श्री. विजयसिंह राणे, मा. अध्यक्ष यांचे कथनांन्वये.
- आदेश -
(पारित दिनांक – 12/12/2011)
1. तक्रारकर्त्यांनी सदर तक्रार या ग्रा.सं.का.1986 चे कलम 12 अंतर्गत दाखल केलेली आहे. तक्रारकर्त्यांचे कथनानुसार, त्यांचा एनी इंटरनॅशनल नावाने एक्सपोर्ट, इम्पोर्ट व सप्लायर चा व्यवसाय असून कांदे आणि इतर खाद्य वस्तूचा व्यवसाय ते करतात. मुख्यत्वे, बांग्लादेश येथे कांदे पाठविण्याचा व्यवसाय ते करतात. सदर व्यवसायासाठी रक्कम हाताळण्याकरीता गैरअर्जदार क्र. 1 कडे खाते उघडले. तक्रारकर्त्यांनी 80,160 कि.ग्रा. कांदे बांग्लादेश येथे ट्रकद्वारे पाठविले. सदर कांदे बांग्लादेश येथे पुढे त्याचे व्यवसायाकरीता पाठविण्यात आले व तो माल संबंधितांना मिळाला, त्याची रक्कम 20,800 $ (अमेरीकन डॉलर) तक्रारकर्त्यांना मिळणे गरजेचे होते. ते मात्र त्यांना गैरअर्जदारांच्या चुकीमुळे मिळू शकले नाही. गैरअर्जदार क्र.1 यांना आवश्यक ते दस्तऐवज दिले. मात्र त्यांचे तेथे काय झाले ? ह्याची माहिती देण्यास गैरअर्जदार क्र. 1 ने टाळाटाळ केली. परिणामी, तक्रारकर्त्याचे नुकसान झाले, म्हणून त्यांनी ही तक्रार दाखल केली व तीद्वारे गैरअर्जदारांनी त्यांना दिलेल्या सेवेतील त्रुटीमुळे झालेले नुकसान 20,800$ हे 24 टक्के व्याजासह 19.09.2008 पासून देण्याचा आदेश मंचाने द्यावा, रु.1,00,000/- नुकसान भरपाई व तक्रारीचा खर्च मिळावा अशा मागण्या केल्या आहेत.
-निष्कर्ष-
2. गैरअर्जदारांनी नोटीसवर हजर होऊन लेखी उत्तर दाखल केले. गैरअर्जदाराचा प्राथमिक आक्षेप असा आहे की, तक्रारकर्त्यांनी जी काही व्यवसायासंबंधित नुकसानीची मागणी केली आहे, त्याचा संदर्भ व्यावसायिक उपयोगासाठी घेतलेल्या सेवेशी आहे आणि म्हणून तक्रारकर्त्याची तक्रार विचारात घेणे शक्य नाही. तक्रारकर्ता सदर प्रकरणी ग्राहक ठरत नाही आणि त्यामुळे मंचास अधिकारक्षेत्र प्राप्त होत नाही. गैरअर्जदारांनी इतरही आणखी काही आक्षेप घेतलेले आहे. परंतू उपरोक्त आक्षेप हा सर्वात जास्त महत्वाचा असल्यामुळे त्याचा सर्वप्रथम विचार होणे अत्यंत आवश्यक आहे. तक्रारकर्त्याचा व्यवसाय उघडपणे आयात-निर्यातीचा आहे आणि त्या व्यवसायातून तो उत्पन्न कमवितो. त्याच्या या एकाच व्यवहारातून पाठविलेला माल 80,160 कि.ग्रा. एवढा आहे. यावरुन उघडपणे तक्रारकर्त्याचा व्यवसाय फार मोठा आहे हे स्पष्ट होते. ही बाब जर लक्षात घेतली तर तक्रारकर्ता गैरअर्जदार बँकेची सेवा उघडपणे त्याचे व्यावसायिक उपयोगासाठी घेत आहे हे स्पष्ट आहे. ती बाब जर लक्षात घेतली तर तक्रारकर्त्याची तक्रार ही गैरअर्जदार बँकेच्या विरुध्द तक्रारकर्ता हे व्यावसायिक उपयोगासाठी सेवा घेत असल्यामुळे ते गैरअर्जदार बँकेचे ग्रा.सं.का.चे तरतूदी अंतर्गत ग्राहक ठरत नसल्यामुळे या ग्राहक मंचासमोर तक्रार विचारात घेणे शक्य नाही.
3. गैरअर्जदारातर्फे असाही युक्तीवाद करण्यात आला की, या संबंधीचे प्रकरण Debts Recovery Tribunal, Nagpur या ठिकाणी चालू आहे आणि तक्रारकर्त्याचा हा संपूर्ण व्यवहार संशयास्पद आहे. या संदर्भात आम्ही कोणतेही मत व्यक्त न करता ही तक्रार मंचाचे अधिकार क्षेत्राअभावी व तक्रारकर्ता ग्राहक ठरत नसल्यामुळे निकाली काढीत आहे.
-आदेश-
1) तक्रारकर्त्याची तक्रार निकाली काढण्यात येत आहे. तक्रारकर्ता योग्य त्या न्यायालयात दाद मागू शकतो. त्यासंबंधीचे त्याचे अधिकार अबाधित ठेवण्यात येत आहे.
2) तक्रारीचा खर्च दोन्ही पक्षांनी आप-आपला सोसावा.