जिल्‍हा ग्राहक तक्रार निवारण मंच,जळगाव यांचे समोर. . . . .
तक्रार क्रमांक 620/2009
तक्रार दाखल करण्‍यात आल्‍याची तारीखः-28/04/2009.
तक्रार निकाली काढणेत आली तारीखः- 24/07/2013.
राजेश राधाकृष्‍ण मुंगड,
उ.व.सज्ञान, धंदाः व्‍यवसाय,
रा.भवानीपेठ, जळगांव. .......... तक्रारदार.
विरुध्‍द
1. मा.श्री.भाऊसाहेब हरनारायण राठी अर्बन को ऑप क्रेडीट सोसायटी लि,
जळगांव, 35 नवी पेठ, बँक स्‍ट्रीट,जळगांव.
2. कमलकुमार बाजीराव जैन,चेअरमन,
2.रा.गणेश बिल्‍डींगजवळ,नवीपेठ,जळगांव.
3. राधेशाम जगन्‍नाथ पांडे,व्‍हा.चेअरमन,
3.रा.एन 103, एम.आय.डी.सी.जळगांव.
4. शिववल्‍लभ रामकिसन राठी,संचालक,
4.कृषी उत्‍पन्‍न बाजार समिती, मार्केट यार्ड, अजिंठा रोड,जळगांव.
5. अशोक हरनारायण राठी,संचालक,
5.रा.पारीख पार्क जवळ, औंकारनगर,जिल्‍हापेठ,जळगांव.
6. विनोद बाबुराव सारडा,संचालक,
6.रा.व्‍दाराः हरनारायण राठी, 103 पोलन पेठ,जळगांव.
7. जयंतीलाल मोतीलाल झंवर,संचालक,
7.रा.दु.नं.237/1, सेंट्रल फुले मार्केट,चंदूलाल रसवती जवळ
7.दाणाबाजार, जळगांव.
8. अविनाश चंपालाल जाखेटे,संचालक,
8.रा.7, शाहुनगर, ट्रॅफीक गार्डनजवळ,जळगांव.
9. राजेंद्र राधाकिसन जोशी,संचालक,
9.रा.व्‍दाराः राधाकिसन गणपतलाल जोशी, मार्केट यार्ड,
9.अजिंठा रोड,जळगांव.
10. ओमप्रकाश रामनारायण बिर्ला,संचालक,
10.505/1, मातृपितृ छाया, एकता कॉलनी,जळगांव.
11. अविनाश वसंतलाल भालेराव,संचालक,
11.रा.मार्केट यार्ड, अजिंठा रोड,जळगांव.
12. सौ.शारदा चंद्रप्रकाश सारडा, संचालक,
12.रा.126, नवीपेठ, सारडा भवन, मायटी ब्रदर्स जवळ,जळगांव.
13. किशोर देविदास वाणी,मॅनेजर,रा.35, नवीपेठ, जळगांव.
14. (रोहीत सज्‍जनकुमार अग्रवाल,संचालक.)
15. (प्रेमराज डी.पुरोहीत,संचालक.)
16. (नंदलाल नारायण पुरोहीत,संचालक.)
17. (देविदास चिंतामण वाणी, संचालक.)
18. (योगेश विलास चौधरी,संचालक.)
19. (सौ.किरण संदीपकुमार झंवर,संचालक.)
अ.क्र.14 ते 19 या संचालकांचे पत्‍ते उपलब्‍ध
नसल्‍यामुळे वगळले. ......... विरुध्‍द पक्ष
कोरम-
श्री.विश्‍वास दौ.ढवळे अध्‍यक्ष
श्री.चंद्रकांत मो.येशीराव सदस्‍य.
श्रीमती पुनम नि.मलीक सदस्‍या.
तक्रारदार तर्फे श्री.आर.जे.शाह वकील.
विरुध्‍द पक्ष क्र.7,8 व 10 तर्फे श्री.नजीर शेख फरीद पिंजारी वकील.
