निकाल
दिनांक- 27.08.2014
(द्वारा- श्री.विनायक रावजी लोंढे, अध्यक्ष)
तक्रारदार भागवत रामभाऊ नवले यांनी सदरील तक्रार ग्राहक संरक्षण कायदा 1986 कलम 12 अन्वये सामनेवाले यांनी चुकीचे विज देयक देऊन सेवेत त्रूटी ठेवली आहे म्हणून विज देयक दूरुस्त करुन देणे बाबत सदरील तक्रार दाखल केली आहे.
तक्रारदारांची तक्रार थोडक्यात खालील प्रमाणे, तक्रारदार हे मौजे कुक्कडगांव ता.बीड येथील रहीवासी आहेत. तक्रारदार यांची मौजे चव्हाणवाडी ता.जि.बीड या शिवारात 1 हेक्टर जमिनक आहे. सदरील जमिनीमध्ये तक्रारदार यांनी विहीर खोदलेली आहे. सामनेवाले यांचेकडून विहीरीवर विज जोडणी घेतलेली आहे. सदरील जोडणी घेते वेळेस तक्रारदार यांनी नियमाप्रमाणे अर्ज व रक्कम भऊन 3 एच.पी. ची विज जोडणी घेतलेली होती. तक्रारदार यांनी त्यांचे विहीरीवर 3 एच.पी. चे विद्यूत मोटार बसवलेली आहे. त्यांचा ग्राहक क्र.578250319888 असा आहे. तक्रारदार हे सामनेवाले यांचे ग्राहक आहेत. सामनेवाले यांनी विज वापराचे मोजमाप करण्यासाठी मिटर बसवलेले नाही. तक्रारदार यांनी सन 2005-2011 पर्यत नियमित विज देयकाचा भरणा केलेंला आहे. सामनेवाले हे तक्रारदार यांना 3 एच.पी. विद्यूत मोटार वापराचे देयक देत होते.
तक्रारदार यांनी पूढे असे कथन केले आहे की, दि.12.11.2012 रोजी तक्रारदार यांना विज देयक प्राप्त झाले. सामनेवाले यांनी सदर देयकामध्ये 5 एच.पी. मोटार वापरा बाबत उल्लेख करुन तक्रारदार यांना देयक दिले. तक्रारदार यांचे सदरील बाब लक्षात आल्यानंतर तक्रारदार यांनी सामनेवाले यांचेकडे अर्ज देऊन विज देयके दूरुस्त करुन दयावेत. तसेच 5 एच.पी. मोटार ऐवजी 3 एच.पी. मोटारचे विज देयके देण्यात यावीत अशी विनंती केली आहे. सामनेवाले यांनी त्या अर्जावर कोणतीही कार्यवाही केली नाही. तदनंतर सामनेवाले हे तक्रारदार यांना 5 एच.पी. मोटार वापरल्याचे देयक देत आहेत. तक्रारदार हे 3 एच. पी. मोटारीचा वापर करीत आहेत. सामनेवाले यांनी विज देयके न भरल्यास विज पुरवठा खंडीत करण्याची धमकी दिली आहे. तक्रारदार यांना वाढीव बिल आल्यानंतर आजपावेतो रु.6600/- चे देयक दोन टप्पात भरले आहेत. सामनेवाले यांनी तक्रारदार यांचे विहीरीवरील विज पुरवठा खंडीत केल्यास तक्रारदार यांचे कधीही न भरुन येणारे नुकसान होणार आहे. तक्रारदार यांना योग्य बिल न दिल्यामुळे शारीरीक, मानसिक व आर्थिक त्रास सहन करावा लागला आहे. सबब, तक्रारदार यांना सामनेवाले यांनी सेवेत त्रूटी ठेवली आहे म्हणून नुकसान भरपाई रक्कम रु.50,000/- मिळावेत व विज देयके दूरुस्त करुन ते 3 एच. पी. मोटारीचे देण्यात यावे असे आदेश देण्याची विनंती केली आहे. तसेच सामनेवाले यांनी विज प्रवाह खंडीत करु नये असे निर्देश देण्याची विनंती केली आहे.
