(आदेश पारीत व्दारा-श्री.महेश एन.ढाके - मा.सदस्य )
1. तक्रारदार यांनी सदरील तक्रार ग्राहक संरक्षण कायदा 1986 कलम 12 अन्वये दाखल केली आहे.
2. तक्रारदाराची तक्रार थोडक्यात येणे खालील प्रमाणे ः-
श्री.नितीन दिगंबर होमकर रा.बोल्हेगाव, गांधी नगर, एम.आय.डी.सी. अहमदनगर येथील रहिवाशी असून त्याचा टेलरिंग व्यवसाय आहे. या व्यवसायाव्यतिरीक्त दुसरा कोणताही व्यवसाय नाही. तक्रारदार यांनी दिनांक 21.05.2018 रोजी मी आपल्या अंकल पार्सल, तारकपुर मध्ये पार्सल क्र.180508882741 या क्रमांकाच्या पार्सल सोलापूरसाठी पाठवले होते. सदरील माल घेण्यासाठी पार्सल घेण्यासाठी इसम गेले असता माल तेथे आलेला नव्हता. पुन्हा माल घेण्यासाठी रोज जात होते. परंतु त्यांना असे सांगण्यात आले की, तुमचा माल तुम्हाला मिळेल, सदर माल आम्ही तुम्हाला लवकरात लवकर सापडुन देऊ. तक्रारदार दिनांक 30.05.2018 रोजी पार्सल घेण्यासाठी गेले असता जो पार्सल अहमदनगर येथुन पाठविण्यात आला होता तो आढळुन आला नाही. सदरील पार्सल गहाळ झालेले आहे असे तक्रारदाराच्या निदर्शनास आले. त्यामुळे सदरील मालाबद्दल विचारणा केली असता त्यांना कोणत्याही प्रकारे प्रतिसाद दिला नाही. उडवा-उडवीची उत्तरे दिली. म्हणुन दिनांक 06.06.2018 रोजी तक्रारदाराने अंकल पार्सल, जळगाव येथे तक्रार दिली. वरील झालेला दुर्देवी प्रकार तक्रारदाराच्या निदर्शनास येताच त्यांनी संबंधीताना त्याबाबत कळविले आहे.
3. तक्रारदार हे टेलरिंग व्यवसायामध्ये नावाजलेले आहेत. परंतु अंकल पार्सलच्या निष्काळजीपणामुळे तक्रारदाराचा व्यवसाय डबघाईला आलेला आहे. त्यांचे खुप मोठया प्रमाणात शालेय पोशाखाचे नुकसान झालेले आहे. तक्रारदाराने ज्या ग्राहकाचे शालेय पोशाख होते त्यांचे नुकसान पदरमोड करुन भरुन दिलेले आहे.
4. तक्रारदार हे आपल्या कंपनीचे ग्राहक आहेत. तक्रारदारांनी आपल्याकडे पार्सलच्या भाडयाचा भरणा केलेला आहे. त्यामुळे पार्सल व्यवस्थीत पोहोच करणे व योग्य काळजी घेण्याची जबाबदारी सामनेवाला यांची होती व आहे. अंकल पार्सलचा निष्काळजीपणा हा तक्रारदाराच्या वरील झालेले नुकसानीस जबाबदार ठरलेला आहे. सामनेवाला यांच्या कार्यालयाकडून तक्रारदारास सेवा देण्यात त्रुटी झालेल्या आहेत. त्यामुळे सामनेवालाचे व तक्रारदाराचे असणारे ग्राहकतेचे नाते व त्या संबंधीचे कायदेशिर अधिकार याचा विचार करता तक्रारदार हा सामनेवालाकडून नुकसान भरपाई मिळण्यास पात्र आहेत.
5. सामनेवाला यांच्या कार्यालयाचे वैधानीक स्वरुप विचारात घेता तक्रारदाराचे झालेली नुकसान भरपाई करुन देण्याची सामनेवालाची जबाबदारी होती व आहे. तरीही सामनेवाला कार्यालयालयाकडून तक्रारदारास कोणतीही मदत आज अखेर करण्यात आलेली नाही. तक्रारदाराचे आर्थिक नुकसान झाल्याने त्यांना मोठा आघात झालेला आहे. त्यांचेवर उपासमारीची वेळ आलेली आहे. तसेच तक्रारदाराच्या सदर व्यवसायामध्ये विस्कळीतपणा आल्यामुळे त्यांना खुप मोठया प्रमाणात तोटा सहन करावा लागलेला आहे. तसेच नवीन मालासाठी वेगळी गुंतवणूक करावी लागत आहे.
