जिल्‍हा ग्राहक तक्रार निवारण न्‍यायमंच, धुळे.
ग्राहक तक्रार क्रमांक – २७१/२०१०
तक्रार दाखल दिनांक – ०९/०९/२०१०
तक्रार निकाली दिनांक – ०६/०६/२०१३
श्री.वासुदेव मार्तंड पाटील, उ.व. ५८,
रा. एकविरानगर, नकाना रोड, देवपूर, धुळे,
ह.मु. मुर्तिजापूर, अकोला. ................ तक्रारदार
विरुध्‍द
व्‍यवस्‍थापक/ अध्‍यक्ष,
दादासाहेब वामन विष्‍णू शिनकर
नागरी सहकारी पतपेढी मर्यादीत,
देवपूर- धुळे. .............. सामनेवाल
न्‍यायासन
(मा.अध्‍यक्षा – सौ.व्‍ही.व्‍ही. दाणी)
(मा.सदस्‍या – सौ.एस.एस.जैन)
उपस्थिती
(तक्रारदारा तर्फे – अॅड.डी.आर. जाधव)
(विरुध्‍दपक्ष तर्फे – अॅड.पी.बी. कुलकर्णी)
निकालपत्र
(दवाराः मा.अध्‍यक्षा – सौ. व्‍ही.व्‍ही. दाणी)
तक्रारदार यांनी सामनेवाला यांच्‍या पतसंस्‍थेत मुदत ठेव पावती अन्‍वये गुंतवलेली रक्‍कम मागणी करुनही परत दिली नाही म्‍हणून त्‍यांनी प्रस्‍तुत तक्रार या मंचात दाखल केली आहे.
१. तक्रारदार यांची थोडक्‍यात अशी तक्रार आहे की, तक्रारदार यांनी सामनेवाला वामन विष्‍णू शिनकर नागरी सहकारी पतपेढी मर्यादीत (यापुढे संक्षीप्‍तेसाठी पतसंस्‍था असे संबोधण्‍यात येईल) या पतसंस्‍थेत मुदत ठेव पावती अन्‍वये पावती क्रं.०५५/१६६३५ रू.५०,०००/- व पावती क्रं.०५५/१५३९५ रू.२२,३४८/- असे एकूण रक्‍कम रू.७०,३४८/- गुंतविले होते. या गुंतवणुकीवर सामनेवाला यांच्‍या कडून एकत्रित देय रक्‍कम रु.१,०१,१८९/- ही तक्रारदार यांच्‍या बचत खाते पुस्‍तकात नोंद करून देण्‍यात आली.
सामनेवाला यांनी देय रक्‍कम रू.१,०१,१८९/- यापैकी तक्रारदार यांना रू.४५०००/- दिले व उर्वरित रक्‍कम रू.५६,१८९/- देण्‍यास टाळाटाळ केली. सबब तक्रारदार यांनी सामनेवाला यांच्‍याकडून उर्वरित रक्‍कम द.सा.द.शे. १२ टक्‍के प्रमाणे व्‍याजासह मिळावी, तसेच तक्रार अर्जाचा खर्च रू.२०००/- व मानसिक त्रासापोटी रू.२५,०००/- सामनेवाला यांचेकडून मिळावेत, याकामी सदरचा तक्रार अर्ज दाखल करण्‍यात आला.
तक्रारदार यांनी आपल्‍या म्‍हणण्‍याच्‍या पृष्‍ठयार्थ, नि.४/६ वर बचत खातेची छायांकित प्रत दाखल केली आहे. तसेच सामनेवाला पतसंस्‍थेकडुन येणे रकमेबाबतचा तपशील दि.२५/०५/२०१३ रोजी दाखल केला आहे.
२. सामनेवाला यांचा लेखी खुलासा नि.१४ वर दाखल केलेला आहे. त्‍यांनी आपल्‍या लेखी खुलाश्‍यात असे म्‍हटले आहे की, सदर मुदत ठेव पावतींच्‍या तारखा ब-याच पुढील असुन त्‍या तारखेला सामनेवाला हे तक्रारदारास रक्‍कम देण्‍यास तयार आहे.
सामनेवाला यांनी पुढे असे म्‍हटले आहे की, तक्रारदार यांच्‍या प्रमाणे सर्व ठेवीदारांनी सामनेवाला यांचेकडे त्‍यांच्‍या संपूर्ण ठेव पावत्‍यांची एकाच वेळेस मागणी केली तर ठेवी परत करणे शक्‍य नाही. तसेच पतसंस्‍थेने कुठल्‍याही कर्जदाराला दिलेल्‍या कर्जाची परतफेड मुदतपूर्व अथवा एकरक्‍कमी करून घेतलेली नाही.