सामनेवाले हे मंचासमोर हजर झाले व त्यांनी नि.11 अन्वये आपले लेखी म्हणणे सादर केले. तक्रारदार हे सामनेवाले यांचे ग्राहक आहेत ही बाब मान्य आहे. तक्रारदार यांनी 3 एच.पी. विद्यूत मोटारीची जोडणी घेतली आहे ही बाब मान्य आहे. सामनेवाले यांचे कथन की, महाराष्ट्र राज्य विज वितरण कंपनीचे अधिकारी यांनी तक्रारदार यांचे शेतात भेट दिली असता त्यांना तक्रारदार हा 5 एच.पी. विद्यूत मोटार वापरत असल्याचे निदर्शनास आले. तक्रारदार यांने त्यांचे विहीरीवर 5 एच.पी.ची मोटार बसवलेली होती. सामनेवाले यांचे अधिकारी यांनी तक्रारदारास 5 एच.पी. चे बिल दिले ते बरोबर आहे. सदरील स्थळ पाहणी ही दि.09.02.2012 रोजी केलेली आहे. तक्रारदार हे 5 एच.पी मोटार बसवून विहीरीतून पाणी घेत होते. तक्रारदार यांनी 3 एच. पी. चे बिल मागण्याचा अधिकार नाही. तक्रारदार यांची तक्रार खर्चासह रदद होण्यास पात्र आहे.
तक्रारदार यांनी तक्रारीसोबत नि.4 वर तक्रारदार यांनी सामनेवाले कडे भरलेले कोटेशनची झेरॉक्स प्रत, सामनेवाले यांनी दिलेले दि.11.11.2010 चे विज देयके दाखल केलेले आहेत. तक्रारदार यांनी सामनेवाले यांना दिलेले अर्ज, तक्रारदार यांनी सामनेवाले यांचेकडे विज देयक भरल्याच्या पावत्या हजर केलेल्या आहेत. तक्रारदार यांनी पुराव्याचे शपथपत्र दाखल केले आहे. सामनेवाले यांनी लक्ष्मण मारुती वारकरी यांचे शपथपत्र नि.12 वर हजर केले आहे.
तक्रारदार यांचे वकील श्री. बहीर यांचा यूक्तीवाद ऐकला. सामनेवाले यांचे वकील श्री. गिते यांचा यूक्तीवाद ऐकला. न्यायनिर्णयासाठी खालील मुददे उपस्थित होतात.
मुददे उत्तर
- सामनेवाले यांनी तक्रारदार यांना चूकीचे विज देयके देऊन
सेवेत त्रूटी ठेवली आहे ही बाब तक्रारदार शाबीत करतात काय ? होय.
- तक्रारदार हे त्यांचे विहीरीवर 3 एच.पी.चे मोटार ऐवजी 5 एच.पी.
2.
केली आहे काय ? नाही.
- काय आदेश ? अंतिम आदेशाप्रमाणे
कारणमिंमासा
मुददा क्र.1 व 2ः-
तक्रारदार व सामनेवाले यांनी सादर केलेल्या पुराव्यावरुन खालील नमूद केलेल्या बाबीविषयी वाद नाही. तक्रारदार हे सामनेवाले यांचे ग्राहक आहेत. तक्रारदार यांनी त्यांचे शेतातील विहीरीवर 3 एच.पी.ची मोटार घेण्यासाठी कोटेशन भरले व त्या अनुषंगाने सामनेवाले यांनी तक्रारदार यांना विज पुरवठा केला. तक्रारदार यांनी वेळोवेळी 3 एच.पी. च्या विद्यूत मोटारीचे बिल सामनेवाले यांचेकडे भरले. सामनेवाले यांनी दि.3.6.2013 हया देयक कालावधीत तक्रारदार यांना 5 एच.पी. मोटारीची विज देयके दिली.
