निकाल

                       दिनांक- 22.12.2014

                  (द्वारा- श्रीमती मजुंषा चितलांगे, सदस्‍या )

           तक्रारदार चंद्रकला महादेव हंगे यांनी सदरील तक्रार ग्राहक संरक्षण कायदा 1986 कलम 12 अन्‍वये सामनेवाला  यांनी पॉलीसीची विमा रक्‍कम न देऊन सेवेत कसूर केल्‍यामुळे नुकसान भरपाई व विमा रक्‍कम मिळणेसाठी दाखल केली आहे.

             तक्रारदारांची तक्रार थोडक्‍यात  खालील प्रमाणे आहे,  तक्रारदार हे नांदुरघाट जिल्‍हा बीड येथील रहिवाशी आहे. तक्रारदाराचे पती महादेव पंढरीनाथ हंगे हे जिल्‍हा परिषद शाळेमध्‍ये शिक्षक म्‍हणून नोकरीस होते. तक्रारदार यांचे पतीने दि.28.03.2010 रोजी सामनेवाला यांचेकडून जिवन सरल नावाची पॉलीसी घेतली होती सदर पॉलीसीचा नं.985493871 असा आहे. सदरील पॉलीसी ही रक्‍कम रु.2,50,000/- ची होती. तक्रारदार यांनी पॉलीसीचा हप्‍ता म्‍हणून प्रतिमहा रु.1021/- होता. पॉलीसीचा कालावधी दि.28.02.2026 पर्यंत आहे. तक्रारदार यांनी पॉलीसी काढल्‍यानंतर त्‍याच दिवशी रु.1021/- सामनेवाला यांच्‍याकउे विमा हप्‍ता म्‍हणून भरले. सदर पॉलीसीनुसार तक्रारदार हया वारस व्‍यक्‍ती म्‍हणून नमुद करण्‍यात आले तक्रारदाराचे पती हे सामनेवाला यांचे ग्राहक होते.

            तक्रारदाराचे पती दि.31.05.2011 रोजी मोटार सायकलवरुन नांदुरघाट या गावी जात असताना नांदुरफाटयावर संध्‍याकाळी 05.00 वाजता एक बाई अचानक रस्‍त्‍यात आली, तक्रारदार यास वाहनाची गती लक्षात न आल्‍यामुळे सदरील बाई ही मोटार सायकल समोर आली व अपघात होऊन ती व तक्रारदाराचे पती दोघेही जखमी झाले. तक्रारदाराचे पतीस पोटास मार लागल्‍यामुळे त्‍यांना बीड येथे गणपती हॉस्‍पीटलमध्‍ये व त्‍यानंतर औरंगाबाद येथे कमलनयन बजाज हॉस्‍पीटलमध्‍ये शरीक करण्‍यात आले. तक्रारदार यांचे पतीवर उपचार चालू असताना दि.05.06.2011 रोजी मयत झाले. तक्रारदाराचे पती विरुध्‍द ग्रामीण पोलीस स्‍टेशन येथे गुन्‍हा नोंदविण्‍यात आला आहे. तक्रारदार यांनी पतीच्‍या  निधनानंतर सामनेवाला यांच्‍याकडे सर्व कागदपत्रासह विमा रक्‍कम मिळणेकामी क्‍लेम फॉर्म भरुन दिला. तदनंतर तक्रारदार यांनी वेळोवेळी सामनेवाला यांच्‍या  कार्यालयामध्‍ये जाऊन विमा रक्‍कम मिळणेबाबत विचारणा केली असता सामनेवाला यांनी दि.16.08.2011 रोजी पत्र पाठवून कळविले की, आपणास विमा रक्‍कम देऊ शकत नाही. तक्रारदारास सामनेवाला यांनी विमा रक्‍कम देण्‍याचे नाकारल्‍यावर तक्रारदार यांनी सामनेवाला यांच्‍या वरीष्‍टांकडे पुनर्विचार करण्‍यासंदर्भात अर्ज दाखल केला होता पण वरीष्‍ट कार्यालयांनी सुध्‍दा  दि.24.12.2013 रोजी  तक्रारदार यांनी पॉलीसी घेतेवेळेस प्रकृती बाबत चुकीची माहिती दिली या कारणास्‍तव विमा रक्‍कम देऊ शकत नाही असे कळविले.

