(आदेश पारीत व्‍दारा-श्री.विजय सी.प्रेमचंदानी-मा.अध्‍यक्ष)
1. तक्रारकर्ता यांनी सदरील तक्रार कलम 12 ग्राहक संरक्षण कायदा 1986 अन्‍वये दाखल केली आहे.
2. तक्रारकर्ताने तक्रारीत असे कथन केलेले आहे की, तक्रारकर्ता यांचे मौजे मोरवाडी येथील गट क्र.25 मध्‍ये सामनेवाले यांचेकडून सदर क्षेत्रातील विहीरवर 3 अश्‍व शक्‍तीचे विद्युत पंपाचे विद्युत पुरवठा करण्‍याचे कनेक्‍शन घेतलेले असून सामनेवाला नं.1 व 2 हे तक्रारकर्ता यांना विद्युत पुरवठा देण्‍याची सेवा देत आहेत. त्‍यामुळे तक्रारकर्ता व सामनेवाला नं.1 व 2 यांच्‍यामध्‍ये सेवा देणार व सेवा घेणार असा नातेसंबध निर्माण झालेला आहे. दिनांक 07.09.2015 रोजी रात्री नऊ वाजणेचे सुमारास तक्रारकर्ता स्‍वतःच्‍या शेतात पाणी भरण्‍यासाठी गेले होते. त्‍यावेळेस सदर वायर व फेजमधील झोळामुळे शॉर्ट सर्कीट होऊन त्‍याच्‍या ठिणग्या पडून तक्रारकर्ताच्‍या शेतातील ऊसाने पेट घेतला. तक्रारकर्ताने सदर आग विझविण्‍याचा भरपुर प्रयत्‍न केला. परंतु आग मोठया प्रमाणात असल्‍यामुळे तक्रारकर्तास सदरची आग विझवणे शक्‍य झालेले नाही. तेव्‍हा तक्रारकर्ताने आसपासच्‍या शेतक-यांना व गावातील लोकांना बोलाविले. परंतु सदरचे लोक येईपावेतो तक्रारकर्ताचे शेतातील ऊस मोठया प्रमाणात जळुन खाक झालेला होता. तक्रारकर्ताचे शेतातील विहीरीवरील स्‍टार्टर, मोटार, केबल, पाईप इत्‍यादी साधने जळुन खाक झालेली आहेत. आजु बाजुचे शेतकरी व गावातील लोकांनाही आग विझविण्‍याचा मोठा प्रयत्‍न केला. तरीही तक्रारकर्ताचे शेतातील 120 टन ऊस जळुन मोठे आर्थिक नुकसान झालेले आहे. दिनांक 08.09.2015 रोजी सदर जळीताच्‍या घटनेबाबत तक्रारकर्ता यांनी मौजे मोरवाडी येथील कामगार तलाठी यांना माहिती दिली व जळीताची पाहाणी करुन पंचनामा करण्‍यासाठी बोलावले. त्‍यानुसार मोरवाडी येथील कामगार तलाठी हे दिनांक 08.09.2015 रोजी सकाळी अकाराच्‍या सुमारास पंचासह तक्रारकर्ताच्‍या सदर शेत जमीनीत आले व त्‍यांनी सदर ऊसाचे जळीताची पाहाणी करुन त्‍यांचे नुकसानीबाबतचा पंचानामा केला, त्‍या पंचनाम्‍यावर कामगार तलाठी मौजे मोरवाडी व पंच आणि तक्रारकर्ताची सही आहे. तक्रारकर्ता यांनी सामनेवालाकडे सदर घटनेची चौकशी व नुकसान भरपाईची मागणी केलेली आहे. दिनांक 29.09.2015 रोजीच्‍या जा.क्र.682/2015 पत्राच्‍या नुसार सामनेवाला नं.2 यांना सदर घटनेची माहिती देऊन अहवाल तयार करण्‍याचा आदेश केला. परंतू अद्याप सामनेवाला नं.2 यांनी याबाबतचा कुठलाही खुलासा केलेला नाही. व तक्रारकर्ताचे झालेले नुकसानी बाबत कोणतीही कारवाई केलेली नाही. अशा प्रकारे सामनेवाला नं.1 व नं.2 यांनी कर्तव्‍यात कसूर करुन दुषीत सेवा दिलेली आहे. सबब तक्रारकर्ता यांनी सामनेवाला यांना दिनांक 4 मार्च 2016 रोजी अॅड.तोडमल यांच्‍यामार्फत सामनेवाला नं.1 व 2 यांना रजि.पोस्‍टाने नोटीस पाठवून सदर नुकसान भरपाईची मागणी केलेली आहे. सामनेवाला क्र.1 व क्र.2 यांनी सदर नोटीस प्राप्‍त होऊनसुध्‍दा कोणतेही उतर दिलेले नाही. म्‍हणून तक्रारकर्ताने त्‍यांची नुकसान भरपाई मिळण्‍याकरता सदर तक्रार मंचासमक्ष दाखल केलेली आहे.
