च,निंदन, वखरण व

   अन्‍य श्रमिक खर्च म्‍हणुन                 रु.40,000/-

3) गैरअर्जदारामुळे झालेला मनस्‍ताव व

   कर्जावर लागलेले व्‍याज ईत्‍यादी            रु.10,000/-

     4) तक्रार दाखल खर्च                       रु.5,000/-

                             ----------------------------------

                              एकुण नुकसान   रु.75,000/-

                             ----------------------------------

तक्रारकर्त्‍याने आपल्‍या तक्रार अर्जाचे पुष्‍ठयर्थ नि.4 कडे एकुण 7 कागदपत्रे दाखल केलेली आहेत.

02)    सदर तक्रार पंजीबध्‍द करुन गैरअर्जदार क्र.1 व 2 यांना नोटीस काढण्‍यात आली. गैरअर्जदार हे आपल्‍या अधिवक्‍त्‍यामार्फत हजर झाले व त्‍यांनी आपले लेखी जवाब दाखल केला. त्‍यानुसार गैरअर्जदार यांनी तक्रारीतील विपरित विधाने/ आरोप अमान्‍य करुन पुढे असे नमुद केले की, अर्जदाराची शेती हेच त्‍यांच्‍या कुटूंबाचे उपजिवीकेचे साधन आहे ही बाब चुकीची आहे. गैरअर्जदार क्र.1 व 2 हे विद्युत वितरण कंपनीचे वर्धा व भिडी येथील कार्यालयाचे प्रमुख आहेत तसेच विद्युत पुरवठा करणे तक्रारीचे निरसन करणे ही जबाबदारी गैरअर्जदार क्र.2 यांचेवर आहे व त्‍यांचे कामावर गैरअर्जदार क्र.1 चे नियंत्रण असते. अर्जदार यांच्‍या मयत वडीलांनी  नियमानुसार डिमांड व इतर खर्च भरुन विद्युत मिटर घेतले होते ही बाब गैरअर्जदारांन माहित नाही परंतु अर्जदार हे वितरण कंपनीचे ग्राहक आहे. तसेच विद्युत पुरवठा नसल्‍यामुळे विद्युत मिटरचा काहीही उपयोग घेता येत नाही ही बाब नाकारण्‍यात आली आहे.

      गैरअर्जदार यांनी ही बाब खारीज केली आहे की, वर्षापासुन तुटलेले विजेचे तार सुध्‍दा जुळवुन न देता टाळाटाळ केली व बरेच दिवस ते तार तेथेच पडुन राहिले तसेच अर्जदाराची शेती पाण्‍याच्‍या भरवश्‍यावरच आहे. विद्युत बोर्डाचे हलगर्जी व निष्‍काळजीपणामुळे अर्जदाराच्‍या शेतीचे अत्‍यंत नुकसान झालेले आहे हि बाब खोटी आहे. अर्जदाराने विदर्भ सिड्स सेंटर वर्धा येथुन रु.20,000/- बियाने खरेदी केले परंतु गैरअर्जदारामुळे सगळी मेहनत वाया गेली व जवळपास रु.40,000/- च्‍या पिकांचे नुकसान झाले तसेच अर्जदार यांच्‍या तक्रारींकडे दुर्लक्ष केले हया बांबी सर्वस्‍वी खोटया आहे. अर्जदाराला प्रत्‍यक्ष कोणतेच आर्थिक नुकसान झालेले नसल्‍यामुळे त्‍यांनी केलेली रु.75,000/- भरपाईची रक्‍कम देण्‍याचा प्रश्‍नच उद्भवत नाही असे गैरअर्जदार यांचे म्‍हणणे आहे. गैरअर्जदार यांनी पुढे नमुद केले आहे की, विद्युत कायदयाप्रमाणे स्‍थापीत झालेल्‍या मंचासमोर अर्जदाराने तक्रार दाखल करणे गरजेचे होते परंतु अर्जदार यांनी तसे केले नसल्‍यामुळे अर्जदाराची प्रस्‍तुत तक्रार खारीज करण्‍याची विनंती गैरअर्जदार यांनी वि.मंचास केली आहे.