6. तक्रारदार हा आपल्या कंपनीचे ग्राहक आहेत. तक्रारदारानी भाडयाच्या स्वरुपात सामनेवालाकडे पैशाचा भरणा केलेला आहे. त्यामुळे तक्रारदाराचे मालाची योग्य काळजी घेण्याची जबाबदारी सामनेवाला यांचे कार्यालयाची होती व आहे. सामनेवाला कार्यालयाचा निष्काळजीपणा हा तक्रारदाराचे वरील झालेले नुकसानीस जबाबदार ठरलेला आहे. सामनेवाला कार्यालयाकडून तक्रारदारास सेवा देण्यात त्रुटी झालेल्या आहेत. त्यामुळे सामनेवाला व तक्रारदार यांचे असणारे ग्राहकतेचे नाते व त्या संबंधीचे कायदेशिर अधिकार याचा विचार करता तक्रारदार सामनेवाला कार्यालयाकडून नुकसान भरपाई मिळविण्यास पात्र आहेत.
7. सामनेवाला कार्यालयाचे वैधानिक स्वरुप विचारात घेता तक्रारदाराची नुकसान भरपाई करुन देण्याची सामनेवाला कार्यालयाची जबाबदारी होती व आहे. तरीही सामनेवाला कार्यालयाकडून तक्रारदारास कोणतीही मदत आज अखेर करण्यात आलेली नाही. तक्रारदाराचे आर्थिक नुकसान झाल्याने त्यांना मोठा आघात झालेला आहे. त्यांचेवर उपासमारीची वेळ आलेली आहे. तसेच तक्रारदार यांना सदर नविन व्यवसायामध्ये वेगळी गुंतवणूक करावी लागत आहे. त्यामुळे तक्रारदाराने सामनेवाला यांना पोस्टाने नोटीस पाठवून नुकसान भरपाई रकमेची मागणी केली असता सामनेवाला यांनी त्यास असे उत्तर दिले की, “ आपले दिनांक 29.05.2018 रोजीचे पत्र आम्हाला मिळाले संदर्भिय पत्रानुसार आपले पार्सल दिनांक 08.05.2018 रोजी डॉकेट क्रमांक 180508882741 नुसार अहमदनगर ते सोलापूर 01 पार्सल बुकींग केलेले होते. सदर पार्सल बुकींग करतांना आपण त्यांचे मुल्यांकन रु.5,000/- एवढे नोंदविले आहे. परंतु आपण आपल्या तक्रार पत्रात सदरील पार्सल आपल्याला सोलापूर येथे मिळाले नाही असे नमुद केलेले आहे. त्यानुसार आम्ही सदर तक्रारीविषयी चौकशी प्रक्रिया आपले तक्रारपत्र मिळताच सुरु केलेली आहे. ” वास्तविक सदर पार्सलचे मुल्यांकन सामनेवाला यांनी रु.5,000/- दाखवले असून सदर पार्सलचे मुळ मुल्यांकन रु.20,000/- इतके आहे. त्यामुळे प्रस्तुतची तक्रार तक्रारदार दाखल करीत आहे.
8. तक्रारदाराने तक्रारीत अशी मागणी केली आहे की, तक्रारदाराची तक्रार मंजुर करण्यात यावी. सामनेवाला यांनी तक्रारदारास नुकसान भरपाई म्हणून रक्कम रु.90,000/- देण्याचे आदेश व्हावेत. तक्रारदारास झालेल्या शारीरीक व मानसिक त्रासापोटी रक्कम रु.5,000/- व तक्रारीचा खर्च तक्रारदारास सामनेवालाकडून देण्याचा आदेश व्हावा.
9. तक्रारदाराने तक्रारीसोबत निशाणी 2 ला अॅफिडेव्हीट दाखल केलेले आहे. तसेच निशाणी 3 सोबत दस्तावेज दाखल केलेले आहे. ते पुढील प्रमाणे अहमदनगर येथुन सोलापूरसाठी पाठविलेले पावती क्र.180508882741 दिनांक 08.05.2018 ची झेरॉक्स प्रत, सामनेवाला यांना पाठविलेल्या दिनांक 17.05.2018, 06.06.2018 व 26.05.2018 च्या नोटीसच्या झेरॉक्स प्रती दाखल केलेल्या आहेत.
