तक्रारदार - अड. श्री.पोटे व अड. श्री. गोगावले
जाबदार क्र. 1 ते 8,10 ते 16 - एकतर्फा
जाबदार क्र 5,6,8,11,15,16,17 - अड श्री. चंद्रचूड
जाबदार क्र. 9 - अड श्रीमती सपकाळ
जाबदार क्र. 17 - अड श्री. शेख/ अड श्री. दुबे.
*****************************************************************
द्वारा :-मा. अध्‍यक्षा, श्रीमती. प्रणाली सावंत
// निकालपत्र //
(1) प्रस्‍तूत प्रकरणातील जाबदार पतसंस्‍थेने आपण गुंतविलेली रक्‍कम परत दिली नाही म्‍हणून तक्रारदारांनी सदरहू तक्रार अर्ज दाखल केला आहे. याबाबत थोडक्‍यात हकीकत अशी की,
(2) प्रस्‍तुत प्रकरणातील तक्रारदार श्री. ए. ए. शेख यांनी जाबदार शिवनेर नागरी सहकारी पतसंस्‍था (ज्‍यांचा उल्‍लेख यापुढे “पतसंस्‍था” असा केला जाईल) यांचेकडे एकूण सहा ठेवपावती अन्‍वये रक्‍कम गुंतविलेली होती तसेच बचतखात्‍या अन्‍वये रक्‍कम ठेवली होती. या ठेव पावतींची मुदत संपल्‍यानंतर तक्रारदारांनी ठेवपावती व बचतखात्‍याची रक्‍कम मिळणेसाठी पतसंस्‍थेशी संपर्क साधला असता त्‍यांनी तक्रारदारांची रक्‍कम परत केली नाही. अशाप्रकारे आपली रक्‍कम परत न देऊन जाबदारांनी आपल्‍याला सदोष सेवा दिली आहे याचा विचार करता आपल्‍या ठेवपावतांच्‍या रकमा व बचत खात्‍याची रक्‍कम व्‍याज व इतर अनुषंगिक रकमांसह देवविण्‍यात यावी अशी तक्रारदारांनी विनंती केली आहे. तक्रारदारांनी तक्रार अर्जाच्‍या पृष्‍ठयर्थ प्रतिज्ञापत्र व निशाणी 7 अन्‍वये एकूण 8 कागदपत्रे मंचापुढे दाखल केली आहेत.
(3) प्रस्‍तूत प्रकरणातील जाबदार क्र. 1 ते 8,10 ते16 यांचेवरती मंचाच्‍या नोटीशीची बजावणी होऊनसुध्‍दा त्‍यांनी आपले म्‍हणणे मंचापुढे दाखल केले नाही. सबब त्‍यांच्‍या विरुध्‍द एकतर्फा आदेश निशाणी 1 वर पारित करण्‍यात आला.
(4) प्रस्‍तुत प्रकरणातील जाबदार क्र 5,6,8,11,15,16,17 यांनी अड चंद्रच्‍युड यांचे मार्फत आपले विरुध्‍द झालेला एकतर्फा आदेश रद्य होऊन मिळावा असा अर्ज मंचापुढे दाखल केला. जाबदारांचा हा अर्ज खर्चासह मंजूर करण्‍यात आला असता जाबदारांनी तक्रारदारांना खर्चाची रक्‍कम अदा केली नाही. एकतर्फा आदेश रद्य होण्‍यासाठी जी पूर्व अट होती त्‍याची पूर्तता जाबदारांन कडून न झाल्‍याने त्‍यांचे विरुध्‍द पारित केलेला एकतर्फा आदेश रद्य करण्‍यात आला नाही.
(5) प्रस्‍तुत प्रकरणातील जाबदार क्र 9 यांचेवर मंचाच्‍या नोटीसीची बजावणी झाले नंतर त्‍यांनी विधिज्ञांमार्फत आपले म्‍हणणे दाखल केले. आपल्‍या म्‍हणण्‍यामध्‍ये या जाबदारांनी तक्रारदारांच्‍या सर्व तक्रारी नाकारल्‍या असून तक्रारदारांची रक्‍कम देण्‍याची जबाबदारी नाकारली आहे. पतसंस्‍थेने घेतलेल्‍या कोणत्‍याही निर्णयात आपण सहभाग घेतला नसल्‍यामुळे तसेच आपण बैठकीस हजर नसल्‍यामुळे तक्रारदारांनी दाखल केलेल्‍या अर्जाशी आपला संबंध येत नाही असे या जाबदारांचे म्‍हणणे आहे. सदर संस्‍था ही प्रशासकाच्‍या ताब्‍यात असल्‍यामुळे तक्रारदारांनी आपल्‍या विरुध्‍द दाखल केलेला हा अर्ज बेकायदेशिर ठरतो असे या जाबदारांचे म्‍हणणे आहे. जाबदारांनी आपल्‍या म्‍हणण्‍याच्‍या पुष्‍ठयर्थ प्रतिज्ञापत्र दाखल केले आहे.