3. तक्रारकर्ताने तक्रारीत अशी मागणी केली आहे की, सामनेवाला यांनी तक्रारकर्ताचे शेतातील जळीत ऊसाचे व इतर शेती साधनांच्‍या नुकसानीची रक्‍कम रु.3,50,000/- सामनेवाला याचेकडून तक्रारकर्तास मिळणेबाबत हुकूम व्‍हावा. तसेच तक्रारकर्ताला झालेल्‍या शारीरीक व मानसिक त्रासापोटी तसेच तक्रारीचा खर्च सामनेवालाकडून मिळण्‍याचा आदेश व्‍हावा.
4. तक्रारकर्ताची तक्रार स्विकृत करुन सामनेवाला यांना नोटीस काढण्‍याचे आदेश पारीत करण्‍यात आले. सदरहू नोटीस प्राप्‍त झालेवर सामनेवाला हे प्रकरणात हजर होऊन त्‍यांनी निशाणी क्र.11 वर लेखी कैफियत दाखल केले. सामनेवाला यांनी त्‍यांचे लेखी कैफियतीत असे कथन केलेले आहे की, तक्रारकर्ताने तक्रारीत सामनेवाला यांचेविरुध्‍द लावलेले आरोप खोटे असून ते सामनेवाला यांना नाकबूल आहेत. सामनेवालाने पुढे असे कथन केलेले आहे की, कलम 2 (1) (डी) ग्राहक संरक्षण कायदा 1986 प्रमाणे सामनेवालाचे तक्रारकर्ता हे ग्राहक नाहीत व शेतातील ऊस इत्‍यादी जळण्‍यासाठी सामनेवाले यांचे एल.टी.लाईनच्‍या तारांमध्‍ये घर्षण होऊन शॉर्ट सर्कीट होऊन आग लागल्‍याने ऊसाचे पाचरटाने पेट घेतला असे तक्रारकर्ताने अर्जात नमुद केलेले आहे. वास्‍तविक पाहाता तक्रारकर्ता हे सामनेवाले यांचे ग्राहक नव्‍हते व नाही. अगर सदरच्‍या तथाकथित आगीच्‍या कारणामुळे तक्रारकर्ता व सामनेवाला यांचेदरम्‍यान सेवा देणार व ग्राहक असे संबंध निर्माण होत नाहीत. त्‍याप्रमाणे तक्रारकर्तास दुषीत सेवा देण्‍याचा प्रश्‍न निर्माण होत नाही. सदर तक्रार चालविण्‍याचा या मंचाला अधिकार क्षेत्र नाही. तक्रारकर्ता यांनी मे.दिवाणी न्‍यायालयात तथाकथित नुकसान भरपाई मिळणेसाठी अर्ज दाखल करणे कायद्यानुसार बंधनकारक होते व आहे. व त्‍यामुळे दिवाणी न्‍यायालयास सदरच्‍या तथाकथित नुकसान भरपाई बाबत निर्णय देण्‍याचा अधिकार असल्‍याने सदरचा अर्ज चालविण्‍याचा या मे.कोर्टास अधिकार नाही. सबब Efficacious Remedy Available असतांनाही तक्रारकर्ता यांनी या मंचात चुकीचा अर्ज दाखल केला आहे. म्‍हणून सदरचा तक्रार अर्ज खारीज करण्‍यात यावा अशी विनंती करण्‍यात आलेली आहे. सदरची तथाकथित आग लागण्‍यास सामनेवाला हे कोणत्‍याही प्रकारे जबाबदार नाहीत. सदरची तथाकथित आग ही विद्युतीय कारणामुळे लागलेली आहे असे स्‍पष्‍ट होत नाही. यामुळे सदरचे तथाकथित नुकसानीस व ऊस जळीतास सामनेवाले हे अगर त्‍यांचे कर्मचारी कोणत्‍याही प्रकारे जबाबदार नसल्‍याचे स्‍पष्‍ट झाले नाही. त्‍यामुळे तक्रारकर्तास नुकसान भरपाई देण्‍याचा प्रश्‍न निर्माण होत नाही. तक्रारकर्ता यांनी मे.