(आदेश पारीत व्‍दारा- श्रीमती.चारु वि.डोंगरे, मा.सदस्‍या)
1. तक्रारदार यांनी सदरील तक्रार ग्राहक संरक्षण कायदा 1986 चे कलम 12 अन्‍वये सामनेवाला यांचे विरुध्‍द दाखल केली आहे.
2. तक्रारदार हे अहमदनगर येथील रहिवासी आहेत. भविष्‍यकालीन तरतुदीच्‍या उद्देशाने तक्रारदार यांनी दिनांक 08.03.2014 रोजी रक्‍कम रुपये 19,000/- एक वर्षे मुदतीकरीता भाईचंद हिराचंद रायसोनी मल्‍टीस्‍टेट को.ऑप.क्रेडीट सोसायटी लिमीटेड चे केदार आर्केड नगर मनमाड रोड, अहमदनगर शाखेत ठेव म्‍हणून द.सा.द.शे.13 टक्‍के दराने मुदत ठेवीत गुंतविलेले होते. त्‍याची मुदत संपलेली आहे. तक्रारदारास पैशाची गरज असताना ते संस्‍थेमध्‍ये पैसे मागण्‍यास गेले असता त्‍या शाखेचे कामकाज पुर्णपणे बंद झालेचे निदर्शनास आले. तेथे उपस्थित असलेले कर्मचा-याकडे चौकशी केली असता त्‍यांनी रक्‍कम परत मिळणार नाही, पतसंस्‍थेत बचत खाते उघडून त्‍यात तुमची रक्‍कम जमा होईल असे सांगितले. व प्रत्‍यक्ष देय रक्‍कम रु.21,470/- असतांना तक्रारदारास रक्‍कम रु.20,255/- चे एक अकाऊंट स्‍टेटमेंट दिनांक 24.11.2014 रोजीचे देण्‍यात आले व तक्रारदाराची रक्‍कम परस्‍पर खाते क्र.101/548 मध्‍ये वर्ग केली. परंतू अद्यापपर्यंत रक्‍कम मिळालेली नाही. म्‍हणून तक्रारदार यांनी संस्‍थेचे संस्‍थापक चेअरमन जळगाव व शाखा व्‍यवस्‍थापक यांना दिनांक 25.06.2015 रोजी रजि.पोस्‍टाने नोटीस पाठविल्‍या. सदरच्‍या नोटीस सदर व्‍यक्‍ती या पत्‍त्‍यावर रहात नाही. असा पोस्‍टाचा शेरा मारुन परत आल्‍या. सामनेवालाकडे रक्‍कम मागणी करुनही ती दिली नाही. सामनेवाला यांनी सेवेत त्रुटी दिली आहे. सामनेवाला नं.1 ही महाराष्‍ट्र को.ऑप.मल्‍टीस्‍टेट सोसायटीज अॅक्‍टच्‍या तरतुदीनुसार स्‍थापन झालेली पतसंस्‍था आहे. सदर पतसंस्‍थेचे सामनेवाला नं.1 प्रमोद भाईचंद रायसोनी, संस्‍थापक चेअरमन म्‍हणून व त्‍या नात्‍याने सर्व काम पहात आहेत. सामनेवाला नं.2, सामनेवाला नं.3 हे पतसंस्‍थेतील अंतर्गत कारभार विभागणीनुसार करीत असून त्‍यांच्‍या पदानुसार ते काम पहातात. सदर संस्‍थेच्‍या अनियमीत कारभारामुळे शाखेमधील कामकाज बंद असून आर्थिक व्‍यवहार बंद आहेत. सामनेवाला यांचेकडे तक्रारदार यांना रक्‍कम मागणी करणेकरीता वारंवार चकरा, हेलपाटे मारावे लागले. त्‍यासाठी तक्रारदारास खर्च व मनस्‍ताप झालेला आहे. सबब खर्चासाठी रु.25,000/- व तक्रार अर्जाचा रु.5,000/- खर्च मिळावा. सामनेवाले यांनी खातेदार सभासदांची दिशाभुल केली. ठेवीवर ज्‍यादा व्‍याजदर देण्‍याचे आमिष दाखविले. त्‍यामुळे तक्रारदार सामनेवाले यांचे जाहिरातीला बळी पडून रक्‍कम गुंतविली. तक्रारदार यांनी सामनेवाला यांचेवर विश्‍वास ठेवून तक्रारदार यांची कौटुंबिक गरज भागविण्‍यासाठी व भविष्‍यातील तरतुद, उदरनिर्वाह व उपजिविकेसाठी आर्थिक बचत करुन ती रक्‍कम संस्‍थेत तक्रारदाराने ठेवली आहे.