(6) प्रस्‍तूत प्रकरणातील जाबदार क्र. 17 यांचेवरती मंचाच्‍या नोटीशीची बजावणी झाल्‍यानंतर विधीज्ञांमार्फत त्‍यांनी आपले म्‍हणणे व या प्रकरणातून आपल्‍याला वगळण्‍यात यावे असा अर्ज त्‍यांनी मंचापुढे दाखल केला. आपण जुन्‍नर येथील शाखेमध्‍ये कामाला नसल्‍यामुळे तक्रारदारांनी आपल्‍याला येथे अनावश्‍यकरित्‍या पक्षकार केलेले आहे असे या जाबदारांचे म्‍हणणे आहे. आपण कधीही या संस्‍थेच्‍या संचालक पदावर काम करत नव्‍हतो तर आपण शाखाधिकारी म्‍हणून काम करीत होतो असे या जाबदारांचे म्‍हणणे आहे. तक्रारदारांची ठेव रक्‍कम देणेसाठी शाखाधिका-यांना जबाबदार धरणे अयोग्‍य असल्‍याने तसेच आपल्‍याला विनाकारण या न्‍यायालयीन प्रक्रियेला सामोरे जाणे भाग पाडल्‍यामुळे सदरहू तक्रार अर्ज आपल्‍या विरुध्‍द खर्चासह रद्य करण्‍यात यावा अशी या जाबदारांनी विनंती केली आहे. या जाबदारांनी आपल्‍या म्‍हणण्‍याच्‍या पृष्‍टयर्थ प्रतिज्ञापत्र व व्यवस्थापक या पदाचा दिलेला राजीनामा सादर केलेला आहे.
(7) यातील जाबदार क्र. 17 यांनी दाखल केलेल्‍या म्‍हणण्‍याचे अवलोकन केले असता ते या पतसंस्‍थेचे व्यवस्थापक म्‍हणून काम पाहत होते ही बाब लक्षात येते. तक्रारदारांची रककम परत करण्‍याची जबाबदारी पतसंस्‍था व त्‍यांचे संचालक मंडळाची असून यासाठी व्‍यवस्‍थापकाला जबाबदार धरणे अयोग्‍य ठरेल असे मंचाचे मत आहे. सबब अंतिम आदेशातून जाबदार क्र. 17 यांना वगळण्‍यात येत आहे. जाबदार क्र. 17 हे व्यवस्थापक असतानासुध्‍दा तक्रारदारांनी तक्रार अर्जामध्‍ये त्‍यांचा उल्‍लेख संचालक म्‍हणून केलेला आढळून येतो. तक्रारदारांनी ज्‍या यादीच्‍या आधारे हा तक्रार अर्ज दाखल केलेला आहे त्‍यामध्‍ये जाबदार क्र.17 यांचा उल्‍लेख संचालक म्‍हणून केलेला आढळून येत नाही. अर्थातच अशा परिस्थितीत व्‍यवस्‍थापकाला संचालक म्‍हणून याकामी अयोग्‍य पध्‍दतीने सामील केल्‍याबद्यल तक्रारदारांनी जाबदार क्र. 17 यांना रककम रु.2,000/- मात्र द्यावेत असा आदेश करणे योग्‍य व न्‍याय्य ठरेल असे मंचाचे मत आहे. सबब त्‍याप्रमाणे आदेश करण्‍यात येत आहे.
(8) प्रस्‍तूत प्रकरणातील तक्रारदारांच्‍या तक्रार अर्जाचे अवलोकन केले असता त्‍यांच्‍या ठेवीची रक्‍कम पतसंस्‍थेने परत केलेली नाही हे तक्रारदारांनी वस्‍तुस्थितीबाबत केलेले निवेदन जाबदारांनी हजर होऊन नाकारलेले नाही किंवा या रक्‍कमा तक्रारदारांना अदा केल्‍याचा पुरावा मंचापुढे दाखल केलेला नाही. अशाप्रकारे ठेवीची रक्‍कम परत न करण्‍याची पतसंस्‍थेची कृती त्‍यांच्‍या सेवेत दोष निर्माण करते असा मंचाचा निष्‍कर्ष आहे. सबब तक्रारदारांचा तक्रार अर्ज मंजूर करण्‍यात येत आहे. तक्रारदारांनी या कामी संपूर्ण संचालक मंडळाला जरी जाबदार म्‍हणून सामिल केले असले तरीही सन्‍मा. उच्‍च न्‍यायालय,मुंबई (औरंगाबाद खंडपीठ) यांच्‍या सौ. वर्षा रविंद्र ईसाई विरुध्‍द राजश्री राजकुमार चौधरी व इतर, रिट पिटिशन क्रमांक – 5223/2009, या प्रकरणातील दिनांक 22/12/2010 च्‍या न्‍यायिनर्णयाच्‍या आधारे अंतिम आदेश संचालकां विरुध्‍द न करता फक्‍त पतसंस्‍थे विरुध्‍द करण्‍यात येत आहेत.