विरुध्‍द पक्ष क्र.1,2,3,4,6,11 व 13 तर्फे श्री.दिलीप बी.मंडोरे वकील.(नो-से)
विरुध्‍द पक्ष क्र.5 तर्फे श्री.धर्मेंद्र देविदास माळी वकील.
विरुध्‍द पक्ष क्र.9 व 12 एकतर्फा.
निकालपत्र
श्री.चंद्रकांत मो.येशीराव, सदस्‍यः तक्रारदार यांनी विरुध्‍द पक्ष सहकारी संस्‍थेत मुदत
ठेव पावती अन्‍वये गुंतविलेली रक्‍कम मागणी करुनही परत दिली नाही म्‍हणुन त्‍यांनी
प्रस्‍तुत तक्रार या मंचात दाखल केली आहे.
2. तक्रारदार यांची थोडक्‍यात अशी तक्रार आहे की,
तक्रारदार यांनी विरुध्‍द पक्ष मा.श्री.भाऊसाहेब हरनारायण राठी अर्बन को ऑप क्रेडीट सोसायटी लि या संस्‍थेत मुदत ठेव पावतीत रक्‍कम गुंतवणूक केल्‍याचा तपशिल खालीलप्रमाणेः
अ.क्र. | पावती क्रमांक | ठेव दिनांक | रक्‍कम रुपये | देय दिनांक | देय रक्‍कम |
1. | खाते क्र.27 | 21/04/2008 | 19,400/- | -- | 19,400/- |
2. | खाते क्र.315 | 27/02/2008 | 2,700/- | -- | 2,700/- |
3. | खाते क्र.499 | 02/08/2008 | 19,100/- | -- | 19,100/- |
3. तक्रारदार यांनी गुंतविलेल्‍या रक्‍कमेची मागणी विरुध्‍द पक्ष संस्‍थेत केली असता पतसंस्‍थेने रक्‍कम देण्‍यास नकार दिला अशी तक्रारदार यांची तक्रार आहे. सबब विरुध्‍द पक्ष यांचेकडे गुंतवणुक केलेली रक्‍कम व्‍याजासह होणारी संपुर्ण रक्‍कम तसेच मानसिक त्रास व अर्जाच्‍या खर्चापोटी नुकसान भरपाई मिळावी अशी विनंती तक्रारदार यांनी केलेली आहे.
4. सदरची तक्रार दाखल करुन, विरुध्‍द पक्ष यांना ग्राहक संरक्षण कायदा, 1986 चे कलम 13(1) ब प्रमाणे नोटीसा काढण्‍यात आल्‍या. विरुध्‍द पक्ष क्र.9 व 12 हे नोटीस मिळुनही याकामी गैरहजर राहील्‍याने त्‍यांचेविरुध्‍द एकतर्फा आदेश पारीत करुन तक्रार निकालासाठी घेतली. तसेच विरुध्‍द पक्ष क्र.1,2,3,4,6,11 व 13 हे वकीलामार्फत हजर झाले तथापी त्‍यांनी लेखी म्‍हणणे दाखल न केल्‍याने त्‍यांचेविरुध्‍द नो-से आदेश पारीत करुन तक्रार निकालासाठी घेतली.
5. विरुध्‍द पक्ष क्र.8 व 10 यांनी तक्रारदाराची तक्रार नाकारली आहे. विरुध्‍द पक्ष क्र.8 यांनी दि.14/08/2008 रोजी व विरुध्‍द पक्ष क्र. 10 यांनी दि.21/11/2008 रोजी संचालक पदाचा राजीनामा दिलेला असुन तो संस्‍थेने मान्‍य केलेला आहे. सदरची बाब तक्रारदारास माहिती असतांनाही त्‍यांनी प्रस्‍तुतचा खोटया मजकुराचा अर्ज दाखल केलेला आहे. सबब तक्रारदाराचा अर्ज विरुध्‍द पक्ष क्र. 8 व 10 विरुध्‍द खर्चासह रद्य करण्‍यात यावा अशी विनंती विरुध्‍द पक्ष क्र.8 व 10 यांनी केलेली आहे.
