नि का ल प त्र

श्री.सी.एम.येशिराव, सदस्‍यः तक्रारदार यांनी विरुध्‍द पक्ष पतसंस्‍थेत मुदत ठेव पावती व बचत खाते अन्‍वये गुंतवलेली रक्‍कम मागणी करुनही परत दिली नाही म्‍हणून त्‍यांनी प्रस्‍तुत तक्रार या मंचात दाखल केली आहे.

तक्रार क्र.१०९/११

२.    तक्रारदार यांची थोडक्‍यात अशी तक्रार आहे की, तक्रारदार यांनी विरुध्‍द पक्ष आई वैष्‍णवी नागरी सह.पतसंस्‍था मर्या., धुळे (यापुढे संक्षीप्‍तेसाठी पतसंस्‍था असे संबोधण्‍यात येईल) या पतसंस्‍थेत मुदत ठेव पावती व बचत खात्‍यात रक्‍कम गुंतविली होती त्‍याचा तपशील खालील प्रमाणे.

३.    तक्रारदार यांनी गुंतवलेल्‍या रकमेची मागणी विरुध्‍द पक्ष पतसंस्‍थेत केली असता पतसंस्‍थेने रक्‍कम देण्‍यास नकार दिला अशी तक्रारदार यांची तक्रार आहे.  सबब विरुध्‍द पक्ष यांचेकडून मुदत ठेव पावतीमधील रक्‍कम रु.१०,०००/- वर १२ टक्‍के दराने व्‍याज  व बचत खात्‍यातील व्‍याजासह होणारी संपुर्ण रक्‍कम तसेच मानसिक त्रास व अर्जाच्‍या खर्चापोटी भरपाई मिळावी अशी विनंती तक्रारदार यांनी केली आहे.

४.    विरुध्‍द पक्ष यांना नोटीसची बजावणी झाली आहे. परंतू त्‍यांनी हजर होऊन खुलासा दाखल केला नाही.  त्‍यामुळे त्‍यांच्‍या विरुध्‍द प्रकरण एकतर्फा चालविण्‍यात आले. 

५.    तक्रारदार यांची तक्रार यांचा विचार होता तक्रारीच्‍या न्‍यायनर्णियासाठी खालील मुद्दे उपस्थित होतात.

मुद्दे                                                              उत्‍तर

१. तक्रारदार हे ग्राहक आहेत काय?                                     होय.

२. विरुध्‍द पक्ष यांनी तक्रारदार यांना दयावयाच्‍या सेवेत त्रुटी

   केली आहे काय?                                                 होय.

३. तक्रारदार कोणता अनुतोष मिळण्‍यास पात्र आहे?          अंतिम आदेशा प्रमाणे.

४. आदेश काय?                                            खालील प्रमाणे.

तक्रार क्र.१०९/११

विवेचन

६.    मुद्दा क्र.१- तक्रारदार यांनी नि.५/१ वर मुदत ठेव पावती व बचत खात्‍याची झेरॉक्‍स प्रत सादर केलेली आहे.  विरुध्‍द पक्ष यांनी तक्रारदार यांच्‍या मुदत ठेव पावती व बचत खात्‍याची रक्‍कम नाकारलेली नाही.  मुदत ठेव पावती, बचत खाते तसेच त्‍यातील रक्‍कम यांचा विचार होता तक्रारदार हे विरुध्‍द पक्ष यांचे ग्राहक आहेत असे या मंचाचे मत आहे.  म्‍हणून मुद्दा क्र.१ चे उत्‍तर आम्‍ही होकारार्थी देत आहोत.

७.    मुद्दा क्र.२- प्रस्‍तुत प्रकरणात तक्रारदार यांनी तक्रारीचे अनुषंगाने दाखल केलेली कागदपत्रे पाहता त्‍यांनी पतसंस्‍थेत मुदत ठेव पावती व बचत खात्‍यात रकमा गुंतवल्‍या होत्‍या ही बाब सिध्‍द होते.  तक्रारदार यांनी विरुध्‍द पक्ष यांच्‍याकडे मुदत ठेव पावती व बचत खात्‍यात गुंतवलेली रक्‍कम त्‍यांनी मागणी केल्‍यानंतर परत करणे पतसंस्‍थेचे कर्तव्‍य होते.  परंतू मागणी करुनही रक्‍कम न देणे ही विरुध्‍द पक्ष यांची तक्रारदार यांना द्यावयाच्‍या सेवेतील त्रुटी आहे असे या मंचाचे मत आहे.  म्‍हणून मुद्दा क्र.२ चे उत्‍तर आम्‍ही होकारार्थी देत आहोत.

