निकाल
दिनांक- 17.10.2014
(द्वारा- श्री.विनायक रावजी लोंढे, अध्‍यक्ष)
तक्रारदार पार्वतीबाई भ्र.महादेव मेटे यांनी सदरील तक्रार ग्राहक संरक्षण कायदा 1986 कलम 12 अन्‍वये सामनेवाले यांनी मुदतठेव रक्‍कम परत न देऊन सेवेत त्रुटी ठेवली आहे म्‍हणून नुकसान भरपाई मिळणेसाठी दाखल केली आहे.
तक्रारदाराची तक्रार थोडक्‍यात येणेप्रमाणे, तक्रारदार हे व्‍यवसायाने शेतकरी आहे. तक्रारदार यांनी सामनेवाला क्र.2 हया शाखेत मुदतठेव रक्‍कम रु.75,000/-दि.26.06.2010 रोजी ठेवली त्‍याचा मुदतठेव क्रमांक 27289 असा आहे. सदरील मुदतठेवीवर द.सा.द.शे.9 टक्‍के व्‍याज देण्‍याचे कबूल केले. सदरील मुदतठेवीची मुदत दि.26.12.2010 रोजी संपली. सामनेवाला क्र.1 हे बीड जिल्‍हा मध्‍यवर्ती सहकारी बँकेचे प्रशासकीय मंडळाचे प्रमुख आहे, त्‍यांच्‍या आदेशानुसार सामनेवाला क्र.2 यांचा व्‍यवहार चालतो.
तक्रारदार यांनी मुदतठेवीची मुदत संपल्‍यानंतर सामनेवाला क्र.2 यांच्‍याकडे व्‍याजासह रकमेची मागणी केली. सामनेवाला यांनी ती देण्‍यास नकार दिला. तक्रारदार यांना दैनंदिन घर खर्चासाठी व स्‍वतःच्‍या राहण्‍यासाठी, घर बांधण्‍यासाठी सदरील रकमेची अत्‍यंत आवश्‍यकता आहे. तक्रारदार यांना कोणतेही उत्‍पन्‍नाचे साधन नाही. सामनेवाला यांनी तक्रारदार यांनी ठेवलेली मुदतठेव रक्‍कम व त्‍यावरील व्‍याज न देऊन सेवेत कसूर केलेला आहे. सबब तक्रारदार यांनी सामनेवाला क्र.2 शाखेत मुदतठेव म्‍हणून ठेवलेली रक्‍कम रु.75,000/- त्‍यावरील व्‍याज, मानसिक व शारिरिक त्रास झाल्‍याबददल व दाव्‍याचा खर्च एकूण रक्‍कम रु.1,00,000/- ची मागणी केली आहे.
सामनेवाला क्र.1 व 2 हे मंचासमोर हजर झाले व त्‍यांनी निशाणी 11 अन्‍वये लेखी म्‍हणणे सादर केले. सामनेवाला यांनी तक्रारदार यांची मुदतठेव रक्‍कम रु.75,000/- सामनेवाला क्र.2 शाखेत ठेवली ही बाब मान्‍य केली आहे. सदरील मुदतठेव व त्‍यावरील व्‍याज सामनेवाला यांनी तक्रारदार यांनी मागणी केली असता दिली नाही ही बाब मान्‍य आहे. सामनेवाला यांचे कथन की, बँकेची आर्थिक परिस्थिती बिकट झाल्‍यामुळे वसूली नंतरच पैसे देण्‍याची समज तक्रारदार यांना देण्‍यात आली आहे. सामनेवाला यांनी तक्रारदार यांना द्यावयाच्‍या सेवेत त्रुटी ठेवलेली नाही. बँकेकउे खातेदाराचे पैसे देण्‍याइतपत रक्‍कम शिल्‍लक नसल्‍यामुळे तक्रारदार यांना वेळेत पैसे देता आले नाही. तसेच बँकेवर प्रशासक मंडळ नियुक्‍त केले असल्‍यामुळे नियमानुसार वसूली व देणे यांची व्‍यवस्‍था प्रशासक मंडळ करत आहे. सबब तक्रारदार यांची तक्रार रदद करण्‍यात यावी.