       गैरअर्जदार यांनी त्‍यांच्‍या लेखी उत्‍तरात विशेष कथन केले आहे की, माहे जुन 2012 चे पहिल्‍या आठवडयात चक्री वादळ आल्‍यामुळे पडेगांव शिवारातील जवळपास 150 सिमेंट व लोखंडी खांब तुटले व त्‍यामुळे अंदाजे 90 शेतक-यांच्‍या कृषि पंपाचा तसेच शिवार तसेच जामणी व चिमणी या गावांचा सुध्‍दा विज पुरवठा खंडित झालेला होता. गैरअर्जदार यांनी पुढे नमुद केले आहे की, सर्वप्रथम गावाचा विज पुरवठा सुरु करण्‍याचा प्रयत्‍न करण्‍यात आला व त्‍यानंतर तीनही शिवारातील तुटलेले खांब व तारांचे निरीक्षण करण्‍यात आले व किती व कोणाचे पंप बंद आहेत याची सुध्‍दा माहिती व दुरुस्‍तीचा अंदाज घेण्‍यात आला व त्‍यानंतर जशी सामुर्गी व मजुर उपलब्‍ध होइल त्‍याप्रमाणे विद्युत खांबांच्‍या उभारणीचे व तारा आढण्‍याचे काम युध्‍दपातळीवर हाती घेण्‍यात आले व कोणत्‍याही प्रकारची हलगर्जी व निष्‍काळजीपणा न करता काम पुर्ण करण्‍यात आले तसेच अर्जदार व ईतर शेतक-यांना नुकसान होऊ नये यांची सुध्‍दा पुर्ण खबरदारी घेण्‍यात आली होती. वादळामुळे विद्युत पुरवठा खंडित झाला तरी अर्जदार यांनी त्‍यांचे शेतातुन भरघोस उत्‍पन्‍न घेतलेले आहे व आर्थिक मिळकत सुध्‍दा केली असल्‍याचे गैरअर्जदार यांचे म्‍हणणे आहे. अर्जदाराने केलेली मागणी ही पुर्णपणे चुकीची व अवास्‍तव असुन कसेही करुन नुकसान भरपाई मिळावी याच उद्देशाने सदरची तक्रार करण्‍यात आली आहे त्‍यामुळे अर्जदाराची प्रस्‍तुतची तक्रार खर्चासह खारीज करण्‍याची विनंती गैरअर्जदार यांनी वि.मंचास केली आहे. 

     गैरअर्जदार यांनी लेखी जवाब पुष्‍ठ्यर्थ काहीही कागदपत्रे हजर केलेली नाहीत.

03)   अर्जदाराची तक्रार, त्‍यांचे वकीलांचा युक्तिवाद व प्रतिज्ञापत्र व त्‍यासोबत दाखल केलेले दस्‍तावेज, तसेच गैरअर्जदार यांनी दाखल केलेले म्‍हणणे व कागदपत्रे या सर्वांचे अवलोकन करुन प्रस्‍तुत प्रकरण निकालासाठी ठेवण्‍यात आले.

उभय पक्षांच्‍या वकीलांनी मौखिक व लेखी युक्तिवाद यांचे अवलोकन केले असता खालील कारणे व निष्‍कर्षे निघतात. 

