निकाल
दिनांक- 24.12.2014
(द्वारा- श्री.विनायक रावजी लोंढे, अध्‍यक्ष)
तक्रारदार यांनी सदरील तक्रार ग्राहक संरक्षण कायदा 1986 कलम 12 अन्‍वये सामनेवाले यांनी तक्रारदार यांनी दाम दुप्‍पट योजनेतील रक्‍कम व त्‍यावरील व्‍याज व नुकसान भरपाई मिळणेसाठी दाखल केली आहे.
तक्रारदारांची तक्रार थोडक्‍यात खालील प्रमाणे, तक्रारदार हे अंमळनेर ता. जि.बीड येथील रहिवासी आहेत. सामनेवाले हे बीड जिल्‍हा मध्‍यवर्ती सहकारी बँक आहे. सामनेवाले क्र.1 हे बँकेचे प्रशासक आहेत व सामनेवाले क्र.2 व 3 हे बँकेचे मुख्‍य कार्यकारी अधिकारी शाखा व्‍यवस्‍थापक आहेत. तक्रारदार यांनी सामनेवाले यांचे बॅकेत क्र.डिएमडिटी दाम दुप्‍पट योजनेत दि.23.7.2007 रोजी रु.55000/- ठेवले होते. दि.23.7.2014 रोजी योजनेतील रक्‍कम काढण्‍यासाठी गेले असता सामनेवाले क्र.3 यांनी रक्‍कम देण्‍यास टाळाटाळ केली. तक्रारदाराने दि.28.7.2014 रोजी लेखी नोटीस पाठवली व नोटी मिळूनही त्‍यांनी उत्‍तर दिले नाही व रक्‍कमही दिली नाही. सामनेवाले यांनी रक्‍कम न देऊन सेवेत त्रूटी ठेवली आहे. म्‍हणून सदर तक्रार दाखल करुन अशी मागणी केली आहे की, बचत खात्‍यातील रक्‍कम रु.1,10,000/- व त्‍यावर 18 टकके व्‍याज देण्‍याचा आदेश व्‍हावा.
तक्रारदार यांना खर्चासाठी रक्‍कमेची गरज असल्‍याकारणाने व तसेच दवाखान्‍याचे खर्चासाठी रक्‍कम आवश्‍यक असल्‍याने तक्रारदार यांनी सामनेवाले यांचे बँकेत जाऊन व
सामनेवाले क्र.1 ते 3 यांना या मंचाची नोटीस मिळाली. सामनेवाले क्र.1 ते 3 हे मंचासमोर हजर झाले. सामनेवाले यांनी लेखी म्‍हणणे सादर केले. सामनेवाले यांनी तक्रारदार यांची रक्‍कम असल्‍याबाबत मान्‍य केले आहे. तक्रारदार यांनी मागणी करुनही मुदत रक्‍कम दिली नाही ही बाब मान्‍य केली आहे. सामनेवाले यांचे कथन की, बॅंकेची आर्थिक परिस्थिती बिकट असल्‍यामुळे व रक्‍कम शिल्‍लक नसल्‍यामुळे ते तक्रारदार यांचे बचत खात्‍यातील रक्‍कम देऊ शकलेले नाहीत. सामनेवाले यांनी जाणूनबूजून सेवेत त्रूटी ठेवलेली नाही. तसेच तक्रारदार हे त्‍यांचे बचत खात्‍यातील रक्‍कम मिळण्‍यास पात्र आहेत. ही बाब सामनेवाले यांनी मान्‍य केली आहे. बँकेवर प्रशासक मंडळ नियूक्‍त केले असल्‍यामुळे नियमानुसार वसूली व देणे यांची व्‍यवस्‍था करीत आहेत. त्‍यांत प्रशासक मंडळाची चूक नाही. बँकेच्‍या परिस्थितीमुळे तक्रारदारास 18 टकके व्‍याज मागता येणार नाही. तक्रारदारास कोणताही मानसिक व आर्थिक त्रास दिलेला नाही. बॅकेची परिस्थिती रक्‍कम परतफेड करण्‍यासारखी नसल्‍यामुळे कर्ज वसूली झाल्‍यानंतर नियमानुसार ठेवीदाराचे पैसे व व्‍याज प्रशासक मंडळ तक्रारदार यांना देण्‍यास तयार आहे.तक्रारदाराची तक्रार खर्चासह रदद करण्‍यात यावी.