तक्रारदार यांचे वकील श्री.बहीर यांनी असा युक्तीवाद केला की, तक्रारदार यांनी सामनेवाले यांचेकडून 3 एच.पी. मोटारीची विज जोडणी घेतली आहे व ते नियमित विज देयक भरीत आहेत. सामनेवाले यांनी तक्रारदार यांना 5एच.पी. मोटारीचे विज देयक देऊन सेवेत त्रूटी ठेवली आहे. तक्रारदार हे 3 एच.पी. मोटारीचे विज देयके भरावयास तयार आहेत.
सामनेवाले यांचे वकील श्री.गिते यांनी असा युक्तीवाद केला की, सामनेवाले यांचे अधिकारी यांनी स्थळ पाहणी केली. तेव्हा तक्रारदार हे 5 एच.पी. लोड असलेली मोटार वापरत होते. त्यामुळे सामनेवाले यांनी तक्रारदार यांना 5 एच.पी. मोटारीची बिले दिलेले आहे. सामनेवाले यांनी दयावयाचे सेवेत त्रूटी ठेवली नाही.
या मंचासमोर जो मुददा उपस्थित होतो तो असा की, तक्रारदार हे 3 एच. पी. मोटार ऐवजी त्यांचे विहीरीवर 5 एच. पी. मोटार वापरत होते काय ? सदरील बाब सिध्द करण्याची जबाबदारी सामनेवाले यांचेवर आहे. सामनेवाले यांनी त्यांचे कैफियत व शपथपत्रामध्ये तक्रारदार हे 5 एच.पी. लोड असलेले विद्यूत मोटार विहीरीवर वापरत असल्या बाबत कथन केले आहे. तसेच अधिका-यांनी स्थळ पाहणी केली आहे असे कथन केले आहे. सामनेवाले यांनी स्थळ पाहणी रिपोर्ट, अधिका-यांनी दिलेल्या भेटी बाबत अहवाल या मंचासमोर सादर केलेला नाही. खरोखरच सामनेवाले यांचे अधिका-यांनी घटनास्थळाला भेट दिली असेल व त्यांना प्रत्यक्षात 3 एच.पी. ऐवजी 5 एच.पी. ची मोटार तक्रारदार वापरत असल्याचे निदर्शनास आले असेल तर त्या बाबत ताबडतोब अहवाल तयार करणे आवश्यक आहे. तसेच तक्रारदार हा अधिक भाराचा विज प्रवाह वापरत असल्या बाबत तक्रारदार यांना नोटीस देणे व त्यावर कार्यवाही करणे हया बाबी आवश्यक होत्या. सामनेवाले यांनी तक्रारदार यांचे विरुध्द कोणतीही कार्यवाही केल्याचे निदर्शनास येत नाही व तसा पुरावा या मंचासमोर सादर केलेला नाही. त्यामुळे तक्रारदार हे 5 एच. पी. ची विद्यूत मोटार वापर होते हया बाबीस पूष्टी देणारा कोणताही पुरावा या मंचासमोर उपलब्ध नाही. तक्रारदार यांनी 3 एच. पी. विद्यूत मोटार त्यांचे विहीरीवर बसवली आहे. सामनेवाले यांनी वेळोवेळी तक्रारदार यांना 3 एच.पी. विद्यूत मोटार वापराचे देयके दिेलेली आहेत. तक्रारदार यांनी नि.4 सोबत सदरील देयक हजर केलेले आहे. तसेच तक्रारदार यांनी त्यांना सामनेवाले यांचेकडून 5 एच.पी. विद्यूत मोटारीचे विज देयके प्राप्त झाल्यानंतर तक्रार अर्ज दिलेले आहे. त्या तक्रारी अर्जावर सामनेवाले यांनी कोणतीही कार्यवाही केल्याचे निदर्शनास येत नाही. सामनेवाले यांनी दि.21.10.2013 रोजीचे देयक देताना तक्रारदार यांना 5 एच.पी. सलग्न भार व 5 एच. पी. मंजूर भार असे नमूद केलेले आहे. तक्रारदार यांना मंजूर भार हा 3 एच.