३. तक्रारदारांचा तक्रार अर्ज, शपथपत्र व पुराव्‍यासाठी दाखल कागदपत्रे पाहता, तसेच सामनेवाला यांचा खुलासा आणि दोन्‍ही पक्षांच्‍या विदवान वकीलांनी केलेला युकितवाद ऐकल्‍यानंतर, आमच्‍यासमोर निष्‍कर्षासाठी खालील मुददे उपस्थित होतात व त्‍याची उत्‍तरे आम्‍ही सकारण खालील प्रमाणे देत आहोत.
मुददे निष्‍कर्ष
१. तक्रारदार हे सामनेवाले यांचे ग्राहक आहेत काय ? होय
२. सामनेवाला यांनी तक्रारदार यांना सेवा देण्‍यात
कमतरता केली आहे काय ? होय
३. तक्रारदार हे सामनेवाला यांच्‍याकडून उर्वरित रक्‍कम
व त्‍यावरील व्‍याज मिळण्‍यास पात्र आहेत काय ? होय
४. तक्रारदार हे सामनेवाला यांच्‍याकडून मानसिक
त्रास व तक्रार अर्जाच्‍या खर्चापोटी रक्‍कम वसुल होऊन
मिळण्‍यास पात्र आहेत काय ? होय
५. अंतिम आदेश ? आदेशाप्रमाणे
४. मुद्दा क्र.१- तक्रारदार यांनी मुदत ठेव पावतींची एकत्रित नोंदवीलेली देय रक्‍कम रु.१,०१,१८९/- खाते पुस्‍तकाची छायांकिेत प्रत नि.४/६ वर दाखल केली आहे. सामनेवाला यांनी तक्रारदार यांच्‍या मुदत ठेव पावतीतील रक्‍कमा नाकारलेल्‍या नाहीत. मुदत ठेव पावतीची बचत खातेवरील नोंदणीकृत असलेली रक्‍कम यांचा विचार होता तक्रारदार हे सामनेवाला यांचे ग्राहक आहेत असे या मंचाचे मत आहे. म्‍हणून मुद्दा क्र.१ चे उत्‍तर आम्‍ही होकारार्थी देत आहोत.
५. मुद्दा क्र.२- प्रस्‍तुत प्रकरणात तक्रारदार यांनी तक्रारीचे अनुषंगाने दाखल केलेली कागदपत्रे पाहता त्‍यांनी पतसंस्‍थेत मुदत ठेव पावती अन्‍वये रक्‍कमा गुंतवल्‍या होत्‍या ही बाब सिध्‍द होते. तक्रारदार यांनी सामनेवाला यांच्‍याकडे मुदत ठेव पावती अन्‍वये गुंतवलेली रक्‍कम परत करणे पतसंस्‍थेचे कर्तव्‍य होते. परंतू मागणी करुनही रक्‍कम न देणे ही सामनेवाला यांची तक्रारदार यांना द्यावयाच्‍या सेवेतील त्रुटी आहे असे या मंचाचे मत आहे. म्‍हणून मुद्दा क्र.२ चे उत्‍तर आम्‍ही होकारार्थी देत आहोत.
६. मुद्दा क्र.३- तक्रारदार यांनी दाखल केलेली मुदत ठेव पावत्‍या मधील व्‍याजासह होणारी रक्‍कम सामनेवाला ‘व्‍यवस्‍थापक/ अध्‍यक्ष, दादासाहेब वामन विष्‍णू शिनकर नागरी सहकारी पतपेढी मर्यादीत’ यांच्‍याकडून मिळावी अशी मागणी केलेली आहे. परंतू या संदर्भात मा.मुंबई उच्‍च न्‍यायालय खंडपिठ औरंगाबाद यांनी रिट याचिका क्र.5223/09 सौ.वर्षा रविंद्र ईसाइ विरुध्‍द राजश्री राजकुमार चौधरी या न्‍यायिक दृष्‍टांतामध्‍ये पुढील प्रमाणे मत व्‍यक्‍त केले आहे.
As has been recorded above, I am of the view that a society registered under the provision of Maharashtra Co-operative Societies Act 1960, although can be proceededagainst and a complaint under the provision of Consumer Protection Act is entertain ableagainst the society, the Directors of members of the managing committee cannot be heldresponsible in view of the scheme of Maharashtra Co-operative Societies Act. To holdthe Directors of the banks/members of the managing committee of the societiesresponsible, without observing the procedure prescribed under the Act, would also beagainst the principles of co-operation, which is the very foundation of establishment oftheco-operative societies.