तक्रारदार यांनी त्‍यांचे स्‍वतःचे शपथपत्र दाखल केले. तसेच तक्रारदार यांनी सामनेवाले बँकेची दाम दुप्‍पट ठेव रोख पावती, नोटीसची स्‍थळ प्रत. सामनेवाले यांनी लेखी म्‍हणणे दाखल केले. तक्रारदार यांचे वकील श्री.चौधरी यांचा यूक्‍तीवाद केला. सामनेवाले यांचा यूक्‍तीवाद ऐकला. न्‍यायनिर्णयासाठी खालील मुददे उपस्थित होतात.
मुददे उत्‍तर
1. तक्रारदार यांनी सामनेवाले बँकेतील बचत खात्‍यातील रक्‍कम
मागणी करुनही सामनेवाले यांनी न देऊन सेवेत त्रूटी ठेवली
आहे ही बाब तक्रारदार शाबीत करतात काय ? होय.
2. तक्रारीत मागणी केलेली नुकसान भरपाई मिळण्‍यास पात्र आहेत
काय ? होय.अंशतः
3. काय आदेश ? अंतिम आदेशाप्रमाणे.
कारणमिंमासा
मुददा क्र.1 व 2ः-
तक्रारदार व सामनेवाले यांनी दाखल केलेला पुरावा व यूक्‍तीवाद यावरुन खालील बाबीविषयी वाद नाही. तक्रारदार हे सामनेवाले यांचे ग्राहक आहेत. तक्रारदार यांचे तक्रारीत नमूद केल्‍याप्रमाणे दाम दुप्‍पट योजने मध्‍ये रक्‍कमा जमा आहे. तक्रारदार यांनी सामनेवाले यांचेकडे सदरील रक्‍कमेची मागणी केली परंतु सामनेवाले यांनी ती रक्‍कम दिली नाही.
सामनेवाले यांनी असा यूक्‍तीवाद केला की, बँकेची आर्थिक परिस्थिती खालावली असल्‍यामुळे व रक्‍कम शिल्‍लक नसल्‍यामुळे तक्रारदार यांना त्‍यांचे बचत खात्‍यावर असलेली रक्‍कम देता आली नाही. बॅंकेचे कर्ज वसूल झाल्‍यानंतर हातात रक्‍कम आल्‍यानंतर व्‍यवस्‍थापक मंडळ ती तक्रारदार यांना नियमानुसार देण्‍याची तरतूद करतील असा युक्‍तीवाद केला.
तक्रारदार यांचे वकिलांनी असा यूक्‍तीवाद केला की, तक्रारदार यांना रक्‍कमेची आवश्‍यकता आहे. सदरील बाब सामनेवाले यांचे निदर्शनास आणून दिल्‍यानंतरही तक्रारदार यांची बचत खात्‍यावर असलेली रक्‍कम तक्रारदार यांना मिळाली नाही. तक्रारदार यांना शारीरिक व मानसिक त्रास झाला. केवळ बॅंकेची आर्थिक परिस्थिती खालावलेली आहे. या कारणास्‍तव खातेदाराला रक्‍कम काढणे पासून वंचित ठेवता येणार नाही. तक्रारदार यांचे खात्‍यातील रककम न देऊन सामनेवाले यांनी सेवेत त्रूटी ठेवली आहे. सबब, तक्रारदार यांनी मागणी केलेली रक्‍कम देण्‍याचा आदेश देण्‍यात यावा.