// कारणे व निष्‍कर्ष //

04)    अर्जदार यांनी त्‍यांचे शेतीचे विकासाकरीता गैरअर्जदार यांचे विज मीटर घेतले होते व त्‍याचा ग्राहक क्रमांक 390967000763 असा आहे हे प्रस्‍तुत कामी दाखल विज बिलावरुन दिसुन येते. त्‍यामुळे अर्जदार हा गैरअर्जदार यांचा ग्राहक आहे व ही बाब उभयंतांना मान्‍य आहे. सदर विज कनेक्‍शन हे अर्जदाराने प्रामुख्‍याने शेतीला पाणी पुरवठा करता यावा व शेतीचे उत्‍पन्‍न वाढावे यासाठी घेतले होते व त्‍याचा वापर शेतीसाठी करण्‍याचा होता हे प्रस्‍तुत कामी दाखल 7/12 वरुन दिसुन येते. सदर विज पुरवठा कश्‍यामुळे बंद पडला हे अर्जदार यांनी त्‍यांच्‍या तक्रारीमध्‍ये कुठेही नमुद केलेले नाही. तसेच विज पुरवठा अर्जदार यांच्‍या गावात बंद होता ही बाब गैरअर्जदार यांनी त्‍यांचे लेखी जवाबात मान्‍य केली आहे. सदर विज पुरवठा बंद असल्‍याचे कारण जुन 2012 मध्‍ये मोठे वादळ झाले व पेडगांव शिवारातील सिमेंट व लोखंडी खांब पडले विजेच्‍या तारा तुटल्‍या. यावरुन विज पुरवठा बंद होता हे दिसुन येते. सदर विज पुरवठा बंद होता हे मान्‍य करुन गैरअर्जदार यांनी अर्जदार यांचे तक्रारीतील बहुतांशी कथने अमान्‍य केली आहेत.

05)    अर्जदाराने सदर विज पुरवठा बंद पडल्‍यानंतर वारंवार लेखी स्‍वरुपात व प्रत्‍यक्ष भेटुन गैरअर्जदार यांचे अधिका-यांना सदर विज पुरवठा पुर्ववत करावा म्‍हणुन भरपुर प्रयत्‍न केले आहेत, हे निशानी क्र.4 वरील पत्रव्‍यवहारावरुन दिसुन येते. तरीही गैरअर्जदार यांनी त्‍याची दखल घेतली नाही हे दिसुन येते.

06)   गैरअर्जदार यांनी त्‍यांचे लेखी जबाबात सदर विज पुरवठा बंद पडल्‍याचे कारण करुन जुन 2012 मध्‍ये मोठा वादळी पाऊस झाला व त्‍यामुळे पेडगांव शिवारातील विज खांब पडले व तारा तुटल्‍या असे कथन केले आहे. तसेच त्‍यामुळे सदर विज खांब दुरुस्‍तीचे काम करतेवेळी वेगवेगळया कारणांमुळे वेळ लागला व सदर नैसर्गिक घटनेस गैरअर्जदार हे जबाबदार नाही असे कथन केले आहे व आपली जबाबदारी टाळली आहे.