6. विरुध्‍द पक्ष क्र.7 यांनी तक्रारदाराची तक्रार नाकारलेली आहे. विरुध्‍द पक्ष क्र. 7 हे संस्‍थेचे कधीही संचालक म्‍हणुन कार्यरत नव्‍हते व नाहीत. याची तक्रारदारास माहिती असतांनाही त्‍यांनी विरुध्‍द पक्षास याकामी विनाकारण सामील करुन नाहक त्रास दिलेला आहे. सबब विरुध्‍द पक्ष क्र.7 विरुध्‍द तक्रार खर्चासह रद्य करण्‍यात यावी अशी विनंती विरुध्‍द पक्ष क्र. 7 यांनी केलेली आहे.
7. विरुध्‍द पक्ष क्र. 5 हे सोसायटीचे ठरावानुसार तज्ञ संचालक म्‍हणुन दि.26/6/2008 रोजी ठराव क्र.8 नुसार नियुक्‍त झालेले होते. विरुध्‍द पक्षाने तज्ञ संचालक होण्‍यासाठी कोणताही अर्ज केलेला नसतांना त्‍यांची तज्ञ संचालक म्‍हणुन नियुक्‍ती केली होती. तसेच तज्ञ संचालकास सोसायटीचे कोणत्‍याही सभेत मत प्रदर्शन करण्‍याचा अधिकार नसतो व त्‍यांची नेमणुक एक वर्षाची असते. सबब वरील सर्व कारणांचा विचार होऊन तक्रारदाराची तक्रार विरुध्‍द पक्ष क्र. 5 विरुध्‍द खर्चासह फेटाळण्‍यात यावी अशी विनंती विरुध्‍द पक्ष क्र.5 यांनी केलेली आहे.
8. तक्रारदार यांची तक्रार, विरुध्‍द पक्षांचे म्‍हणणे, त्‍यांनी दाखल केलेले कागदपत्रे, विरुध्‍द पक्षाचे वकीलांचा युक्‍तीवाद याचे सुक्ष्‍म अवलोकन केले असता न्‍यायनिवाडयासाठी पुढील मुद्ये उपस्थित होतात व त्‍याची उत्‍तरे आम्‍ही सकारण खालीलप्रमाणे देत आहोत.
मुद्ये उत्‍तर
1) विरुध्‍द पक्ष यांनी तक्रारदार यांना द्यावयाच्‍या
सेवेत त्रृटी केली आहे काय ? होय.
2) आदेश काय ? खालीलप्रमाणे.
वि वे च न
9. मुद्या क्र.1 - प्रस्‍तुत प्रकरणांत तक्रारदार यांनी तक्रारीचे अनुषंगाने दाखल केलेली कागदपत्रे पाहता त्‍यांनी संस्‍थेत मुदत ठेव पावत्‍यामध्‍ये रक्‍कम गुंतविलेली होती ही बाब सिध्‍द होते. तक्रारदार यांनी सदरची रक्‍कम मिळणेसाठी मागणी केली असता, सदर रक्‍कम त्‍यांना देण्‍यात आलेली नाही. वास्‍तविक तक्रारदार यांनी मागणी केल्‍यानंतर तात्‍काळ विरुध्‍द पक्ष यांच्‍याकडील जमा असलेली रक्‍कम त्‍यांना परत करणे संस्‍थेचे कर्तव्‍य होते. परंतू मागणी करुनही संस्‍थेने रक्‍कम न देऊन सेवेत त्रृटी केली आहे या मतास आम्‍ही आलो आहोत. सबब मुद्या क्रमांक 1 चे उत्‍तर आम्‍ही होकारार्थी देत आहोत.