वर नमूद केलेला यूक्‍तीवाद लक्षात घेतला तसेच तक्रारदार यांनी दाखल केलेले शपथपत्राचे व सामनेवाले यांचे लेखी म्‍हणणे यांचे अवलोकन केले. तक्रारदार यांनी सामनेवाले क्र.3 या शाखेत वरील प्रमाणे दाम दुप्‍पट योजनेत रक्‍कम ठेवली होती. तक्रारदार यांचे खात्‍यावर रक्‍कम रु.1,10,000/-जमा आहेत. खातेदार बॅकेमध्‍ये बचत खाते उघडतात व मुदत ठेवीमध्‍ये रक्‍कम ठेवतात त्‍यांचा मुख्‍य उददेश तक्रारदार यांना अगर खातेदार यांना रक्‍कमेची आवश्‍यकता असेल त्‍यावेळी रक्‍कम काढता यावी, तसेच रक्‍कम खात्‍यात जमा करता यावी हा उददेश ठेऊन काढलेला असतो. तक्रारदार यांना सदरील रक्‍कमेची आवश्‍यक आहे. सदरील रक्‍कम मिळण्‍यासाठी तक्रारदार यांनी सामनेवाले यांचेकडे मागणी केली आहे तसेच लेखी अर्ज दिला. त्‍यानंतर सामनेवाले यांनी सदरील रक्‍कम तक्रारदार यांना दिली नाही. सामनेवाले यांचे कथन की, बँकेची आर्थिक परिस्थिती खालावलेली आहे. त्‍या बाबत सामनेवाले यांनी कोणताही अहवाल या मंचासमोर हजर केला नाही. तसेच सामनेवाले यांचे बँकेमध्‍ये एकूण रक्‍कम किती शिल्‍लक आहे व ती कशी वाटली जाणार आहे या बाबतचा अहवाल सादर केलेला नाही. ज्‍या ज्‍या कर्जदारांनी कर्ज काढलेले आहे व बँक आर्थिक डबघाईस आणण्‍यास कारणीभूत झालेले आहे त्‍यांची विरुध्‍द कारवाई करुन पैसे वसूल करण्‍याची जबाबदारी बॅकेवर आहे. त्‍या कामी बँकेनी काय कारवाई केली आहे यांचा अहवाल मंचासमोर नाही. सबब, या मंचाचे मत की, सामनेवाले यांनी तक्रारदार यांचे बचत खात्‍यातील रककम न देऊन त्रूटी ठेवली आहे. त्‍यामुळे तक्रारदार यांना मानसिक व शारीरिक त्रास झालेला आहे. सबब, तक्रारदार यांची तक्रार मान्‍य करण्‍यास पात्र आहे.
मुददा क्र.1 व 2 चे उत्‍तर होकारार्थी देण्‍यात येते.
सबब, मंच खालीलप्रमाणे आदेश देत आहे.
आदेश
1) तक्रारदारांची तक्रार मंजूर करण्‍यात येत आहे.
2) सामनेवाले क्र.1 ते 3 यांना आदेश देण्‍यात येतो की, तक्रारदार यांना
सामनेवाले यांचेकडे असलेली रक्‍कम रु.1,10,000/- या रक्‍कमेवर मुदत
संपलेली तारीख दि.23.7.2014 पासून संपूर्ण रक्‍कम वसूल होईपावेतो 10
टक्‍के व्‍याज दयावे.
3) सामनेवाले क्र.1 ते 3 यांना आदेश देण्‍यात येतो की, तक्रारदार
यांना शारिरीक व मानसिक त्रासापोटी रक्‍कम रु.3,000/- व
तक्रारीच्‍या खर्चापोटी रककम रु.1500/- दयावेत.
4) ग्राहक संरक्षण कायदा 1986 चे अधिनियम 2005 मधील कलम
20 (3) प्रमाणे तक्रारीतील सदस्‍यांचे संच तक्रारदाराला परत
करावेत.
श्री.रविंद्र राठोडकर, श्री.विनायक लोंढे,
सदस्‍य अध्‍यक्ष
जिल्‍हा ग्राहक तक्रार निवारण मंच, बीड
जयंत पारवेकर
लघुलेखक
