जिल्‍हा ग्राहक तक्रार निवारण मंच, सोलापूर.

ग्राहक तक्रार क्रमांक : 164/2010.

                                                                तक्रार दाखल दिनांक: 06/04/2010.      

                                                                तक्रार आदेश दिनांक :01/02/2011.   

सुधीर सुभाष सोमासे, वय 25 वर्षे, व्‍यवसाय : शेती,

रा. उपळाई (बु.), ता. माढा, जि. सोलापूर.                                तक्रारदार

                        विरुध्‍द

1. दी ओरिएन्‍टल इन्‍शुरन्‍स कंपनी लिमिटेड,

   नागपूर क्षेत्रीय कार्यालय, मंडलीय कार्यालय क्र.1,

   ए.डी. कॉम्‍प्‍लेक्‍स, माऊंट रोड, सदर, नागपूर - 01.

2. डिव्‍हीजन मॅनेजर, दी ओरिएन्‍टल इन्‍शुरन्‍स कंपनी लिमिटेड,

   मंगळवार पेठ, चाटी गल्‍ली, सोलापूर.                           विरुध्‍द पक्ष

               गणपुर्ती  :-  सौ. संगिता एस. धायगुडे,  अध्‍यक्ष

                                सौ. प्रतिभा प्र. जहागिरदार, सदस्‍य

                   तक्रारदार यांचेतर्फे विधिज्ञ :  आर.व्‍ही. पाटील

                   विरुध्‍द पक्ष यांचेतर्फे विधिज्ञ : रोहिणी एस. झिंगाडे

आदेश

सौ. प्रतिभा प्र. जहागिरदार, सदस्‍य यांचे द्वारा :-

1.     तक्रारदार यांची थोडक्‍यात अशी तक्रार आहे की, ते व्‍यवसायाने शेतकरी असून त्‍यांच्‍या जर्शी गाईचा विरुध्‍द पक्ष (संक्षीप्‍त रुपामध्‍ये 'विमा कंपनी') यांच्‍याकडे रु.30,000/- रकमेचा विमा उतरविण्‍यात आलेला आहे. गाईच्‍या पॉलिसीचा क्रमांक एस.ओ.एल.पी. 104387 असून गाईस टॅग नं. ओ.आय.सी.181100/ एस.ओ.एल.पी. 104387 देण्‍यात आला. तक्रारदार यांची गाय आजारी पडली आणि उपचारादरम्‍यान दि.27/11/2008 रोजी तिचा मृत्‍यू झाला आहे. गाईच्‍या मृत्‍यूविषयी विमा कंपनीस फोनद्वारे कळविले आणि सर्व कागदपत्रे विमा कंपनीकडे पाठविण्‍यात आली. परंतु विमा कंपनीने दि.14/11/2009 रोजी रु.15,000/- चा धनादेश पाठवून दिलेला आहे. गाईचा विमा रु.30,000/- चा असताना तक्रारदार यांना रु.15,000/- विमा रक्‍कम दिल्‍यामुळे तक्रारदार यांनी प्रस्‍तुत तक्रारीद्वारे विरुध्‍द पक्ष यांच्‍याकडून उर्वरीत विमा रक्‍कम रु.15,000/- व्‍याजासह मिळावी आणि मानसिक त्रासापोटी रु.3,000/- व तक्रार खर्चापोटी रु.3,000/- मिळावेत, अशी विनंती केलेली आहे.

2.    विमा कंपनीने रेकॉर्डवर म्‍हणणे दाखल केले असून तक्रार अमान्‍य केली आहे. त्‍यांच्‍या म्‍हणण्‍यानुसार तक्रारदार यांचा विमा दावा रु.15,000/- मध्‍ये मंजूर झाला असून त्‍याप्रमाणे रक्‍कम तक्रारदार यांनी स्‍वीकारलेली आहे. उर्वरीत रक्‍कम मिळविण्‍यासाठी तक्रारदार यांनी दिवाणी न्‍यायालयात दावा दाखल करणे आवश्‍यक आहे. तसेच पॉलिसीमध्‍ये लवादाचा क्‍लॉज असल्‍याने तक्रार चालविण्‍यास केवळ अकोला येथे अधिकारक्षेत्र आहे. त्‍यांच्‍या सेवेमध्‍ये त्रुटी नसल्‍यामुळे शेवटी तक्रार खर्चासह रद्द करण्‍याची त्‍यांनी विनंती केलेली आहे.

3.    तक्रारदार यांची तक्रार, विरुध्‍द पक्ष यांचे म्‍हणणे व दाखल कागदपत्रांचे अवलोकन करता, तसेच युक्तिवाद ऐकल्‍यानंतर निष्‍कर्षासाठी खालील मुद्दे उपस्थित होतात.

            मुद्दे                              उत्‍तर

1. तक्रार चालविण्‍यास मंचाला अधिकारक्षेत्र प्राप्‍त होते काय ?       होय.

2. विरुध्‍द पक्ष यांनी तक्रारदार यांना त्रुटीयुक्‍त सेवा

     दिली आहे काय ?                                                                            होय.

3. तक्रारदार उर्वरीत विमा रक्‍कम मिळविण्‍यास पात्र आहेत काय ?   होय.

4. काय आदेश ?                                      शेवटी दिल्‍याप्रमाणे.