10. मुद्या क्र.2 – तक्रारदार यांनी त्‍यांची संपुर्ण रक्‍कम देण्‍याची जबाबदारी संस्‍थेची व संचालक यांची वैयक्‍तीक व संयुक्‍तीक आहे असे नमुद करुन त्‍याबाबत आदेश व्‍हावा अशी विनंती केली आहे. यासंदर्भांत आम्‍ही मा.मुंबई उच्‍च न्‍यायालयातील रिट याचिका क्रमांक 5223/09 सौ.वर्षा रविंद्र ईसाई // विरुध्‍द // राजश्री राजकुमार चौधरी या न्‍यायीक दृष्‍टांताचा आधार घेत आहोत. सदर निकालात पुढीलप्रमाणे तत्‍व विषद करण्‍यात आलेले आहे.
As has been recorded above, I am of the view that a society registered under the provision of Maharashtra Co-operative Societies Act 1960, although can be proceeded against and a complaint under the provision of Consumer Protection Act is entertainable against the society, the Directors or members of the managing committee cannot be held responsible in view of the scheme of Maharashtra Co-operative Societies Act. To hold the Directors of the banks/ members of the managing committee of the societies responsible, without observing the procedure prescribed under the Act, would also be against the principles of co-operation, which is the very foundation of establishment of the co-operative societies.
वरील न्‍यायीक दृष्‍टांतातील तत्‍व पाहता संचालकांची महाराष्‍ट्र सहकारी संस्‍था अधिनियम, 1960 च्‍या कलम 88 नुसार चौकशी होऊन जबाबदारी निश्चित होत नाही तोपर्यंत संचालकांना वैयक्‍तीकरित्‍या जबाबदार ठरवता येणार नाही असे म्‍हटले आहे त्‍यामुळे रक्‍कम देण्‍यास संचालकांना वैयक्‍तीकरित्‍या जबाबदार ठरवता येणार नाही व तक्रारदार यांची रक्‍कम देण्‍याची जबाबदारी ही विरुध्‍द पक्ष क्र. 1 संस्‍थेची आहे या मतास आम्‍ही आलो आहोत. सबब आम्‍ही खालीलप्रमाणे आदेश पारीत करीत आहोत.
आ दे श
( अ ) तक्रारदार यांचा तक्रारी अर्ज अंशतः मंजूर करण्‍यात येतो.
( ब ) विरुध्‍द पक्ष क्रं.1 संस्‍था यांना असे निर्देशित करण्‍यात येते की, त्‍यांनी या निकालपत्राच्‍या परिच्‍छेद क्र. 2 मध्‍ये नमुद केलेल्‍या खात्‍यातील रक्‍कमा त्‍या त्‍या खात्‍यावर प्रचलीत असलेल्‍या व्‍याजदरानुसार रक्‍कमा त्‍वरीत अदा कराव्‍यात.
( क ) विरुध्‍द पक्ष क्रं.1 संस्‍था यांना असेही निर्देशित करण्‍यात येते की, त्‍यांनी तक्रारदार यास झालेल्‍या मानसिक, शरिरिक व आर्थिक त्रासापोटी रक्‍कम रुपये 500/- व तक्रार अर्जाचे खर्चापोटी रु.500/- या आदेशाच्‍या प्राप्‍तीपासुन 30 दिवसाचे आंत द्यावेत.
( ड ) वर नमुद आदेश अनुक्रमांक (ब) मधील मुदत ठेवीच्‍या रक्‍कमेपैकी काही रक्‍कम अगर व्‍याज दिले असल्‍यास त्‍यावर कर्ज दिले असल्‍यास सदरची रक्‍कम वजावट करुन उर्वरीत रक्‍कम अदा करावी.
ज ळ गा व
दिनांकः- 24/07/2013.
( श्रीमती पुनम नि.मलीक ) ( श्री.चंद्रकांत मो.येशीराव ) (श्री.विश्‍वास दौ.ढवळे )
सदस्‍या सदस्‍य अध्‍यक्ष
जिल्‍हा ग्राहक तक्रार निवारण मंच,जळगांव.