07)     गैरअर्जदार यांनी प्रस्‍तुत प्रकरणात फक्‍त लेखी जबाबा शिवाय काहीही कागदपत्रे हजर केलेली नाहीत. जर सदर विज पुरवठा वादळी पावसाने बंद पडला होता तर त्‍याबाबतचा कोणताही पुरावा, फोटो, पंचनामा या प्रकरणी दाखल करणे गरजेचे होते परंतु त्‍यांनी ते दाखल केलेले नाहीत. सदर विज खांब पडल्‍यानंतरचे पंचनामे, गैरअर्जदारांचे झालेले नुकसानीचे पंचनामे, सदर दुरुस्‍तीसाठी असणारे संभाव्‍य खर्चाचे इस्‍टीमेट, विद्युत निरीक्षकाचा अहवाल, सदर दुरुस्‍तीसाठी वरीष्‍ठ कार्यालयाशी केलेला पत्रव्‍यवहार याबाबतचे एकही कागदपत्रे पुरावा म्‍हणुन या कामी दाखल केलेला नाही. सदर दुरुस्‍तीचे काम केंव्‍हा सुरु झाले व ते केंव्‍हा पुर्ण झाले याबाबतचा रिपोर्ट, विज पुर्ववत सुरु झाल्‍याचे प्रमाणपत्र किंवा शेतक-यांचे जबाब किंवा शे‍तक-यांकडुन विज पुर्ववत सुरु केल्‍याबाबतचे घेतलेले पत्र या पैकी एकही पुरावा या प्रकरणी दाखल केलेला नाही. यावरुन गैरअर्जदार यांचे कार्यालयाचा कामकाज किती वेंधळेपणाने चालतो याचे उत्‍तम उदाहरण आहे. केवळ आपली जबाबदारी टाळण्‍यासाठी गैरअर्जदार यांनी ढोबळ स्‍परुपात लेखी जबाब वि.मंचात दाखल केलेला आहे. गैरअर्जदार सारख्‍या एक नामांकीत व दैनंदिन व्‍यवहाराशी निगडीत असणा-या शासकीय यंत्रने कडुन अश्‍या प्रकारची कृती म्‍हणजे एक प्रकारे बेशिस्‍त व बेमुर्वतपणे काम करण्‍याच्‍या पध्‍दतीचे एक उत्‍तम उदाहरण आहे असे वि.मंचास खेदाने नमुद करावेसे वाटते व ग्राहकांची मागणी धुडकावुन लावुन त्‍यांना वाटाण्‍याच्‍या अक्षदा दाखविण्‍याची व तो न्‍यायालयात जाण्‍याची वाट पाहायची व तो न्‍यायालयात गेल्‍यानंतर केवळ ढोबळ स्‍वरुपात आपले म्‍हणणे मांडायचे व जणु आपले कर्तव्‍य पार पाडले आहे असे दाखवायचे व आपले त्‍यांचेशी काहीही संबंध नाही असे दर्शवायचे ही गैरअर्जदार यांचे कार्यालयान कामकाजांचे अत्‍यंत लाजीरवाणी स्‍वरुपाची दुषित व त्रुटीची सेवा आहे. त्‍यामुळे गैरअर्जदार यांच्‍या सदर दुषित व त्रुटीची सेवेमुळे अर्जदाराला मात्र त्‍याचे नुकसान सोसावे लागले. विज पुरवठा असुन तो जोडला नाही त्‍यामुळे वेळेवर शेतीमधील पिकांना पाणी देता आले नाही व त्‍याचे नुकसान झाले व केलेली मशागत, बियाणे यांचे नुकसान झाले व उत्‍पन्‍न बुडाले म्‍हणुन त्‍यांचे झालेले सदर नुकसान गैरअर्जदार यांचे कडुन मिळण्‍यास अर्जदार पात्र आहे असे वि.मंचास वाटते.

08)    अर्जदाराने तक्रार अर्जासोबत निशानी क्र.4 कडे बियाणे खरेदीची पावती हजर केली आहे व त्‍यावरुन त्‍यांनी बियाणे खरेदी केले आहे असे दिसुन येते. परंतु शेतामध्‍ये नेमके कोणते बियाणे लावले व त्‍यांची किती प्रमाणात उगवण झाली होती, पाण्‍याअभावी नेमके किती नुकसान झाले याचा कोणताही पुरावा या कामी दाखल केलेले नाही. सदर बियाण्‍यांची पेरणी ही जुन महिण्‍यात केली होती हे दिसुन येते, त्‍यामुळे तो कालावधी हा पावसाळयाचा होता. पाण्‍या अभावी सर्वच पीकाचे नुकसान झाले आहे असे दाखवणारा पुरावा या कामी दाखल नाही. त्‍यामुळे सर्वच पिक पाण्‍याअभावी आले नाही ही बाब न पटणारी आहे व त्‍यामुळे पावसाळयाच्‍या दिवसांत काही ना काही उत्‍पन्‍न झाले असणार हे सुर्यप्रकाशाईतके स्‍पष्‍ट आहे. गैरअर्जदार यांच्‍या कृतीमुळे अर्जदाराचे बि-बियाणांचे मशागतीचा खर्च वाया गेला व येणारे उत्‍पन्‍न बुडाले म्‍हणुन सर्व मिळुन सर्वसाधारणपणे रु.45,000/- मंजुर करणे उचित ठरेल असे वि.मंचास वाटते.