(9) प्रस्‍तूत प्रकरणातील पतसंस्‍थने आपल्‍याला आपल्‍या पावत्‍यांवर काहीही व्‍याज प्रत्‍यक्षात अदा केलेले नाही. अशा आशयाचे निवेदन तक्रारदारांनी मंचापुढे दाखल केले आहे. ठेवपावतीची रक्‍कम परत न करणे ही सदोष सेवा ठरते असा मंचाचा निष्‍कर्ष असल्‍याने तसेच ठेव ठेवल्‍या पासून तक्रारदारांना व्‍याज मिळालेले नसल्‍याने ठेवपावतीची रक्‍कम ठेवपावतीच्‍या तारखे पासून पावतीत नमूद व्‍याजासह परत करण्‍याचे आदेश करण्‍यात येत आहेत तसेच बचतखात्‍याची रक्‍कम शेवटची रक्‍कम भरले तारखे पासून 7 % व्‍याजासह परत करण्‍याचे आदेश करण्‍यात येत आहेत. तक्रारदारांच्‍या सहा ठेवपावत्‍यांपैकी दोन ठेवपावतींची मुदत सन 2014 मध्‍ये संपणार असून या ठेवपावतीची ते मूदतपूर्व मागणर करित आहेत. सबब या दोन ठेवपावतीची रक्‍कम मूदतपूर्व मागणीच्‍या नियमांप्रमाणे देय होणा-या व्‍याजासह अदा करण्‍याचे पतसंस्‍थेला निर्देश देण्‍यात येत आहेत. तसेच अन्‍य दोन ठेवपावत्‍या दामदुप्‍पट योजने अंतर्गत गुंतिवलेल्‍या आहेत याचा विचार किरता मुदती नंतर देय होणारी रक्‍कम 7 % व्‍याजासह परत करण्‍याचे जाबदारांना निर्देश देण्‍यात येत आहेत.
वर नमूद सर्व निष्‍कर्ष व विवेंचनांच्‍या आधारे प्रस्‍तुत प्रकरणात पुढील प्रमाणे आदेश निर्गमित करण्‍यात येत आहेत.
सबब मंचाचा आदेश की –
// आदेश //
(1) तक्रार अर्ज मंजूर करण्‍यात येत आहे.
(2) यातील जाबदारांनी तक्रारदारांना पावती क्र. 12556, 12567, 1258 अन्‍वये देय होणारी प्रत्‍येकी रक्‍कम रु. 50,000/- (अक्षरी रक्‍कम रु.पंन्‍नास हजार मात्र) दि.08/05/2009 पासून संपूर्ण रक्‍कम फिटेपर्यत 13 % व्‍याजासह अदा करावेत.
(3) यातील जाबदारांनी तक्रारदारांना पावती क्र. 02452 अन्‍वये देय होणारी रक्‍कम रु.30,000/- (अक्षरी रक्‍कम रु. तीस मात्र) दि.26/02/2010 पासून संपूर्ण रक्‍कम फिटेपर्यंत 7 % व्‍याजासह अदा करावेत.
(4) यातील जाबदारांनी तक्रारदारांना पावती क्र. 10478 व 10479 अन्‍वये देय होणारी प्रत्‍येकी रक्‍कम रु.20,000/- (अक्षरी रक्‍कम रु. वीस मात्र) दि.16/10/2005 पासून संपूर्ण रक्‍कम फिटेपर्यंत मूदतपूर्व मागणीच्‍या नियमांप्रमाणे देय होणा-या व्‍याजासह अदा करावेत.
(5) यातील जाबदारांनी तक्रारदारांना बचत खाते क्र. 603 अन्‍वये देय होणारी रक्‍कम रु.56,489/- (अक्षरी रक्‍कम रु.छपन्‍न हजार चारशे एकोणनव्‍वद मात्र) दि.05/01/2009 पासून संपूर्ण रक्‍कम फिटेपर्यंत 7 % व्‍याजासह अदा करावेत.
(6) वर नमूद आदेशाची अंमलबजावणी पतसंस्‍था अथवा त्‍यांचेतर्फे अधिकृत प्रतिनिधींनी करण्‍याची आहे.
(7) वर नमूद आदेशांची अंमलबजावणी जाबदारांनी निकालपत्राची प्रत मिळालेपासून तिस दिवसांचे आत न केलेस तक्रारदार त्‍यांचेविरुध्‍द ग्राहक संरक्षण कायद्याच्‍या तरतूदीं अंतर्गत प्रकरण दाखल करु शकतील.
(8) यातील तक्रारदारांनी जाबदार क्र. 17 यांना रक्‍कम रु.2,000/- मात्र निकालपत्राची प्रत मिळालेपासून तिस दिवसांचे आत अदा करावेत अन्‍यथा जाबदार तक्रारदारांविरुध्‍द ग्राहक संरक्षण कायद्याच्‍या तरतूदीं अंतर्गत प्रकरण दाखल करु शकतील.
(9) निकालपत्राच्‍या प्रती दोन्‍ही पक्षकारांना नि:शुल्‍क पाठविण्‍यात याव्‍यात.