८.    मुद्दा क्र.३- तक्रारदार यांनी दाखल केलेली मुदत ठेव पावतीतील व्‍याजासह होणारी रक्‍कम आई वैष्‍णवी नागरी सह.पतपेढी व विरुध्‍द पक्ष क्र.२ यांचेकडून वैयक्‍तीक व संयुक्‍तीकरित्‍या मिळावी अशी मागणी केलेली आहे.  परंतू मा.मुंबई उच्‍च न्‍यायालय खंडपिठ औरंगाबाद यांनी रिट याचिका क्र.५२२३/०९ सौ.वर्षा रविंद्र ईसाइ विरुध्‍द राजश्री राजकुमार चौधरी या न्‍यायिक दृष्‍टांतामध्‍ये पुढील प्रमाणे मत व्‍यक्‍त केले आहे.

      As has been recorded above,  I am of the view that a society registered under the provision of Maharashtra Co-operative Societies Act 1960, although can be proceeded against and a complaint under the provision of Consumer Protection Act is entertain able against the society, the Directors or members of the managing committee cannot be held responsible in view of the scheme of Maharashtra Co-operative Societies Act.  To hold the Directors of the banks/members of the managing committee of the societies responsible, without observing the procedure proscribed under the Act, would also be against the principles of co-operation, which is the very foundation of establishment of the co-operative societies.

९.    वरील न्‍यायिक दृष्‍टांतामध्‍ये संचालकांना रक्‍कम देण्‍यासाठी वैयक्‍तीकरित्‍या जबाबदार ठरविता येणार नाही असे तत्‍व विषद करण्‍यात आले आहे.  त्‍यामुळे त्‍यांना वैयक्‍तीकरित्‍या रक्‍कम देण्‍यास जबाबदार ठरविता येणार नाही.  तक्रारदार हे विरुध्‍द पक्ष क्र.१ आई वैष्‍णवी नागरी सह.पतसंस्‍था यांचेकडून मुदत ठेव पावतीमधील व्‍याजासह होणारी रक्‍कम मिळण्‍यास पात्र आहेत.  तसेच रक्‍कम परत मिळावी म्‍हणून तक्रारदार यांना पतसंस्‍था यांच्‍या विरुध्‍द या

तक्रार क्र.१०९/११

मंचात दाद मागावी लागली आहे.  त्‍यामुळे अर्ज दाखल करण्‍यासाठी खर्चही करावा लागलेला आहे.  सबब तक्रारदार हे पतसंस्‍था यांच्‍या कडून अर्जाच्‍या खर्चापोटी रक्‍कम रू.१०००/- व मानसिक त्रासापोटी रु.५००/- वसुल होऊन मिळण्‍यास पात्र आहेत असे आम्‍हांस वाटते.

१०.   मुद्दा क्र.४ -  सबब आम्‍ही खालीलप्रमाणे आदेश देत आहे.

आ दे श

१.    तक्रारदार यांचा तक्रार अर्ज अंशतः मंजूर करण्‍यात येत आहे.

२.    आई वैष्‍णवी नागरी सह.पतसंस्‍था यांनी तक्रारदर यांना मुदत ठेव पावतीमधील मुदत ठेव रक्‍कम व त्‍यावर ठेव तारखेपासून संपुर्ण रक्‍कम फिटे पर्यंत द.सा.द.शे.९ टक्‍के प्रमाणे व्‍याज या आदेशाच्‍या प्राप्‍तीपासून ३० दिवसाचे आत अदा करावेत.

३.    आई वैष्‍णवी नागरी सह.पतसंस्‍था यांनी तक्रारदर यांना मानसिक त्रासापोटी रु.१०००/- तसेच अर्जाचा खर्च रू.५००/- या आदेशाच्‍या प्राप्‍तीपासून ३० दिवसाचे आत अदा करावेत.

४.    वर नमुद आदेश क्र.२ मधील रकमेपैकी काही रक्‍कम अगर व्‍याज दिले असल्‍यास त्‍यावर कर्ज दिले असल्‍यास सदरची रक्‍कम वजावट करुन उर्वरित रक्‍कम अदा करावी.

     (सी.एम.येशीराव)                                            (डी.डी.मडके)

         सदस्‍य                                                  अध्‍यक्ष

                    जिल्‍हा ग्राहक तक्रार निवारण न्‍याय मंच, धुळे