            तक्रारदाराचे पतीने दि.28.03.2010 रोजी सामनेवाला यांचेकडून पॉलीसी घेतली होती, त्‍यावेळी सामनेवाला यांच्‍या डॉक्‍टरांमार्फत तपासणी केल्‍यानंतर असे कोणतेही आजार नव्‍हते. सामनेवाला यांनी तक्रारदाराच्‍या  आजारासंदर्भात चुकीचा निष्‍कर्ष काढला आहे. तक्रारदाराचे पती यास पॉलीसी घेतेवेळेस कसलाही आजार नव्‍हता. तक्रारदार यांचे पतीचा मृत्‍यू अपघातात झाल्‍यामुळे त्‍यांच्‍या मृत्‍यूचे व पूर्वी असलेल्‍या आजाराचा कसलाही संबंध सामनेवाला यांना नमुद करता येत नाही. सामनेवाला यांनी विमा रक्‍कम नाकारण्‍यास जे कारण नमुद केले आहे, ते निरर्थक आहे. सामनेवाला यांनी कोणत्‍याही सबळ कारणाशिवाय तक्रारदाराला विम्‍याचे पैसे देण्‍यास नकार दिल्‍यामुळे तक्रारदार यांना मानसिक व शारिरिक त्रास सहन करावा लागला. सबब तक्रारदार यांनी विमा रक्‍कम रु.5,00,000/- व इतर खर्च रु.25,000/- अशी मागणी केली आहे. सबब तक्रारदाराची तक्रार मंजूर करण्‍यात यावी.

            सामनेवाला हे मंचासमोर हजर झाले. त्‍यांनी आपले लेखी निवेदन निशाणी क्र.13 अन्‍वये दाखल केले आहे. सामनेवाला यांचे कथनेनुसार तक्रारदार यांनी रक्‍कम रु.2,50,000/- ची 16 वर्षाच्‍या कालावधी करता विमा पॉलीसी घेतली होती हे सामनेवाला यांना मान्‍य आहे. तक्रारदार यांचे पती मोटार अपघातात मयत झाले आहे ही बाब सामनेवाला यांना मान्‍य नाही. कमलनयन बजाज हॉस्‍पीटल यांचे प्रमाणपत्रानुसार तक्रारदाराचे पती हे Multiorgan  failure (Liver Cirrhosis) याच्‍यामुळे मयत झाले आहे. तक्रारदार यांनी स्‍वतः विमा प्रस्‍तावाचा सामनेवालाकडे अर्ज दाखल केला त्‍याच्‍यात ही बाब कबूल केली आहे. तक्रारदार यांनी त्‍यांच्‍या पतीच्‍या मृत्‍यूसंर्भातील आवश्‍यक ते कागदपत्र सामनेवाला यांच्‍याकडे दाखल केले नाही. सामनेवाला यांनी तक्रारदाराचे दि.16.08.2011 रोजी विमा प्रस्‍ताव नाकारला आहे. सामनेवाला यांच्‍या वरीष्‍ट कार्यालयाने सुध्‍दा  दि.23.12.2013 रोजी तक्रारदाराचा विमा प्रस्‍ताव नामंजूर केला आहे. तक्रारदाराचे मयत पती हे दि.01.06.2011 पासून गणपती हॉस्‍पीटल बीड येथे शरीक होते, तदनंतर कमलनयन बजाज हॉस्‍पीटल येथे शरीक होते. डॉक्‍टरच्‍या केस पेपरनुसार तक्रारदार यांचे मयत पती यांना मद्यपानाची सवय असल्‍यामुळे त्‍यांचा मृत्‍यू झाला आहे. सामनेवाला यांचे अधिक कथन की, दि.29.03.2010 रोजी तक्रारदाराचे मयत पतीने पॉलीसी काढली होती त्‍यावेळेस आरोग्‍याबाबत माहिती देत असताना कॉलम नं.11 (एच) मध्‍ये मद्यपानाची सवय नाही असे नमुद केले आहे. तक्रारदार यांचे मयत पतीने स्‍वतःची सही केलेली आहे. सामनेवाला यांनी कमलनयन बजाज हॉस्‍पीटल येथील कागदपत्र दाखल केलेले आहे, सदर कागदपत्रामध्‍ये तक्रारदाराचे मयत पतीस 25 वर्षापासून मद्यपान व तंबाखू सेवनाची सवय होती असे नमुद केले आहे. तक्रारदार व सामनेवाला यांच्‍यातील करार विश्‍वसनीय असतो. तक्रारदार यांचे मयत पती यांनी वस्‍तू परिस्थिती सामनेवाला यांचेपासून लपविली आहे. सामनेवाला यांनी तक्रारदारास विमा रक्‍कम न देऊन सेवा देण्‍यात कसूर केला आहे असे म्‍हणता येणार नाही. सबब तक्रारदाराची तक्रार रदद करण्‍यात यावी. सामनेवाला यांनी लेखी निवेदनासोबत  हेमंत बाबूराव माळी यांचे शपथपत्र निशाणी क्र.14 वर दाखल केले आहे.

