निकाल

                       दिनांक- 11.04.2014

                  (द्वारा- श्री.विनायक रावजी लोंढे, अध्‍यक्ष)

            तक्रारदार यांनी सदरील तक्रार ग्राहक संरक्षण कायदा 1986 कलम 12 अन्‍वये सामनेवाले  यांनी सेवेत त्रूटी ठेवली आहे  म्‍हणून नुकसान भरपाई मिळणेसाठी दाखल केली आहे.

             तक्रारदारांची तक्रार थोडक्‍यात खालील प्रमाणे, तक्रारदार यांनी सामनेवाले बँकेमध्‍ये मुदत ठेव पावती क्र.32451 द्वारे रु.1,00,000/-व्‍याज दर 10.50 टक्‍के प्रमाणे ठेवले होते. त्‍यांची मुदत दि.22.4.2013 रोजी संपली.तसेच मुदत ठेव पावती क्र.32566 प्रमाणे रु.50,000/- व्‍याज दर 11.05 टक्‍के प्रमाणे ठेवले होते त्‍यांची मुदत दि.12.4.2013 रोजी संपली, मुदत ठेव पावती क्र.32567 द्वारे रु.50,000/- व्‍याज दर 11.05 टक्‍के प्रमाणे ठेवले होते, त्‍यांची मुदत दि.12.4.2013 रोजी संपली, आणि बचत खाते क्र.067-0005658 मध्‍ये रु.23,971/- शिल्‍लक होते त्‍यावर 4.5 टक्‍के व्‍याज दर होता. तक्रारदाराची एकूण सर्व रक्‍कम रु.2,23,971/- होती. तक्रारदाराचे पती हे अपंग आहे. त्‍यांना कोणताही कामधंदा होत नाही. तक्रारदाराच्‍या मुलीच्‍या लग्‍नासाठी रक्‍कमेची आवश्‍यकता होती, त्‍यामुळे मुदत ठेवीची मुदत संपल्‍यानंतर तक्रारदाराने रक्‍कमेची मागणी केली असता सामनेवाले यांनी रक्‍कम देण्‍यास टाळाटाळ केली. सामनेवाले यानी तक्रारदाराची रक्‍कम न देऊन सेवेत त्रूटी ठेवली आहे म्‍हणून तक्रारदाराने सदरची तक्रार दाखल करुन अशी मागणी केली आहे की,  तक्रारदार यांची एकूण रक्‍कम रु.2,23,971/-  व्‍याजासह देण्‍याचा हूकूम व्‍हावा. तसेच तक्रारदार यांना रक्‍कम देण्‍यास विलंब केल्‍याबददल  त्‍यावर 18 टक्‍के व्‍याज देण्‍याचा आदेश व्‍हावा,  झालेल्‍या मानसिक व शारीरिक त्रासापोटी नुकसान भरपाई रु.50,000/- देण्‍याचा हूकूम व्‍हावा, आर्थिक नुकसानीपोटी रु.55,000/- व तक्रारीच्‍या खर्चापोटी रु.10,000/- देण्‍याचा आदेश व्‍हावा अशी विनंती केली आहे.

            सामनेवाले क्र.1 व 2 यांना या मंचाची नोटीस मिळाली. सामनेवाले क्र.1 व 2 हे अँड.एल.वाय.कुलकर्णी  मार्फत मंचासमोर हजर झाले. सामनेवाले यांनी लेखी म्‍हणणे सादर केले. बँकेकडे नगदी रोकड उपलब्‍ध नसल्‍यामुळे मागणीची पूर्तता करता आलेली आहे. त्‍यांचे सेवेत कोणतीही त्रूटी नाही.सामनेवाले यांचेकडे जर शिल्‍लक रककम असती तर त्‍यांनी निश्‍चीतपणे दिली असती.हे म्‍हणणे खोटे आहे की, तक्रारदाराना जाणीवपूर्वक रक्‍कम दिली नाही.थकलेल्‍या रक्‍कमेवर 18 टक्‍के व्‍याज दयाचे हे म्‍हणणे संयूक्‍तीक  नाही.बैकेकडे पैसे नसल्‍यामुळे पैसे देता आले नाही त्‍यामुळे तक्रारदार यांना शारीरिक व मानसिक त्रासापोटी रक्‍कम मागण्‍यास हक्‍कदार नाहीत. बॅकेची परिस्थिती रक्‍कम परतफेड करण्‍यासारखी नसल्‍यामुळे कर्ज वसूली झाल्‍यानंतर नियमानुसार ठेवीदाराचे पैसे देण्‍यात येतील. जिल्‍हा उपनिबंधक सहकारी संस्‍था याची परवानगी नसल्‍यामुळे तक्रार रदद करण्‍यात यावी. बॅकेच्‍या विरुध्‍दचे दावे सहकार कायदयाच्‍या कलम 107 अन्‍वये परवानगी नंतरच दाखल करता येतात.  पाऊस व गारपिटीमुळे शासनाच्‍या दि.26.3.2014 रोजीच्‍या परिपत्रकानुसार बँकेस शेतक-याकडून वसूली करता येत नाही. शेतक-याकडून येणारी कर्ज वसूली ठप्‍प झालेली आहे अशा परिस्थितीत तक्रारदार यांची मागणी तूर्तास बॅक पूर्ण करु शकत नाही. तक्रारदाराची तक्रार रदद करण्‍यात यावी.