वरील न्‍यायिक दृष्‍टांतामध्‍ये संचालकांना रक्‍कम देण्‍यासाठी वैयक्‍तीकरित्‍या जबाबदार ठरविता येणार नाही असे तत्‍व विषद करण्‍यात आले आहे. त्‍यामुळे सामनेवाला यांना वैयक्तिकरित्‍या जबाबदार ठरविता येणार नाही. या सर्व बाबींचा विचार होता तक्रारदार हे सामनेवाला ‘दादासाहेब वामन विष्‍णू शिनकर नागरी सहकारी पतपेढी’ यांचेकडून रक्‍कम रू.५६,१८९/- दि.१२/११/२००९ पासून रक्‍कम फीटेपर्यंत द.सा.द.शे.६ टक्‍के दरा प्रमाणे व्‍याजासह, अशी एकूण रक्‍कम मिळण्‍यास पात्र आहेत असे या मंचाचे मत आहे. म्‍हणून मुद्दा क्र.३ चे उत्‍तर आम्‍ही होकारार्थी देत आहोत.
७. मुद्दा क्र.४- तक्रारदार यांनी दाखल केलेल्‍या मुदत ठेव पावतीतील व्‍याजासह होणारी रक्‍कम सामनेवाला यांच्‍याकडुन परत मिळावी म्‍हणून तक्रारदार यांना सामनेवाला यांच्‍या विरुध्‍द या मंचात दाद मागावी लागली आहे. त्‍यामुळे मानसिक त्रास सहन करावा लागलेला आहे व अर्ज दाखल करण्‍यासाठी खर्चही करावा लागलेला आहे. सबब तक्रारदार हे सामनेवाला यांच्‍या कडून मानसिक त्रासापोटी रु.१०००/- व अर्जाच्‍या खर्चापोटी रक्‍कम रू.५००/- वसुल होऊन मिळण्‍यास पात्र आहे असे या मंचाचे मत आहे. म्‍हणून मुदद क्रं.४ चे उत्‍तर आम्‍ही होकारार्थी देत आहोत.
८. मुद्दा क्र.५- तक्रारदार व सामनेवाले यांचे अर्ज, प्रतिज्ञापत्र व दाखल केलेली सर्व कागदपत्रे व दोन्‍ही वकीलांचा युक्तिवाद तसेच वरील सर्व विवेचन यांचा विचार होऊन पुढील प्रमाणे आदेश करण्‍यात येत आहे.
आ दे श
१. तक्रारदार यांचा तक्रार अर्ज मंजूर करण्‍यात येत आहे.
२. सामनेवाला दादासाहेब वामन विष्‍णू शिनकर नागरी सहकारी पतपेढी मर्यादीत यांनी, सदर आदेशाचे तारखेपासून पुढील तीस दिवसांचे
आत, तक्रारदारांना खालील प्रमाणे रक्‍कमा दयाव्‍यात.
(१) मुदत ठेव पावतीतील बचत खातेवर नोंदणिकृत असलेली उर्वरित रक्‍कम रू.५६,१८९/- (अक्षरी रूपये छप्‍पन हजार एकशे एकोणनव्‍वद मात्र) व या रकमेवर दि.१२/११/२००९ पासुन द.सा.द.शे. ६ टक्‍के दराने संपूर्ण रक्‍कम फिटेपर्यंत व्‍याज दयावे.
(२) मानसिक त्रासापोटी रक्‍कम रू.१,०००/- (अक्षरी रू. एक हजार मात्र) व
अर्जाचे खर्चापोटी रक्‍कम रू.५००/- (अक्षरी रू. पाचशे मात्र) दयावेत.
३. वर नमुद आदेशाची अमंलबजावणी (व्‍यवस्‍थापक/ अध्‍यक्ष) यापैकी वेळोवेळी जे कोणी पतसंस्‍थेचा कारभार पाहात असतील त्‍यांनी करावी. तसेचक्र.२मधीलरकमेपैकीकाहीरक्‍कम अगर व्‍याज दिले असल्‍यास, त्‍यावर कर्ज दिले असल्‍यास सदरची रक्‍कम वजावट करुन उर्वरित रक्‍कम अदा करावी.
(सौ.एस.एस. जैन) (सौ.व्‍ही.व्‍ही. दाणी)
सदस्‍या अध्‍यक्षा
जिल्‍हा ग्राहक तक्रार निवारण न्‍यायमंच, धुळे.