             तक्रारदार यांनी दाखल केलेले कागदपत्र तसेच सामनेवाला यांनी दाखल केलेले कागदपत्र, तक्रारदाराची तक्रार, सामनेवाला यांचा जबाब यांचे अवलोकन केले. तसेच तक्रारदार व सामनेवाला यांचे वकीलांचा युक्‍तीवाद ऐकला. न्‍यायनिर्णयासाठी खालील मुददे उपस्थित होतात.

               मुददे                                   उत्‍तर

1) तक्रारदार यांचे मयत पती यांचा मृत्‍यू मोटार

   अपघातात झाला आहे, ही बाब तक्रारदार यांनी

   सिध्‍द केली काय ?                                    नाही.

2) सामनेवाला यांनी तक्रारदारास सेवा देण्‍यात त्रुटी

   ठेवली आहे, ही बाब तक्रारदार यांनी सिध्‍द

   केली काय ?                                          नाही.

3) तक्रारदार हे तक्रारीतील मागणी मिळण्‍यास

   पात्र आहेत काय?                                      नाही.

4) काय आदेश ?                                अंतिम आदेशाप्रमाणे.

                        कारणमिंमासा

मुददा क्र.1 व 2ः- तक्रारदार यांचे वकीलांनी  असा युक्‍तीवाद केला की, तक्रारदार यांचे मयत पतीने सामनेवाला यांचेकडून जिवन सरल नावाची विमा पॉलीसी घेतली होती, सदर पालीसीचा कालावधी हा 16 वर्षाचा होता, त्‍यासाठी तक्रारदार यांचे मयत पतीने प्रतिमहा रु.1021/- प्रमाणे विमा हप्‍ता भरला आहे. सदर पॉलीसीमध्‍ये मुख्‍य योजनेअंतर्गत रु.2,50,000/- व दुर्घटना हितलाभ अंतर्गत रु.2,50,000/- अशी एकूण रक्‍कम रु.5,00,000/- ची विमा पॉलीसी होती.  तक्रारदार यांचे पतीचा नांदुरफाटयावर मोटार अपघातात गंभीर जखमी होऊन मयत झाले आहे. तक्रारदार यांचे पतीच्‍या अपघातानंतर त्‍यांना बीड येथे गणपती हॉस्‍पीटल व त्‍यानंतर औरंगाबाद येथे कमलनयन बजाज हॉस्‍पीटलमध्‍ये शरीक करण्‍यात आले होते. उपचार चालू असताना दि.05.06.2011 रोजी तक्रारदार यांचे पती मयत झाले. तदनंतर तक्रारदार यांनी सामनेवाला यांच्‍याकडे विमा रक्‍कम मिळण्‍याकामी सर्व कागदपत्रासह विमा प्रस्‍ताव सामनेवालाकडे दाखल केला होता, सदरील विमा रक्‍कम सामनेवाला यांनी तक्रारदार यांनी आरोग्‍याबाबत चुकीची माहिती दिल्‍यामुळे नाकारला आहे. सामनेवाला यांनी विम्‍याची रक्‍कम न देऊन सेवा देण्‍यात त्रुटी ठेवली आहे. सबब तक्रारदार यांनी सामनेवाला यांच्‍याविरुध्‍द विम्‍याची रक्‍कम मिळण्‍याकामी रक्‍कम रु.5,00,000/- व इतर खर्च रु.25,000/- ची मागणी केली. सबब तक्रारदाराची तक्रार मंजूर करण्‍यात यावी.