            तक्रारदार यांनी त्‍यांचे स्‍वतःचे शपथपत्र दाखल केले. तसेच तक्रारदार यांनी सामनेवाले बँकेच्‍या मुदत ठेव पावत्‍याच्‍या झेरॉक्‍स प्रति हजर केल्‍या तसेच बँकेचे बचत खात्‍याच्‍या झेरॉक्‍स प्रत हजर केली आहे. तक्रारदार यांनी स्‍वतः यूक्‍तीवाद केला. सामनेवाले यांचे वकील श्री.एल.वाय.कूलकर्णी यांचा यूक्‍तीवाद ऐकला.  न्‍यायनिर्णयासाठी खालील मुददे उपस्थित होतात.

            मुददे                                              उत्‍तर

1.    तक्रारदार यांनी सामनेवाले बँकेत मुदत ठेवीची रक्‍कम व 

       बचत खात्‍यातील रक्‍कम मागणी करुनही सामनेवाले यांनी

       न देऊन सेवेत त्रूटी ठेवली आहे ही बाब तक्रारदार शाबीत

      करतात काय ?                                             होय.

2.    तक्रारीत मागणी केलेली नुकसान भरपाई मिळण्‍यास पात्र आहेत

      काय ?                                                    होय.

3.    काय आदेश ?                                   अंतिम आदेशाप्रमाणे.

                              कारणमिंमासा

मुददा क्र.1 व 2ः-

            तक्रारदार व सामनेवाले यांनी केलेला यूक्‍तीवाद व कागदपत्राचे अवलोकन केले  असता खालील नमुद केलेल्‍या बाबीविषयी तक्रारदार व सामनेवाले यांचेमध्‍ये वाद नाही. तक्रारदार यांनी त्‍यांचे तक्रारीत नमूद केलेली मुदत ठेवीतील रक्‍कम व बचत खात्‍यातील रक्‍कम अशी एकूण रक्‍कम रु.2,23,971/- जमा आहेत.  सामनेवाले बँकेत ठेवलेल्‍या आहेत ही बाब उभय पक्षकार यांना मान्‍य आहे. सामनेवाले यांनी मागणी केल्‍यानंतर तक्रारदार यांना बचत खात्‍यातील रक्‍कम दिली नाही याविषयी वाद नाही. तक्रारदार यांनी सामनेवाले यांचेकडे वेळोवेळी विनंती केली  ही बाब सामनेवाले यांना मान्‍य आहे.

            तक्रारदार यांनी असा युक्‍तीवाद केला की, तक्रारदार यांचे पती हे 50 टक्‍के अपंग आहे. त्‍यांना कामधंदा होत नाही. त्‍यांचे मुलीच्‍या लग्‍नासाठी त्‍याना रक्‍कमेची आवश्‍यकता होती. मुदत ठेवीची मुदत संपल्‍यानंतर तक्रारदार यांनी वेळोवेळी रक्‍कमेची मागणी केली. परंतु सामनेवाले यांनी सदरील  रक्‍कम व त्‍यावरील व्‍याज तक्रारदार यांना दिले नाही.  तक्रारदार यांना  त्‍यांचे घरी मुलीचे लग्‍न करण्‍यासाठी रक्‍कमेची  आवश्‍यकता असतानाही सामनेवाले यांनी त्‍यांची दखल घेतली नाही व सदरील रक्‍कम देण्‍यास टाळाटाळ करुन सेवेत त्रुटी ठेवली आहे. तक्रारदार यांनी मागणी केली आहे की, तक्रारदार यांनी ठेवलेल्‍या ठेवीवर द.सा.द.शे. 18 टक्‍के व्‍याज देण्‍याचा आदेश व्‍हावा व झालेल्‍या मानसिक व शारीरिक त्रासापोटी  नुकसान भरपाई मिळावी व तक्रारीचा खर्च मिळावा.

            सामनेवाले यांचे वकील श्री.कूलकर्णी यांनी असा युक्‍तीवाद केला की, तक्रारदार यांनी सामनेवाले बँकेमध्‍ये तक्रारीत नमुद केलेली मुदत ठेव रक्‍कम व बचत खात्‍यांत सामनेवाले बँकेत ठेवली आहे. सामनेवाले बँक ही आर्थिक अडचणीत असल्‍यामुळे तक्रारदार यांची रक्‍कम देता आली नाही. सामनेवाले यांनी कर्जदाराकडून रक्‍कम वसूल केल्‍यानंतर सामनेवाले हे तक्रारदार यांची  रक्‍कम देण्‍यास तयार आहेत. बॅकेच्‍या वसूलीचे पैसे समाधानकारक झाल्‍यानंतर तक्रारदार याची  रक्‍कम व्‍याजासह देण्‍यास सामनेवाले तयार आहेत. सामनेवाले यांचे वकिलांनी त्‍यांचे यूक्‍तीवादाचे समर्थनार्थ  महाराष्‍ट्र शासनाचे काही पत्र जोडले आहेत. सदरील पत्रामध्‍ये अवेळी पाऊस  व गारपीटमुळे ज्‍या शेतक-याचे पिकाचे नुकसान झाले आहे. कर्जाची रक्‍कम वसूल करण्‍या बाबत मार्गदर्शक तत्‍वे दिली आहेत.