तक्रारदार यांनी स्‍वतःचे शपथपत्र निशाणी क्र.12 वर दाखल केले आहे. तक्रारदार यांनी मुदतठेव पावती निशाणी 3 सोबत हजर केली आहे. तक्रारदार यांचे वकील श्री.भगत यांचा युक्‍तीवाद ऐकला. सामनेवाला यांचे वकील श्री.पंडीत यांचा युक्‍तीवाद ऐकला. न्‍यायनिर्णयासाठी खालील मुददे उपस्थित होतात.
मुददे उत्‍तर
1) सामनेवाला यांनी तक्रारदार यांची मुदतठेव रक्‍कम
व त्‍यावरील व्‍याज न देऊन सेवेत त्रुटी ठेवलेली आहे,
ही बाब तक्रारदार यांनी शाबीत केली आहे
काय? होय.
2) तक्रारदार हे तक्रारीतील मागणी मिळण्‍यास
पात्र आहे काय? होय.
3) आदेश काय ? अंतिम आदेशाप्रमाणे.
कारणमिंमासा
मुददा क्र.1 व 2 ः- तक्रारदार व सामनेवाला यांनी मंचासमोर नमुद केलेल्‍या बाबीचा विचार केला असता खालील बाबी विषयी वाद नाही. तक्रारदार हे सामनेवाला यांचे ग्राहक आहे. तक्रारदार यांनी सामनेवाला क्र.2 या शाखेत मुदतठेव रक्‍कम रु.75,000/- ठेवलेली आहे. मुदतठेवीची परिपक्‍वता दि.26.12.2010 रोजी झालेली आहे. सामनेवाला यांनी, तक्रारदार यांनी ठेवलेली मुदतठेव व व्‍याज दिलेले नाही.
तक्रारदार यांचे वकीलांनी असा युक्‍तीवाद केला की, बँकेची आर्थिक परिस्थिती चांगली असतानाही तक्रारदार यांची मुदतठेव व त्‍यावरील व्‍याज देण्‍यास सामनेवाला यांनी टाळाटाळ केलेली आहे. सामनेवाला बँकेची आर्थिक परिस्थिती डबघाईला आलेली आहे याबाबत या मंचासमोर बँकेने कोणताही दस्‍तऐवज हजर केलेला नाही. तक्रारदार यांचे वकीलांनी पुढे असा युक्‍तीवाद केला की, सामनेवाला यांनी तक्रारदार यांचे पैसे किती मुदतीत परत करण्‍यात येतील याबाबतही आश्‍वासन दिलेले नाही. सामनेवाला यांनी हेतुपुरस्‍सरपणे तक्रारदार यांची मुदतठेव व त्‍यावरील व्‍याज देण्‍यास टाळाटाळ केलेली आहे. सबब सामनेवाला विरुध्‍द आदेश करण्‍यात यावा.
सामनेवाला यांचे वकीलांनी असा युक्‍तीवाद केला की, बीड जिल्‍हा मध्‍यवर्ती सहकारी बँकेवर प्रशासकाची नेमणूक केलेली आहे व प्रशासकाच्‍या देखरेखीखाली सर्व व्‍यवहार केल्‍या जात आहे. सामनेवाला यांची आर्थिक परिस्थिती डबघाईला आल्‍यामुळे कर्ज वसूल करुन ठेवीदारांची रक्‍कम देण्‍याची प्रक्रिया सुरु आहे. बँकेकडे रक्‍कम जमा होताच तक्रारदार यांना देण्‍याबाबत कार्यवाही केली जाईल. सबब तक्रारदार यांची तक्रार रदद करण्‍यात यावी.