कोर्टासमोर ब-याचशा बाबी लपवून ठेवलेल्‍या आहेत. तक्रारकर्ता यांचे शेतातील तथाकथित ऊस जळाल्‍यानंतर त्‍यांनी सदरचा जळालेला ऊस साखर कारखान्‍याकडे तोडून पाठविलेला होता. सदरचा संपुर्ण जळीत ऊस हा कारखान्‍याने स्विकारुन त्‍यानुसार तक्रारकर्तास नियमानुसार होणारी जळीत कपात करुन ऊर्वरीत रक्‍कम तक्रारकर्ता यांना अदा केलेली आहे. ही बाब या सामनेवाले यांना खात्रीलायकरित्‍या समजली आहे. यावरुन तक्रारकर्ताचे कोणत्‍याही प्रकारे नुकसान झालेले नाही, ही बाब स्‍पष्‍ट होत आहे. तथाकथित जळीत ऊसाची संपुर्ण रक्‍कम कारखान्‍याकडून मिळालेली असतांना व या बाबींची पुर्णतः कल्‍पना असतांनाही तक्रारकर्ताने सदरची बाब मे.कोर्टापासून जाणीवपुर्वक लपवुन ठेवलेली आहे हे स्‍पष्‍ट होत आहे. यावरुन तक्रारकर्ताचा सदरचा अर्ज फक्‍त या सामनेवाले यांचेकडुन बेकायदेशिररित्‍या रक्‍कम उकळण्‍याचे हेतुने दाखल केल्‍याचे स्‍पष्‍ट होत आहे. तक्रारकर्ता यांचा सदरचा अर्ज दाखल करण्‍याचा हेतू खोटा व लबाडीचा असल्‍याचे स्‍पष्‍ट होत आहे. सबब या कारणास्‍तवही तक्रारकर्ताचा अर्ज रद्द करण्‍यात यावी अशी विनंती केली आहे.
5. तक्रारकर्ताने दाखल तक्रार, दस्‍तावेज, सामनेवालानी दाखल केलेला जबाब, शपथपत्र व उभय पक्षांचे तोंडी युक्‍तीवादावरुन मंचासमक्ष खालील मुद्दे विचारार्थ येतात.
| मुद्दे | उत्‍तर |
1. | तक्रारकर्ता हा सामनेवालाचा “ग्राहक” आहे काय.? | ... नाही. |
2. | आदेश काय ? | ...अंतीम आदेशानुसार. |
का र ण मि मां सा
6. मुद्दा क्र.1 – तक्रारकर्ता यांनी सामनेवालाकडून त्‍याचे शेतात विद्युत पुरवठा घेतलेबाबत निशाणी क्र.6 वर दस्‍त क्र.8 दाखल केलेले आहे. सदर दस्‍तावर तक्रारकर्ताचे नांव नमुद आहे आणि येवले आखाडा राहुरी जि.अहमदनगर असे दर्शविण्‍यात आलेले आहे. परंतू सदर विद्युत पुरवठा तक्रारकर्ताने सामनेवालाकडून त्‍याच्‍या मालकीचे व कब्‍जे वहिवाटीचे मौजे मोरवाडी ता.राहुरी येथील गट क्र.25 वर घेण्‍यात आलेला होता, ही बाब सामनेवाला सिध्‍द करु शकलेले नाही. या नात्‍याने यावरुन असे दिसून येते की, तक्रारकर्ताने सामनेवालाकडून त्‍याच्‍या शेताकरीता तक्रारीत नमुद असलेले शेताकरीता विद्युत पुरवठा घेतलेला नाही. सबब तक्रारकर्ता हे सामनेवाला यांचे ग्राहक संरक्षण कायदा 1986 चे कलम 12 अंतर्गत “ग्राहक” होतात हे सिध्‍द होत नाही. म्‍हणून मुद्दा क्र.1 चे उत्‍तर नकारार्थी नोंदविण्‍यात येते.
7. मुद्दा क्र.2 –मुद्दा क्र.1 चे विवेचनावरुन खालील प्रमाणे अंतिम आदेश पारीत करण्‍यात येत आहे.
- अं ति म आ दे श –
1. तक्रारकर्ताची तक्रार खारीज करण्‍यात येते.
2. उभय पक्षकार यांनी या तक्रारीचा खर्च स्‍वतः सहन करावा.
3. या आदेशाची प्रथम प्रत उभय पक्षकार यांना निःशुल्‍क देण्‍यात यावी.
4. तक्रारकर्ता यांना या प्रकरणाची “ब” व “क” फाईल परत करावी.