3. सामनेवाला यांनी मुदत पुर्तीनंतर मुदत ठेवीची रक्‍कम व त्‍यावर नियमाप्रमाणे होणारे व्‍याज तक्रारदारांना परत करण्‍याचे सामनेवाले यांचेवर कायदेशीर व नैतिक बंधन होते व आहे. तक्रारदार यांना पैशाची अत्‍यंत आवश्‍यकता असल्‍याने त्‍यांनी सामनेवाला यांचेकडे वेळोवेळी मागणी केली. परंतु सामनेवाले यांनी तक्रारदारांना रक्‍कम न देता उडवा-उडवीची उत्‍तरे दिली तक्रारदारांनी वेळोवेळी सामनेवाला यांना कार्यालयात भेटून रकमेची मागणी केली. परंतु सामनेवाले यांनी त्‍याची कोणतीही दखल घेतली नाही. व रक्‍कम देण्‍यास टाळाटाळ केली. म्‍हणून तक्रारदारांनी वरील नमुद मुदत ठेवीमध्‍ये गुंतविलेल्‍या रक्‍कम व्‍याजासह मिळणेसाठी सदरील मंचात तक्रार दाखल करुन परिच्‍छेद (6) प्रमाणे रकमेची मागणी केली.
4. तक्रारदार यांची तक्रार दाखल करण्‍यात आली व सामनेवाला यांना नोटीस पाठविण्‍याचा आदेश पारीत करण्‍यात आला. सामनेवाला नं.1 व 2 विरुध्‍द बजावणी झज्ञली नाही व तक्रारदाराने त्‍यानंतर कोणतीही स्‍टेप्‍स घेतली नाही. त्‍यामुळे सामनेवाला नं.1 व 2 यांचे विरुध्‍द सदरची तक्रार खारीज करण्‍यात येते असा आदेश दिनांक 20.07.2017 रोजी निशाणी 1 वर पारीत करण्‍यात आला. सामनेवाला नं.3 यांचेतर्फे अॅड.अशोक एस.पावसे हे वकीलपत्र दाखल करुन प्रकरणात हजर झाले मात्र लेखी कैफियत दाखल केली नाही. त्‍यामुळे सदरची तक्रार सामनेवाला क्र.3 यांचे विरुध्‍द विना कैफियत चालविण्‍याचा आदेश निशाणी 1 वर पारीत करण्‍यात आला.
5. तक्रारदार यांनी दाखल केलेले कागदपत्र, शपथपत्र व त्‍यांनी केलेला युक्‍तीवाद यावरुन न्‍याय निर्णयासाठी खालील मुद्दे उपस्थित होतात. व त्‍याची उत्‍तरे आम्‍ही सकारण खालील प्रमाणे देत आहोत.
मुद्देः | उत्‍तर |
(1)सामनेवाले यांनी तक्रारदारांना सेवा देण्‍यात त्रुटी केली आहे काय ? | :होय |
(2)तक्रारदार हे सामनेवाले क्र.3 यांच्‍याकडून मुदत ठेवीच्‍या रक्‍कम आणि शारीरिक व मानसिक त्रासापोटी रक्‍कम मिळण्‍यास पात्र आहेत काय.? | : होय |
(3) आदेश काय ? | :अंतिम आदेशाप्रमाणे |
कारण मिमांसा
6. मुद्दा क्र. ‘1’ व ‘2’:- तक्रारदार यांनी भविष्‍यकालीन तरतुदीच्‍या उद्देशाने दिनांक 08.03.2014 रोजी मुदत ठेव पावती क्र.0671251 रक्‍कम रुपये 19,000/- एक वर्षे मुदतीकरीता भाईचंद हिराचंद रायसोनी मल्‍टीस्‍टेट को.ऑप.क्रेडीट सोसायटी लिमीटेड चे केदार आर्केड नगर मनमाड रोड, अहमदनगर शाखेत ठेव म्‍हणून द.सा.द.शे.13 टक्‍के दराने मुदत ठेवीत गुंतविलेले होते. त्‍याची मुदत संपलेली आहे. प्रकरणात सदरहू ठेव पावतीची छायाकिंत प्रत नि.नं.4/1 वर दाखल आहे. याप्रमाणे सामनेवालेने पावतीवर दर्शविल्‍याप्रमाणे व्‍याजही देण्‍याचे बंधन घालून घेतले आहे.
7. तक्रारदार यांनी सामनेवालेंकडे मुदत ठेवीत रक्‍कम गुंतविली व त्‍यामुळे तक्रारदार हे सामनेवाले यांचे ग्राहक आहेत. सामनेवाले नं.3 हे वकीलामार्फत प्रकरणात हजर झाले, परंतू त्‍यांनी कैफियत दाखल केली नाही. व त्‍यांनी तक्रारदारांचे म्‍हणणे खोडून काढण्‍याची संधी गमावली. व तक्रारदारानी तक्रारीत सामनेवाला यांचे विरुध्‍द केलेले कथन सामनेवाला क्र.3 यांना मान्‍य आहे असे हे मंच ग्राहय धरीत आहे.
