जिल्‍हा ग्राहक तक्रार निवारण मंच, सोलापूर.

ग्राहक तक्रार क्रमांक : 402/2010.

                                                                तक्रार दाखल दिनांक: 09/07/2010.      

                                                                तक्रार आदेश दिनांक : 13/01/2011.   

बालाजी दत्‍तात्रय चव्‍हाण, वय 22 वर्षे,

व्‍यवसाय : शेती, रा. वाफळे, ता. मोहोळ, जि. सोलापूर.           तक्रारदार

                        विरुध्‍द

1. दी ओरिएन्‍टल इन्‍शुरन्‍स कंपनी लिमिटेड,

  नागपूर क्षेत्रीय कार्यालय, मंडलीय कार्यालय क्र.1, ए.डी.

  कॉम्‍प्‍लेक्‍स, माऊंट रोड, सदर, नागपूर - 01.

2. डिव्‍हीजनल मॅनेजर, दी ओरिएन्‍टल इन्‍शुरन्‍स कंपनी

   लिमिटेड, चाटी गल्‍ली, मंगळवार पेठ, सोलापूर.

3. जायका इन्‍शुरन्‍स ब्रोकरेज प्रा.लि., जायका बिल्‍डींग,

   सिव्‍हील लाईन्‍स्, नागपूर - 440 001.                    विरुध्‍द पक्ष

               गणपुर्ती  :-  सौ. संगिता एस. धायगुडे,  अध्‍यक्ष

                                सौ. प्रतिभा प्र. जहागिरदार, सदस्‍य

                        तक्रारदार यांचेतर्फे विधिज्ञ :  आर.व्‍ही. पाटील

                        विरुध्‍द पक्ष क्र. 1 व 2 यांचेतर्फे विधिज्ञ : व्‍ही.आर. राव

आदेश

सौ. संगिता एस. धायगुडे, अध्‍यक्ष यांचे द्वारा :-

1.     तक्रारदार यांची थोडक्‍यात अशी तक्रार आहे की, त्‍यांच्‍या जर्शी गाईचा विरुध्‍द पक्ष (संक्षिप्‍त रुपामध्‍ये 'विमा कंपनी') यांच्‍याकडे पॉलिसी क्र.एस.ओ.एल.पी. 102988 अन्‍वये दि.17/3/2008 रोजी रु.30,000/- रकमेचा विमा उतरविण्‍यात आलेला असून गाईचा टॅग नं. ओआयसी-102988 आहे. तक्रारदार यांची गाय आजारी पडली आणि उपचारादरम्‍यान दि.4/8/2008 रोजी मृत्‍यू पावली. त्‍यानंतर विमा कंपनीस फोनद्वारे कळवून क्‍लेम फॉर्मसह सर्व आवश्‍यक कागदपत्रे पाठविली आहेत. परंतु विमा कंपनीने दि.7/8/2009 रोजीच्‍या पत्राद्वारे क्‍लेम नाकारला आहे. त्‍यामुळे तक्रारदार यांनी प्रस्‍तुत तक्रार दाखल करुन विमा रक्‍कम रु.30,000/- व्‍याजासह मिळावी आणि मानसिक त्रासापोटी रु.3,000/- व तक्रार खर्चापोटी रु.3,000/- मिळावेत, अशी विनंती केली आहे.

2.    विमा कंपनीने रेकॉर्डवर म्‍हणणे दाखल केले असून तक्रार अमान्‍य केली आहे. त्‍यांच्‍या म्‍हणण्‍यानुसार पशुधन विम्‍याचा करार हा महाराष्‍ट्र पशुधन विकास मंडळ, मे. जायका इन्‍शुरन्‍स ब्रोकरेज प्रा.लि. व विमा कंपनीने दि.6/11/2007 रोजी केलेला आहे. अग्रीमेंटच्‍या अटी व शर्तीनुसार कराराविषयी निर्माण झालेला वाद लवादाकडून सोडविणे आवश्‍यक आहे आणि केवळ अकोला कोर्टास त्‍याचे अधिकारक्षेत्र आहे. विमा कंपनीने तक्रारदार यांना कागदपत्रांची मागणी केली असता पी.एम. पावती, खरेदी पावती, मेडिकल बिले, पंचनामा, मूळ कव्‍हरनोट, फोटो, हेल्‍थ सर्टिफिकेट इ. कागदपत्रे दाखल केले नाहीत. तसेच गाईस उपचार योग्‍य झाले नसल्‍याचे इन्‍व्‍हेस्‍टीगेशनमध्‍ये निदर्शनास आले. तसेच गाईबाबत तक्रारदार यांनी खोटी माहिती दिलेली आहे. वरील कारणामुळे दि.7/8/2009 रोजीच्‍या पत्राद्वारे तक्रारदार यांचा नाकारला आहे आणि त्‍यांच्‍या सेवेत त्रुटी नसल्‍यामुळे तक्रार रद्द करण्‍याची विनंती केली आहे.