            सामनेवाला यांचे वकीलांनी असा युक्‍तीवाद केला की, तक्रारदार यांचे मयत पती हे शिक्षक होते त्‍यांनी जिवन सरल नावाची विमा पॉलीसी घेतली ही बाब मान्‍य आहे.सदर पॉलीसीचा कालावधी हा दि.28.03.2010 ते 28.03.2026 आहे ही बाब सामनेवाला यांना मान्‍य आहे. तक्रारदाराचे मयत पती हे स्‍वतः गाडी चालवत होते. तक्रारदार यांचे मयत पतीचा अपघातानंतर दि.01.06.2011 रोजी गणपती हॉस्‍पीटल बीड येथे शरीक केले. तदनंतर कमलनयन बजाज हॉस्‍पीटल औरंगाबाद येथे शरीक केले. उपचारादरम्‍यान दि.05.06.2011 रोजी तक्रारदार यांचे पती मयत झाले. युक्‍तीवाद करत असताना सामनेवाला यांचे वकीलांनी दाखल केलेल्‍या कागदपत्रावर मंचाचे लक्ष वेधले. सामनेवाला यांनी दाखल केलेले गणपती हॉस्‍पीटल बीड येथील डिस्‍चार्ज कार्ड यावर लक्ष केंद्रीत केले त्‍यामध्‍ये तक्रारदार यांचे मयत पती यांना तपासणी अंतर्गत Liver Cirrhosis with Hepatic coma with Septic  असे नमुद केले आहे. तदनंतर तक्रारदार यांनी सामनेवाला यांच्‍याकडे दाखल केलेला विमा प्रस्‍ताव त्‍यावर लक्ष केंद्रीत केले असता तक्रारदार यांचे मयत पतीच्‍या मृत्‍यूचे कारण हे अवयव खराब झाल्‍यामुळे (Multiorgan  failure) झाला आहे. गणपती हॉस्‍पीटल बीड येथील दाखल केलेले कागदपत्र याच्‍यावर लक्ष केंद्रीत केले असता तक्रारदार यांचे मयत पतींना मद्यपान व तंबाखू सेवनाची सवय होती. तसेच सदरील सवय ही तक्रारदार यांच्‍या मयत पतींना 25 वर्षापासून आहे असे नमुद केलेले आहे. सबब तक्रारदार यांचे मयत पतीचा मृत्‍यू मद्यपान व तंबाखू सेवनामुळे झाला आहे. त्‍यामुळे सामनेवाला यांनी तक्रारदाराचा विमा प्रस्‍ताव नाकारलेला आहे. तदनंतर तक्रारदार यांनी सामनेवाला यांच्‍या वरीष्‍ट अधिका-यांकडे सुध्‍दा अर्ज दाखल केला असता वरीष्‍ट अधिका-यांनी सामनेवाला यांचा विमा प्रस्‍ताव नाकारलेला आहे. तक्रारदार यांनी विमा पॉलीसी काढत असताना जी माहिती दिली आहे, ती माहिती चुकीची आहे  तक्रारदार यांचे मयत पती यांनी सामनेवाला यांचेकडून योग्‍य ती वस्‍तुस्थिती लपविलेली आहे. सबब सामनेवाला यांनी तक्रारदाराचा विमा प्रस्‍ताव नाकारुन सेवा देण्‍यात त्रुटी ठेवली आहे असे म्‍हणता येणार नाही. सबब तक्रारदार यांची तक्रार रदद करण्‍यात यावी.

        तक्रारदार यांनी दाखल केलेले कागदपत्र तसेच सामनेवाला यांचे कागदपत्र याचे अवलोकन केले. वर नमुद केलेला युक्‍तीवाद लक्षात घेतला. तक्रारदार यांनी तक्रारीत नमुद केल्‍याप्रमाणे तक्रारदार यांचे मयत पती हे मोटार अपघातात गंभीर जखमी होऊन मयत झाले काय?  हे पाहणे गरजेचे आहे. तक्रारदार यांच्‍या युक्‍तीवादानुसार तक्रारदार यांचे मयत पती हे मोटार अपघातात मयत झाले व तदनंतर त्‍यांनी सामनेवाला यांच्‍याकडे विमा प्रस्‍ताव दाखल केला आहे. सामनेवाला यांनी व त्‍यांचे वरीष्‍ट अधिका-यांनी तक्रारदार यांचा विमा प्रस्‍ताव नाकारुन व विमा रक्‍कम न देऊन सेवा देण्‍यात त्रुटी ठेवली आहे असा युक्‍तीवाद केला.