8. सामनेवाला नं.1 व 2 यांना पाठविलेल्‍या नोटीसा “ दिलेल्‍या पत्‍त्‍यावर व्‍यक्‍ती रहात नाही ” असा पोष्‍टाचा शेरा मारुन परत आल्‍या. त्‍यानंतर तक्रारदाराने सामनेवाला यांना नोटीस पाठविण्‍याबाबत कोणतीही स्‍टेप्‍स घेतली नाही. सबब सामनेवाला क्र.1 व 2 यांचे विरुध्‍द सदरची तक्रार खारीज करण्‍याचा आदेश दिनांक 20.7.2017 रोजी निशाणी 1 वर पारीत करण्‍यात आला.
9. तक्रारदार यांनी आपल्‍या कथनाचे पुष्‍टयर्थ सबळ कागदोपत्री पुरावा या मंचात दाखल केला आहे. सामनेवाले सोसायटीकडे मुदत ठेव रकमेची व्‍याजासह मागणी करुनही सामनेवालेंनी त्‍याची दखल घेतली नाही व रक्‍कम अद्यापही अदा केली नाही. वास्‍तवीक सदर मुदत ठेव पावतीची मुदत संपल्‍यावर व तक्रारदारांनी मागणी केल्‍यावर सदर रक्‍कम तक्रारदाराचे परस्‍पर खाते क्र.101/548 वर वर्ग करण्‍यात आली आहे. परंतू सदरची रक्‍कम तक्रारदारास मिळालेली नाही. पावतीवर नमुद असलेल्‍या व्‍याजासह तक्रारदारास रक्‍कम देणे सामनेवाले यांचेवर बंधनकारक व गरजेचे होते. परंतु त्‍यांनी ती रक्‍कम न दिल्‍यामुळे तक्रारदाराचे आर्थिक नुकसान झाले. सबब तक्रारदार हे मुदत ठेवीची रक्‍कम व्‍याजासह मिळण्‍यास पात्र असून ते मिळण्‍याकामी सामनेवाले नं.3 यांनी सेवा देण्‍यात निश्चितच त्रुटी केली आहे. व तक्रारदार यांना मुदत ठेवीची रक्‍कम व्‍याजासह परत करण्‍यास सामनेवाले नं.3 हे जबाबदार असल्‍याचे निष्‍कर्षाप्रत हे मंच येत आहे. सबब वरील मुदत ठेवीमध्‍ये दर्शविलेली रक्‍कम त्‍यावर व्‍याजासह होणारी रक्‍कम तक्रारदार यांना देण्‍याचा आदेश करणे न्‍यायोचित होईल.
10. तक्रारदार यांनी ठेव रकमेची मागणी करुनही ती न मिळाल्‍याने त्‍यांना निश्चितच मानसिक त्रास सहन करावा लागला. सबब त्‍यापोटी व या तक्रार अर्जाचे खर्चापोटी काही रक्‍कम तक्रारदार यांना मंजूर करणे न्‍यायसंगत होईल. म्‍हणुन मुद्दा क्र. 1 व 2 चे उत्‍तर होकारार्थी नोंदविण्‍यात येते.
11. मुद्दा क्र.‘3’:-सबब मुद्दा क्र. ‘1’ व ‘2’ चे अनुषंगाने खालील आदेश पारित करण्‍यात येत आहे.
:- आदेश -:
1. तक्रारदार यांची तक्रार अंशत: मंजूर करण्‍यात येते.
2. सामनेवाले नं.3 यांनी तक्रारदार यांना मुदत ठेव पावती क्र.0671251(नि.नं.4/1) नुसार ठेव दि.08/03/2014 रोजी ठेवलेली रक्‍कम (ठेवीदाराने काही ठेव रक्‍कम व त्‍या ठेव रकमेवर व्‍याज घेतले असल्‍यास मुद्दल व्‍याजाची रक्‍कम वजा जाता) व त्‍यावर मुदत ठेव दि.08/03/2014 पासून द.सा.द.शे.13 टक्‍के प्रमाणे संपूर्ण रक्‍कम फिटेपावेतो होणारे व्‍याजासह तक्रारदार यांना अदा करावी.
3. सामनेवाले नं.3 यांनी तक्रारदार यांना झालेल्‍या आर्थिक, शारीरीक व मानसिक त्रासापोटी एकूण रक्‍कम रु.5,000/- (अक्षरी रक्‍कम रुपये पाच हजार मात्र) व या तक्रार अर्जाचे खर्चापोटी रक्‍कम रु.3,000/- (अक्षरी रक्‍कम रुपये तीन हजार मात्र) द्यावेत व त्‍यांनी या अर्जाचा खर्च स्‍वतः सोसावा.
4. वरील नमुद आदेशाची पुर्तता सामनेवाले नं.3 यांनी या आदेशाची प्रत मिळण्‍यापासून 30 दिवसाचे आत करावी.
5. सामनेवाला नं.1 व 2 यांचे विरुध्‍द कोणताही आदेश पारीत नाही.
6. या आदेशाची प्रत उभय पक्षकार यांना मोफत देण्‍यात यावी.
7. या प्रकरणाची “ब” व “क” फाईल तक्रारदार यांना परत करावी.