3.    तक्रारदार यांची तक्रार, विरुध्‍द पक्ष यांचे म्‍हणणे व दाखल कागदपत्रांचे अवलोकन करता, तसेच युक्तिवाद ऐकल्‍यानंतर निष्‍कर्षासाठी खालील मुद्दे उपस्थित होतात.

            मुद्दे                              उत्‍तर

1. तक्रार चालविण्‍यास मंचाला अधिकारक्षेत्र प्राप्‍त होते काय ?       होय.

2. विरुध्‍द पक्ष यांनी तक्रारदार यांना त्रुटीयुक्‍त सेवा

     दिली आहे काय ?                                                                            होय.

3. तक्रारदार विमा रक्‍कम मिळविण्‍यास पात्र आहेत काय ?               होय.

4. काय आदेश ?                                     शेवटी दिल्‍याप्रमाणे.

निष्‍कर्ष

4.    मुद्दा क्र. 1:- विमा कंपनीने पॉलिसी क्र.एस.ओ.एल.पी. 102988 अन्‍वये तक्रारदार यांच्‍या गाईस विमा संरक्षण दिल्‍याविषयी विवाद नाही. विमा कालावधीमध्‍ये तक्रारदार यांची गाय मृत्‍यू पावल्‍याविषयी विवाद नाही. तक्रारदार यांचा विमा क्‍लेम नाकारण्‍यात आल्‍याविषयी व तक्रारदार यांना विमा रक्‍कम मिळाली नसल्‍याबाबत विवाद नाही. प्रामुख्‍याने, विमा कंपनीच्‍या म्‍हणण्‍यानुसार तक्रारदार यांनी पी.एम. पावती, खरेदी पावती, मेडिकल बिले, पंचनामा, मूळ कव्‍हरनोट, फोटो, हेल्‍थ सर्टिफिकेट इ. कागदपत्रे दाखल केली नाहीत आणि गाईस उपचार योग्‍य झाले नसल्‍याचे इन्‍व्‍हेस्‍टीगेशनमध्‍ये निदर्शनास आल्‍याचे व तक्रारदार यांनी खोटी माहिती दिली असल्‍यामुळे दि.7/8/2009 रोजीच्‍या पत्राद्वारे तक्रारदार यांचा नाकारल्‍याचे त्‍यांनी नमूद केले आहे.

5.    परंतु, त्‍यापूर्वी, विमा कंपनीने सर्वप्रथम पॉलिसी अग्रीमेंटमधील क्‍लॉजचा आधार घेत कराराविषयी निर्माण झालेले वाद सामंजस्‍याने न सुटल्‍यास ते लवादाकडे पाठविण्‍यात यावेत आणि त्‍याचे अधिकारक्षेत्र केवळ अकोला कोर्टास असतील, असे नमूद केले आहे.