            तक्रारदार यांचे शपथपत्र व कागदपत्र यांचे काळजीपुर्वक अवलोकन केले. सामनेवाले यांनी दाखल केलेले शासकीय पत्र व यूक्‍तीवाद लक्षात घेतला.  तकारदार यांनी सामनेवाले बँकेत तक्रारीत नमूद केलेले मुदत ठेव रक्‍कम व बचत खात्‍यात रक्‍कम शिल्‍लक आहे. सदरील रक्‍कमेची तक्रारदार यांना आवश्‍यकता असतानाही सामनेवाले यांनी तक्रारदार यांना  रककम व त्‍यावरील व्‍याज दिले नाही. ती देण्‍याची टाळाटाळ केली आहे. तक्रारदार यांनी त्‍यांचे पती अपंग असल्‍यामुळे मुलीच्‍या लग्‍नासाठी पैसे कामास येतील या विचाराने मुदत ठेवीमध्‍ये व  बचत खात्‍यावर रक्‍कम   सामनेवाले बँकेत ठेवली आहे. सदरील रक्‍कम तक्रारदार यांना अडीअडचणीचे वेळेस मिळणे गरजेचे आहे.  सदरील रक्‍कम तक्रारदार यांना सामनेवाले यांनी दिली नाही. केवळ सामनेवाले बँक आर्थिक अडचणीत आहे या सबबीवर सामनेवाले बँक टाळाटाळ करु शकत नाही. सामनेवाले बँकेचे आर्थिक नुकसानीस तक्रारदार हे जबाबदार नाहीत. तक्रारदार यांनी ठेवलेली बचत खात्‍यातील रक्‍कम व त्‍यावरील व्‍याज तक्रारदार यांनी मागणी करताच देण्‍याची जबाबदारी सामनेवाले बँकेवर आहे. ती जबाबदारी सामनेवाले बँक यांनी टाळलेली आहे.  सामनेवाले यांनी तक्रारदार यांना दयावयाचे सेवेत त्रुटी ठेवलेली आहे. तक्रारदार हे त्‍यांची मुदत ठेवीची रक्‍कम व  बचत खात्‍यात ठेवलेली रक्‍कम व त्‍यावरील व्‍याज मिळण्‍यास पात्र आहेत. तसेच मुदत ठेवीची रक्‍कम व बचत खात्‍यातील रक्‍कम न दिल्‍यामुळे तक्रारदार यांना मानसिक व शारीरिक त्रास झाला  आहे व त्‍यांना मंचात तक्रार दाखल करावी लागली आहे. त्‍याबददल मानसिक व शारीरिक त्रासाबददल तक्रारदारास रु.3,000/- व तक्रारीच्‍या खर्चाबददल तक्रारदारास रु.1,000/- दयावेत.

            मुददा क्र.1 व 2 चे उत्‍तर होकारार्थी देण्‍यात येते.

            सबब, मंच खालीलप्रमाणे आदेश देत आहे.

                         आदेश

            1)  तक्रारदारांची  तक्रार मंजूर  करण्‍यात येत आहे.          

2)  सामनेवाले क्र.1 व 2यांना आदेश देण्‍यात येतो की, तक्रारदार यांना

    मुदत ठेव रक्‍कम व बचत खात्‍यातील  रक्‍कम अशी एकूण

     रक्‍कम   रु.2,23,971/-निकाल  कळाल्‍यापासून  

    30 दिवसांचे आंत व्‍याजासह दयावेत, न दिल्‍यास  तक्रार दाखल 

    दि.30.12.2013 पासून पुर्ण रक्‍कम वसुल होईलपर्यत द.सा.द.शे

    10 टक्‍के व्‍याज दराने संपूर्ण रक्‍कम दयावी.

3)  सामनेवाले क्र.1 व 2 यांना आदेश देण्‍यात येतो की, तक्रारदार   

    यांना शारिरीक  व मानसिक त्रासापोटी रक्‍कम  रु.3,000/- व 

    तक्रारीच्‍या खर्चापोटी  रककम रु.1,000/- दयावेत.

4)  ग्राहक संरक्षण कायदा 1986 चे अधिनियम 2005 मधील कलम

                20 (3) प्रमाणे तक्रारीतील सदस्‍यांचे संच तक्रारदाराला परत

                करावेत.

                       श्रीमती मंजूषा चितलांगे,         श्री.विनायक लोंढे,

                             सदस्‍य                    अध्‍यक्ष

                            जिल्‍हा ग्राहक तक्रार निवारण मंच, बीड