निष्‍कर्ष

4.    मुद्दा क्र. 1:- विमा कंपनीने तक्रारदार यांच्‍या गाईस विमा संरक्षण दिल्‍याविषयी विवाद नाही. विमा कालावधीमध्‍ये तक्रारदार यांची गाय मृत्‍यू पावल्‍याविषयी विवाद नाही. विमा कंपनीने तक्रारदार यांना रु.15,000/- विमा रक्‍कम अदा केल्‍याविषयी विवाद नाही. प्रामुख्‍याने, गाईचा रु.30,000/- चा विमा असताना तक्रारदार यांना रु.15,000/- विमा रक्‍कम दिल्‍याची तक्रारदार यांची प्रमुख तक्रार आहे. 

5.    तत्‍पूर्वी, विमा कंपनीने सर्वप्रथम पॉलिसी अग्रीमेंटमधील क्‍लॉजचा आधार घेत कराराविषयी निर्माण झालेले वाद सामंजस्‍याने न सुटल्‍यास ते लवादाकडे पाठविण्‍यात यावेत आणि त्‍याचे अधिकारक्षेत्र केवळ अकोला कोर्टास असतील, असे नमूद केले आहे.

6.    ग्राहक संरक्षण कायदा, 1986 अंतर्गत 'विमा' हा 'सेवा' या तरतुदीमध्‍ये अंतर्भुत आहे. तक्रारदार यांच्‍या गाईस विमा कंपनीने विमा संरक्षण दिलेले असल्‍यामुळे निश्चितच त्‍यांची तक्रार या मंचाच्‍या कार्यकक्षेत येते. मा.राष्‍ट्रीय आयोग व मा.राज्‍य आयोग यांनी अनेक निवाडयामध्‍ये लवादाचा क्‍लॉज असला तरी जिल्‍हा मंचाचे कार्यक्षेत्रास बाधा पोहोचत नाही, असे न्‍यायिक तत्‍व विषद केलेले आहे. त्‍यामुळे विमा कंपनीने उपस्थित केलेला सदर मुद्दा निरर्थक व तथ्‍यहीन ठरतो आणि या मंचाला तक्रारदार यांची तक्रार चालविण्‍यास अधिकारक्षेत्र प्राप्‍त होते, या मतास आम्‍ही आलो आहोत. सबब, मुद्दा क्र.1 चे उत्‍तर होकारार्थी देण्‍यात येते.

7.    विमा कंपनीने तक्रारदार यांच्‍या गाईचा रु.15,000/- विमा रक्‍कम मंजूर करुन सदर रक्‍कम तक्रारदार यांना अदा केलेली. विमा कंपनीने तक्रारदार यांचा क्‍लेम रु.30,000/- ऐवजी रु.10,000/- रकमेमध्‍ये सेटल करण्‍याकरिता कोणतीही संयुक्तिक कारणे नमूद केलेली नाहीत. केवळ तक्रारदार यांचा क्‍लेम रु.15,000/- मध्‍ये सेटल केल्‍यामुळे सेवेत त्रुटी नसल्‍याबाबत त्‍यांनी पुष्‍ठी दिलेली आहे. तक्रारदार हे केवळ रु.15,000/- मिळविण्‍यास पात्र असल्‍याचे उचित पुराव्‍याद्वारे सिध्‍द करण्‍यात आलेले नाही. रेकॉर्डवर दाखल विमा पॉलिसी, क्‍लेम फॉर्म, पोस्‍टमार्टेम रिपोर्ट, व्‍हॅल्‍युएशन रिपोर्ट, कॅटल डेथ सर्टिफिकेट इ. कागदपत्रांचे अवलोकन करता, तक्रारदार यांची विमा संरक्षीत गाय मृत्‍यू पावल्‍याचे निदर्शनास येते. अशा परिस्थितीत, विमा कंपनीने तक्रारदार यांना अपूर्ण विमा रक्‍कम देऊन सेवेमध्‍ये त्रुटी केलेली आहे आणि तक्रारदार गाईच्‍या विम्‍याची उर्वरीत रक्‍कम रु.15,000/- दि.14/11/2009 पासून द.सा.द.शे. 9 टक्‍के व्‍याज दरासह मिळविण्‍यास पात्र ठरतात.

9.    शेवटी आम्‍ही खालील आदेश देत आहोत.

आदेश

      1. विरुध्‍द पक्ष क्र.1 व 2 विमा कंपनीने तक्रारदार यांना विमा रक्‍कम रु.15,000/- दि.14/11/2009 पासून द.सा.द.शे. 9 टक्‍के व्‍याज दराने या आदेशाच्‍या प्राप्‍तीपासून तीस दिवसाचे आत द्यावी.  

      2. विरुध्‍द पक्ष क्र.1 व 2 विमा कंपनीने तक्रारदार यांना तक्रार खर्चापोटी रु.1,000/- या आदेशाच्‍या प्राप्‍तीपासून तीस दिवसाचे आत द्यावेत.

      3. विरुध्‍द पक्ष क्र.1 व 2 विमा कंपनीने उपरोक्‍त आदेशाची अंमलबजावणी नमूद मुदतीत न केल्‍यास मुदतीनंतर एकूण देय रक्‍कम द.सा.द.शे. 12 टक्‍के व्‍याज दराने अदा करावी.

(सौ. प्रतिभा प्र. ज‍हागिरदार)                               (सौ. संगिता एस. धायगुडे÷)

सदस्‍य                                            अध्‍यक्ष

  जिल्‍हा ग्राहक तक्रार निवारण मंच, सोलापूर.

                    ----00----

(संविक/स्‍व/27111)