10. तक्रारदाराची तक्रार दाखल करण्यात येऊन सामनेवालाना मंचातर्फे नोटीस काढण्यात आल्या. सामनेवालां क्र.1 ते 3 यांना नोटीस प्राप्त झाल्या. परंतू त्यांना नोटीस प्राप्त होऊन ते मंचात हजर झाले नाही. म्हणून सामनेवाला नं.1 ते 3 यांचे विरुध्द सदर तक्रार दिनांक 29.12.2018 रोजी निशाणी 1 वर एकतर्फा चालविण्याचा आदेश पारीत करण्यात आला.
11. तक्रारकर्ताने निशाणी 7 ला त्यांनी दाखल केलेले प्रतिज्ञापत्र हाच लेखी युक्तीवाद समजण्यात यावे अशी पुरशिस दिली. व प्रकरण तोंडी युक्तीवादाकरीता ठेवण्यात यावे अशी विनंती केली. तक्रारदारतर्फे तोंडी युक्तीवाद करण्यात आला.
12. तक्रारदाराने दाखल केलेली तक्रार, कागदपत्रे, व त्यांनी केलेला युक्तीवाद यांचे अवलोकन केले व न्याय निर्णयासाठी खालील मुद्दे उपस्थित होतात.
| मुद्दे | उत्तर |
1. | तक्रारकर्ता हा “ग्राहक” या संज्ञेत बसतो काय.? | ... नाही. |
2. | तक्रारकर्ता हा सामनेवाला यांचेकडून नुकसान भरपाई मिळण्यास पात्र आहे काय.? | ... नाही. |
3. | आदेश काय ? | ...अंतीम आदेशानुसार. |
का र ण मि मां सा
13. मुद्दा क्र.1 – तक्रारदारतर्फे तोंडी युक्तीवादात असे सांगितले की, तक्रारदार हे टेलरिंगचा व्यवसाय करतात. सदर टेलरिंग व्यवसायाकरीता शालेय पोशाखाचे पार्सल हे सामनेवाला नं.1 कडे सामनेवाला क्र.2 साठी पाठविले होते. परंतू सदरचा माल सामनेवाला नं.2 यांना पाठविला. सदरचा माल हा सामनेवाला क्र.2 यांना मिळाला नाही. तक्रारदाराचे कथन असे की, तक्रारदार हा टेलरिंगचा व्यवसायामध्ये नावाजलेले असून सामनेवाला क्र.1 चे निष्काळजीपणामुळे तक्रारदाराचा व्यवसाय डबघाईला आलेला आहे व त्यांचे नुकसान झालेले आहे. तक्रारदाराने ज्या ग्राहकांचे शालेय पोशाख होते, त्याचे नुकसान परस्पर भरुन भरुन दिलेले आहे. तक्रारदाराची तक्रार व त्यांनी केलेला युक्तीवाद यांचे बारकाईने अवलोकन केले असता, तक्रारदाराने सामनेवाला यांचेकडून व्यवसायीक कारणामुळे सेवा घेतली असल्यामुळे ते ग्राहक या संज्ञेत बसत नाहीत असे मंचाचे मत आहे. त्यामुळे मुद्दा क्र.1 चे उत्तर नकारार्थी नोंदविण्यात येते.
14. मुद्दा क्र.2 –मुद्दा क्र.1 चे नुसार तक्रारदार ग्राहक संज्ञेत बसत नसल्यामुळे, तक्रारदार हा सामनेवाले यांचेकडुन नुकसान भरपाई मिळणेस पात्र ठरत नाही असे मंचाचे मत आहे. त्यामुळे मुद्दा क्र.2 चे उत्तर नकारार्थी नोंदविण्यात येते.
15. मुद्दा क्र.3 –मुद्दा क्र.1 व 2 चे विवेचनावरुन खालील प्रमाणे अंतिम आदेश पारीत करण्यात येत आहे.
- अं ति म आ दे श –
1. तक्रारदाराची तक्रार खारीज करण्यात येते.
2. उभय पक्षकार यांनी या तक्रारीचा खर्च स्वतः सहन करावा.
3. या आदेशाची प्रथम प्रत उभय पक्षकार यांना निःशुल्क देण्यात यावी.
4. तक्रारदार यांना या प्रकरणाची “ब” व “क” फाईल परत करावी.