तक्रारदार यांनी दाखल केलेले शपथपत्र व दस्‍तऐवज याचे अवलोकन केले. तक्रारदार हे सामनेवाला यांचे ग्राहक आहे. तक्रारदार व सामनेवाला क्र.2 बँकेमध्‍ये मुदतठेव रक्‍कम रु.75,000/- ठेवली होती त्‍यावर द.सा.द.शे.9 टक्‍के व्‍याज देण्‍याचे ठरले होते. मुदतठेवीची मुदत दि.26.12.2010 रोजी संपली. तदनंतर तक्रारदार यांनी वेळोवेळी सामनेवाला यांचेकउे मुदतठेव व व्‍याज याची मागणी केली असता सामनेवाला यांनी ती देण्‍याची टाळाटाळ केली आहे. सामनेवाला यांनी या मंचासमोर असा कोणताही पुरावा सादर केला नाही की, ज्‍या अन्‍वये सामनेवाला बँके ही आर्थिक डबघाईला आली आहे व त्‍यामुळे तक्रारदार यांची मुदतठेव व व्‍याज देऊ शकलेले नाही. सर्वसाधारण शेतकरी हे सामनेवाला बँकेवर विश्‍वास ठेवून त्‍यांच्‍याजवळ असलेली पुंजी काही विशिष्‍ट कालावधी करता मुदतठेव म्‍हणून विश्‍वासाने ठेवतात, सदरील रक्‍कम ही शेतक-यांच्‍या अडीअडचणीच्‍या वेळेला काढून घेऊन त्‍याचा विनीयोग करण्‍याचे नियोजन असते. तक्रारदार यांची अडचण असूनही सामनेवाला यांनी सदरील रक्‍कम देण्‍याची टाळाटाळ केली आहे. सदरील रक्‍कम देण्‍यास कोणतेही संयुक्तिक व वाजवी कारण आढळून येत नाही. सबब सामनेवाला यांनी तक्रारदार यांना द्यावयाच्‍या सेवेत त्रुटी ठेवलेली आहे ही बाब तक्रारदार यांनी शाबीत केली आहे. तक्रारदार हे मुदतठेव व त्‍यावरील व्‍याज, झालेल्‍या मानसिक व शारिरिक त्रासापोटी नुकसान भरपाई व दाव्‍याचा खर्च मिळण्‍यास पात्र आहे. सबब मुददा क्र.1 व 2 चे उत्‍तर होकारार्थी देण्‍यात येते.
सबब, मंच खालीलप्रमाणे आदेश देत आहे.
आदेश
1) तक्रारदाराची तक्रार मंजूर करण्‍यात येत आहे.
2) सामनेवाला क्र.1 व 2 यांना आदेश देण्‍यात येतो की, तक्रारदार
यांनी मुदतठेव रक्‍कम रु.75,000/- (अक्षरी रु.पंच्‍याहत्‍तर
हजार) मुदतठेव ठेवल्‍यापासून द.सा.द.शे.9 टक्‍के व्‍याजाने
30 दिवसाचे आत तक्रारदार यांना अदा करावे. सदर रक्‍कम
विहीत मुदतीत न दिल्‍यास तक्रारदार हे मुदतठेव रक्‍कम
ठेवल्‍या तारखेपासून वसूल होईपावेतो द.सा.द.शे.10 टक्‍के
व्‍याज मिळण्‍यास पात्र आहे.
3) सामनेवाला क्र.1 व 2यांनी तक्रारदार यांना झालेल्‍या मानसिक
व शारिरिक त्रासापोटी नुकसान भरपाई रु.5,000/- (अक्षरी
रुपये पाच हजार फक्‍त) व तक्रारीच्‍या खर्चापोटी रु.2,000/-
(अक्षरी रुपये दोन हजार) दयावेत.
4) ग्राहक संरक्षण कायदा 1986 चे अधिनियम 2005 मधील
कलम 20 (3) प्रमाणे तक्रारीतील सदस्‍यांचे संच तक्रारदाराला
परत करावेत.
श्री.रविंद्र राठोडकर, श्रीमती मंजूषा चितलांगे, श्री.विनायक लोंढे,
सदस्‍य सदस्‍य अध्‍यक्ष
जिल्‍हा ग्राहक तक्रार निवारण मंच, बीड