     वरील सर्व वस्‍तुस्थितीचा विचार करता गैरअर्जदार यांचा कारभार कश्‍या प्रकारे चालतो याचे उत्‍तम उदाहरण म्‍हणजे प्रस्‍तुतची तक्रार आहे. कोणताही कागदोपत्री पुरावा न हजर करता केवळ ढोबळमनाने म्‍हणणे दाखल करुन आपली जबाबदारी गैरअर्जदार यांनी पार पाडली आहे. गैरअर्जदार यांची कामा मध्‍ये चालढकल करण्‍याच्‍या कृती मुळे अर्जदार यांना नाहक त्रास सहन करावा लागला आहे, वारंवार काम धंदा सोडुन गैरअर्जदार यांच्‍या कार्यालयाकडे विज जोडणीसाठी चकरा माराव्‍या लागल्‍या, लेखी निवेदन दयावे लागले, वकिला मार्फत नोटीस पाठवावी लागली व एवढे करुन सुध्‍दा गैरअर्जदार यांचेवर काहीही परीणाम झाला नाही. त्‍यामुळे अर्जदार यांना ग्राहक न्‍यायालयात येवुन दाद मागावी लागली, म्‍हणुन गैरअर्जदार यांच्‍या सदर कृतीमुळे अर्जदार यांना झालेला मानसिक व शाररीक व आर्थिक त्रासापोटी रु.2500/- व तक्रार दाखल खर्चापोटी रु.1500/- एवढी रक्‍कम मंजुर करणे न्‍यायोचित ठरेल असे वि.मंचास वाटते.

       एकंदरीत वरील सर्व कारणे व निष्‍कर्ष यावरुन गैरअर्जदार यांनी तक्रारकर्त्‍याला सेवा देण्‍यात न्‍युनता केली असल्‍याचे निर्णयाप्रत वि.मंच आलेले असल्‍याने पुढील प्रमाणे आदेश पारित करीत आहे.            

// अंतिम आदेश //

1)  तक्रारकर्ता यांची तक्रार अंशतः मंजुर  करण्‍यात येते.

2)      गैरअर्जदार क्र.1 व 2 यांनी वैयक्तिक किंवा संयुक्तिकरीत्‍या, 

    अर्जदाराला झालेल्‍या नुकसानाची भरपाई रक्‍कम रु.45,000/- अदा

    करावी.

3)      गैरअर्जदार यांनी  अर्जदार यांना झालेल्‍या शारीरिक व मानसिक

    त्रासाबद्दल रुपये 2500/- ( रुपये दोन हजार पाचशे फक्‍त) व

    तक्रारीचा खर्च रुपये 1500/- (रुपये एक हजार पाचशे फक्‍त)

    द्यावे.

4)  गैरअर्जदार क्र.1 व 2 यांनी वरील आदेशाचे पालन आदेशाची प्रत

    प्राप्‍त झालेल्‍या दिनांकापासुन 30 दिवसांच्‍या आंत करावे. अन्‍यथा

    उपरोक्‍त कलम 2 मध्‍ये नमुद केल्‍याप्रमाणे तक्रार दाखल

    दिनांकापासुन म्‍हणजे म्‍हणजेच दिनांक 18/12/2012 पासुन  पुर्ण

    रक्‍कम प्राप्‍त होईपर्यंत दरसाल दरशेकडा 10 टक्‍के दराने व्‍याज द्यावे  

    लागेल याची नोंद घ्‍यावी.  

6)       मा.सदस्‍यांसाठीच्‍या ‘ब’ व ‘क’ फाईल्‍स संबंधीतांनी परत

    घेवुन जाव्‍यात.

7)  निकालपत्राच्‍या प्रति सर्व संबंधीत पक्षांना माहितीस्‍तव व

    उचित कार्यवाहीकरीता पाठविण्‍यात याव्‍यात.