पी. चा होता असे असतानाही तक्रारदार यांनी 5 एच.पी. विद्यूत मोटारीचे देयके देण्यात आले ते का देण्यात आले या बाबत देयकासोबत कोणताही अहवाल अगर तक्रारदार यांचेकडून खुलासा मागितलेला नाही. सबब, प्रथमदर्शनी या मंचाचे असे निदर्शनास येते की, तक्रारदार यांनी मंजूर भार 3 एच.पी. चा मागितला होता असे असतानाही सामनेवाले यांनी 5 एच.पी. चा सलंग्न भार नोंदवून तक्रारदार यांना विज देयके दिलेली आहेत. सदरील बाब प्रथमदर्शनी चूकीची आहे. तक्रारदार यांना 3 एच. पी. विद्यूत मोटार त्यांचे विहीरीवर बसवलेली आहे. मंजूर भाराप्रमाणेच तक्रारदार यांना विज देयके देणे गरजेचे होते व जर तक्रारदार यांनी प्रत्यक्षात 5 एच.पी. मोटारीचा लोड वापरला असल्या बाबत आढळून आले असल्यास त्या बाबत कोणतीही कार्यवाही केलेली नाही. सबब, सामनेवाले यांनी तक्रारदार यांना 3 एच.पी.विद्यूत मोटार बिला ऐवजी 5 एच.पी. विद्यूत मोटारीचे बिले देऊन सेवेत त्रूटी ठेवली आहे. सदरील देयके रदद होण्यास पात्र आहेत. नियमाप्रमाणे तक्रारदार यांना 3 एच.पी. विद्यूत मोटारीचे देयक देऊन तेवढेच वसूल करण्याचा अधिकार आहे. तक्रारदार यांनी सामनेवाले यांना तक्रार अर्ज देऊनही व चूक लक्षात आणूनही त्यावर कोणतीही कार्यवाही केली नाही. तक्रारदार यांना शारीरिक, मानसिक व आर्थिक त्रास झालेला आहे व सदरील तक्रार दाखल करणे भाग पडले आहे. तक्रारदार यांना झालेल्या मानसिक व शारीरिक त्रासापोटी ते रककम रु.3,000/- मिळण्यास पात्र आहेत व तक्रारीच्या खर्चाची रक्कम रु.1000/- मिळण्यास पात्र आहेत. तसेच सामनेवाले यांनी दिलेली 5 एच.पी. विद्यूत मोटारीचे बिले रदद होण्यास पात्र आहेत.
मुददा क्र.1 चे उत्तर होकारार्थी व मुददा क्र.2 चे उत्तर नकारार्थी देण्यात येते.
सबब, मंच खालीलप्रमाणे आदेश देत आहे.
आदेश
1) तक्रारदारांची तक्रार मंजूर करण्यात येत आहे.
2) सामनेवाले क्र.1 व 2 यांना आदेश देण्यात येतो की, तक्रारदार यांना
5 एच.पी. विद्यूत मोटारीची दिलेले देयके रदद करण्यात यावीत, त्या
कालावधीची विज देयके 3 एच.पी. विद्यूत मोटारीची देण्यात यावीत व
तक्रारदाराचा विज पुरवठा खंडीत करु नये.
3) सामनेवाले क्र.1 व 2 यांना आदेश देण्यात येतो की, तक्रारदार
यांना शारिरीक व मानसिक त्रासापोटी रक्कम रु.3,000/- व
तक्रारीच्या खर्चापोटी रककम रु.1000/- दयावेत.
4) ग्राहक संरक्षण कायदा 1986 चे अधिनियम 2005 मधील कलम
20 (3) प्रमाणे तक्रारीतील सदस्यांचे संच तक्रारदाराला परत
करावेत.
श्री.रविंद्र राठोडकर, श्रीमती मंजुषा चितलांगे श्री.विनायक लोंढे,
सदस्य सदस्या अध्यक्ष
जिल्हा ग्राहक तक्रार निवारण मंच, बीड
जयंत पारवेकर
लघुलेखक