           तक्रारदार यांनी दाखल केलेले कागदपत्र याचे अवलोकन केले असता असे निदर्शनास येते की, तक्रारदार यांनी सामनेवाला यांचेकडून विमा पॉलीसी घेतली आहे ही बाब सामनेवाला यांना मान्‍य आहे. तक्रारदार यांनी दाखल केलेल्‍या  पोलीस पेपरचे अवलोकन केले असता असे निदर्शनास येते की, तक्रारदार यांचे मयत पतीचा लिव्‍हरवर पुर्वीची सूज होती व अपघातात पोटाला मुक्‍का मार लागून जखमी झाला आहे त्‍यावर उपचार चालू असताना दि.05.06.2011 रोजी मयत झाले असे निदर्शनास येते. सदर बाब सिध्‍द करण्‍यासाठी तक्रारदार यांनी त्‍यांचे मयत पतीस मोटार अपघातानंतर उपचारासाठी कोणत्‍या दवाखान्‍यात शरीक केले होते या बाबतचे कोणतेही कागदपत्र किंवा ठोस पुरावा मंचासमोर दाखल केला नाही.

            या उलट सामनेवाला यांनी तक्रारदार यांचे मयत पती हे मोटार अपघातानंतर दि.01.06.2011 रोजी गणपती हॉस्‍पीटल बीड येथे शरीक केले त्‍याबाबतचे कागदपत्र दाखल केले आहे. त्‍याचे अवलोकन केले असता सदरील तक्रारदार यांचे मयत पतीस तपासणी अंतर्गत Liver Cirrhosis with Hepatic coma with Septic  निदर्शनास येते. तसेच त्‍यामधील उपचाराबाबतचे निरीक्षण केले असता तक्रारदार यांचे मयत पतींना मद्यपान व तंबाखू सेवनाची सवय होती असे नमुद केले आहे. परंतू सदर दस्‍तमध्‍ये तक्रारदार यांचे मयत पती हयांना अपघात होऊन गंभीर जखमी झाल्‍यामुळे दवाखान्‍यात शरीक करण्‍यात आले असे कुठेही निदर्शनास येत नाही. तसेच तक्रारदार यांनी सामनेवालाकडे दाखल केलेला विमा प्रस्‍ताव याचे अवलोकन केले असता तक्रारदाराचे मयत पतीच्‍या मृत्‍यूचे कारण हे अवयव खराब झाल्‍यामुळे (Multiorgan  failure)  झाला आहे असे निर्शनास येते. तसेच तक्रारदार यांचे मयत पती यांना मद्यपान व तंबाखूची 25 वर्षापासून सेवन करण्‍याची सवय होती, असे नमुद केले आहे. त्‍यामुळे तक्रारदार यांचे पतीचा मृत्‍यू   झाला आहे. तसेच तक्रारदार यांनी त्‍यांचे मयत पती हे मोटार अपघातात मयत झाले आहे याबाबत कोणतेही कागदपत्र मंचासमोर सादर केले नाही. तसेच तक्रारदार यांचे मयत पती हे मोटार अपघातात मयत झाले ही बाब सिध्‍द करु शकली नाही. तक्रारदार हे स्‍वतः निष्‍काळजीपणाने वागले असतील तर, सामनेवाला यांनी तक्रारदार यांचा विमा प्रस्‍ताव नाकारुन सेवा देण्‍यात त्रुटी ठेवली आहे असे म्‍हणता येणार नाही. यावरुन मंचाचे असे मत आहे की, तक्रारदार हे त्‍यांचे मयत पती यांचा मृत्‍यू मोटार अपघातात झाला आहे ही बाब सिध्‍द करु शकली नाही. सामनेवाला यांनी तक्रारदारास विमा रक्‍कम न देऊन सेवा देण्‍यात त्रुटी ठेवली आहे असे म्‍हणता येणार नाही. सबब तक्रारदार हे तक्रारीतील मागणी मिळण्‍यास पात्र नाही. तक्रारदाराची तक्रार रदद होणेस पात्र आहे. म्हणून मुददा क्र.1 व 2 चे उत्‍तर नकारार्थी देण्‍यात येते.

            सबब, मंच खालील प्रमाणे आदेश पारीत करीत आहे.

                   आदेश

      1) तक्रारदार यांची तक्रार नामंजूर करण्‍यात येत आहे.

      2) खर्चाबददल आदेश नाही.

      3) ग्राहक संरक्षण कायदा 1986 चे अधिनियम 2005 मधील  कलम 20

                   (3) प्रमाणे तक्रारीतील सदस्‍यांचे संच तक्रारदाराला परत करावेत.

                       श्रीमती मंजूषा चितलांगे,      श्री.विनायक लोंढे,

                              सदस्‍य                  अध्‍यक्ष

                           जिल्‍हा ग्राहक तक्रार निवारण मंच, बीड