6.    विमा कंपनी व पशुधन विकास मंडळाच्‍या अग्रीमेंटनुसार तक्रारदार यांच्‍या गाईस विमा संरक्षण दिलेले आहे. ग्राहक संरक्षण कायदा, 1986 अंतर्गत 'विमा' हा 'सेवा' या तरतुदीमध्‍ये अंतर्भुत आहे. तक्रारदार यांच्‍या गाईस विमा कंपनीने विमा संरक्षण दिलेले असल्‍यामुळे निश्चितच त्‍यांची तक्रार या मंचाच्‍या कार्यकक्षेत येते. मा.राष्‍ट्रीय आयोग व मा.राज्‍य आयोग यांनी अनेक निवाडयामध्‍ये लवादाचा क्‍लॉज असला तरी जिल्‍हा मंचाचे कार्यक्षेत्रास बाधा पोहोचत नाही, असे न्‍यायिक तत्‍व विषद केलेले आहे. त्‍यामुळे विमा कंपनीने उपस्थित केलेला सदर मुद्दा निरर्थक व तथ्‍यहीन ठरतो आणि या मंचाला तक्रारदार यांची तक्रार चालविण्‍यास अधिकारक्षेत्र प्राप्‍त होते, या मतास आम्‍ही आलो आहोत. सबब, मुद्दा क्र.1 चे उत्‍तर होकारार्थी देण्‍यात येते.

7.    मुद्दा क्र. 2 ते 4 :- रेकॉर्डवर दाखल विमा पॉलिसी, विमा दावा प्रपत्र, पोस्‍टमार्टेम रिपोर्ट, कॅटल व्‍हॅल्‍युऐशन रिपोर्ट, कॅटल डेथ सर्टिफिकेट, शवविच्‍छेदन केल्‍याविषयी रु.51/- आकारणी केल्‍याची पावती इ. कागदपत्रांचे सुक्ष्‍मपणे अवलोकन करता, तक्रारदार यांची विमा संरक्षीत गाय (टॅग नं. 102988) मृत्‍यू पावल्‍याचे स्‍पष्‍टपणे निदर्शनास येते. उपरोक्‍त कागदपत्रे उपलब्‍ध असताना विमा क्‍लेम सेटल करण्‍यास विमा कंपनी कशी असमर्थ ठरते ? याचे उचित स्‍पष्‍टीकरण देण्‍यात आलेले नाही. आमच्‍या मते, सदर कागदपत्रे तक्रारदार यांची विमा संरक्षीत गाय मृत्‍यू पावल्‍याचे सिध्‍द करण्‍यास पुरेशी आहेत. विमा कंपनीने ज्‍या कारणास्‍तव क्‍लेम नाकारल्‍याचे नमूद केले आहे, ती कारणे उचित कागदोपत्री पुराव्‍याअभावी सिध्‍द केलेली नाहीत. वरील सर्व विवेचनावरुन विमा कंपनीने तक्रारदार यांचा विमा क्‍लेम अयोग्‍य व अनुचित कारणास्‍तव नाकारुन सेवेत त्रुटी केल्‍यामुळे तक्रारदार हे गाईच्‍या विम्‍याची रक्‍कम क्‍लेम नाकारल्‍याच्‍या तारखेपासून द.सा.द.शे. 9 टक्‍के व्‍यास दरासह मिळविण्‍यास पात्र ठरतात.

8.    शेवटी आम्‍ही खालील आदेश देत आहोत.

आदेश

      1. विरुध्‍द पक्ष क्र.1 व 2 विमा कंपनीने तक्रारदार यांना विमा रक्‍कम रु.30,000/- दि.7/8/2009 पासून द.सा.द.शे. 9 टक्‍के व्‍याज दराने या आदेशाच्‍या प्राप्‍तीपासून तीस दिवसाचे आत द्यावी.

      2. विरुध्‍द पक्ष क्र.1 व 2 विमा कंपनीने तक्रारदार यांना तक्रार खर्चापोटी रु.1,000/- या आदेशाच्‍या प्राप्‍तीपासून तीस दिवसाचे आत द्यावेत. 

      3. विरुध्‍द पक्ष क्र.1 व 2 विमा कंपनीने उपरोक्‍त आदेशाची अंमलबजावणी नमूद मुदतीत न केल्‍यास मुदतीनंतर एकूण देय रक्‍कम द.सा.द.शे. 12 टक्‍के व्‍याज दराने अदा करावी.

(सौ. प्रतिभा प्र. ज‍हागिरदार)                               (सौ. संगिता एस. धायगुडे÷)

सदस्‍य                                            अध्‍यक्ष

  जिल्‍हा ग्राहक तक्रार निवारण मंच, सोलापूर.

                    ----00----

 (संविक/स्‍व/15111)